শৰীৰতত্ত্ব: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

[[File:Da Vinci Vitruve Luc Viatour.jpg|right|thumb|[[ভিট্ৰুভিয়ান মেন]] হৈছে ১৪৮৭ চনত [[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]]য়ে অংকন কৰা এখন পৃথিৱী বিখ্যাত চিত্ৰ। ইয়াক প্ৰায়েই শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ বিজ্ঞানৰ লগত যুক্ত কৰা হয়। ]]

'''শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব''' (Physiology) {{IPAc-en|icon|ˌ|f|ɪ|z|i|ˈ|ɒ|l|ə|dʒ|i}}) জৈৱিক প্ৰণালীসমূহৰ সাধাৰণ কাম আৰু তাত জড়িত থকা ৰাসায়নিক আৰু অন্যান্য প্ৰক্ৰিয়াসমূৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰা [[জীৱ বিজ্ঞান]]ৰ শাখা।<ref name="ৱেব">{{cite web | url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/physiology | title=Definition of PHYSIOLOGY | publisher=Merriam-Webster | accessdate=August 16, 2012}}</ref>। ইয়াত জীৱ, অঙ্গ প্ৰণালী, [[অঙ্গ]], [[কোষ]], জৈৱিক অণু আদিৰ কৰ্মপ্ৰক্ৰিয়া সামৰি লোৱা হয়। ১৯০১ চনৰ পৰা [[ৰয়েল ছুইডিছ একাডেমি অৱ ছায়েন্স]]-এ শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব বিষয়ত সৰ্বোচ্চ সন্মান [[শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব আৰু চিকিৎ‍সা বিজ্ঞানৰ ন'বেল বঁটা]] প্ৰদান কৰি আহিছে।

ফিজিঅ'ল'জী শব্দটো {{lang-grc|φύσις}}ৰ ''physis''- যাৰ অৰ্থ হৈছে "প্ৰকৃতি" বা "উৎ‍পত্তি" আৰু {{lang|grc|-λογία}} ''[[wikt:-logia|-logia]]''-যাৰ অৰ্থ "অধ্যয়ন" শব্দৰ পৰা আহিছে।

==মানৱ শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব==

{{Main|মানৱ শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব}}

মানৱ শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব হৈছে মানুহৰ শৰীৰৰ অঙ্গ আৰু সেয়া গঠন কৰা কোষবোৰৰ কাৰিকৰী, দৈহিক আৰু ৰাসয়নিক ক্ৰিয়াসমূহ অধ্যয়ন কৰা বিজ্ঞান।<ref name="UBC Physiology Department">{{cite web|url=http://www.cellphys.ubc.ca/undergrad.html |title=CellPhys Undergraduate Program |publisher=Cellphys.ubc.ca |date= |accessdate=2012-03-10}}</ref> শৰীৰতত্বতশৰীৰতত্ত্বত অঙ্গ-প্ৰতঙ্গৰ স্তৰ আৰু প্ৰণালীৰ ভিতৰৰ প্ৰণালীত গুৰুত্ব দিয়া হয়। মানৱ শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ জ্ঞানৰ ভেটিটোৰ বেছিভাগেই জন্তুৰ ওপৰত কৰা পৰীক্ষাৰ পৰা লাভ কৰা। শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ [[শৰীৰস্থান]]ৰ লগত নিকট সম্পৰ্ক আছে; শৰীৰস্থানত গঠনৰ বিষয়ে অধ্যয়ন কৰা হয়, আনহাতে শৰীৰতত্বতশৰীৰতত্ত্বত ক্ৰিয়াসমূহ অধ্যয়ন কৰা হয়। সততে থকা সংযোগৰ বাবে শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব, শৰীৰস্থান আৰু [[জৈৱ ৰসায়ন]]ক [[চিকিৎ‍সা বিজ্ঞান]]ৰ প্ৰাথমিক বিষয় হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হয়।

মানৱ শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ অধ্যয়ন চিকিৎ‍সা বিজ্ঞানৰ জনক [[হিপ'ক্ৰেটিছ]]ৰ দিনত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৪২০ মানতে আৰম্ভ হৈছিল।<ref>{{cite web|url=http://www.scienceclarified.com/Ph-Py/Physiology.html|title=Physiology - History of physiology, Branches of physiology|publisher= www.Scienceclarified.com |date= |accessdate=2010-08-29}}</ref> [[প্ৰাচীন গ্ৰীছ]]ত [[এৰিষ্ট'টল]]ৰ সমালোচনাত্মক চিন্তা, আৰু গঠন আৰু কামৰ সম্বন্ধৰ ওপৰত প্ৰদান কৰা তেওঁৰ গুৰুত্বই শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ উন্মেষ ঘটাইছিল। [[গেলেন]] নামৰে জনাজাত ক্ল'ডিয়াছ গেলেনাছে (আনুমানিক ১২৬-১৯৯ খ্ৰীষ্টাব্দ) প্ৰথম দেহৰ কাৰ্যপ্ৰণালী জানিবলৈ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা চলাইছিল। গেলেন পৰীক্ষামূলক শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।<ref>{{Cite journal| first1 = C. | last1 = Fell | first2 = F. | last2 = Griffith Pearson| title = Thoracic Surgery Clinics: Historical Perspectives of Thoracic Anatomy| journal = Thorac Surg Clin | year = 2007 | month = November | volume = 17 | issue = 4 | pages = 443–8, v.| url = http://linkinghub.elsevier.com/retrieve/pii/S1547412706001034| doi=10.1016/j.thorsurg.2006.12.001}}</ref>

