চপয়

চপয়(ইংৰাজী: sopoy) এবিধ চতুষ্পদী ছন্দৰ কবিতা ৷ “এই ছন্দত চাৰি ফাঁকি থাকে। ৰাগ অনুসাৰে ইয়াৰ প্ৰত্যেক ফাঁকিত দহ, এঘাৰ, বাৰ, তেৰলৈকে বা তাতোকৈ বেছি আখৰ থাকিব পাৰে আৰু দুই পদৰ শেষৰ আখৰৰ মিল থাকে৷” চপয় পৰস্পৰে মিল হোৱা চাৰি ফাকিৰ এবিধ ছন্দেৰে ৰচনা কৰা বিষ্ণুৰ স্তৱ । শঙ্কৰদেৱে তিনিপ্ৰকাৰ ভটিমা ৰচনা কৰিছিল । তাৰ ভিতৰৰ দুটিমান দেৱভটিমাত এই দুৰ্লভ চপয় ছন্দ প্ৰয়োগ কৰিছিল । তেনে এটা দেৱভটিমাৰ এটা অংশৰ উদাহৰণ:--

শুণ শুণ ৰুকমিণী আই ৷
কৃষ্ণ গুণ কহন নাযাই ৷।
মুখ ইন্দু কৌটি পৰকাশ ৷
দশন মেতিম মন্দ হাস ৷।

আন এটা চপয় ছন্দৰ ভটিমা হ’ল:-

জয় জয় জগজন জীৱন মুৰাৰি৷
কংস কেশী বক অঘ অন্তকাৰী৷
সেৱে যাক বিভু ব্ৰহ্মা অধিকাৰী৷
ভুকুতি মুকুতি নিত্য কৰতু তোহাৰি৷৷

(হামাকু?) কুণ্ডিন নগৰী অনুপাম।
আছে কন্যা এক ৰুকমিনী নাম॥
ভীষ্মক-ৰাজ-নন্দিনী বৰ বালা।
বাঢ়য় নব জিনি চান্দক কলা॥

কি কহব ৰমণীক ৰূপ প্ৰচুৰ।
বদনক হেৰি চান্দ ভেল দূৰ॥
নয়নক পেখি পাই বড়ি লাজ।
কৰল ঝম্প কমল জল মাঝ॥