কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতন (প্ৰতিৰোধ, নিষেধাজ্ঞা আৰু প্ৰতিকাৰ) আইন, ২০১৩

কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতন (প্ৰতিৰোধ, নিষেধাজ্ঞা আৰু প্ৰতিকাৰ) আইন, ২০১৩ (ইংৰাজী: Sexual Harassment of Women at Workplace (Prevention, Prohibition and Redressal) Act, 2013)ভাৰতৰ এক সাংবিধানিক আইন যিয়ে মহিলাসকলক তেওঁলোকৰ কৰ্মস্থলীত যৌন নিৰ্যাতনৰ পৰা সুৰক্ষা প্ৰদান কৰিব পাৰে। ২০১২ চনৰ ৩ ছেপ্টেম্বৰত লোকসভাই (ভাৰতীয় সংসদৰ নিম্ন সদন) এই আইনখন গৃহীত কৰে।[1] এই বিধেয়কখনে ২০১৩ চনৰ ২৩ এপ্ৰিলত ৰাষ্ট্ৰপতিৰ সন্মতি লাভ কৰে[2] আৰু ২০১৩ চনৰ ৯ ডিচেম্বৰৰ পৰা আইনখন বলবৎ হয়।[3] এই বিধিখনে ভাৰতৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে (SC) প্ৰৱৰ্তন কৰা Vishaka Guidelines for Prevention Of Sexual Harassment (POSH) ৰ ঠাই লয়।[4] ১০ জনতকৈ অধিক কৰ্মচাৰী থকা যিকোনো কৰ্মক্ষেত্ৰত গুৰুত্বৰ আইনী প্ৰয়োজনীয়তা থকাৰ পিছতো বেছিভাগ ভাৰতীয় নিয়োগকৰ্তাই এই আইনখন কাৰ্যকৰী কৰাৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা নাই।[5] FICCI-EY-ৰ নৱেম্বৰ ২০১৫ চনৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰতীয় কোম্পানীসমূহৰ ৩৬% আৰু এমএনচিসমূহৰ ভিতৰত ২৫% কোম্পানীয়ে যৌন নিৰ্যাতন আইন, ২০১৩ মানি চলা নাই।[6] এই আইন মানি চলাত ব্যৰ্থ হোৱা নিয়োগকৰ্তাসকলৰ বিৰুদ্ধে চৰকাৰে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাৰ ভাবুকি দিছে।[7]

কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতন (প্ৰতিৰোধ, নিষেধাজ্ঞা আৰু প্ৰতিকাৰ) আইন, ২০১৩
দীঘল শিৰোনাম
  • কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতনৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষা প্ৰদান আৰু যৌন নিৰ্যাতনৰ অভিযোগ প্ৰতিৰোধ আৰু প্ৰতিকাৰৰ বাবে আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত বা আনুষংগিক বিষয়ৰ বাবে এখন আইন।
ভাষ্য আইন নং ১৪, ২০১৩
ভৌগোলিক পৰিসীমা সমগ্ৰ ভাৰত
প্ৰণয়নকাৰী ভাৰতৰ সংসদ
প্ৰণয়ন হয় ৩ ছেপ্টেম্বৰ ২০১২ আৰু ১১ মাৰ্চ ২০১২ (লোকসভা)
২৬ ফেব্ৰুৱাৰী ২০১৩ (ৰাজ্য সভা)
সম্মতিৰ তাৰিখ ২২ এপ্ৰিল ২০১৩
কাৰ্যকৰী হয় ৯ ডিচেম্বৰ ২০১৩
প্ৰেক্ষাপট
বিধেয়ক কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতন (প্ৰতিৰোধ, নিষেধাজ্ঞা আৰু প্ৰতিকাৰ) বিধেয়ক, ২০১৩
বিধেয়কৰ ভাষ্য বিধেয়ক নং ১৪৪-গ, ২০১০
বিধেয়ক প্ৰকাশিত হয় ৭ ডিচেম্বৰ ২০১০
কমিটি ৰিপৰ্ট Standing Committee Report
স্থিতি: অজ্ঞাত

প্ৰস্তাৱনা আৰু পটভূমি

সম্পাদনা কৰক

আইনখনৰ প্ৰস্তাৱনা পাঠ্য হ’ল-

কৰ্মক্ষেত্ৰত মহিলাৰ যৌন নিৰ্যাতনৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষা প্ৰদান আৰু যৌন নিৰ্যাতনৰ অভিযোগ প্ৰতিৰোধ আৰু প্ৰতিকাৰৰ বাবে আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত বা আনুষংগিক বিষয়ৰ বাবে এখন আইন।

