পুলি কালি বা পুলিক্কালি (ইংৰাজী: Puli Kali) ভাৰতৰ কেৰালা ৰাজ্যৰ এক মনোৰঞ্জনমূলক লোককলা।[1] প্ৰশিক্ষিত শিল্পীসকলে মুখ্যতঃ ভাৰতীয় ৰাজ্য কেৰালাত উদযাপন কৰা বাৰ্ষিক কৃষিভিত্তিক উৎসৱ ওনাম উপলক্ষে মানুহক মনোৰঞ্জন কৰিবলৈ প্ৰদৰ্শন কৰে। নালাম ওনাম বা ওনামৰ উদযাপনৰ চতুৰ্থ দিনা উদুক্কু আৰু থাকিলৰ দৰে বাদ্যৰ তালে তালে উজ্জ্বল হালধীয়া, ৰঙা আৰু ক'লা নৃত্যত বাঘ আৰু চিকাৰীৰ দৰে ৰং কৰা প্ৰদৰ্শকসকলে এই নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰে। পুলি কালিৰ আক্ষৰিক অৰ্থ হৈছে 'বাঘৰ খেল' সেয়েহে ইয়াৰ প্ৰদৰ্শনত বাঘ চিকাৰৰ মূল বিষয়ৰ চাৰিওফালে ঘূৰি থাকে। এই লোককলা মুখ্যতঃ কেৰালাৰ থ্ৰিচুৰ জিলাত অনুশীলন কৰা হয়। ওনামৰ চতুৰ্থ দিনা থ্ৰিচুৰত গোটেই জিলাৰ পুলি কালি দলবোৰে তেওঁলোকৰ দক্ষতা প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ একত্ৰিত হয়। উৎসৱটোৱে হাজাৰ হাজাৰ লোকক থ্ৰিচুৰ চহৰলৈ আকৰ্ষিত কৰে। আন বিভিন্ন উৎসৱতো পুলি কালি প্ৰদৰ্শন কৰা।[2]

পুলি কালি

ওনামৰ সময়ত পুলি কালি নৃত্য বা বাঘ নৃত্য
শৈলী লোকনৃত্য
উৎপত্তিমূল কেৰালা, ভাৰত

ইতিহাস সম্পাদনা কৰক

পুলি কালিৰ উৎপত্তি প্ৰায় ২০০ বছৰ আগতে হৈছিল। কোচিনৰ শাসক মহাৰাজ ৰাম বৰ্মা সক্তন থামপুৰণে এই লোককলাৰ পৰিচয় দিছিল। তেওঁ বল, পৰাক্ৰম আৰু সাহস প্ৰতিফলিত কৰা নৃত্যেৰে ওনাম উদযাপন কৰিব বিচাৰিছিল। পিছত পাট্টালাম ৰোডৰ কোনাৰে যথেষ্ট উৎসাহেৰে ইয়াক উদযাপন কৰিছিল। তেওঁলোকে চিকাৰী আৰু জন্তুৰ এটা খেল প্ৰণয়ন কৰি বাঘক চিকাৰীৰ দ্বাৰা চিকাৰ কৰাত বিশেষ পদচালনা আৰু শৰীৰৰ ভাষাৰে লোক ধাৰাক জনপ্ৰিয় কৰিছিল। ওনাম উদযাপনৰ সৈতে তেওঁলোকে বাঘৰ দৰে অদ্ভুত পদচালনাৰ সৈতে বাঘ হিচাপে সজ্জিত হৈ এই কলা প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। পিছলৈ ইয়াক 'পুলিকেট্টিকলি' বুলি কোৱা হয় যাক স্থানীয় লোকসকলে যথেষ্ট উপভোগ কৰিছিল। এই অনুষ্ঠানৰ স্মৃতিত থ্ৰিচুৰৰ পুলি কালি অনুষ্ঠিত হয়।[3]

বৰ্তমান স্বৰূপ সম্পাদনা কৰক

 
২০১০ চনত পুলি কালি

বহু বছৰ ধৰি পুলি কালি নৃত্যশিল্পীসকলৰ শৈলী আৰু ৰূপৰ পৰিৱৰ্তন আহিছে। প্ৰাৰম্ভিক দিনবোৰত মুখা ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাছিল আৰু অংশগ্ৰহণকাৰীসকলে নিজকে গোটেই মুখতো ৰং কৰিছিল। কিন্তু এতিয়া প্ৰস্তুত কৰা মুখা, নকল দাঁত, জিভা, দাড়ি আৰু গোঁফ আদিৰে অংশগ্ৰহণকাৰীসকলে তেওঁলোকৰ শৰীৰত ৰঙৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰে। বাঘবোৰে কঁকালত জুনুকাৰ সৈতে এটা বহল পেটি পিন্ধে। থ্ৰিচুৰৰ এই উৎসৱ বৰ্তমান এক সৰ্বজনীন উৎসৱত পৰিগণিত হৈছে। ২০০৪ চনত গঠন কৰা পুলি কালি গোটৰ এক একত্ৰিত পৰিষদ পুলি কালি সমন্বয় সমিতিয়ে ইয়াৰ সকলো প্ৰকৃত ৰূপ সংৰক্ষণ আৰু প্ৰচাৰ কৰিবলৈ আয়োজন কৰে। থ্ৰিচুৰ পৌৰ নিগমে প্ৰতিটো পুলি কালি দলৰ বাবে ৩০,০০০ টকাৰ অনুদান দিয়ে।[4][2]

