ৱিকিপিডিয়া

কল'বক

কলবক (চিৰিলিক: колобо́к) হৈছে পূব স্লাভিক সাধুকথাৰ মূল চৰিত্ৰ, যাক এটা সৰু হালধীয়া গোলাকাৰ ৰুটিৰ দৰে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হয়। কাহিনীটোক প্ৰায়ে "লিটিল ৰাউণ্ড বান" [1][2][3]আৰু কেতিয়াবা "দ্য ৰানাৱে বান" বুলিও কোৱা হয়।[4]

An illustration from the classic 1913 edition of the Kolobok Russian fairy-tale
১৯১৩ চনৰ এ মেডভেডেভ ৰাছিয়ান সংস্কৰণৰ পৰা ক'ল'বকৰ চিত্ৰ (চাওক শ্ৰেণী:কোলোবক (এ. মেডভেডেভ)))

স্লাভিক অঞ্চলত সাধুকথাৰ কেইবাটাও ভিন্নতা দেখা যায়। একেধৰণৰ সাধুকথা - পেনকেক ৰোলিং অফ কৰি - জাৰ্মান আৰু নৰ্ডিক অঞ্চলতো লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে। কাহিনীভাগ ইংৰাজী পৰম্পৰাত "The Gingerbread Man" কাহিনীৰ দৰেই। আৰ্নে-থম্পছন সূচকাংকই এনে কাহিনীক এটা সাধাৰণ প্ৰকাৰত শ্ৰেণীভুক্ত কৰিছে।

ব্যুৎপত্তি

সম্পাদনা কৰক

কল'বক শব্দৰ উৎপত্তি স্পষ্ট নহয়, আৰু ইয়াৰ কেইবাটাও প্ৰস্তাৱিত সংস্কৰণ আছে:[5] আদি-স্লাভিকৰ সৈতে সংযুক্ত: *klǫbъ ("কিবা এটা পেচোৱা, ঘূৰণীয়া আকৃতিৰ, বলৰ দৰে", "ক্লাব"); লাটভিয়ান ভাষাত দেখা যায়: kukulītis ("ৰুটিৰ টুকুৰা"); আদি-স্লাভিকৰ পৰা: *kolo ("বৃত্ত", "চকা"), অৰ্থাৎ "যিটো ঘূৰণীয়া;গ্ৰীক ভাষাৰ পৰা: κόλλαβος ("ঘেঁহুৰ ৰুটিৰ প্ৰকাৰ, পাই"); ২০১১ চনত ইউক্ৰেইনে কল'বকৰ উৎপত্তি ইউক্ৰেইনৰ ক'লো শব্দৰ পৰা হোৱা বুলি দাবী কৰিছিল যাৰ অৰ্থ ঘূৰণীয়া, আনহাতে ৰাছিয়াই দাবী কৰিছিল যে ইয়াৰ উৎপত্তি ৰাছিয়ান শব্দ ক'ল'ব অৰ্থাৎ ঘূৰণীয়া পিঠাগুৰি, য'ত উত্থাপিত পিঠাগুৰি কলেবিয়াটকা বুলি কোৱা হয়। ইয়াৰ আন বহুতো সংস্কৰণো আছে।[6]

প্লট

সম্পাদনা কৰক
 
1929 drawing of grandfather, grandmother, and Kolobok by artist Конончук Сергей Филиппович, Kononchuk Sergey Filippovich (1912—1941)

