সামাজিক নাৰীবাদৰ পৰাই উদ্যোগী নাৰীবাদৰ (ইংৰাজী: Entrepreneurial feminism) বিকাশ ঘটিছে। ই এটা তত্ত্ব যিয়ে সমাজত নাৰীৰ অৱস্থান উন্নত কৰিবলৈ উদ্যোগ সৃষ্টি প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে নাৰীবাদী মূল্যবোধ কেনেকৈ প্ৰণয়ন কৰা হয় সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে।[1][2]বাৰ্বাৰা অৰ্চাৰ আৰু কেথেৰিন ইলিয়টে উদ্ভাৱন কৰা উদ্যোগীকৰণক কিশোৰী আৰু মহিলাসকলৰ বাবে অৰ্থনৈতিক স্বাৱলম্বীতা আৰু সমতা ভিত্তিক ফলাফল সৃষ্টিৰ এক ব্যৱস্থা হিচাপে গণ্য কৰা হয়।[3][4] উদ্যোগী নাৰীবাদীসকলে সহযোগিতা, সমতা আৰু পাৰস্পৰিক সন্মানৰ নৈতিকতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সম্পদ আৰু সামাজিক পৰিৱৰ্তন সৃষ্টি কৰিবলৈ বাণিজ্যিক বজাৰত প্ৰৱেশ কৰে।[5]

উদ্যোগীকৰণৰ "পুৰুষকৰণ"ৰ ওপৰত কেইবাজনো পণ্ডিতে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰাৰ লগতে উদ্যোগী হিচাপে নিজৰ আত্ম-ভাবমূৰ্তিৰ প্ৰতি সন্মান জনাই নিজৰ লিংগৰ প্ৰভাৱ প্ৰদৰ্শন কৰা অসংখ্য অধ্যয়ন প্ৰকাশ কৰাৰ পিছত অৰ্চাৰে লিংগ আৰু উদ্যোগীকৰণৰ মাজৰ সম্পৰ্ক অন্বেষণ কৰিবলৈ আৰু অধিক অনুপ্ৰাণিত হৈছিল৷[5] অৰ্চাৰে লক্ষ্য কৰা মতে, অধ্যয়নসমূহে প্ৰমাণ কৰিলে যে উদ্যোগীকৰণৰ ক্ষেত্ৰখনত পুৰুষতান্ত্ৰিক বক্তৃতাই আধিপত্য বিস্তাৰ কৰে আৰু লিংগভিত্তিক কু-সংস্কাৰৰ শক্তিশালীকৰণৰ ফলত উদ্যোগীজনক পুৰুষতান্ত্ৰিক সত্তা হিচাপে ব্যক্তিত্বৰ সৃষ্টি কৰা হৈছে।[5]

এই বিষয়ে কৰা গৱেষণা আৰু সাহিত্যৰ জৰিয়তে বাৰ্বাৰা অৰ্চাৰ আৰু কেথেৰিন ইলিয়টে নাৰীবাদ আৰু উদ্যোগীকৰণৰ অধ্যয়নক একত্ৰিত কৰাৰ লক্ষ্য ৰাখিছে, যিবোৰ ঐতিহাসিকভাৱে অধ্যয়ন আৰু বক্তৃতাৰ সুকীয়া ক্ষেত্ৰ হৈয়েই আছে।অৰ্চাৰ, ইলিয়ট আৰু লেকে কৰা বৰ্তমানৰ গৱেষণাৰ অধিকাংশই উদ্যোগ সৃষ্টিৰ সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটোত নাৰীবাদী মূল্যবোধসমূহ কেনেকৈ প্ৰণয়ন আৰু প্ৰকাশ পায় সেই বিষয়ে বিশ্লেষণ কৰা।[5] [6] তেওঁলোকৰ কামৰ জৰিয়তে তেওঁলোকে উদ্যোগীকৰণৰ পৰিচয়ৰ সাধাৰণ বুজাবুজি বহল কৰি সাহিত্যলৈ অৰিহণা যোগোৱাৰ লক্ষ্য ৰাখে আৰু একে সময়তে উদ্যোগীকৰণৰ লিংগভিত্তিক গঠনসমূহক নুই কৰে।[6] "নাৰীবাদী বৈশিষ্ট্য আৰু উদ্যোগী পৰিচয়"ৰ ওপৰত কৰা গৱেষণাত অৰ্চাৰে লক্ষ্য কৰিছে যে "উদ্যোগীক চিত্ৰিত কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা বাইনাৰী পুৰুষ/নাৰী নামকৰণৰ বৈধতা বা প্ৰযোজ্যতাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰা অধ্যয়ন কমেইহে হৈছে"।[5]