এই লোককলাৰ এক আকৰ্ষণীয় বৈশিষ্ট্য হৈছে প্ৰদৰ্শকসকলৰ ৰঙীন ৰূপ। ৰং তৈয়াৰ কৰিবলৈ টেম্পৰা পাউডাৰ আৰু বাৰ্নিছ বা এনামেলৰ এক নিৰ্দিষ্ট সংমিশ্ৰণ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। প্ৰথমতে, নৃত্যশিল্পীসকলে শৰীৰৰ পৰা চুলি আঁতৰ কৰে আৰু তাৰ পিছত সেইবোৰৰ ওপৰত ৰঙৰ আধাৰ প্ৰয়োগ কৰা হয়। লেপটো শুকাবলৈ দুইৰ পৰা তিনি ঘণ্টা সময় লাগে। তাৰ পিছত ৰঙৰ দ্বিতীয় আধাৰ উন্নত ডিজাইনৰ সৈতে প্ৰয়োগ কৰা হয়। এই সমগ্ৰ প্ৰক্ৰিয়াটোত কমেও পাঁচৰ পৰা সাত ঘণ্টা লাগে। বাঘৰ ওপৰত ৰং প্ৰয়োগ কৰিবলৈ বহু সংখ্যক শিল্পী একত্ৰিত হয়। এইটো এটা দীৰ্ঘসময়ৰ প্ৰক্ৰিয়া আৰু প্ৰায়ে ৰাতিপুৱাৰ পৰা আৰম্ভ হয়। আবেলিলৈকে পুলি কালি গোট বা 'সংগম' সমূহ থ্ৰিচুৰৰ চাৰি কোণৰ পৰা শোভাযাত্ৰাত নৃত্য কৰি পেট জোকাৰি ৰাস্তাৰ মাজেৰে স্বৰাজ ৰাউণ্ডলৈ ঢোলৰ শব্দত পেলেচ ৰোড, কৰুণাকৰণ নাম্বিয়াৰ ৰোড, শৰ্ণুৰ ৰোড, এ আৰ মেনন ৰোড আৰু এমজি ৰোডৰ মাজেৰে চহৰৰ কেন্দ্ৰলৈ গতি কৰে।[4][2]

বাঘে জন্তু এটাৰ ওপৰত চিকাৰ কৰা আৰু চিকাৰীৰ দ্বাৰা চিকাৰ কৰা বাঘৰ দৰে দৃশ্যবোৰ মাজত সুন্দৰভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। হাজাৰ হাজাৰ দৰ্শকে নৃত্য উপভোগ কৰি ৰাস্তাত শাৰী পাতে। নৃত্যশিল্পীসকলক উৎসাহিত কৰি তেওঁলোকৰ কিছুমানে আনকি যোগদান কৰিবলৈ চেষ্টা কৰে। দলবোৰ স্বৰাজ ৰাউণ্ডৰ নাডুভিলত একত্ৰিত হয়। ভাদককুন্নাথন মন্দিৰৰ সন্মুখত আৰু মাটিৰ চাৰিওফালে শোভাযাত্ৰাত যোৱাৰ আগতে ইয়াত গণপতি মন্দিৰৰ দেৱতাক (নাডুভিল গণপতি কোভিল) এটা নাৰিকল আগবঢ়ায়। শোভাযাত্ৰাত প্ৰতিখন গাঁৱৰ পৰা ভাঁহি থকাটোও অন্তৰ্ভুক্ত আছে। বিভিন্ন দলবোৰে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ ভাঁহি অহাৰ লগতে সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পোছাক পিন্ধা বাঘ তৈয়াৰ কৰিবলৈ ইজনে সিজনৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰে।[4]

তথ্য উৎস সম্পাদনা কৰক

  1. Pulikkali Procession on the occasion of Athachamayam celebrations in Tripunithura, Kerala, Musicmalt.com
  2. 2.0 2.1 2.2 "Puli Kali: Pulikali in Thrissur- Origin, History, Main Attractions". holidify.com. https://www.holidify.com/pages/puli-kali-4363.html। আহৰণ কৰা হৈছে: ১৫ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২১. 
  3. "Colourful tiger art with folk dance for Onam". Sify. http://sify.com/news/colourful-tiger-art-with-folk-dance-for-onam-news-national-ki1labiicib.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 September 2010. 
  4. 4.0 4.1 4.2 "Pulikali". keralatourism.org. https://www.keralatourism.org/event/pulikali/40। আহৰণ কৰা হৈছে: ১৫ ফেব্ৰুৱাৰী ২০২১. 

বাহ্যিক সংযোগ সম্পাদনা কৰক

  •   ৱিকিমিডিয়া কমন্সত পুলি কালি সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল।