পিতৃপক্ষ: বিভিন্ন সংশোধনসমূহৰ মাজৰ পাৰ্থক্য

বাৎসৰিক শ্ৰাদ্ধানুষ্ঠানে যাঁৰা অপাৰগ, তেখেতৰা সৰ্বপিতৃ অমাবস্যা পালন কৰে পিতৃদায় পৰা মুক্ত হতে পাৰেন। শৰ্মাৰ মতে, শ্ৰাদ্ধ বংশেৰ প্ৰধান ধৰ্ মানুহ্ঠান। এই অনুষ্ঠানে পূৰ্ববৰ্তী তিন পুৰুষেৰ উদ্দেশ্যে পিণ্ড ও জল প্ৰদান কৰা হয়, তাঁসকলৰ নাম উচ্চাৰণ কৰা হয় আৰু [[গোত্ৰ|গোত্ৰেৰ]] পিতাকে স্মৰণ কৰা হয়। এই কাৰণে এজন ব্যক্তিৰ পক্ষে বংশেৰ ছয় প্ৰজন্মেৰ নাম স্মৰণ ৰাখা সম্ভব হয় আৰু এৰ ফলে বংশেৰ বন্ধন দৃঢ় হয়।<ref name = sharma/> [[ড্ৰেক্সেল বিশ্ববিদ্যালয়|ড্ৰেক্সেল বিশ্ববিদ্যালয়েৰ]] পুৰাতাত্ত্বিক উষা মেননেৰ মতেও, পিতৃপক্ষ বংশেৰ বিভিন্ন প্ৰজন্মেৰ মাজত সম্পৰ্ককে সুদৃঢ় কৰে। এই পক্ষে বংশেৰ বৰ্তমান প্ৰজন্ম পূৰ্বপুৰুষেৰ নাম স্মৰণ কৰে তাঁসকলৰ শ্ৰদ্ধা নিবেদন কৰে। পিতৃপুৰুষেৰ ঋণ হিন্দুধৰ্মে পিতৃমাতৃঋণ অথবা গুৰুঋণেৰ সমান গুৰুত্বপূৰ্ণ।<ref>{{cite book|last=Menon|first=Usha|title=Handbook of developmental psychology|editor=Valsiner, Jaan; Connolly, Kevin J.|publisher=SAGE|year=2003|page=446|chapter=Morality and Context: A Study of Hindu Understandings|url=http://books.google.com/?id=4d7FOANFv00C&pg=PA446&dq=pitru+paksha&q= | isbn=9780761962311}}</ref>

 

=== কাল ও স্থান ===

জীবিত ব্যক্তিৰ পিতা বা পিতামহ যে তিথিতে মাৰা যান, পিতৃপক্ষেৰ সেই তিথিতে তেখেতৰ শ্ৰাদ্ধানুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। তবে এই নিয়মেৰ কিছু ব্যতিক্ৰমও ৰৈছে। পূৰ্ববৰ্তী বছৰে মৃত ব্যক্তিৰ শ্ৰাদ্ধ হয় চতুৰ্থী (''চৌথা ভৰণী'') বা পঞ্চমী (''ভৰণী পঞ্চমী'') তিথিতে। সধবা নাৰীৰ মৃত্যু হ’লে, তেখেতৰ শ্ৰাদ্ধ হয় নৱমী (''অবিধবা নৱমী'') তিথিতে। বিপত্নীক ব্যক্তি ব্ৰাহ্মণী নাৰীসকলৰ শ্ৰাদ্ধে নিমন্ত্ৰণ কৰে। শিশু বা সন্ন্যাসীৰ শ্ৰাদ্ধ হয় চতুৰ্দশী (''ঘট চতুৰ্দশী'') তিথিতে। অস্ত্ৰাঘাতে বা অপঘাতে মৃত ব্যক্তিসকলৰও শ্ৰাদ্ধ হয় এই তিথিতেই (''ঘায়েল চতুৰ্দশী'')।<ref name="underhill"/><ref name = Kutch/>