উজবেকিস্তানৰ নাৰীৰ (ইংৰাজী: Women in Uzbekistan) সামাজিক আৰু আইনী পৰিস্থিতি স্থানীয় পৰম্পৰা, ধৰ্ম, পূৰ্বৰ ছোভিয়েট শাসন আৰু স্বাধীনতাৰ পিছৰে পৰা পৰিৱৰ্তিত সামাজিক নীতি-নিয়মৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছে।

উজবেকিস্তানৰ নাৰী

মাতৃৰ স্বাস্থ্যসেৱা আৰু গৰ্ভনিৰোধক ঔষধৰ উপলব্ধতা

সম্পাদনা কৰক

উজবেকিস্তানত গৰ্ভনিৰোধক আৰু মাতৃস্বাস্থ্যসেৱাৰ উপলব্ধতা মিশ্ৰিত। ২০০৩ চনত ৬২.৩% মহিলাই বিনামূলীয়া গৰ্ভনিৰোধক ব্যৱহাৰ কৰিছিল।[1][2]কিন্তু ৰাষ্ট্ৰসংঘই অনুমান কৰিছে যে উজবেকিস্তানৰ প্ৰায় ১৩.৭% মহিলাই যিসকলে নিজৰ পৰৱৰ্তী গৰ্ভাৱস্থা প্ৰতিৰোধ কৰিব বিচাৰে বা পিছুৱাই দিব বিচাৰে, তেওঁলোকে গৰ্ভনিৰোধক ঔষধৰ সুবিধা সীমিত হোৱাৰ বাবে তেনে কৰিব নোৱাৰে।[6] ২০০০ চনত দেশত প্ৰায় ২০,৯০০ গৰাকী ধাত্ৰী আছিল।[3]

বলপূৰ্বক বন্ধ্যাকৰণ

সম্পাদনা কৰক

উজবেকিস্তানত মহিলাক বলপূৰ্বক বন্ধ্যাকৰণ কৰা বুলি বাতৰি পোৱা গৈছে।[4][5][6]২০১২ চনৰ ১২ এপ্ৰিলত বিবিচি ৱৰ্ল্ড চাৰ্ভিচৰ "এচাইনমেণ্ট" প্ৰতিবেদনত এনে প্ৰমাণ উন্মোচিত হৈছিল যে চৰকাৰে জনসংখ্যা নিয়ন্ত্ৰণৰ প্ৰয়াসত মহিলাসকলক প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ অজ্ঞাতে বন্ধ্যাকৰণ কৰা হৈছে।[7]

আত্মহত্যা

সম্পাদনা কৰক

উজবেকিস্তানৰ মহিলাসকলৰ মাজত আত্মদহনৰ দ্বাৰা আত্মহত্যা কৰাটো এটা সাধাৰণ ধৰণ।.[8] ২০০১ চনত অনুমান কৰা হৈছিল যে বছৰি প্ৰায় ৫০০ মহিলাই নিৰ্যাতনৰ পৰিস্থিতিৰ বাবে নিজকে হত্যা কৰে।[9]

মানৱ সৰবৰাহ

সম্পাদনা কৰক
 
সন্তানসহ মহিলা

মানৱ সৰবৰাহ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে চৰকাৰৰ কিছু প্ৰচেষ্টাক ৰাষ্ট্ৰসংঘই স্বীকৃতি দিছে।[10] উদাহৰণস্বৰূপে, সৰবৰাহৰ বলি হোৱা লোকৰ বাবে টেলিফোন হটলাইন উপলব্ধ, [11]আৰু সৰবৰাহৰ ফলত পাঁচৰ পৰা আঠ বছৰৰ কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি থাকে।[1][2]

কিন্তু উজবেকিস্তানত সৰবৰাহ এতিয়াও অব্যাহত আছে, কিয়নো উজবেকিস্তান মহিলা সৰবৰাহৰ যোগানকাৰী আৰু গ্ৰাহক দুয়োটাই।[12][2]মহিলাসকলক কেয়াৰটেকাৰ, টিউটৰ বা বেবী চিটাৰ হিচাপে নিয়োগৰ প্ৰতিশ্ৰুতি দি পৰ্যটক হিচাপে পঠিওৱা হয় যদিও তেওঁলোকে প্ৰায়ে যৌন উদ্যোগত কাম কৰে।”[9]

