বিছমিল্লাহ খান: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

|name = বিছমিল্লা খান

|image = Bismillah at Concert1 (edited).jpg

|caption = বিছমিল্লাহ খানৰ সংগীতানুষ্ঠান,১৯৬৪ চন

|image_size =

|background = non_vocal_instrumentalist

|birth_name = কুটুবুদ্দিন খান

|alias =

|birth_date = {{birth date|1916|3|21|mf=y}}

|death_date = {{death date and age|2006|8|21|1916|3|21|mf=y}}

|origin = [[ভাৰত]]

|instrument = [[চেহনাই]]

|genre = [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীত]]

|occupation = [[সঙ্গীতজ্ঞ]]

|years_active =

|label =

|associated_acts =

|website =

|current_members =

|past_members =

'''বিছমিল্লা খান''' (''{{lang-en |Bismillah Khan}}'', {{lang-ur|{{Nastaliq|استاد بسم اللہ خان صاحب}}}}); (১৯১৬-২০০৬) এগৰাকী [[ভাৰত|ভাৰতীয়]] সংগীতজ্ঞ যি [[চেহনাই]]ৰ জনপ্ৰিয়কৰণত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। পৰম্পৰাগত ভাৰতীয় অনুষ্ঠানত চেহনাই বাদন পূৰ্বৰ পৰা কৰি অহা হৈছিল যদিও বিছমিল্লা খানে ইয়াৰ মান উচ্চ কৰি মঞ্চলৈ অনাত সহায় কৰিছিল।<ref name="Independent">{{cite news | url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/bismillah-khan-412865.html | title=Virtuoso musician who introduced the shehnai to a global audience | work=[[The Independent]] | date=22 August, 2006 | accessdate=January 08, 2013}}</ref>। '''ছিয়া সম্প্ৰদায়ী মুছলমান''' যদিও বিছমিল্লা খান আছিল [[শিৱ]] আৰু [[সৰস্বতী]]ৰ একান্ত সাধক।<ref name=REDIFFUBK1>{{cite web

|title = Rediff Slides on Ustad Bismillah Khan |url=http://specials.rediff.com/news/2006/aug/21sld3.htm

|accessdate=2006-08-21

}}</ref> তেওঁ ১৯৯৬ চনত এছিয় সংগীতানুষ্ঠান '''ৰোস্তম বঁটা''' লাভ কৰিছিল। তেওঁ '''নেপাল একাডেমী''' বঁটাৰ উপৰিও ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক [[পদ্মশ্ৰী]], [[পদ্মভূষণ]] আৰু [[পদ্ম বিভূষণপদ্মবিভূষণ]]ৰে সন্মানিত কৰিছিল।<ref name="বিছমিল্লা খান">{{cite book | title=ভাৰত-ৰত্ন | publisher=অজয় কুমাৰ দত্ত, ষ্টুডেণ্টচ্ ষ্ট'ৰচ্| author=সমীন কলিতা | pages=১৬৭,১৬৮}}</ref>

এইজনা শিল্পীক [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] ২০০১ চনত দেশৰ সৰ্ব্বোচ্চ সন্মান [[ভাৰত ৰত্ন]] উপাধিৰে বিভুষিতবিভূষিত কৰে।<ref name=b>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/5270968.stm |title=Indian music's soulful maestro|work=[[BBC News]]|date=August 21, 2006 |accessdate=2010-01-01}}</ref> [[এম এছ চুব্বালক্ষ্মী]] আৰু [[ৰবি শংকৰ]]ৰ পিছত ভাৰত ৰত্ন সন্মান লাভ কৰা বিছমিল্লা খান তৃতীয়জন ভাৰতীয় দ্ৰুপদী সংগীতজ্ঞ।<ref name=b />

বিছমিল্লা খানৰ জন্ম হয় ১৯১৬ চনৰ ২১ চনৰ মে মাহত [[বিহাৰ]]ৰ ডুমৰাও নামে ঠাইতঠাইত।<ref>{{cite news | url=http://www.independent.co.uk/news/obituaries/bismillah-khan-412865.html | title=Bismillah Khan | work=The Telegraph | date=22 August, 2006 | accessdate=January 10, 2013}}</ref>। বিছমিল্লাৰ পূৰ্বপুৰুষ বিহাৰৰ ৰাজসভাৰ সংগীতজ্ঞ আছিল। পূৰ্বপুৰুষৰ বাটেৰে বিছমিল্লাইও সংগীত সাধনাকে জীৱনৰ ব্ৰত হিচাপে গ্ৰহণ কৰে।<ref name="বিছমিল্লা খান"/>