যিহেতু যৌন নিৰ্যাতনৰ ফলত ভাৰতীয় সংবিধানৰ ১৪ আৰু ১৫ নং অনুচ্ছেদৰ অধীনত এগৰাকী মহিলাৰ সমতাৰ মৌলিক অধিকাৰ আৰু সংবিধানৰ ২১ নং অনুচ্ছেদৰ অধীনত তেওঁৰ জীৱন আৰু মৰ্যাদাৰে জীয়াই থকাৰ অধিকাৰ আৰু যৌন নিৰ্যাতনৰ পৰা মুক্ত নিৰাপদ পৰিৱেশৰ অধিকাৰ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা যিকোনো বৃত্তিৰ চৰ্চা কৰা বা যিকোনো বৃত্তি, বাণিজ্য বা ব্যৱসায় চলাই নিয়াৰ অধিকাৰ ভংগ কৰা হয়;

আৰু যিহেতু যৌন নিৰ্যাতনৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষা আৰু মৰ্যাদাৰে কাম কৰাৰ অধিকাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চুক্তি আৰু ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা সৰ্বজনীনভাৱে স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত মানৱ অধিকাৰ, যেনে নাৰীৰ বিৰুদ্ধে সকলো ধৰণৰ বৈষম্য দূৰীকৰণৰ চুক্তি, যিটো ১৯৯৩ চনৰ ২৫ জুনত অনুমোদিত হৈছে... ভাৰত চৰকাৰ;

আৰু যিহেতু কৰ্মক্ষেত্ৰত যৌন নিৰ্যাতনৰ পৰা মহিলাসকলক সুৰক্ষা প্ৰদানৰ বাবে উক্ত চুক্তিখন কাৰ্যকৰী কৰাৰ ব্যৱস্থা কৰাটো যুক্তিসংগত।[8]

দণ্ডবিধি

সম্পাদনা কৰক

২০১৩ চনৰ ফৌজদাৰী আইন (সংশোধনী)-ৰ জৰিয়তে ভাৰতীয় দণ্ডবিধিৰ ৩৫৪-ক ধাৰা সংযোজন কৰা হয় য’ত যৌন নিৰ্যাতনৰ অপৰাধ কি আৰু এনে অপৰাধ সংঘটিত কৰা পুৰুষৰ শাস্তি কি হ’ব সেই বিষয়ে উল্লেখ কৰা হৈছে। শাস্তি হিচাপে আছে- এবছৰৰ পৰা তিনি বছৰৰ কাৰাদণ্ড আৰু/বা জৰিমনা। ইয়াৰোপৰি যৌন নিৰ্যাতন অপৰাধ হোৱাৰ বাবে নিয়োগকৰ্তাসকলে অপৰাধৰ ৰিপৰ্ট দিবলৈ বাধ্য।[9]

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. ""The Sexual Harassment Bill undermines the innovative spirit of Vishaka" – Naina Kapur, Lawyer and Equality Consultant". Bar and Bench. 1 March 2013. http://barandbench.com/brief/4/3251/the-sexual-harassment-bill-undermines-the-innovative-spirit-of-vishaka-naina-kapur-lawyer-and-equality-consultant-. 
  2. "The Sexual Harassment of Women at Workplace (Prevention, Prohibition and Redressal) Act, 2013 Published in The Gazette of India". Press Information Bureau. http://pib.nic.in/newsite/erelease.aspx?relid=95069। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 April 2013. 
  3. "Law against sexual harassment at workplace comes into effect". Times of India. http://timesofindia.indiatimes.com/india/Law-against-sexual-harassment-at-workplace-comes-into-effect/articleshow/27308194.cms. 
  4. "India must have zero tolerance for workplace sexual harassment". http://www.ilo.org/asia/info/public/WCMS_220527/lang--en/index.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 11 November 2014. 
  5. "Indian firms take little notice of law against sexual harassment". http://www.dw.de/indian-firms-take-little-notice-of-law-against-sexual-harassment/a-17298779। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 November 2014. 
  6. "Fostering safe workplaces". FICCI-EY. Archived from the original on 8 December 2015. https://web.archive.org/web/20151208192048/http://ficci.com/spdocument/20672/Fostering-safe.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 November 2015. 
  7. DNA 18 September 2014 (2014-09-18). "Serious legal action against organisations without a sexual harassment committee, says Maneka Gandhi". DNA. http://www.dnaindia.com/india/report-serious-legal-action-against-organisations-without-a-sexual-harassment-committee-says-maneka-gandhi-2019478। আহৰণ কৰা হৈছে: 2014-11-13. 
  8. "The Sexual Harassment of Women at Workplace (Prevention, Prohibition and Redressal) Act, 2013". PRS Legislative Research. Archived from the original on 3 April 2018. https://web.archive.org/web/20180403115208/http://www.prsindia.org/uploads/media/Sexual%20Harassment/Sexual%20harrassment%20bill%20As%20passed%20by%20Lok%20Sabha.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 26 April 2013. 
  9. Nishith Desai Associates, Veena Gopalakrishnan, Ajay Singh Solanki and Vikram Shroff, India’s new labour law - prevention of sexual harassment at the workplace, Lexology, 30 April 2013