বিচূৰ্ণীভৱন হৈছে ভূ-পৃষ্ঠৰ শিলাসমূহ নিজ স্থানতে প্ৰাকৃতিক আৰু মানৱ প্ৰভাৱিত প্ৰক্ৰিয়াৰ দ্বাৰা খণ্ড-বিখণ্ড হোৱা কাৰ্য। এই প্ৰক্ৰিয়াত কোনো বাহক কাৰ্য জড়িত নাথাকে।

বিচূৰ্ণীভৱনৰ কাৰকসমূহ

সম্পাদনা কৰক

শিলৰ গঠন আৰু সংযুক্তি

সম্পাদনা কৰক

ভূ-পৃষ্ঠৰ ঢাল

সম্পাদনা কৰক

জলবায়ু ভিন্নতা

সম্পাদনা কৰক

উদ্ভিদৰ প্ৰভাৱ

সম্পাদনা কৰক

বিচূৰ্ণীভৱনৰ প্ৰকাৰ

সম্পাদনা কৰক

ভৌতিক বিচূৰ্ণীভৱন

সম্পাদনা কৰক

ৰাসায়নিক বিচূৰ্ণীভৱন

সম্পাদনা কৰক

জৈৱিক বিচূৰ্ণীভৱন

সম্পাদনা কৰক

ভৌতিক বিচূৰ্ণীভৱন(physical weathering)

সম্পাদনা কৰক

ভূ-পৃষ্ঠৰ শিলসমূহ প্ৰাকৃতিক চাপ প্ৰতিচাপ আৰু পীড়ণৰ বাবে গাঠনিক ভাৰসাম্য হেৰুৱাই ভাগিবলৈ আৰম্ভ কৰে। কিন্তু শিলাসমূহৰ মূল ৰাসায়নিক উপাদান একে থাকে। এই প্ৰক্ৰিয়াক ভৌতিক বিচূৰ্ণীভৱন বোলে।ইয়াৰ প্ৰকাৰ সমূহ হ'ল

হৈম বিচূৰ্ণীভৱন( frost shattering)

সম্পাদনা কৰক

 যেতিয়া 0°ডিগ্ৰী উষ্ণতাত শিলাসমূহৰ ছিদ্ৰভাগৰ পানী বৰফলৈ ৰূপান্তৰিত হয় । ই শিলাখণ্ডৰ বিচূৰ্ণীভৱনত সহায় কৰে।ইয়াক হৈম বিচূৰ্ণীভৱন বোলে। scree আৰু felscnmeer এনে ধৰণৰ ভূ অৱয়ব।

যেতিয়া ভূগৰ্ভৰ পানীভাগ ভূপৃষ্ঠৰ সমান্তৰালকৈ বৈ যায় ইয়াত দ্ৰৱীভূত লৱণ উপাদান বোৰে শিলাসমূহৰ বিচূৰ্ণীভৱনত সহায় কৰে।

পিয়াঁজী বিচূৰ্ণীভৱন(onion weathering)

সম্পাদনা কৰক

উত্তাপ আৰু বতাহৰ দ্বাৰা পিয়াঁজৰ বাকলিৰ দৰে শিলবিলাকৰ পৃষ্ঠাভাগৰ ছাল এৰি যায় তাকে পিয়াঁজী বিচূৰ্ণীভৱন বোলে।

ৰাসায়নিক বিচূৰ্ণীভৱন(chemical weathering)

সম্পাদনা কৰক

বিভিন্ন ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ ফলত শিলাখণ্ডৰ অৱক্ষয় হোৱাকে ৰাসায়নিক বিচূৰ্ণীভৱন বোলে।এই বিক্ৰিয়াসমূহ হ'ল

অংগাৰীকৰণ(carbonation)

সম্পাদনা কৰক

বৰষুণৰ পানী বায়ুমণ্ডলৰ কাৰ্বন ডাই অক্সাইডৰ লগত মিশ্ৰিত হৈ কাৰ্বনিক এচিডলৈ ৰূপান্তৰিত হয় আৰু চূণশিলৰ ওপৰত প্ৰভাৱ পেলাই।

দ্ৰৱণ(solution)

সম্পাদনা কৰক

পানীৰ সংস্পৰ্শত শিলবিলাকত থকা দ্ৰৱীভূত পদাৰ্থবোৰ গলি যোৱা প্ৰক্ৰিয়াকে দ্ৰৱণ বোলে।

শিলত থকা লৌহজাতীয় মণিকৰ লগত জলীয় ভাপ মিশ্ৰিত হৈ বায়ুমণ্ডলৰ অক্সিজেনৰ ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া ঘটি লৌহ কণিকাবোৰ ফেৰাচ হাইড্ৰক্সাইডলৈ ৰূপান্তৰিত হয়।

জৈৱিক বিচূৰ্ণীভৱন(biological weathering)

সম্পাদনা কৰক

উদ্ভিদ , প্ৰাণী আৰু মানুহৰ দ্বাৰা সংঘটিত হোৱা বিচূৰ্ণীভৱনক জৈৱিক বিচূৰ্ণীভৱন বোলে।