উদ্যোগী নাৰীবাদৰ অধ্যয়নত অৰ্চাৰ আৰু ইলিয়টে গৱেষণাৰ গুণগত পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰে, কিয়নো তেওঁলোকে দাবী কৰে যে বিশেষ পৰিঘটনাৰ অৰ্থ উলিয়াবলৈ ই বিশেষভাৱে উপযোগী। সাধাৰণতে উদ্যোগীকৰণৰ ওপৰত বৰ্তমানৰ গুণগত গৱেষণাৰ অভাৱৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ইয়াৰ বিশেষ তাৎপৰ্য বহন কৰে আৰু মহিলা উদ্যোগীসকলৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াৰ মাত্ৰা তাতোকৈ বেছি। বিশেষকৈ যেতিয়া আপুনি কৰ্মক্ষেত্ৰত কোনো বিষয়ৰ বিশেষ অভিজ্ঞতাৰ দৃষ্টিভংগী আৰু প্ৰকাশ বুজিব বিচাৰে, তেতিয়া গুণগত অধ্যয়ন কৰাটো বিশেষভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ; যিটো অৰ্চাৰ, ইলিয়ট আৰু লেকে উদ্যোগী নাৰীবাদী সাহিত্যৰ সম্প্ৰসাৰণৰ জৰিয়তে কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ লক্ষ্য স্থিৰ কৰিছে।[6]

অৰ্চাৰে উদ্যোগী নাৰীবাদীসকলক "উদ্যোগী সেৱা, সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ জৰিয়তে মহিলাৰ জীৱনৰ মানদণ্ড আৰু মংগল উন্নত কৰিব বিচৰা পৰিৱৰ্তনকাৰী এজেণ্ট" বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে।[6]অৰ্চাৰ আৰু ইলিয়ট দুয়োজনেই স্বীকাৰ কৰে যে এই সংজ্ঞাটো ধ্ৰুপদী নাৰীবাদী সমালোচনাৰ সৈতে বিৰোধী যেন লাগিব পাৰে যে পুঁজিবাদ নিজেই নাৰীৰ অধীনস্থ উৎস৷ অৱশ্যে তেওঁলোকে কয় যে উদ্যোগীকৰণ আৰু নাৰীবাদৰ মাজত বহুখিনি মিল আছে।[7]

