অটোমান সাম্ৰাজ্য
অটোমান সাম্ৰাজ্য (ইংৰাজী: Ottoman Empire) এখন শক্তিশালী ইউৰোপীয় সাম্ৰাজ্য আছিল। ওছমান গাজীয়ে ইয়াক প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। 'অটোমান সাম্ৰাজ্য'; আছিল এক সাম্ৰাজ্য যি ১৪শ আৰু ২০শ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে দক্ষিণ-পূব ইউৰোপ, পশ্চিম এছিয়া আৰু উত্তৰ আফ্ৰিকাৰ বহু অংশ নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল। ১৩শ শতিকাৰ শেষৰ ফালে উত্তৰ-পশ্চিম এনাট'লিয়াৰ চহৰ চগুটত (বৰ্তমানৰ বিলিক প্ৰদেশ) তুৰ্কী জনজাতিৰ নেতা ওছমান প্ৰথমৰ দ্বাৰা ইয়াক প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। ১৩৫৪ চনৰ পিছত, অটোমানসকলে ইউৰোপলৈ প্ৰৱেশ কৰে আৰু, বেলকান জয় কৰাৰ লগে লগে, অটোমেন বেইলিক এক আন্তঃমহাদেশীয় সাম্ৰাজ্যলৈ ৰূপান্তৰিত হয়। ১৪৫৩ চনত মহম্মদ ফাতিহে কনষ্টান্তিনোপল দখল কৰাৰ লগে লগে অটোমানসকলে বাইজেণ্টিন সাম্ৰাজ্য সমাপ্ত কৰে।
Imperial Ottoman State
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1299–1922 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
(1882–1922) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Motto:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Anthem: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Status | Empire | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Capital |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Common languages |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Religion |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Demonym(s) | Ottoman
Ottoman Turkish | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Government |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Sultans :
• c. 1299–1323/1324 (first) |
Osman I | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 1918–1922 (last) | Mehmed VI | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Caliphs:
• 1517–1520 (first) |
Selim I | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 1922–1924 (last) | Abdulmejid II | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Grqnd Vizier :
• 1320–1331 (first) |
Alaeddin Pasha | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 1920–1922 (last) | Ahmet Tevfik Pasha | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Legislature | Imperial Council(until 1876; 1878–1908)General Assembly(1876–1878; 1908–1920)None, rule by decree(1920–1922) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Unelected upper house | Chamber of Notables(1876–1878; 1908–1920) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Elected lower house | Chamber of Deputies(1876–1878; 1908–1920) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| History | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Founded | c. 1299 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Interregnum | 1402–1413 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Transformation to empire | 1453 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 1st Constitutional | 1876–1878 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 2nd Constitutional | 1908–1920 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Raid on the Sublime Porte | 23 January 1913 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Sultanate abolished | 1 November 1922 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Republic of Turkey established | 29 October 1923 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • Caliphate