ছৌদি আৰৱত মহিলাৰ অধিকাৰ আন্তৰ্জাতিক পৰ্যায়ত উদ্বেগ আৰু বিতৰ্কৰ বিষয়। [1][2][3][4]১৯৭৯ চনৰ পৰা ধৰ্মীয় মৌলবাদী আধিপত্যৰ সন্মুখীন হোৱাৰ পিছত ২০১৭ চনৰ পৰা ছৌদি মহিলাসকলে গুৰুত্বপূৰ্ণ অধিকাৰ সংস্কাৰৰ অভিজ্ঞতা লাভ কৰিছে।[5][6]

হিউমেন ৰাইটছ ৱাচ আৰু এম্নেষ্টী ইণ্টাৰনেশ্যনেলৰ মতে, সংস্কাৰৰ সত্ত্বেও চৌদি আৰৱৰ মহিলাসকলে এতিয়াও বিবাহ, পৰিয়াল আৰু বিবাহ বিচ্ছেদৰ সম্পৰ্কত বৈষম্যৰ সন্মুখীন হয়,[13][14] আৰু চৌদি চৰকাৰে মহিলা অধিকাৰ কৰ্মী আৰু আন্দোলনসমূহক লক্ষ্য কৰি দমন কৰিয়েই আছে .[15] বিশিষ্ট নাৰীবাদী অভিযানসমূহৰ ভিতৰত আছে মহিলাক ড্ৰাইভ কৰিবলৈ আন্দোলন[16] আৰু পুৰুষ-অভিভাৱিকা বিৰোধী অভিযান,[17][18] যাৰ ফলত মহিলাৰ অধিকাৰৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি হৈছে।[19]

চৌদি আৰৱত মহিলাৰ সমাজৰ ভূমিকা আৰব উপদ্বীপৰ ইছলামিক আৰু স্থানীয় পৰম্পৰাৰ দ্বাৰা যথেষ্ট প্ৰভাৱিত। চুন্নী ইছলামৰ হানবালি আৰু ৱাহাবী বিদ্যালয়ৰ লগতে আৰব উপদ্বীপৰ পৰম্পৰা আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু স্থানীয় আইনসমূহে ছৌদি আৰৱত মহিলাৰ অধিকাৰত প্ৰভাৱ পেলায়।

বিশ্ব অৰ্থনৈতিক মঞ্চৰ গ্ল'বেল জেণ্ডাৰ গেপ ৰিপ'ৰ্ট ২০২২ত চৌদি আৰবে ১৫৩খন দেশৰ ভিতৰত ১২৭ নম্বৰ স্থান লাভ কৰিছে।[7] বিশ্ব বেংকৰ ২০২১ চনৰ মহিলা, ব্যৱসায় আৰু আইন সূচকাংকত চৌদি আৰবে ১০০ ৰ ভিতৰত ৮০ নম্বৰ লাভ কৰে, যিটো গড় বিশ্বৰ গড় স্ক'ৰতকৈ বেছি।[8][9] ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক পৰিষদে (ECOSOC) চৌদি আৰবক ২০১৮ চনৰ পৰা ২০২২ চনলৈ ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ মহিলাৰ অৱস্থা আয়োগলৈ নিৰ্বাচিত কৰে, যিটো আন্তৰ্জাতিক সম্প্ৰদায়ে ব্যাপক সমালোচনা কৰে।[10][11] বিশ্ব বেংকৰ মতে, ছৌদি আৰবে ২০১৭ চনৰ পৰা মহিলাসকলৰ কৰ্ম পৰিস্থিতিত যথেষ্ট উন্নতি সাধন কৰি আহিছে, য'ত গতিশীলতা, যৌন নিৰ্যাতন, পেঞ্চন, আৰু কৰ্মক্ষেত্ৰৰ অধিকাৰৰ বিষয়সমূহৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা হৈছে, য'ত নিয়োগ-বৈষম্যৰ সুৰক্ষাও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে।[12][13]