ইউক্ৰেইনীয় ভাষাৰ পৰা ক'ল'বকক "সৰু ঘূৰণীয়া বান"[7] বা ৰাছিয়ান ভাষাৰ পৰা ঘূৰণীয়া পিঠাগুৰি[8] বুলি অনুবাদ কৰা হৈছে যদিও ইয়াক পূব ইউৰোপীয় ৰুটি, কালাচ[2] বা সম্ভৱতঃ ঘূৰণীয়া পাল্ট (ভিত্তিক) বুলিও কোৱা হৈছে বুলি ভবা হৈছে একে নামৰ ছুইডেনৰ খাদ্য সামগ্ৰীৰ ওপৰত)।[9][10] কলবক নামৰ চৰিত্ৰটোৱে এনে এটা সৃষ্টিৰ পৰা হঠাতে প্ৰাণ পাই উঠে, আৰু এজন বুঢ়া-বুঢ়ী (সততে দাদা-আইতা বুলি কোৱা হয়)ৰ ঘৰৰ পৰা পলায়ন কৰে। ইউক্ৰেইনৰ সাধুকথাৰ সংস্কৰণত বুঢ়া আৰু বুঢ়ী অতি দুখীয়া আৰু তেওঁলোকে খাবলৈ একেলগে খোঁচ মাৰি লোৱা শেষ খাদ্যৰে কলবক তৈয়াৰ কৰা হয়।[11][12][13] বুঢ়া-বুঢ়ীয়ে খেদি খেদি খেদি সাধুকথাৰ কাহিনীভাগত কলবকে ইয়াক খাবলৈ মনস্থ কৰা বিভিন্ন জীৱ-জন্তুৰ সৈতে (সততে শহাপহু, পহু, ভালুক) বাৰে বাৰে হোৱা সাক্ষাৎকাৰৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে, কিন্তু কলবকে ধূৰ্ততাৰে প্ৰতিটো প্ৰাণীক গীতেৰে অন্যমনস্ক কৰি পলায়ন কৰে, তাৰ পিছত পলাই যায় ধৰা পৰাৰ আগতে।[14][15][16]

ভিন্নতা

সম্পাদনা কৰক

চেক ভাষাত সাধুকথাৰ নাম O Kobližkovi, য'ত Kobližek মূল চৰিত্ৰ।[17] তেওঁৰ নামটো Kobliha ৰ পৰা আহিছে, যিটো পোলেণ্ডৰ মিঠা pączki বা ক্ৰ'ৱেচিয়ান, বছনিয়ান আৰু ছাৰ্বিয়ান Krafne ৰ সৈতে একেটা ডোনাট। শ্লোভাক ভাষাত কাহিনীটোক অ' পাম্পুচোভি (ডোনাটৰ বিষয়ে), আকো ইছিয়েল পাম্পুচ না ভাণ্ড্ৰ'ভকু (ডোনাট কেনেকৈ বিচৰণ কৰিবলৈ গ'ল) বা সমতুল্যক ক্ষুদ্ৰ পাম্পুচিক ব্যৱহাৰ কৰি কোৱা হয়।[18] পাম্পুচ হৈছে একে ধৰণৰ স্লাভিক ডোনাটৰ বাবে শ্লোভাক শব্দ।[19] জাৰ্মান অঞ্চলত ১৮৫৪ চনত কাৰ্ল আৰু থিয়ডৰ কলশ্বৰ্নে একেধৰণৰ সাধুকথা লিপিবদ্ধ কৰিছিল। Marchen und Sagen aus Hannover নামৰ কিতাপখনত নিম্ন জাৰ্মান কাহিনী "Dicke fette Pannekauken, blief stahn, eck will di fräten!" তাৰ কাহিনীভাগ একে, কিন্তু শেষত "পানকাউকেন" (পেনকেক) ভোকাতুৰ অনাথ শিশুক লগ পাব আৰু সেয়েহে ই নিজকে খাবলৈ দিয়ে। পিছলৈ কাহিনীটোৰ নামটো কম জাৰ্মান ভাষাৰ "De dicke fette Pannkoken" আৰু ষ্টেণ্ডাৰ্ড জাৰ্মান "Der dicke fette Pfannkuchen" বুলি সংক্ষিপ্ত কৰা হয়, যি দুয়োটাকে "The thick fat pancake" বুলি অনুবাদ কৰিব পাৰি।[20] কিতাপবোৰত পেনকেকক প্ৰায়ে সৰু ভৰিৰে চিত্ৰিত কৰা হয়।[21] জাৰ্মান কাহিনীৰ শেষটো ইউক্ৰেইন আৰু ৰাছিয়ান কাহিনীতকৈ পৃথক। জীৱ-জন্তুবোৰৰ এটাই খোৱাৰ পৰিৱৰ্তে [22][23][24]পেনকেকটোৱে নিজকে দুটা দুখীয়া ল'ৰা-ছোৱালীক দিয়ে, যাৰ খাবলৈ আন একো নাই।[25]