abolished | 3 March 1924 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Area | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1481 | 1,220,000 km2 (470,000 sq mi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1521 | 3,400,000 km2 (1,300,000 sq mi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1683 | 5,200,000 km2 (2,000,000 sq mi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 1913 | 2,550,000 km2 (980,000 sq mi) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Population | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| • 1912 | 24,000,000 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Currency | Various: Akçe, Para, Sultani, Kuruş, Lira | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
মহৎ চুলেইমানৰ শাসনকালত, অটোমান সাম্ৰাজ্যই নিজৰ শক্তি আৰু সমৃদ্ধিৰ শীৰ্ষস্থান দখল কৰে, লগতে ইয়াৰ চৰকাৰী, সামাজিক আৰু অৰ্থনৈতিক প্ৰণালীৰ সৰ্বোচ্চ বিকাশ। ১৭শ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে, সাম্ৰাজ্যখনত ৩২খন প্ৰদেশ আৰু বহুতো ভাসালিক ৰাজ্য আছিল। ইয়াৰে কিছুমান পৰৱৰ্তী সময়ত অটোমান সাম্ৰাজ্যৰ অন্তৰ্গত হৈছিল, আনহাতে আন কিছুমানক শতাব্দীৰ পিছত বিভিন্ন ধৰণৰ স্বায়ত্তশাসন প্ৰদান কৰা হৈছিল। কনষ্টেণ্টিন'পল (বৰ্তমান ইস্তানবুল) আৰু মধ্য প্ৰান্তৰ উপত্যকা অঞ্চলৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবেই অটোমান সাম্ৰাজ্য ছয় শতিকাৰ বাবে মধ্য প্ৰাচ্য আৰু ইউৰোপৰ মাজত বাৰ্তালাপৰ কেন্দ্ৰ আছিল।
.svg)
নতুন শৈক্ষিক সন্মতিত কোৱা হৈছে যে সাম্ৰাজ্যখনে ১৭শ শতিকাত আৰু ১৮শ শতিকাৰ বেছিভাগ সময় এক নমনীয় আৰু শক্তিশালী অৰ্থনীতি, সমাজ আৰু সামৰিক শক্তি ধৰি ৰাখিছিল। অৱশ্যে, ১৭৪০ চনৰ পৰা ১৭৬৮ চনলৈ দীৰ্ঘদিনীয়া শান্তিৰ সময়ছোৱাত, অটোমান সামৰিক ব্যৱস্থা ইউৰোপীয় প্ৰতিদ্বন্দ্বী হাবছবাৰ্গ আৰু ৰাছিয়ান সাম্ৰাজ্যৰ তুলনাত পিছ পৰিছিল। ঊনবিংশ শতিকাত, অটোমান সাম্ৰাজ্য অধিক শক্তিশালী আৰু অভ্যন্তৰীণভাৱে সংগঠিত হৈ পৰে, যদিও অধিক ভূমি ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়, বিশেষকৈ বেলকানত, য'ত বহুতো নতুন ৰাজ্য উদ্ভৱ হয়। এই সময়ছোৱাতে ইজিপ্তৰ খাদিৱাত ( Khedivate of Egypt)ৰ গঠন হৈছিল যি অটোমান সাম্ৰাজ্যৰ কৰতলীয়া ৰাজ্য আছিল । ইন্দোনেছিয়াৰ ৰাজ্য (Aceh Sultanate) আৰু উইগুৰ তুৰ্কী "কাছগড়"ৰ ৰাজ্যই নিজকে অটোমানসকলৰ তলতীয়া বুলি ঘোষণা কৰিছিল।
১৯০৮ চনত যুৱ তুৰ্কী বিপ্লৱত ইউনিয়ন আৰু প্ৰগতিৰ সমিতিয়ে দ্বিতীয় সাংবিধানিক যুগৰ সূচনা কৰে, যাৰ ফলত সাম্ৰাজ্যখন এক সাংবিধানিক ৰাজতন্ত্ৰলৈ ৰূপান্তৰিত হয়, যিয়ে প্ৰতিযোগিতামূলক বহুদলীয় নিৰ্বাচন অনুষ্ঠিত কৰে। অৱশ্যে, বিপৰ্যয়জনক বেলকান যুদ্ধৰ পিছত, জাতীয়তাবাদী ইউপিএ ১৯১৩ চনত চৰকাৰখন দখল কৰে আৰু একদলীয় শাসন সৃষ্টি কৰে। ইউপি জাৰ্মানীৰ সৈতে সাম্ৰাজ্যক মিত্ৰতা কৰিছিল, যিয়ে শেহতীয়াকৈ ভূমি ক্ষতিৰ বাবে অৱদান আগবঢ়াইছিল কূটনৈতিক পৃথকতাৰ পৰা পলায়ন কৰাৰ আশা কৰিছিল, আৰু সেয়েহে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত কেন্দ্ৰীয় শক্তিৰ পক্ষত যোগদান কৰিছিল।
যদিও এই সাম্ৰাজ্যই এই সংঘৰ্ষৰ সময়ত নিজৰ স্থিতি ধৰি ৰাখিব পাৰিছিল, কিন্তু ই অভ্যন্তৰীণ বিৰোধিতাৰ সৈতে যুঁজিছিল, বিশেষকৈ আৰবীয় শাসনৰ সৈতে। এই সময়ছোৱাত অটোমান চৰকাৰে আৰ্মেনিয়ান, এছিৰিয়ান আৰু গ্ৰীকসকলৰ বিৰুদ্ধে গণহত্যা চলাইছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত সাম্ৰাজ্যৰ পৰাজয় আৰু মিত্ৰশক্তিৰ দ্বাৰা ইয়াৰ কিছু অংশ দখল কৰাৰ ফলত ইয়াৰ বিভাজন আৰু মধ্য প্ৰাচ্য অঞ্চলসমূহ হেৰুৱাইছিল, যিবোৰ যুক্তৰাজ্য আৰু ফ্ৰান্সৰ মাজত বিভক্ত হৈছিল। মুষ্টফা কেমাল আটাটুৰকৰ নেতৃত্বত আধিপত্যীয় সহযোগীসকলৰ বিৰুদ্ধে তুৰ্কী স্বাধীনতা যুদ্ধৰ সফলতাৰে তুৰস্ক গণৰাজ্যৰ সূচনা হয় আৰু অটোমান সাম্ৰাজ্যৰ পতন হয়।