আধুনিক অৰ্থ সম্পাদনা কৰক

উদ্যোগীকৰণৰ ক্ষেত্ৰখনৰ বহু মহিলাই নিজকে উদ্যোগী বুলি সংজ্ঞায়িত নকৰে। ইয়াৰ কাৰণ বিনয় আৰু পিতৃতন্ত্ৰ বুলি ক'ব পাৰি।[8] ব্যৱসায়িক ধাৰণা আৰু উদ্যোগীকৰণৰ কৃতিত্বৰ স্বীকৃতি লোৱাৰ সম্ভাৱনা সমকক্ষ পুৰুষতকৈ কম। ইয়াৰ উপৰিও উদ্যোগী নাৰীবাদৰ প্ৰয়োজনীয়তা ব্যৱসায়িক জগতত ব্যৱস্থাগত যৌনতাবাদৰ দ্বাৰা আৰু অধিক ব্যাখ্যা কৰা হৈছে। মহিলা উদ্যোগী বনাম পুৰুষৰ সংখ্যাৰ পাৰ্থক্যৰ বাবে অতিৰিক্তভাৱে মহিলাসকলৰ বাবে লিংগ দৰমহাৰ ব্যৱধান আৰু ব্যৱসায়িক শিক্ষাৰ ব্যৱধান দোষী। [9]ভাৰতৰ অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে নাৰীবাদী সহযোগিতামূলক শিক্ষণক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিলে ঐতিহাসিকভাৱে অধিক নিপীড়িত ভৌগোলিক অঞ্চলৰ মহিলাসকলৰ ওচৰলৈ যোৱাত সহায়ক হ’ব পাৰে। উদ্যোগীকৰণৰ ক্ষেত্ৰখনৰ বিষয়ে মহিলাসকলক জ্ঞান দিয়াৰ ফলত মহিলা উদ্যোগীসকলৰ সংখ্যা বৃদ্ধি পাইছে। প্ৰযুক্তিয়েও আৰু অধিক প্ৰসাৰৰ সুবিধা দিছে৷ উদ্যোগী নাৰীবাদক ভাৰতত ফেচবুকক মহিলাসকলক উদ্যোগীকৰণৰ কামৰ ক্ষেত্ৰখনত প্ৰৱেশ কৰাৰ বিষয়ে জ্ঞান দিয়াৰ আহিলা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

তথ্যসূত্ৰ সম্পাদনা কৰক

  1. Orser, B., Elliott, C., & Leck, J., 2011. Feminist attributes and entrepreneurial identity, Gender in Management: An International Journal, 26(8): 561-589.
  2. Ahl, H., and Tillmar, M. (2015). Swedish welfare state retrenchment and the call for women’s entrepreneurship to fill the void. Paper presented at The 4th European Conference on Politics and Gender 2015 June 11–13 Uppsala, Sweden.
  3. Yasmine, R. (2016). Entrepreneurial Feminism: Where Entrepreneurship Intersects Feminist Thinking. Whatsyourtech.ca. Accessed on August 19, 2016 at http://whatsyourtech.ca/2016/08/05/entrepreneurial-feminism-where-entrepreneurship-intersects-feminist-thinking/
  4. Orser, B. & Elliott, C. (2015). Feminine Capital. Unlocking the Power of Women Entrepreneurs, Stanford University Press.
  5. 5.0 5.1 5.2 5.3 5.4 Orser, B., Elliott, C., & Leck, J., 2011. Feminist attributes and entrepreneurial identity, Gender in Management: An International Journal, 26(8): 561-589.
  6. 6.0 6.1 6.2 6.3 Orser, Barbara & Elliott, Catherine & Leck, Joanne. (2012). Entrepreneurial Feminists: Perspectives About Opportunity Recognition and Governance. Journal of Business Ethics. 115. 10.1007/s10551-012-1391-6.
  7. "The Feminist Entrepreneur". Stanford University Press Blog. https://stanfordpress.typepad.com/blog/2015/04/the-feminist-entrepreneur.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-02-04. 
  8. Orser, Barbara; Elliott, Catherine; Leck, Joanne (June 2013). "Entrepreneurial Feminists: Perspectives About Opportunity Recognition and Governance" (en ভাষাত). Journal of Business Ethics খণ্ড 115 (2): 241–257. doi:10.1007/s10551-012-1391-6. ISSN 0167-4544. http://link.springer.com/10.1007/s10551-012-1391-6. 
  9. Vivakaran, Mangala Vadivu; Maraimalai, Neelamalar (2017-11-10). "Feminist pedagogy and social media: a study on their integration and effectiveness in training budding women entrepreneurs" (en ভাষাত). Gender and Education খণ্ড 29 (7): 869–889. doi:10.1080/09540253.2016.1225008. ISSN 0954-0253. https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/09540253.2016.1225008.