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. ↑ "The Little Round Bun. Ukrainian folk tale". freebooksforkids.net. Retrieved 13 June 2023.
  2. ↑ Suwyn, Barbara J. (1997). Kononenko, Natalie O. (ed.). The Magic Egg and Other Tales from Ukraine. World Folklore Series. Englewood, Colorado: Libraries Unlimited. pp. 33–36. ISBN 978-1-56308-425-6. OCLC 43476377.
  3. ↑ Zheleznova, Irina (1985). Ukrainian Folk Tales. Kyiv: Dnipro Publishers. pp. 15–17.
  4. ↑ Oparenko, Christina (1996). Oxford Myths and Legends: Ukrainian Folk-tales. Oxford: Oxford University Press. pp. 42–46. ISBN 0192741683.
  5. ↑ Фасмер М. [dic.academic.ru/dic.nsf/vasmer/41322/колоб] в Этимологический словарь русского языка. Т. II. С. 292.
  6. ↑ "Russia and Ukraine in bun fight over fairy tales". BBC News. 27 April 2011. Retrieved 13 June 2023.
  7. ↑ "Kolobok = (the small round bun) | WorldCat.org". www.worldcat.org. Retrieved 13 June 2023.
  8. ↑ "Russia and Ukraine in bun fight over fairy tales". BBC News. 27 April 2011. Retrieved 13 June 2023.
  9. ↑ Забелин, Иван Егорович Домашний быт русских царей в XVI и XVII столетиях. Moscow: Транзиткнига, 2005. С. 803. ISBN 5-9578-2773-8
  10. ↑ "ТСД2/Колоб — Викитека". ru.wikisource.org.
  11. ↑ Oparenko, Christina (1996). Oxford Myths and Legends: Ukrainian Folk-tales. Oxford: Oxford University Press. pp. 42–46. ISBN 0192741683.
  12. ↑ Zheleznova, Irina (1985). Ukrainian Folk Tales. Kyiv: Dnipro Publishers. pp. 15–17.
  13. ↑ Suwyn, Barbara J. (1997). Kononenko, Natalie O. (ed.). The Magic Egg and Other Tales from Ukraine. World Folklore Series. Englewood, Colorado: Libraries Unlimited. pp. 33–36. ISBN 978-1-56308-425-6. OCLC 43476377.
  14. ↑ Suwyn, Barbara J. (1997). Kononenko, Natalie O. (ed.). The Magic Egg and Other Tales from Ukraine. World Folklore Series. Englewood, Colorado: Libraries Unlimited. pp. 33–36. ISBN 978-1-56308-425-6. OCLC 43476377.
  15. ↑ Oparenko, Christina (1996). Oxford Myths and Legends: Ukrainian Folk-tales. Oxford: Oxford University Press. pp. 42–46. ISBN 0192741683.
  16. ↑ Zheleznova, Irina (1985). Ukrainian Folk Tales. Kyiv: Dnipro Publishers. pp. 15–17.
  17. ↑ M, Katka (19 May 2019). "Pohádka O koblížkovi". Pohádkozem (in Czech). Retrieved 25 November 2023.
  18. ↑ "O Pampúšikovi (rozprávka na počúvanie) | Bambuľko" (in Slovak). 25 May 2020. Retrieved 25 November 2023.
  19. ↑ a.s, Petit Press (6 February 2020). "Grandma explains how to make Slovak doughnuts". spectator.sme.sk. Retrieved 25 November 2023.
  20. ↑ Zeno. "Volltext von »Märchen und Sagen aus Hannover«". www.zeno.org (in German). Retrieved 25 November 2023.
  21. ↑ Production, bücher de IT and. "Der dicke fette Pfannkuchen. Kamishibai Bildkartenset". bücher.de (in German). Retrieved 25 November 2023.
  22. ↑ "The Little Round Bun. Ukrainian folk tale". freebooksforkids.net. Retrieved 13 June 2023.
  23. ↑ Suwyn, Barbara J. (1997). Kononenko, Natalie O. (ed.). The Magic Egg and Other Tales from Ukraine. World Folklore Series. Englewood, Colorado: Libraries Unlimited. pp. 33–36. ISBN 978-1-56308-425-6. OCLC 43476377.
  24. ↑ Zheleznova, Irina (1985). Ukrainian Folk Tales. Kyiv: Dnipro Publishers. pp. 15–17.
  25. ↑ Zeno. "Literatur im Volltext: Carl und Theodor Colshorn: Märchen und Sagen, Hannover 1854, S. 167-169.: ..." www.zeno.org (in German). Retrieved 25 November 2023.
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=কল%27বক&oldid=416644"ৰ পৰা অনা হৈছে