প্ৰস্তৰ যুগ: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

'''প্ৰস্তৰ যুগ''' {{En|Stone Age}}হৈছে [[প্ৰাক-ইতিহাস|প্ৰাক ঐতিহাসিক]] কালৰ তিনিটা প্ৰধান পুৰাতাত্ত্বিক ভাগৰ (প্ৰস্তৰ যুগ, ব্ৰঞ্জ যুগ আৰু লৌহ যুগ) প্ৰথমটো ভাগ য’ত ধাৰ থকা, জোঙা অথবা মিহি পৃষ্ঠৰ যাৱতীয় সামগ্ৰী সাজিবলৈ প্ৰস্তৰ অৰ্থাৎ শিলৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই কালছোৱাৰ দৈৰ্ঘ্য প্ৰায় ৩০ লাখ ৪০ হাজাৰ বছৰ জোৰা আছিল আৰু ধাতুৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত ৬০০০-২০০০ খ্ৰী:পূ:ৰ মাজৰ সময়ছোৱাত ইয়াৰ অন্ত পৰিছিল।<ref name="nhm.ac.uk">http://www.nhm.ac.uk/about-us/news/2010/august/oldest-tool-use-and-meat-eating-revealed75831.html</ref> প্ৰস্তৰ যুগত নিৰ্মিত সামগ্ৰীসমূহৰ ভিতৰত আধুনিক মানৱ আৰু মানুহৰ পূৰ্বজ হ’ম’ গোষ্ঠীৰ লগতে সমসাময়িক গোষ্ঠী অষ্ট্ৰেল’পিথিকাছ ({{En|Australopithecus}}) আৰু পেৰানথ্ৰ’পাছে ({{En|Paranthropus}}) ব্যৱহাৰ কৰা সঁজুলিসমূহ উল্লেখযোগ্য। প্ৰস্তৰ যুগত হাঁড়েৰে নিৰ্মিত সঁজুলিও ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল যদিও ইয়াৰ পুৰাতাত্ত্বিক সংৰক্ষণ চিহ্ন অতিশয় বিৰল। ব্যৱহৃত শিলৰ সঁজুলিৰ প্ৰকাৰ অনুসৰি প্ৰস্তৰ যুগক পুনৰ ভাগ কৰা হৈছে।

প্ৰস্তৰ যুগটো আদিমানৱ হ’ম’ গোষ্ঠীৰ উত্তৰণৰ সমসাময়িক। অৱশ্যে কোনোক্ষেত্ৰত হ’ম’ৰ পূৰ্বজ কোনো গোষ্ঠীয়েও শিলৰ সা-সঁজুলি সাজিব পাৰে বুলি ধাৰণা কৰা যায়। উদ্ধাৰ কৰা সমলবিলাকৰ বয়স আৰু প্ৰাপ্ত ঠাই অনুসৰি এই গোষ্ঠীসমূহৰ স্থান পূব আফ্ৰিকান ৰিফ্ট, বিশেষকৈ ঘাঁহনিৰে আগুৰি থকা ইথিয়’পিয়া বুলি ঠাৱৰ কৰা হৈছে। অন্য প্ৰাইমেটসমূহৰ ভিতৰত হ’ম’ৰ নিকটতম গোষ্ঠী পানে (চিম্পাঞ্জী) গভীৰ অৰণ্য অঞ্চলত জীৱনপ্ৰণালী অব্যাহত ৰখা ইয়াৰ এটা ঠালক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। পূব আফ্ৰিকান ৰিফ্টটোৱে উত্তৰ তথা দক্ষিণ আফ্ৰিকা, লেভাণ্ট আৰু এচিয়ালৈ এক বাহক হিচাপে কাম কৰে।

প্ৰায় ৩০ লাখ বছৰ (ম্যা) আগেয়ে এটা মাত্ৰ বায়’ম বা জৈৱপুঞ্জই (কোনো বিশেষ ঠাইৰ উদ্ভিদ তথা প্ৰাণীৰ সমষ্টি) ৰিফ্টটোৰ যোগেদি দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ পৰা উত্তৰ আফ্ৰিকা আৰু এচিয়াৰ মাজেদি আহি বৰ্তমানৰ চীনলৈকে খোপনি পোতেহি। ইয়াক "অন্তৰ্মহাদেশীয় চাভানা" ("transcontinental 'savannahstan'") আখ্যা দিয়া হৈছে।<ref>{{harvnb|Barham|Mitchell|2008|p=106}}</ref> পূব আফ্ৰিকান ৰিফ্টত সঞ্চাৰিত, আধুনিক মানৱৰ পূৰ্বজ হ’ম’ ইৰেক্টাচে ইয়াত সা-সঁজুলি নিৰ্মাণ কৰাৰ প্ৰাকৃতিক ব্যৱস্থা এটা বিচাৰি উলিয়ায় আৰু ইয়াৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল হৈ জীৱন নিৰ্বাহ কৰিবলৈ লয়।<ref>{{harvnb|Barham|Mitchell|2008|p=147}}</ref>

ধাতুৰ আকৰৰ পৰা ধাতু আহৰণ কৰা পদ্ধতিৰ আৱিষ্কাৰ হোৱাৰ লগে লগে প্ৰস্তৰ যুগৰ অন্ত পৰে আৰু ব্ৰঞ্জ যুগৰ সূচনা হয়। প্ৰস্তৰ যুগ আৰু ব্ৰঞ্জ যুগৰ মাজৰ সময়ছোৱাত মানুহে তাম আৰু টিন আহৰণ কৰিবলৈ শিকিছিল। এই কালছোৱাক তাম্ৰ যুগ বা কেলক’লিথিক অৰ্থাৎ তাম্ৰ-প্ৰস্তৰ যুগ বুলি অভিহিত কৰা হয়। ব্ৰঞ্জ যুগৰ পিছত লৌহ যুগৰ আৰম্ভণি ঘটে। কিন্তু এই গোটেই কালছোৱাতে কিছুসংখ্যক সামগ্ৰীৰ (যেনে শৈল পাত্ৰ) সন্দৰ্ভত ধাতুৰ লগতে সমান্তৰালভাৱে শিলৰ ব্যৱহাৰ অব্যাহত থাকে।