গৱাৰ-বাতী ভাষা

Gawar-Bati
	Narsati
থলুৱা অঞ্চল	Pakistan, Afghanistan
অঞ্চল	Chitral, Kunar Province
স্থানীয় ভাষিক	36,000 (2017–2021)e25
ভাষা পৰিয়াল	Indo-European Indo-Iranian Indo-Aryan Dardic Kunar Gawar-Bati; ; ; ; ;
ভাষা সংকেত
ISO 639-3	gwt
গ্লোটোলগ	gawa1247

গৱাৰ-বাতী বা নৰ্ছাতী এটি দাৰ্দিক ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা যি পাকিস্তানৰ উত্তৰী অংশ আৰু সীমাৰ পাৰৰ আফগানিস্তানৰ চুবুৰীয়া অঞ্চলত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই ভাষাক চিত্ৰলত অৰণ্ডুয়িৱাৰ নামেৰেও জনা যায় কাৰণ ই মুখ্যতঃ অৰণ্ডুত কোৱা হয়, যি নামনি চিত্ৰলৰ অন্তিম গাওঁ। ইও সীমা পাৰ হৈ আফগানিস্তানৰ বেৰকোটত আছে। "গৱাৰ-বাতী" নামৰ অৰ্থ হ'ল "গৱাৰসকলৰ কথোপকথন",^[2] যি গোষ্ঠীৰ বিষয়ে কেকোপাৰ্ডোছে নিজৰ হিন্দু-কুশ অঞ্চলৰ ওপৰত কৰা গৱেষণাত উল্লেখ কৰিছে।^[3]

গৱেষণা আৰু বৰ্গীকৰণ সম্পাদনা কৰক

গৱাৰ-বাতী ভাষাৰ ওপৰত ভাষাবিদসকলে বিশেষ কোনো বিস্তৃত অধ্যয়ন কৰা নাই। ই মাথো জৰ্জ মোৰ্গেনষ্টিয়াৰ্ণৰ ১৯২৬ৰ গৱেষণা আৰু কেণ্ডাল ডেকাৰৰ ১৯৯২ৰ গৱেষণাত উল্লিখিত।

এই ভাষাক ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা পৰিয়ালৰ অন্তৰ্গত জ্ঞান কৰা হয়। তাৰ ভিতৰতো ই দাৰ্দিক গোটৰ অন্তৰ্গত। পিচে এই দাৰ্দিক গোট ভাষিক নহয়, অঞ্চল-ভিত্তিকহে।^[4]

ধ্বনিতত্ত্ব সম্পাদনা কৰক

তলত গৱাৰ-বাতী ভাষাত ব্যৱহৃত ধ্বনিসমূহ দিয়া হৈছে:^[5]

স্বৰধ্বনি সম্পাদনা কৰক

	Front	Central	Back
Close	i iː		u uː
Mid	(e) eː		(o) oː
Open		a aː

/e/ আৰু /o/ৰ স্থিতি অস্পষ্ট।

ব্যঞ্জনধ্বনি সম্পাদনা কৰক

/bʱ dʱ gʱ/, ধ্বনিসমূহ কিছু সময় আগলৈকে বয়সস্থ গৱাৰ-বাতী ভাষী লোকৰ মাজত শোনা গৈছিল— সম্ভৱতঃ বৰ্তমানেও ই শোনা যায়।

		Labial	Coronal	Retroflex	Palatal	Velar	Glottal
Nasal		m	n	ɳ
Stop	voiceless	p	t	ʈ		k
	voiced	b	d	ɖ		ɡ
	aspirated	pʰ [pf f]	tʰ	ʈʰ		kʰ
Affricate	voiceless		ts	tʂ	tʃ
	voiced		dz	dʐ	dʒ
	aspirated		tsʰ	tʂʰ	tʃʰ
Fricative	voiceless		s	ʂ	ʃ	x	h
Fricative	voiced		z	ʐ	ʒ	ɣ
Approximant					j	w
Lateral	plain		l
Lateral	Fricative		ɬ ~ l̥
Rhotic			r	ɽ

লিখনি সম্পাদনা কৰক

এই ভাষা খুব কমহে লিখা যায়। তলত পাকিস্তানত এই ভাষা লিখিবলৈ ব্যৱহৃত আখৰসমূহ দিয়া হৈছে:^[6]

