ক্লাউছ হেচেলমান: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

'''ক্লাউছ ফাৰ্ডিনাণ্ড হেচেলমান''' ({{lang-en|Klaus Hasselmann}}, জন্ম: ২৫ অক্টোবৰ ১৯৩১)<ref name="mpg">{{Cite web|url=https://mpimet.mpg.de/en/staff/externalmembers/klaus-hasselmann#c2491|title=Klaus Hasselmann|accessdate=5 October 2021}}</ref> এগৰাকী জাৰ্মান সামুদ্ৰিক বিশেষজ্ঞ আৰু জলবায়ু আৰ্হিবিদ। তেওঁ হেমবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ এমিৰিটাছ অধ্যাপক আৰু মেক্স প্লেংক ইনষ্টিটিউট ফৰ মেটৰিঅ'লজিৰ প্ৰাক্তন সঞ্চালক। তেওঁ জলবায়ুৰ পৰিৱৰ্তনশীলতাৰ হেচেলমেন আৰ্হি বিকশিত কৰাৰ বাবে সৰ্বাধিক জনাজাত।<ref name=stochastic_model>{{cite journal | last=Hasselmann | first=K. | title=Stochastic climate models Part I. Theory | journal=Tellus | publisher=Informa UK Limited | volume=28 | issue=6 | year=1976 | issn=0040-2826 | doi=10.3402/tellusa.v28i6.11316 | pages=473–485| bibcode=1976Tell...28..473H }}</ref><ref>Arnold L. (2001), "Hasselmann's program revisited: The analysis of stochasticity in deterministic climate models", ''Stochastic Climate Models'' (editors—P. Imkeller, J.-S. von Storch) 141–157 (Birkhäuser). [http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/summary?doi=10.1.1.32.2538 Citeseer]</ref> ২০২১ চনত তেওঁ পৃথিৱীৰ জলবায়ুৰ ভৌতিক মডেলিঙৰ বাবে, পৰিৱৰ্তনশীলতাৰ পৰিমাণ নিৰ্ধাৰণ কৰা আৰু গোলকীয় উষ্ণতাৰ ভৱিষ্যতবাণী কৰাৰ বাবে [[চিউকুৰো মানাবে]]ৰ সৈতে যুটীয়াভাৱে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ [[ন'বেল বঁটা]] লাভ কৰে। দুয়োগৰাকী বিজ্ঞানীয়ে ন'বেল বঁটাৰ মুঠ ধনৰাশিৰ এক চতুৰ্থাংশকৈ লাভ কৰিব। আনহাতে পদাৰ্থ বিজ্ঞানতে আনজন ন'বেল-প্ৰাপক [[জৰ্জিঅ' পাৰিচি]]লৈ বঁটাটোৰ অৰ্ধাংশ প্ৰদান কৰা হৈছে। জটিল প্ৰণালী অনুধাৱনৰ ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা যুগান্তকাৰী অৱদানৰ বাবে পাৰিচিয়ে এই ন'বেল বঁটা লাভ কৰিছে।<ref name="Nobel">{{Cite web|title=All Nobel Prizes in Physics|url=https://www.nobelprize.org/prizes/lists/all-nobel-prizes-in-physics|access-date=5 October 2021|website=NobelPrize.org|language=en-US}}</ref>

