সন্ধ্যা (গৌড়েশ্বৰ নামেৰেও পৰিচিত) বৰ্তমান ভাৰতৰ অসম ৰাজ্যৰ উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ কামৰূপ ৰাজ্যৰ এজন ৰজা আছিল। ১২৫৭ খ্ৰীষ্টাব্দৰ পিছৰ কোনোবা এটা সময়ত (নিৰ্দিষ্টকৈ জনা নাযায়) তেওঁ নিজৰ ৰাজধানী পশ্চিম দিশলৈ অৰ্থাৎ কমতাপুৰলৈ(বৰ্তমানৰ গোসাঁনিমাৰী) লৈ যোৱাৰ সময়ত কামতা ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰে।[1] ১২২৮ খ্ৰীষ্টাব্দত তেওঁৰ পূৰ্বৰ ৰজা পৃথুক হত্যা কৰা চুলতান নাছিৰুদ্দিন মহমুদ শ্বাহ ১২২৮ চনত কামৰূপৰ শাসক হয়,[2] কিন্তু নাছিৰ-উদ্দিন মহমুদে কামৰূপৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ পিছত সন্ধ্যাই কৰ দিয়া বন্ধ কৰি স্বাধীনতা গ্ৰহণ কৰে।[2][3]

সন্ধ্যা
কামৰূপৰ ৰজা
কমতাৰ ৰজা
ৰাজত্ব ১২২৮ – ১২৬০ খ্ৰীষ্টাব্দ
পূৰ্বসূৰী ৰজা পৃথু
ধৰ্ম হিন্দু

১২২৯ চনত নাছিৰুদ্দিনৰ মৃত্যুৰ পিছত সন্ধ্যাই মুছলমানসকলক নিজৰ ভূখণ্ডৰ পৰা খেদি পঠিয়াই কাৰাতোয়া নদীলৈকে ভূখণ্ড দখল কৰে। ইয়াৰ পিছত পূৰ্বৰ পৰাজয়ৰ প্ৰতিশোধ ল’বলৈ তেওঁ গৌড় (লখনৌতি)ৰ পশ্চিম সীমান্ত আক্ৰমণ কৰি কৰতোয়া নদীৰ সিপাৰে থকা অঞ্চলসমূহ নিজৰ ৰাজ্যত সংযুক্ত কৰে। ইয়াৰ প্ৰতিশোধ হিচাপে দিল্লীৰ মামলুক শাসকসকলৰ বাবে গৌড়ৰ গৱৰ্ণৰ মালিক ইখতিয়াৰুদ্দিন যুঁজবাকে ১২৫৭ চনত সন্ধ্যাৰ ৰাজ্য আক্ৰমণৰ চেষ্টা কৰে। কিন্তু সন্ধ্যাই আক্ৰমণৰ প্ৰচেষ্টাক পৰাস্ত কৰি মালিক ইখতিয়াৰুদ্দিন যুঁজবাকক বন্দী কৰি হত্যা কৰে।[4][5][3]

এই আক্ৰমণৰ পিছত সন্ধ্যাই নিজৰ ৰাজধানী কামৰূপনগৰ (বৰ্তমানৰ উত্তৰ গুৱাহাটী)ৰ পৰা বৰ্তমানৰ কোচবিহাৰ জিলাৰ কামতাপুৰলৈ স্থানান্তৰিত কৰি কামতা ৰাজ্য নামেৰে এখন নতুন ৰাজ্য প্ৰতিষ্ঠা কৰে।[6][3]

টোকা সম্পাদনা কৰক

  1. "Kamarupa was reorganized as a new state. 'Kamata' by name with Kamatapur as capital. The exact time when the change was made is uncertain. But possibly it had been made by Sandhya (c. 1250–1270) as a safeguard against mounting dangers from the east and the west. Its control on the eastern regions beyond the Manah (Manas river) was lax." (Sarkar 1992, পৃষ্ঠা 40–41)
  2. 2.0 2.1 Baruah 1986, পৃষ্ঠা. 175.
  3. 3.0 3.1 3.2 Acharyya, Nagendra Nath (1 June 1957). "5". The History of Medieval Assam (AD 1228 to 1603) (PhD). University of London. https://eprints.soas.ac.uk/29178/1/10731273.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2021. 
  4. (Sarkar 1992, পৃষ্ঠা 39–40)
  5. Barman, Rup Kumar (2005). "5". From tribalism to independent state : reflection on the emergence of Kamate-koch Kingdom (PhD). University of North Bengal. http://ir.nbu.ac.in/handle/123456789/1214। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2021. 
  6. (Kamarupa) was reorganized as a new state, 'Kamata' by name with Kamatapur as capital. The exact time when the change was made is uncertain. But possibly it had been made by Sandhya (c. 1250 – 1270) as a safeguard against mounting dangers from the east and the west. Its control on the eastern regions beyond the Manah (Manas river) was lax."(Sarkar 1992, পৃষ্ঠা 40–41)

তথ্যসূত্ৰ সম্পাদনা কৰক

  • Baruah, S L (1986), A Comprehensive History of Assam, Munshiram Manoharlal 
  • Sarkar, J. N. (1992), "Chapter II The Turko-Afghan Invasions", in Barpujari, H. K., The Comprehensive History of Assam, 2, প্ৰকাশক Guwahati: Assam Publication Board, pp. 35–48