কাৰ্ল মাৰ্ক্স: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

|notable_ideas = [[Surplus value]], contributions to the [[labour theory of value]], [[class struggle]], [[Marx's theory of alienation|alienation]] and exploitation of the worker, [[historical materialism|materialist conception of history]]

}}

 

==শৈশৱ==

 

==শিক্ষা আৰু প্রেম==

১৮৩৫ চনত উচ্চশিক্ষাৰ বাবে মার্ক্সে বন বিশ্ববিদ্যালয়লৈ গমন কৰিলে। প্রথমতে দেউতাকৰ দৰে এক মধ্যবিত্তীয় কেৰিয়াৰ গঢ়ি তোলাই তেওঁৰ উদ্দেশ্য আছিল। কিন্তু অচিৰেই আন আন ডেকা বন্ধুসকলৰ সংগত পৰি ল’ৰাটিয়ে মদ খাই, ধাৰ কৰি, কাজিয়াত মত্ত হৈ সময় কটাবলৈ ললে! এবাৰ সুৰাত ৰাগীত মাৰপিট কৰি মহাশয়ে আনকি জেলৰ ভাতো খাব লগা হৈছিল! এনে সময়তে গৰমৰ বন্ধত ঘৰলৈ আহোঁতে জেনীৰ সৈতে মার্ক্সৰ দেখাদেখি হয়। ভৱিষ্যতৰ মহান দার্শনিক গৰাকীয়ে এইবাৰ দিন ৰাতি একাকাৰ কৰি দীঘল দীঘল প্রেমৰ কবিতা লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিলে। কাব্য ৰছনাৰ দিশৰ পৰা অতিশয় তৰল (কাৰো কাৰো মতে আবর্জনাসদৃশ!) হোৱা স্বত্তেও সিবিলাকে অৱশ্যে জেনীৰ হৃদয় জিনাৰ ক্ষেত্রত বাৰুকৈয়ে সহায় কৰিলে! সমগ্র চহৰখনতে সুন্দৰী বুলি নাম থকা জেনী মার্ক্সতকৈ চাৰি বছৰে ডাঙৰ হোৱাৰ লগতে সম্ভ্রান্ত ভন ৱেষ্টফালেন পৰিয়ালৰো জীয়ৰী আছিল। দুয়োটা পৰিয়ালৰ পৰাই মার্ক্স-জেনীৰ সম্পর্কটোৰ বিৰুদ্ধে উজৰ আপত্তি আহিবলৈ ধৰিলে। ৱেষ্টফালেন পৰিয়ালৰ কেইবাজনো সদস্য অতিশয় প্রতিক্রিয়াবাদী আছিল; ১৮৫০ৰ দশকত জেনীৰ ককায়েক এজন প্রুছিয়ান মন্ত্রীসভাৰ সদস্য হিচাপেও মনোনীত হৈছিল। আনফালে মার্ক্সৰ দেউতাকৰ মতে তেওঁৰ পুত্রৰ ঘৰ-সংসাৰ চলোৱাৰ ক্ষমতা তেতিয়ালৈকে বিকাশ হোৱাই নাছিল! পৰিয়ালৰ এই আপত্তিৰ বাবেই হয়তো বহু পলমকৈ ১৮৪৩ চনতহে জেনী আৰু মার্ক্সৰ বিবাহ সম্পন্ন হয়।

 

==উচ্চশিক্ষা==

বনত এবছৰ থকাৰ পাছত ১৮৩৬ চনত মার্ক্সে বার্লিন বিশ্ববিদ্যালয়ত নামভর্তি কৰিলে। প্রথমতে তেওঁ আইনী শিক্ষাৰ কথাই ভাবিছিল যদিও লাহে লাহে দর্শনৰ প্রতি তেওঁৰ মন ঢাল খাবলৈ ধৰিলে। প্রেমৰ কবিতা এৰি মার্ক্সে এইবাৰ ভালকৈ পঢ়াশুনাত মনোযোগ দিলে। আইনৰ দর্শনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ক্রমান্বয়ে তেওঁ দর্শনৰ গূঢ় জগতখনত নিমগ্ন হৈ পৰিল। অৱশেষত তেওঁ মুখামুখি হল সেই সময়ৰ শ্রেষ্ঠ দার্শনিক ফ্রেডৰিক হেগেলৰ দর্শনৰ সৈতে। হেগেলেৰ ৰছনাৱলীয়ে মার্ক্সৰ হৃদয়ত তীব্র মানসিক তথা বৌদ্ধিক অন্তর্দ্বন্দ সৃষ্টি কৰিলে। বন্ধু এজনলৈ লিখা চিঠি এখনত মার্ক্সে ঘোষণা কৰিলে- ‘হেগেলৰ ৰছনাসমূহ ৰুগ্ন, বীভৎস গদ্যৰ চূড়ান্ত নিদর্শন’। কিন্তু তথাপিও শেহলৈ তেওঁ হেগেলৰ অনুগামী হিচাপেই পৰিচিত হল।

 

১৮৮১ চনৰ ২ ডিচেম্বৰত জেনী মার্ক্সৰ মৃত্যু হল। এংগেলছে এলেনৰলৈ লিখিলে –‘Moor is dead too’। পৰিবেশ সলনি কৰিবৰ বাবে মার্ক্সক ফুৰাবলৈ নিয়া হল – অলপ দিন এলজিয়াৰত থকাৰ পাছত জীয়েক জেনীৰ পেৰিছৰ ঘৰত মার্ক্স কিছু দিন থাকিল। নাতি-নাতিনীহঁতৰ সৈতে মার্ক্সে কিছুদিন অতি সন্তোষেৰে কটালে। জীয়েক লৌৰাৰ সৈতে তেওঁ কিছুদিন চুইজাৰলেণ্ডলৈকো ফুৰিবলৈ গল। ইংলেণ্ডলৈ ঘূৰি অহাৰ পথত মার্ক্সে সামান্য পানী-লগা জ্বৰ অনুভৱ কৰিলে। ঘৰ পায়েই পুণৰ এটা দুঃসংবাদ - মার্ক্সৰ মৰমৰ জীয়েক জেনী ঢুকাল। ১৮৮৩ চনৰ ১৪ নবেম্বৰ: খবৰ লবলৈ এংগেলছ মার্ক্সৰ ঘৰলৈ আহিল। জেনেৰেল চাহাবে মন কৰিলে - ‘সমগ্র ঘৰখনতে কান্দোনৰ ৰোল। হয়তো বেছি পৰ নাই।’ ওপৰ মহলাৰ কোঠালৈ যাওঁতেই দেখা গল - আকৌ কেতিয়াও সাৰ নোপোৱাকৈ মার্ক্স শান্তিৰে টোপনি গৈছে। দুহাতেৰে চকুপানী মছি এংগেলছে সেইদিনা লিখিলে: ‘Mankind is shorter by a head, and that was the greatest head of our time.’