প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহ: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য
Content deleted Content added
No edit summary টেগ্: ম'বাইল সম্পাদনা ম'বাইল ৱে'ব সম্পাদনা উচ্চতৰ ম'বাইল সম্পাদনা |
টেগ্: ম'বাইল সম্পাদনা ম'বাইল ৱে'ব সম্পাদনা উচ্চতৰ ম'বাইল সম্পাদনা |
||
33 নং শাৰী:
প্ৰথম জ্ঞাত প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহ আছিল [[চন্দ্ৰ]], কিন্তু ১৫৪৩ চনত কোপাৰনিকছে ডি ৰিভলিউচনিবাছ অৰ্বিলিয়াম কোলেষ্টিয়াম প্ৰৱৰ্তন নকৰালৈকে ইয়াক "[[গ্ৰহ]]" বুলি গণ্য কৰা হৈছিল। ১৬১০ চনত গালীলীয় উপগ্ৰহ আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে এনে বস্তুবোৰক শ্ৰেণী বুলি উল্লেখ কৰাৰ কোনো সুযোগ নাছিল। গেলিলিঅ'ই তেওঁৰ আৱিষ্কাৰবোৰক Planetæ ("গ্ৰহ") বুলি উল্লেখ কৰিছিল, কিন্তু পিছলৈ আৱিষ্কাৰকাৰক সকলে প্ৰদক্ষিণ কৰা বস্তুবোৰৰ পৰা পৃথক কৰিবলৈ আন শব্দ বাছনি কৰিছিল।
কক্ষপথত থকা বস্তুবোৰ বৰ্ণনা কৰিবলৈ উপগ্ৰহ বা চেটেলাইট (satellite) শব্দটো ব্যৱহাৰ কৰা প্ৰথমজন আছিল জাৰ্মান জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী [[জহান্স কেপলাৰ]]। তেখেতে তেখেতৰ পত্ৰিকা "নাৰাটিঅ ডি অবজাৰ্ভেটিছ এ চে কোৱাটুৰ আইঅ'ইছ চেটেলিটিবাছ এৰোনিবাছ" (Narratio de Observatis a se quatuor Iouis satellitibus erronibus; [[বৃহস্পতি গ্ৰহ|বৃহস্পতি]] পৰ্যবেক্ষণৰ চাৰিটা উপগ্ৰহৰ বিষয়ে বৰ্ণনা)-ত ইয়াৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰিছিল। তেওঁ [[লেটিন ভাষা|লেটিন]] শব্দ চেটেলৰ পৰা এই শব্দটো আহৰণ কৰিছিল, যাৰ অৰ্থ হৈছে "গাৰ্ড", "পৰিচাৰক", বা "সঙ্গী", কিয়নো উপগ্ৰহবোৰে তেওঁলোকৰ প্ৰাথমিক গ্ৰহৰ সৈতে যাত্ৰা কৰে।<ref name=autogenerated1>{{Cite web|url=https://www.jpl.nasa.gov/jplhistory/early/firstsatellites.php|title=Early History – First Satellites|website=www.jpl.nasa.gov|access-date=2018-02-08}}</ref>
এনেদৰে গ্ৰহ এটাক প্ৰদক্ষিণ কৰা বস্তু এটাৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰাৰ বাবে উপগ্ৰহ বা চেটেলাইট (satellite) শব্দটো স্বাভাৱিক হৈ পৰিছিল, কিয়নো ই "চন্দ্ৰ" বা moon শব্দটোৰ বিভ্ৰন্তি শেষ কৰিছিল। ১৯৫৭ চনত স্পুটনিক নামৰ কৃত্ৰিম বস্তুটোৰ উৎক্ষেপণে নতুন পৰিভাষাৰ প্ৰয়োজনীয়তা সৃষ্টি কৰে। মানৱ-নিৰ্মিত উপগ্ৰহ (man-made satellite) আৰু কৃত্ৰিম চন্দ্ৰ (artificial moon) শব্দবোৰ অতি সোনকালে পৰিত্যাগ কৰি মাত্ৰ উপগ্ৰহ বা চেটেলাইট (satellite) বুলি কোৱা হৈছিল, আৰু ইয়াৰ ফলস্বৰূপে, শব্দটো মুখ্যতঃ মহাকাশত উৰি থকা কৃত্ৰিম বস্তুৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হৈ পৰিল – কেতিয়াবা, আনকি গ্ৰহ এটাৰ চাৰিওফালে কক্ষপথত নথকা বস্তুবোৰোকো চেটেলাইট (satellite) বুলি কোৱা হ’ল।
40 নং শাৰী:
=== উপগ্ৰহৰ সংজ্ঞা===
"উপগ্ৰহ" বুলি গণ্য কৰাৰ বাবে আকাৰৰ সৰ্বনিম্ন সীমা নাই। সৌৰজগতৰ এটা গ্ৰহৰ চাৰিওফালে চিনাক্ত কৰিব পৰা নিৰ্দিষ্ট কক্ষপথ থকা প্ৰতিটো প্ৰাকৃতিক মহাকাশীয় বস্তু, কিছুমান মাত্ৰ এক-দুই কিলোমিটাৰ ব্যাসৰ সৰু বস্তুকো উপগ্ৰহ বুলি গণ্য কৰা হৈছে। কিন্তু [[শনি গ্ৰহ|শনি]]ৰ আঙুঠিৰ ভিতৰত থকা আকাৰৰ এক দশমাংশ বস্তুবোৰক, যাক পোনপটীয়াকৈ পৰ্যবেক্ষণ কৰা হোৱা নাই, চন্দ্ৰবিন্দু (moonlets) বুলি কোৱা হৈছে। সৰু গ্ৰহাণু উপগ্ৰহ (গ্ৰহাণুৰ প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহ), যেনে ডেক্টাইল, ইয়াকো চন্দ্ৰবিন্দু (moonlets) বুলি কোৱা হৈছে।<ref name="Marchis05">{{cite journal|author=F. Marchis|title=Discovery of the triple asteroidal system 87 Sylvia|journal=Nature|volume=436|pages=822–24|date=2005|bibcode=2005Natur.436..822M|doi=10.1038/nature04018|pmid=16094362|issue=7052|name-list-style=vanc|display-authors=1|last2=Descamps|first2=Pascal|last3=Hestroffer|first3=Daniel|last4=Berthier|first4=Jérome|s2cid=4412813|url=https://escholarship.org/uc/item/7nb376hk}}</ref>
আকাৰৰ ওপৰৰ সীমাও অস্পষ্ট। দুটা কক্ষপথত থকা বস্তুক কেতিয়াবা প্ৰাথমিক আৰু উপগ্ৰহৰ সলনি দ্বৈত গ্ৰহ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হয়। ৯০ এণ্টিঅ'পৰ দৰে গ্ৰহাণুবোৰক দ্বৈত গ্ৰহাণু বুলি গণ্য কৰা হৈছে।
| |||