বিছমিল্লা খানে সংগীত সাধনাকে জীৱনৰ ব্ৰত হিচাপে গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই সৰুকালতে শিল্পীগৰাকীয়ে নিজৰ খুৰাক আলী বক্স বিলায়াতুৰ খানৰ পৰা চেহনাইৰ আদি পাঠ গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ আহমদ হুছেইনৰ অধীনতো চেহনাই বাদনৰ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। [[বাৰাণসী]] বালজী মন্দিৰত চাৰে তিনিবছৰ বয়সত চেহনাই বাদনৰ শিক্ষাৰ পিছত তেওঁৰ জীৱনলৈ আহি পৰে এক বিশেষ পৰিৱৰ্তন। তেওঁ প্ৰায় সভা-সমিতিতে কৈছিল "মোৰ জন্ম হৈছে কেৱল চেহনাই সুৰৰ সৃষ্টি কৰিবলৈ।"{{citation needed}} চেহনাইক তেওঁ বিশ্ব দৰবাৰত প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ জীৱন জুৰি সংগ্ৰাম চলাই গৈছিল। ১৯৩৭ চনত কলিকতাত (এতিয়াৰ [[কলকাতা]]) অনুষ্ঠিত হোৱা এক সৰ্বভাৰতীয় সংগীত সন্মিলনত তেওঁ মঞ্চত চেহনাই পৰিবেশন কৰি মানুহৰ মাজত ন-কৈ চিনাকি কৰাই দিয়ে। ইয়াৰ আগলৈকে চেহনাই নামৰ বাদ্যবিধ এসময়ত বাৰাণসীৰ বিশ্বনাথ মন্দিৰৰৰ চৌহদতে সীমাবদ্ধ আছিল। পণ্ডিত [[জৱাহৰলাল নেহৰু]]ৰ আমন্ত্ৰণক্ৰমে [[লালকিল্লা]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা দেশৰ প্ৰথম [[গণৰাজ্য দিৱস (ভাৰত)|গণৰাজ্য দিৱস]]ৰ অনুষ্ঠানত বিছমিল্লা খানক চেহনাই বাদন পৰিবেশন কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ কৰা হৈছিল। সেইদিনা বিছমিল্লাই চেহনাই বাদন কৰি দেশী-বিদেশী বিদ্বান সমাজৰ আদৰৰ পাত্ৰ হৈ পৰিছিল। নিজৰ অন্তিমটো জন্মদিৱসত বিছমিল্লাই সংগীত পৰিবেশন কৰাৰ আশা কৰিছিল কিন্তু সেই আশা পূৰণ নহয়। বিশ্বৰ প্ৰায় ৫ হাজাৰ শ্ৰোতা-দৰ্শকক সমবেত কৰি দ্যা টিউন অৱ ইণ্ডিয়া শীৰ্ষক এক অনুষ্ঠানত বিছমিল্লাৰ চেহনাই বাদন কৰি অন্তিম আশা আছিল। সেই সময়ত মুম্বাইত সংঘটিত হোৱা ধাৰাবাহিক বোমা বিস্ফোৰণ আৰু তেওঁৰ শাৰীৰিক অৱস্থা বেয়া হোৱাত, সেই অনুষ্ঠানত চেহনাই বাদনৰ আশা আশা হৈয়ে ৰল।<ref name="বিছমিল্লা খান"/>

#* ভাৰত-ৰত্ন বঁটা, (২০০১)

#* তানসেন বঁটা,

#* ৰোস্তম বঁটা,

#* নেপাল অকাডেমী বঁটা,

#* পদ্মশ্ৰী উপাধি,

#* পদ্মভূষণ উপাধি,

#পদ্ম-বিভূষণ* পদ্মবিভূষণ উপাধি,

বিছমিল্লা খানৰ ২০০৬ চনৰ ২১ আগষ্টৰ দিনা পুৱতি নিশা ২-৪৫ বজাত বাৰাণসীৰ এখন চিকিৎসালয়ত হৃদযন্ত্ৰৰ ক্ৰিয়া বন্ধ হৈ মৃত্যু হয়। মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ বয়স আছিল ৯০ বছৰ। বিশ্ববন্দিতবিশ্ববন্দীত ওস্তাদ বিছমিল্লা খানৰ বিয়োগত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে ২১ আগষ্টৰ দিনা ৰাষ্ট্ৰীয় দিৱসৰূপে পালন কৰে। তেওঁৰ স্মৃতিত উত্তৰ প্ৰদেশ চৰকাৰে এক কোটি টকাৰে এখন সংগীত অকাডেমী স্থাপনৰ পৰিকল্পনা লৈ স্থাপন কৰে।<ref name="বিছমিল্লা খান"/>

*{{IMDb name|id=0451190|name=Ustadবিছমিল্লাহ Bismillah Khanখান}}

; জীৱনীমূলক গ্ৰন্থ

[[শ্ৰেণী:পদ্মমৃত বিভূষণ বঁটা বিজয়ীব্যক্তি]]