মহিলাসকলৰ আইনী অধিকাৰ আৰু চৰকাৰী প্ৰতিনিধিত্ব

সম্পাদনা কৰক

২০০৪ চনৰ হিচাপ অনুসৰি উজবেকিস্তানৰ নিৰ্বাচনী আইন অনুসৰি ৰাজনৈতিক দলসমূহে সংসদৰ বাবে কমেও ৩০ শতাংশ মহিলা প্ৰাৰ্থীক মনোনীত কৰিব লাগিব। কিন্তু চৰকাৰৰ সকলো স্তৰতে মহিলাৰ কম প্ৰতিনিধিত্ব স্থানীয়ভাৱে দেখা যায়।[2]

উজবেকিস্তানত সাৰ্বজনীন ভোটাধিকাৰ আছে;[1] অৱশ্যে, "জনমত কেন্দ্ৰৰ দ্বাৰা কৰা সমীক্ষাৰ তথ্য অনুসৰি, ৬৪% নগৰীয়া আৰু ৫০% গ্ৰাম্য মহিলাই বিবেচনা কৰে যে পুৰুষৰ ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত নিজৰ অধিকাৰ কাৰ্যকৰী কৰাৰ অধিক সুযোগ আছে"।[1]

বলপূৰ্বক বিবাহ আৰু কইনা অপহৰণ

সম্পাদনা কৰক
দেশৰ কিছু অংশ বিশেষকৈ কাৰাকল্পকস্তানত কইনা অপহৰণৰ জৰিয়তে বলপূৰ্বক বিবাহ সংঘটিত হয়। [13] কইনা অপহৰণ অৰ্থনৈতিক অস্থিৰতাৰ সৈতে জড়িত বুলি ধাৰণা কৰা হয়। বিয়া নিষিদ্ধভাৱে ব্যয়বহুল হ'ব পাৰে যদিও অপহৰণৰ ফলত অনুষ্ঠানৰ খৰচ আৰু কইনাৰ যিকোনো মূল্য দুয়োটাৰে পৰা হাত সাৰিব পাৰি।[14] কিছুমান পণ্ডিতে জনাইছে যে নিম্ন শিক্ষা বা ড্ৰাগছ বা মদৰ সমস্যা থকা কম বাঞ্ছনীয় পুৰুষে নিজৰ কইনাক অপহৰণ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি।
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 "Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women". Un.org. https://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-05-22. 
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "The United Nations Human Rights Treaties". Bayefsky.com. http://www.bayefsky.com। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-05-22. 
  3. "United Nations Statistics Division". Unstats.un.org. http://unstats.un.org/unsd/default.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-05-22. 
  4. "BBC News - Uzbekistan's policy of secretly sterilising women". BBC News. https://www.bbc.co.uk/news/magazine-17612550। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 January 2015. 
  5. "BBC Radio 4 - Crossing Continents, Forced Sterilisation in Uzbekistan". BBC. http://www.bbc.co.uk/programmes/b01fjx63। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 January 2015. 
  6. "Birth Control by Decree in Uzbekistan". Institute for War and Peace Reporting. Archived from the original on 21 June 2012. https://web.archive.org/web/20120621130350/http://iwpr.net/report-news/birth-control-decree-uzbekistan। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 January 2015. 
  7. "BBC World Service - Assignment , Forcible Sterilisation In Uzbekistan". BBC. https://www.bbc.co.uk/iplayer/episode/p00qbnlq/Assignment_Forcible_Sterilisation_In_Uzbekistan/। আহৰণ কৰা হৈছে: 20 January 2015. 
  8. "Institute for War and Peace Reporting | Giving Voice, Driving Change". Iwpr.net. http://www.iwpr.net/?apc_state=henfrca352298&l=tg&s=f&o=352298। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-05-22. 
  9. 9.0 9.1 "IWRAW Home Page". Iwraw.igc.org. Archived from the original on 2016-03-03. https://web.archive.org/web/20160303193351/http://iwraw.igc.org/publications/countries/uzbekistan.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-05-22. 
  10. UN, CEDAW: (Concluding Observations, 2006) 5
  11. UNFPA, State of the World Population 2006:( A Passage to Hope; Women and International Migration, 2006) 49
  12. "International Covenant on Civil and Political Rights". Archived from the original on 2008-07-05. https://web.archive.org/web/20080705115024/http://www2.ohchr.org/english/law/ccpr.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-03-10. 
  13. Alena Aminova, "Uzbekistan: No Love Lost in Karakalpak Bride Thefts" Archived 2016-03-03 at the Wayback Machine, Institute of War and Peace Reporting, 14 June 2004
  14. See Aminova; Jamila Sujud and Rashid Musayev, "Bride Kidnapping Returns in Central Asia, Central Asia Online, 18 January 2010