ক্লাউছ হেচেলমেনেহেচেলমানে ৱেলউইন গাৰ্ডেন চিটিৰ প্ৰাথমিক আৰু গ্ৰামাৰ স্কুলত অধ্যয়ন কৰিছিল আৰু ১৯৪৯ চনত তেওঁৰ এ-লেভেল পৰীক্ষাত (কেমব্ৰিজ হায়াৰ স্কুল চাৰ্টিফিকেট) উত্তীৰ্ণ হৈছিল। ১৯৪৮ চনত তেওঁৰ পিতৃ-মাতৃ হেমবাৰ্গলৈ উভতি যায় কিন্তু ক্লাউছে এ-স্তৰ শেষ কৰিবলৈ ইংলেণ্ডত থাকে। ১৯৪৯ চনৰ আগষ্ট মাহত প্ৰায় ১৮ বছৰ বয়সত তেওঁ উচ্চ শিক্ষাৰ বাবে তেতিয়াৰ বিভক্ত জাৰ্মানীৰ হেমবাৰ্গলৈ মাক-দেউতাকৰ ওচৰলৈ যায়। ১৯৪৯ চনৰ পৰা ১৯৫০ চনত তেওঁ মেকানিকেল ইঞ্জিনিয়াৰিঙৰ ব্যৱহাৰিক পাঠ্যক্ৰমত অংশগ্ৰহণ কৰাৰ পিছত তেওঁ ১৯৫০ চনত পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু গণিত অধ্যয়নৰ বাবে হেমবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়ত নাম ভৰ্তিনামভৰ্তি কৰে।<ref name=mgpbio>{{cite web |title=Klaus Hasselmann |url=https://mpimet.mpg.de/en/staff/externalmembers/klaus-hasselmann |publisher=MPG |access-date=5 October 2021}}</ref><ref name=aip /><ref>{{cite news |title=Wanderer zwischen den Welten – der neue Physiknobelpreisträger Klaus Hasselmann |url=https://www.nzz.ch/wissenschaft/nobelpreis-fuer-physik-an-klaus-hasselmann-ein-portraet-ld.1648970 |access-date=5 October 2021 |work=Neue Zürcher Zeitung}}</ref>

হেচেলমেনেহেচেলমানে ১৯৫৫ চনত হেমবাৰ্গ বিশ্ববিদ্যালয়ত পদাৰ্থ বিজ্ঞান আৰু গণিতত আইচ'ট্ৰপিক অস্থিৰতাৰ ওপৰত থেচিছৰ সৈতে স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। তেওঁ ১৯৫৫ চনৰ পৰা ১৯৫৭ চনলৈ গটিনগেন বিশ্ববিদ্যালয় আৰু মেক্স প্লেংক ইনষ্টিটিউট অৱ ফ্লুইড ডাইনামিক্সত পদাৰ্থ বিজ্ঞানত পিএইচডি উপাৰ্জনঅৰ্জন কৰিছিল। তেওঁৰ পিএইচডি থেচিছৰ বিষয় শ্বক ফ্ৰণ্টৰ প্ৰতিফলন আৰু প্ৰতিসৰণ নিৰ্ধাৰণ কৰাৰ এক পদ্ধতি আৰু দুটা মাধ্যমৰ আন্তঃপৃষ্ঠত সৰু তৰংগদৈৰ্ঘ্যৰ যথেচ্ছ তৰংগৰ বিষয়ে আছিল। ১৯৬৩ চনত তেওঁ পদাৰ্থ বিজ্ঞানত হেবিলিটেচন পৰ্যায় অৰ্জন কৰে।<ref name=mgpbio />

১৯৭৫ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহৰ পৰা ১৯৯৯ চনৰ নৱেম্বৰ লৈকে হেচেলমান হেমবাৰ্গ মেক্স প্লেংক ইনষ্টিটিউট ফৰ মেটৰিঅ'লজিৰ প্ৰতিষ্ঠাপক সঞ্চালক আছিল।<ref name="mpg" /> ১৯৮৮ চনৰ জানুৱাৰী মাহৰ পৰা আৰু ১৯৯৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহলৈকে তেওঁ হেমবাৰ্গত অৱস্থিত জাৰ্মান জলবায়ু কম্পিউটিং চেণ্টাৰৰ (ডিকেআৰজেড, ডয়চেচ ক্লিমাৰেচেনজেণ্ট্ৰুম) বৈজ্ঞানিক সঞ্চালক আছিল। তেওঁ ২০১৮ চনলৈকে বহু বছৰ ধৰি ইউৰোপীয় জলবায়ু মঞ্চৰ (বৰ্তমান গোলকীয় জলবায়ু মঞ্চ) উপাধ্যক্ষ আৰু পৰিষদৰ সদস্য হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref name="Global Climate Forum">{{cite web | title=Prof. Dr. Klaus Hasselmann – Global Climate Forum | website=Global Climate Forum | url=https://globalclimateforum.org/portfolio-item/hasselmann/ | access-date=5 October 2021}}</ref> ইউৰোপীয় জলবায়ু মঞ্চ ২০০১ চনত কাৰ্লো জেগাৰ আৰু হেচেলমেনেহেচেলমানে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল।<ref name="Global Climate Forum_2">{{cite web | title=Prof. Dr. Carlo C. Jaeger – Global Climate Forum | website=Global Climate Forum | url=https://globalclimateforum.org/portfolio-item/jaeger/ | access-date=5 October 2021}}</ref><ref name="Global Climate Forum_3">{{cite web | title=The Forum – Global Climate Forum | website=Global Climate Forum | url=https://globalclimateforum.org/about/gcf-history/ | access-date=5 October 2021}}</ref>