১৯শ শতিকাত শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ জ্ঞান খৰতকীয়া বেগেৰে বাঢ়িবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। বিশেষকৈ ১৮৩৮ চনত প্ৰকাশ হোৱা [[মেথিয়াছ জেক'ব স্লেইডেন]] আৰু ]]থিঅ'ড'ৰ স্বান]]ৰ [[কোষ তত্বতত্ত্ব]]ই ইয়াত প্ৰভূতপ্ৰভুত অৰিহণা যোগাইছিল। এই তত্বৰতত্ত্বৰ মতে জীৱবোৰ "কোষ" নামৰ এককৰ সমষ্টিৰে গঠিত। [[ক্ল'ড বাৰ্নাৰ্ড]] ৰ(1১৮১৩-১৮৭৮) আৱিষ্কাৰসমূহৰ পিছত তেওঁ "[[মিলিউ ইণ্টেৰিয়'ৰ]]" (আভ্যন্তৰীণঅভ্যন্তৰীণ পৰিৱেশ)ৰ ধাৰণা আগবঢ়ায় যিটোক পিছলৈ আমেৰিকান শৰীৰতত্ববিদশৰীৰতত্ত্ববিদ [[ৱাল্টাৰ কেনন]] (১৮৭১-১১৯৪৫)-এ [[হ'মিঅ'ষ্টেচিছ]]ৰ ধাৰণাত ব্যৱহাৰ কৰে।

বিংশ শতিকাত জীৱবিজ্ঞানীসকল মানুহৰ বাহিৰে আন জীৱৰ কাৰ্যপ্ৰণালীৰ ওপৰত আগ্ৰহী হৈ পৰে যাৰ ফলত [[তুলনামূলক শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]] আৰু [[:en:ecophysiology|ইক'শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]]ৰ সূত্ৰপাত ঘটে।<ref>{{Cite book| last=Feder | first=Martin E.| title = New directions in ecological physiolog | year = 1987 | publisher = Cambridge Univ. Press | location = New York | isbn = 978-0-521-34938-3}}</ref> এই ক্ষেত্ৰসমূহত অৱদান আগবঢ়োৱাসকলৰ ভিতৰত [[:en:Knut Schmidt-Nielsen|নাট স্মিট্‌‍-নিয়েলচন]] আৰু [[:en:George Bartholomew (biologist)|জৰ্জ বাৰ্থ'ল'মিউ]] উল্লেখযোগ্য। শেহতীয়াভাৱে [[ক্ৰমবিকাশ শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]] এটা মুখ্য উপবিষয় হৈ পৰিছে।<ref>{{Cite journal| first1 = Theodore | last1 = Garland, Jr | author1-link=Theodore Garland, Jr. | last2 = Carter | first2 = P. A.| title = Evolutionary physiology | journal = Annual Review of Physiology | year = 1994 | issue = 56 | pages = 579–621| url = http://www.biology.ucr.edu/people/faculty/Garland/GarlCa94.pdf | doi = 10.1146/annurev.ph.56.030194.003051 | volume = 56 | pmid=8010752}}</ref>

সংহতিমূলক শৰীৰতত্বৰশৰীৰতত্ত্বৰ ভিত্তি হৈছে মানৱ দেহৰ প্ৰণালীসমূহৰ কাৰ্যাৱলীৰ নিৰ্দিষ্ট বা উপৰাউপৰি ৰূপ। ৰাসায়নিক বা বৈদ্যুতিক সংকেতেৰে হোৱা যোগাযোগৰ জৰিয়তে এনে কাৰ্য সম্পাদন হয়। অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ আৰু স্নায়ুতন্ত্ৰই এই ক্ষেত্ৰত মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে।

* [[:en:Applied physiology|প্ৰায়োগিক শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]]

* [[:en:Defense physiology|প্ৰতিৰক্ষা শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]]

* [[:en:Exercise physiology|ব্যায়াম শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব]]

[[Category:শৰীৰতত্বশৰীৰতত্ত্ব| ]]