শব্দ: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
1 নং শাৰী:
[[File: Thoth08BigasDrumEvansChalmette.jpg|thumb|কম্পনৰত আৱৰণৰ দ্বাৰা ঢোল এটাই শব্দ সৃষ্টি কৰে]]
শব্দ হৈছে এক প্ৰকাৰৰ যান্ত্ৰিক
== শব্দৰ গতি==
[[File: Ear.jpg|thumb|মানুহৰ শ্ৰবণ ইন্দ্ৰিয় কাণ]]
শব্দ হৈছে চাপৰ পৰিবৰ্তনৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা এক ধৰণৰ তৰংগ, যি [[সংকোচনশীল
শব্দ তৰংগৰ গতি সধাৰণতে তিনিটা কাৰকৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হয়:
* মাধ্যমৰ [[ঘনত্ব]] আৰু চাপৰ মাজৰ
* মাধ্যমটোৰ নিজৰ গতিৰ দ্বাৰাও শব্দ তৰংগৰ গতি প্ৰভাৱিত হয়। উদাহৰণ স্বৰূপে বায়ুৰ মাজেৰে শব্দৰ গতি বতাহৰ গতিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।
* শব্দৰ গতি মাধ্যমটোৰ
কোনো নিৰ্দিষ্ট ভৌতিক ধৰ্ম নথকা কোনো মাধ্যমৰ মাজেৰে গতি কৰা শব্দ তৰংগও প্ৰতিসৰিত হ’ব পাৰে।
14 নং শাৰী:
==শব্দৰ অনুভূতি==
কোনো নিৰ্দিষ্ট ইন্দ্ৰিয়ৰ কাৰণে শব্দৰ অনুভূতি, শব্দ তৰংগৰ কম্পনাংকৰ এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিসৰৰ
==অতিশব্দ আৰু অৱশব্দ==
সকলো প্ৰাণীয়ে শব্দৰ অনুভূতি নিৰ্দিষ্ট কম্পনাংকৰ পৰিসৰতহে গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। তৰংগৰ কম্পনাংক এই পৰিসৰতকৈ কম বা বেছি হ’লে তেনে শব্দ শুনা পোৱা নাযায়। মানুহৰ কাৰণে এই পৰিসৰ হৈছে ২০ হাৰ্জৰ পৰা ২০০০০ হাৰ্জ (২০ কিল’ হাৰ্জ)। এই পৰিসৰতকৈ বেছি কম্পনাংকৰ শব্দক অতিশব্দ আৰু কম কম্পনাংকৰ শব্দক অৱশব্দ বোলা হয়। অৰ্থাৎ অতিশব্দৰ কম্পনাংক ২০ কিল’ হাৰ্জতকৈ বেছি হয় আৰু অৱশব্দৰ কম্পনাংক ২০
[[File:Sine waves different frequencies.svg|thumb|বিভিন্ন কম্পনাংকৰ তৰংগ: ওপৰৰ পৰা তললৈ তৰংগবোৰৰ কম্পনাংক ক্ৰমে বঢ়ি আহিছে]]
==পদাৰ্থ বিজ্ঞানৰ দৃষ্টিত শব্দ==
[[পদাৰ্থ
==অনুদৈৰ্ঘ্য আৰু অনুপ্ৰস্থ তৰংগ==
[[File: Spherical_pressure_waves.gif|thumb|গোলাকাৰ অনুদৈৰ্ঘ্য তৰংগ]]
শব্দই প্লাজমা, গেছীয় আৰু তৰল পদৰ্থৰ মজেৰে অনুদৈৰ্ঘ্য বা সংকোচন তৰংগ হিচাপে গতি কৰে। কঠিন পদাৰ্থৰ মাজেৰে অৱশ্যে শব্দই অনুদৈৰ্ঘ্য আৰু অনুপ্ৰস্থ দুই ধৰণৰ তৰংগ হিচাপে গতি কৰে। সাম্যাৱস্থাৰ চাপৰ পৰা একাদিক্ৰমে চাপৰ পৰিৱৰ্তন হৈ নিৰ্দিষ্ট সংকোচন আৰু প্ৰসাৰণ স্থান কিছুমানৰ সৃষ্টি হৈ যিধৰণৰ
শব্দ তৰংগৰ গতিৰ ফলত মাধ্যমৰ কণাবোৰ একদিক্ৰমে স্থানান্তৰিত হয় আৰু তাৰ ফলত
==শব্দৰ বেগ==
[[File: FA-18 Hornet breaking sound barrier (7 July 1999) - filtered.jpg|thumb|আমেৰিকাৰ নৌসৈন্যৰ এখন বিমানে শব্দৰ বেগক অতিক্ৰম কৰি শব্দোত্তৰ বেগত গতি কৰাৰ দৃশ্য। উৎসৰ বেগ শব্দ তৰংগৰ বেগতকৈ বেছি হ’লে তৰংগই শংকু আকৃতি লয়। উৎসটো শংকুৰ শীৰ্ষত থকে। উৎসই শব্দৰ বেগ অতিক্ৰম কৰাৰ মুহূৰ্তত কাণ তাল মৰা শব্দৰ সৃষ্টি হয়। ইয়াক শাব্দিক প্ৰণাদ (Sonic Boom) বুলি কোৱা হয়।]]
শব্দৰ বেগ ই গতি কৰা মাধ্যমটোৰ ওপৰত আৰু পদাৰ্থবিধৰ ধৰ্মৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে শব্দৰ বেগ মাধ্যমৰ স্থিতিস্থাপক গুণাংক আৰু ঘনত্বৰ অনুপাতৰ বৰ্গমূলৰ সমানুপাতিক হয়। মাধ্যমৰ ভৌতিক ধৰ্মবোৰ আৰু লগতে শব্দৰ বেগ মধ্যমটোৰ নিৰ্দিষ্ট অৱস্থাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। উদাহৰণ স্বৰূপে গেছীয় পদাৰ্থত শব্দৰ বেগ উষ্ণতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। "v = (৩৩১ + ০.৬ T) মিটাৰ/চেকেণ্ড" সূত্ৰ প্ৰয়োগ কৰি আমি যিকোনো উষ্ণতা( T)ত সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ উচ্চতাত বায়ুত শব্দৰ বেগ নিৰ্ণয় কৰিব পাৰোঁ। এই সূত্ৰ প্ৰয়োগ কৰিলে
==শব্দবিদ্যা বা এক’ষ্টিক্চ্==
বিজ্ঞানৰ যিটো বিভাগ, কঠিন, তৰল আৰু গেছীয় পদাৰ্থত বিভিন্ন যান্ত্ৰিক তৰংগ যেনে কম্পন, শব্দ, অতিশব্দ, অৱশব্দকে আদিৰ বিষয়ে অধ্যয়ণৰ লগত জড়িত তাকে শব্দবিদ্যা বা এক’ষ্টিক্চ্ বুলি কোৱা হয়। আধুনিক সমাজৰ প্ৰায় সকলো ক্ষেত্ৰতে শব্দবিদ্যাৰ প্ৰয়োগ দেখা যায়।
[[শ্ৰেণী:পদাৰ্থ বিজ্ঞান]]
[[en:Sound]]
|