হেচেলমেনেহেচেলমানে জলবায়ুৰ গতিশীলতা, ষ্টোচেষ্টিক প্ৰক্ৰিয়া, সাগৰৰ তৰংগ, ৰিম'ট চেঞ্চিং, আৰু একত্ৰিত মূল্যায়ন অধ্যয়নৰ ওপৰত কেইবাখনো গৱেষণা পত্ৰ প্ৰকাশ কৰিছে। সাগৰবিজ্ঞানত তেওঁৰ খ্যাতি প্ৰাথমিকভাৱে সাগৰৰ ঢৌত অ-ৰৈখিক আন্তঃক্ৰিয়াৰ ওপৰত গৱেষণাৰ এক সংহতি জৰিয়তে প্ৰতিষ্ঠা হৈছিল।<ref name="Hasselmann 1966 p=1">{{cite journal | last=Hasselmann | first=K. | title=Feynman diagrams and interaction rules of wave-wave scattering processes | journal=Reviews of Geophysics | publisher=American Geophysical Union (AGU) | volume=4 | issue=1 | year=1966 | issn=8755-1209 | doi=10.1029/rg004i001p00001 | page=1| bibcode=1966RvGSP...4....1H }}</ref>

হেচেলমেনেহেচেলমানে বিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে। তেওঁ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বাবে ২০০৯ চনত বিবিভিএ ফাউণ্ডেচন ফ্ৰণ্টিয়াৰ্ছ অফ নলেজ বঁটা লাভ কৰিছিল। ১৯৭১ চনৰ জানুৱাৰীমাহত আমেৰিকান বতৰ বিজ্ঞান সমিতিৰ চেভেৰদ্ৰুপ পদক লাভ কৰিছিল। ১৯৯৭ চনৰ মে' মাহত তেওঁক ৰয়েল মেটিৰ'লজিকেল চছাইটিৰ চিমনছ মেম'ৰিয়েল মেডেল প্ৰদান কৰা হৈছিল। ২০০২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত তেওঁক ইউৰোপীয় ভূ-ভৌতিক সমাজৰ ভিলহেল্ম ব্যুৰ্কনিছ পদক প্ৰদান কৰা হৈছিল।<ref name="mpg" /> ২০২১ চনত তেওঁ পৃথিৱীৰ জলবায়ুৰ ভৌতিক মডেলিঙৰ বাবে, পৰিৱৰ্তনশীলতাৰ পৰিমাণ নিৰ্ধাৰণ কৰা আৰু গোলকীয় উষ্ণতাৰ ভৱিষ্যতবাণী কৰাৰ বাবে [[চিউকুৰো মানাবে]]ৰ সৈতে যুটীয়াভাৱে পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ [[ন'বেল বঁটা]] লাভ কৰে। দুয়োগৰাকী বিজ্ঞানীয়ে ন'বেল বঁটাৰ মুঠ ধনৰাশিৰ এক চতুৰ্থাংশকৈ লাভ কৰে। আনহাতে পদাৰ্থ বিজ্ঞানতে আনজন ন'বেল-প্ৰাপক [[জৰ্জিঅ' পাৰিচি]]লৈ বঁটাটোৰ অৰ্ধাংশ প্ৰদান কৰা হৈছে। জটিল প্ৰণালী অনুধাৱনৰ ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা যুগান্তকাৰী অৱদানৰ বাবে পাৰিচিয়ে ন'বেল বঁটা লাভ কৰে।<ref name="Nobel"/>