হেগেলৰ সম্পূৰ্ণ নাম জৰ্জ উইলহেল্ম ফ্ৰেডৰিক হেগেল। হেগেল (২৭ আগষ্ট ১৭৭০ – ১৪ নৱেম্বৰ ১৮৩১) এজন জাৰ্মান দাৰ্শনিক আৰু জাৰ্মান আদৰ্শবাদ আৰু ঊনবিংশ শতিকাৰ দৰ্শনৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী ব্যক্তি আছিল। তেওঁৰ প্ৰভাৱ সমসাময়িক দাৰ্শনিক বিষয়ৰ সমগ্ৰ পৰিসৰত বিস্তৃত, বিশেষত্ব আৰু অণ্টোলজীৰ আধ্যাত্মিক সমস্যাৰ পৰা ৰাজনৈতিক দৰ্শন, ইতিহাসৰ দৰ্শন, কলাৰ দৰ্শন, ধৰ্মৰ দৰ্শন আৰু দৰ্শনৰ ইতিহাসলৈকে বিস্তৃত।

Georg Wilhelm Friedrich Hegel
হেগেল (জৰ্জ ইউলহেল্ম ফ্ৰেডেৰিক হেগেল)
সম্পূৰ্ণ নাম হেগেল (জৰ্জ ইউলহেল্ম
জন্ম ২৭ আগষ্ট, ১৭৭০ ষ্টাৰ্টগাৰ্ট, পৱিত্ৰ ৰোম সাম্ৰাজ্য
মৃত্যু ১৪ নৱেম্বৰ ১৮৩১ (বয়স ৬১) বাৰ্লিন, প্ৰুছিয়া ৰাজ্য
শিক্ষা টিউবিংগেন এবে (স্নাতকোত্তৰ ১৭৯০; Licentiate (degree),[1] ১৭৯৩)
যুগ ১৯ শতিকাৰ দৰ্শন
অঞ্চল পাশ্চাত্য দৰ্শন
গৱেষণাপত্ৰ গ্ৰহৰ কক্ষপথৰ ওপৰত দাৰ্শনিক গৱেষণা পত্ৰ (১৮০১)
ধাৰা নিৰপেক্ষ আদৰ্শবাদ জাৰ্মান আদৰ্শবাদ
উল্লেখযোগ্য কৰ্ম আত্মাৰ পৰিঘটনাবিজ্ঞান যুক্তিৰ বিজ্ঞান দাৰ্শনিক বিজ্ঞানৰ বিশ্বকোষ অধিকাৰ দৰ্শনৰ উপাদানসমূহ
প্ৰভাৱিত কৰে

জন্ম আৰু শিক্ষা

সম্পাদনা কৰক

১৭৭০ চনত পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ ষ্টুটগাৰ্টত জন্মগ্ৰহণ কৰা ইউৰোপৰ জাৰ্মানীয় অঞ্চলসমূহত জ্ঞান আৰু ৰোমান্টিক আন্দোলনৰ মাজৰ পৰিৱৰ্তনশীল সময়ত হেগেল ফৰাচী বিপ্লৱ আৰু নেপোলিয়নীয় যুদ্ধৰ দ্বাৰা জীয়াই আছিল আৰু প্ৰভাৱিত হৈছিল। তেওঁৰ খ্যাতি মুখ্যতঃ আত্মাৰ ফেনোমেনোলজী, দ্য চাইন্স অৱ লজিক, তেওঁৰ ইতিহাসৰ টেলিঅ'লজিকেল বিৱৰণ, আৰু বাৰ্লিন বিশ্ববিদ্যালয়ত তেওঁৰ বিশ্বকোষ ৰ দাৰ্শনিক বিজ্ঞানৰ বিষয়ৰ ওপৰত তেওঁৰ বক্তৃতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে।[2]

তেওঁৰ সমগ্ৰ কামত, হেগেলে আধুনিক দৰ্শন, কান্তিয়ান আৰু অন্যথা, সাধাৰণতে প্ৰাচীন দৰ্শনৰ সম্পদ, বিশেষকৈ এৰিষ্টটলৰ সম্পদৰ ওপৰত আলোকপাত কৰি সমস্যাপূৰ্ণ দ্বৈতবাদবোৰ সম্বোধন আৰু সংশোধন কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। হেগেলে সকলো ঠাইতে জোৰ দি কয় যে যুক্তি আৰু স্বাধীনতা ঐতিহাসিক সাফল্য, প্ৰাকৃতিক প্ৰদান নহয়। তেওঁৰ দ্বান্দ্বিক-অনুমানমূলক প্ৰক্ৰিয়াটো অমান্যৰ নীতিৰ ওপৰত আধাৰিত, অৰ্থাৎ দাবীবোৰ সদায়ে তেওঁলোকৰ নিজৰ আভ্যন্তৰীণ চৰ্ত অনুসৰি মূল্যাঙ্কন কৰাত। সন্দেহবাদক গুৰুত্বসহকাৰে লৈ তেওঁ দাবী কৰে যে মানুহে অভিজ্ঞতাৰ পৰীক্ষাত উত্তীৰ্ণ নোহোৱা কোনো সত্য অনুমান কৰিব নোৱাৰে; আনকি যুক্তিৰ এটা প্ৰাথমিক শ্ৰেণীয়েও প্ৰাকৃতিক পৃথিৱীত তেওঁলোকৰ "প্ৰমাণীকৰণ" আৰু মানৱ জাতিৰ ঐতিহাসিক সফলতা প্ৰাপ্ত কৰিব লাগিব।[3]

"আপোনাৰ বিষয়ে জানিবলৈ" ডেলফিক ৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ দ্বাৰা নিৰ্দেশিত হৈ, হেগেলে মুক্ত আত্ম-নিৰ্ণয়ক মানৱজাতিৰ সাৰাংশ হিচাপে উপস্থাপন কৰে – তেওঁৰ 1806-07 ফেনোমেনোলজীৰ এটা সিদ্ধান্ত যিটো তেওঁ দাবী কৰে যে তেওঁৰ পিছৰ বিশ্বকোষত যুক্তি, প্ৰকৃতি আৰু আত্মাৰ পাৰস্পৰিক নিৰ্ভৰশীলতাৰ প্ৰণালীবদ্ধ বিৱৰণৰ দ্বাৰা অধিক প্ৰমাণিত হয়। তেওঁ দাবী কৰে যে যুক্তিয়ে একেসময়তে সামগ্ৰী আৰু মানসিকৰ দ্বৈততা সংৰক্ষণ আৰু অতিক্ৰম কৰে – অৰ্থাৎ, ই প্ৰকৃতি আৰু সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰবোৰ চিহ্নিত কৰা ধাৰাবাহিকতা আৰু পাৰ্থক্য দুয়োটাৰ বাবে দায়ী – এক আধ্যাত্মিকভাৱে প্ৰয়োজনীয় আৰু সুসংগত "পৰিচয় আৰু অ-পৰিচয়ৰ পৰিচয়" হিচাপে।

প্ৰকাশিত সাহিত্যৰাজি

সম্পাদনা কৰক

উৰ্ধকমাৰ ভিতৰত প্ৰকাশিত প্ৰৱন্ধৰাজীৰ নাম দিয়া হৈছে; কিতাপৰ নামবোৰ হেলনীয়াকৈ দিয়া হৈছে। Bern, ১৭৯৩-৯৭

(Georg Wilhelm Friedrich Hegel bibliography)

  • 1793–94: 'Fragments on Folk Religion and Christianity'
  • 1795–96: 'The Positivity of the Christian Religion'
  • 1796–97: 'The Oldest Systematic Program of German Idealism' (authorship disputed)

Frankfurt am Main, 1797–1800

  • 1797–98: 'Drafts on Religion and Love'
  • 1798: Confidential Letters on the Prior Constitutional Relations of the Wadtlandes (Pays de Vaud) to the City of Bern. A Complete Disclosure of the Previous Oligarchy of the Bern Estates. Translated from the French of a Deceased Swiss [Jean Jacques Cart], with Commentary. Frankfurt am Main, Jäger. (Hegel's translation is published anonymously)
  • 1798–1800: 'The Spirit of Christianity and its Fate'
  • 1800–02: 'The Constitution of Germany' (draft)

Jena, 1801–07

  • 1801: De orbitis planetarum; 'The Difference between Fichte's and Schelling's System of Philosophy'
  • 1802: 'On the Essence of Philosophical Critique in General and its Relation to the Present State of Philosophy in Particular' (Introduction to the Critical Journal of Philosophy, edited by Schelling and Hegel)
  • 1802: 'How Commonsense takes Philosophy, Illustrated by the Works of Mr. Krug'
  • 1802 'The Relation of Scepticism to Philosophy. Presentation of its various Modifications and Comparison of the latest with the ancient'
  • 1802: 'Faith and Knowledge, or the Reflective Philosophy of Subjectivity in the Completeness of its Forms as Kantian, Jacobian and Fichtean Philosophy'
  • 1802–03: 'System of Ethical Life'
  • 1803: 'On the Scientific Approaches to Natural Law, its Role within Practical Philosophy and its Relation to the Positive Sciences of Law'
  • 1803–04: 'First Philosophy of Spirit (Part III of the System of Speculative Philosophy 1803/4)'
  • 1807: The Phenomenology of Spirit

Bamberg, 1807–08

  • 1807: 'Preface: On Scientific Cognition' – Preface to his Philosophical System, published with the Phenomenology

Nuremberg, 1808–16

  • 1808–16: 'Philosophical Propaedeutic'

Heidelberg, 1816–18

  • 1812–13: Science of Logic, Part 1 (Books 1, 2)
  • 1816: Science of Logic, Part 2 (Book 3)
  • 1817: 'Review of Friedrich Heinrich Jacobi's Works, Volume Three'
  • 1817: 'Assessment of the Proceedings of Estates Assembly of the Duchy of Württemberg in 1815 and 1816'
  • 1817: Encyclopaedia of Philosophical Sciences, 1st edition

Berlin, 1818–31

  • 1820: The Philosophy of Right, or Natural Law and Political Science in Outline
  • 1827: Encyclopaedia of Philosophical Sciences, 2nd rev. edn.
  • 1831: Science of Logic, 2nd edn, with extensive revisions to Book 1 (published in 1832)
  • 1831: Encyclopaedia of Philosophical Sciences, 3rd rev. edn

[edit source]

  • Logic 1818–31: annually
  • Philosophy of Nature: 1819–20, 1821–22, 1823–24, 1825–26, 1828, 1830
  • Philosophy of Subjective Spirit: 1820, 1822, 1825, 1827–28, 1829–30
  • Philosophy of Right: 1818–19, 1819–20, 1821–22, 1822–23, 1824–25, 1831
  • Philosophy of World History: 1822–23, 1824–25, 1826–27, 1828–29, 1830–31
  • Philosophy of Art: 1820–21, 1823, 1826, 1828–29
  • Philosophy of Religion: 1821, 1824, 1827, 1831
  • History of Philosophy: 1819, 1820–21, 1823–24, 1825–26, 1827–28, 1829–30, 1831

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. Licentiate (degree) - Wikipedia
  2. Knox, T. M. "Georg Wilhelm Friedrich Hegel". Encyclopædia Britannica. Retrieved 16 September 2022.
  3. Pinkard 2000, p. 3.