Letter	ا	ب	پ	ت	ٹ	ث	ج	چ	ح	خ	ڄ	ݮ	څ	ځ	د	ڈ	ذ	ر	ڑ	ز	ژ	ݫ	س
Transliteration	ā, Ø	b	p	t	ṭ	s	ǰ	č	h	x	c̣	j̣	c	j	d	ḍ	z	r	ṛ	z	ẓ	ž	s
IPA	[aː], Ø	[b]	[p]	[t]	[ʈ]	[s]	[d͡ʒ]	[t͡ʃ]	[h]	[x]	[ʈ͡ʂ]	[ɖ͡ʐ]	[t͡s]	[d͡z]	[d]	[ɖ]	[z]	[r~ɾ]	[ɽ]	[z]	[ʐ]	[ʒ]	[s]
Letter	ش	ݭ	ص	ض	ط	ظ	ع	غ	ف	ق	ک	گ	ل	ݪ	م	ن	ݨ	ں	ه	ء	و	ی	ے
Transliteration	š	ṣ	s	z	t	z	ʔ	ǧ	f	q	k	g	l	ł	m	n	ṇ	˜	h	ʔ	w, ū, o	y, ī	e
IPA	[ʃ]	[ʂ]	[s]	[z]	[t]	[z]	[ʔ]	[ɣ]	[f]	[q]	[k]	[ɡ]	[l]	[ɬ~l]	[m]	[n]	[ɳ]	[˜]	[h]	[ʔ]	[w], [uː], [oː]	[j], [iː]	[eː]
Letter	تھ	پھ	ٹھ	چھ	ڄھ	څھ	کھ	َ	ِ	ُ
Transliteration	th	ph	ṭh	čh	c̣h	ch	kh	a	i	u
IPA	[tʰ]	[pʰ]	[ʈʰ]	[t͡ʃʰ]	[ʈ͡ʂʰ]	[t͡sʰ]	[kʰ]	[a]	[i]	[u]

টোকা আৰু উদ্ধৃতি সম্পাদনা কৰক

↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds (2017). "Gawar-Bati". Glottolog 3.0. প্ৰকাশক Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/gawa1247.
↑ Decker, Kendall D. (1992). Languages of Chitral. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, volume 5. প্ৰকাশক Islamabad, Pakistan: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University. পৃষ্ঠা. 153–154. ISBN 978-969-8023-15-7.
↑ Cacopardo, Alberto M.; Cacopardo, Augusto S. (2001). Gates of Peristan: History, Religion and Society in the Hindu Kush. প্ৰকাশক Rome, Italy: IsIAO. পৃষ্ঠা. 227–248. OCLC 50292664.
↑ Jain, Danesh; Cardona, George, eds (2007). "The Indo-Aryan languages". The Indo-Aryan languages. p. 905. ISBN 978-0415772945. "'Dardic' is a geographic cover term for those Northwest Indo-Aryan languages which [..] developed new characteristics different from the IA languages of the Indo-Gangetic plain. Although the Dardic and Nuristani (previously 'Kafiri') languages were formerly grouped together, Morgenstierne (1965) has established that the Dardic languages are Indo-Aryan, and that the Nuristani languages constitute a separate subgroup of Indo-Iranian."
↑ Edelman, D. I. (1983). The Dardic and Nuristani Languages. প্ৰকাশক Moscow: Institut vostokovedenii︠a︡ (Akademii︠a︡ nauk SSSR). পৃষ্ঠা. 139.
↑ http://fli-online.org/site/wp-content/uploads/2016/04/Gawarbati-Alif-Be11-Feburary-2016.pdf Archived 2023-04-09 at the Wayback Machine সাঁচ:Bare URL PDF

আৰু পঢ়ক সম্পাদনা কৰক

Decker, Kendall D. (1992) Languages of Chitral Islamabad, Pakistan: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University, আই.এচ.বি.এন. 969-8023-15-1 http://www.ethnologue.com/show_work.asp?id=32850
Morgenstierne, Georg (1926) Report on a Linguistic Mission to Afghanistan Instituttet for Sammenlignende Kulturforskning, Serie C I-2. Oslo. আই.এচ.বি.এন. 0-923891-09-9

বাহ্যিক সংযোগ সম্পাদনা কৰক

[Glottolog-1] Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds (2017). "Gawar-Bati". Glottolog 3.0. প্ৰকাশক Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/gawa1247.

[Decker-2] Decker, Kendall D. (1992). Languages of Chitral. Sociolinguistic Survey of Northern Pakistan, volume 5. প্ৰকাশক Islamabad, Pakistan: National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University. পৃষ্ঠা. 153–154. ISBN 978-969-8023-15-7.

[3] Cacopardo, Alberto M.; Cacopardo, Augusto S. (2001). Gates of Peristan: History, Religion and Society in the Hindu Kush. প্ৰকাশক Rome, Italy: IsIAO. পৃষ্ঠা. 227–248. OCLC 50292664.

[jain-cardona-2007-4] Jain, Danesh; Cardona, George, eds (2007). "The Indo-Aryan languages". The Indo-Aryan languages. p. 905. ISBN 978-0415772945. "'Dardic' is a geographic cover term for those Northwest Indo-Aryan languages which [..] developed new characteristics different from the IA languages of the Indo-Gangetic plain. Although the Dardic and Nuristani (previously 'Kafiri') languages were formerly grouped together, Morgenstierne (1965) has established that the Dardic languages are Indo-Aryan, and that the Nuristani languages constitute a separate subgroup of Indo-Iranian."

[5] Edelman, D. I. (1983). The Dardic and Nuristani Languages. প্ৰকাশক Moscow: Institut vostokovedenii︠a︡ (Akademii︠a︡ nauk SSSR). পৃষ্ঠা. 139.

[6] ttp://fli-online.org/site/wp-content/uploads/2016/04/Gawarbati-Alif-Be11-Feburary-2016.pdf Archived 2023-04-09 at the Wayback Machine সাঁচ:Bare URL PDF

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]