ছৌদি সমাজত লিংগ ভূমিকা স্থানীয় সংস্কৃতি আৰু শ্বৰীয়তৰ ব্যাখ্যাৰ পৰাই আহে। শ্বৰীয়ত আইন বা ঐশ্বৰিক ইচ্ছা হৈছে কোৰআন আৰু হাদীছৰ পণ্ডিতসকলে (মহাম্মদৰ জীৱনৰ কথা আৰু বিৱৰণী) আহৰণ কৰা ব্যাখ্যা। চৌদি সংস্কৃতিত শ্বৰীয়তৰ ব্যাখ্যা এটা কঠোৰ চুন্নী ইছলাম ৰূপ অনুসৰি কৰা হয় যিটোক চালাফ (ধাৰ্মিক পূৰ্বসূৰী) বা ৱাহাবীবাদৰ পথ বুলি জনা যায়। এই আইনখন বেছিভাগেই অলিখিত, যাৰ ফলত বিচাৰকসকলৰ হাতত উল্লেখযোগ্য বিবেচনাধীন ক্ষমতা থাকে, যিটো তেওঁলোকে সাধাৰণতে জনজাতীয় পৰম্পৰাৰ সপক্ষে ব্যৱহাৰ কৰে।[14] ৱাজেহা আল-হুৱাইডাৰৰ দৰে কৰ্মীসকলে ছৌদি মহিলাৰ অৱস্থাক দাসত্বৰ সৈতে তুলনা কৰিছে।[15]

দ্য ইকনমিষ্টৰ মতে ২০০৬ চনত চৌদি চৰকাৰৰ এক সমীক্ষাত দেখা গৈছে যে ৮৯% ছৌদি মহিলাই তেওঁলোকে গাড়ী চলাব নালাগে বুলি নাভাবে, আৰু ৮৬% মহিলাই মহিলাক পুৰুষৰ সৈতে কাম কৰা উচিত বুলি নাভাবে;[16] অৱশ্যে ২০০৭ চনৰ গ্যালাপৰ সমীক্ষাই ইয়াৰ প্ৰত্যক্ষ বিৰোধিতা কৰিছিল , য'ত দেখা গৈছে যে ৬৬% চৌদি মহিলা আৰু ৫৫% ছৌদি পুৰুষে মহিলাক গাড়ী চলাবলৈ দিয়া উচিত বুলি সন্মত হৈছে।[17] তদুপৰি সেই একেটা সমীক্ষাতে দেখা গৈছে যে ১০ গৰাকী ছৌদি মহিলাৰ ভিতৰত ৮ গৰাকীতকৈ অধিক (৮২%) আৰু তিনি চতুৰ্থাংশ ছৌদি পুৰুষ (৭৫%) এই কথাত সন্মত হৈছে যে মহিলাক যিকোনো চাকৰিৰ বাবে যোগ্যতা অৰ্জন কৰিবলৈ দিয়া উচিত।[17]

২০২১ চনত মহিলাৰ সাক্ষৰতা ৯৩% বুলি অনুমান কৰা হৈছিল, যিটো পুৰুষৰ তুলনাত বহু পিছ পৰি নাথাকে।[18] কিন্তু ২০২১ চনৰ তথ্য অনুসৰি ২০২১ চনৰ পৰা ১৯৭০ চনৰ মাজত এক তীব্ৰ বৈপৰীত্য আছে , যেতিয়া মাত্ৰ ২% মহিলা আৰু ১৫% পুৰুষহে সাক্ষৰ আছিল।

তথ্যসূত্ৰ সম্পাদনা কৰক

  1. "Saudi Arabia's women's rights reforms long overdue" (en ভাষাত). Amnesty International. 2019-08-02. https://www.amnesty.org/en/latest/press-release/2019/08/saudi-arabia-womens-rights-reforms-must-be-followed-by-release-of-detained-activists/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-08-19. "Saudi Arabian newspapers announced major reforms to several laws" 
  2. "Saudi Arabia: Proposed Reforms Neglect Basic Rights" (en ভাষাত). Human Rights Watch. 2021-02-25. https://www.hrw.org/news/2021/02/25/saudi-arabia-proposed-reforms-neglect-basic-rights। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-08-19. "Saudi Arabia introduced significant women’s rights reforms" 
  3. "Saudi women rising up in business in line with Vision 2030" (en ভাষাত). World Bank. https://www.worldbank.org/en/news/feature/2020/03/11/saudi-women-rising-up-in-business-in-line-with-vision-2030। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-08-19. 
  4. Reuters (2017-09-24). "Saudi Arabia allows women into stadium as it steps up reforms" (en ভাষাত). the Guardian. http://www.theguardian.com/world/2017/sep/24/saudi-arabia-allows-women-into-stadium-as-it-steps-up-reforms। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-06-20. 
  5. "Mecca 1979: The mosque siege that changed the course of Saudi history" (en-GB ভাষাত). BBC News. 2019-12-27. https://www.bbc.com/news/stories-50852379. 
  6. Nadeem F Paracha, Dawn com. "1979: The year that sent Iran, Saudi Arabia and Pakistan down the path of conservatism" (en-US ভাষাত). Scroll.in. https://scroll.in/article/941902/1979-the-year-that-sent-iran-saudi-arabia-and-pakistan-down-the-path-of-conservatism। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-06-20. 
  7. "The Global Gender Gap Report 2022". World Economic Forum. পৃষ্ঠাসমূহ: 10. https://www3.weforum.org/docs/WEF_GGGR_2022.pdf. 
  8. "Women, Business and the Law - Gender Equality, Women Economic Empowerment - World Bank Group" (en ভাষাত). World Bank. https://wbl.worldbank.org/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-07-12. 
  9. "Saudi Arabia moves up global women inclusion rankings: World Bank" (en ভাষাত). Al Arabiya English. 2021-02-24. https://english.alarabiya.net/News/gulf/2021/02/24/Vision-2030-Saudi-Arabia-moves-up-global-women-inclusion-rankings-World-Bank। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-07-12. 
  10. "Firestorm as Saudi Arabia elected to UN Women's Rights Commission". UN Watch. 25 April 2017. https://www.unwatch.org/going-viral-u-n-elects-saudi-arabia-womens-rights-commission-exposed-un-watch/। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 January 2019. 
  11. "No Joke: U.N. Elects Saudi Arabia to Women's Rights Commission, For 2018-2022 Term - UN Watch". 22 April 2017. https://www.unwatch.org/no-joke-u-n-elects-saudi-arabia-womens-rights-commission/. 
  12. "World Bank's Women, Business and the Law 2020 report". World Bank. 2020. https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/32639/9781464815324.pdf?sequence=3&isAllowed=y. 
  13. "Saudi Arabia leads in women's legal gains at work, World Bank says" (en ভাষাত). Reuters. 2020-01-14. https://www.reuters.com/article/us-global-women-work-trfn-idUSKBN1ZD2NV. 
  14. Ertürk, Yakin (14 April 2009). "Report of the Special Rapporteur on violence against women, its causes and consequences: Mission to Saudi Arabia". Human Rights Council (United Nations). http://www2.ohchr.org/english/bodies/hrcouncil/docs/11session/A.HRC.11.6.Add.3_en.pdf. 
  15. "For Saudi Women, Every Day Is a Battle". UJA Federation of Greater Toronto. 1 June 2007. Archived from the original on 24 July 2011. https://web.archive.org/web/20110724154337/http://www.jewishtoronto.com/page.aspx?id=146618। আহৰণ কৰা হৈছে: 19 September 2010. 
  16. "Women in Saudi Arabia – Unshackling themselves". The Economist. https://www.economist.com/news/middle-east-and-africa/21602249-saudi-women-are-gaining-ground-slowly-unshackling-themselves. 
  17. 17.0 17.1 Rheault, Magali (21 December 2007). "Saudi Arabia: Majorities Support Women's Rights". http://www.gallup.com/poll/103441/saudi-arabia-majorities-support-womens-rights.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 December 2014. 
  18. "Literacy rate, adult female (% of females ages 15 and above) - Saudi Arabia | Data". data.worldbank.org. https://data.worldbank.org/indicator/SE.ADT.LITR.FE.ZS?locations=SA। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-06-21.