ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্ব
ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্বই (ইংৰাজী: Feminist theory in composition studies) লিংগ, ভাষা আৰু সাংস্কৃতিক অধ্যয়নে লিখাৰ পাঠদান আৰু অনুশীলনত পেলোৱা প্ৰভাৱ সম্পৰ্কে পৰীক্ষা কৰে। ই ৰচনা অধ্যয়নৰ পৰম্পৰাগত অনুমান আৰু পদ্ধতিসমূহক প্ৰত্যাহ্বান জনায় আৰু নাৰীবাদী দৃষ্টিভংগীৰ দ্বাৰা অৱগত বিকল্প পদ্ধতিৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়। ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্বই নাৰীৰ লেখাৰ ইতিহাস আৰু বিকাশ, অলংকাৰিক পৰিস্থিতিত লিংগৰ ভূমিকা, লেখকৰ প্ৰতিনিধিত্ব আৰু পৰিচয়, আৰু লেখাৰ নিৰ্দেশনাৰ বাবে নাৰীবাদী তত্ত্বৰ শিক্ষাবিজ্ঞানৰ প্ৰভাৱ আদি বিভিন্ন বিষয় সামৰি লয়। ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্বই লেখাক কেনেকৈ সৱলীকৰণ, প্ৰতিৰোধ আৰু সামাজিক পৰিৱৰ্তনৰ আহিলা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি সেই বিষয়েও অন্বেষণ কৰে। ৰচনা আৰু অলংকাৰৰ পুৰুষ প্ৰধান ক্ষেত্ৰখনৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই ১৯৬০ চনৰ শেষৰ ফালে আৰু ১৯৭০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্বৰ উত্থান ঘটিছিল। ই বিভিন্ন নাৰীবাদী আন্দোলন আৰু শাখাৰ দ্বাৰা প্ৰভাৱিত হৈছে। যেনে: দ্বিতীয় ঢৌৰ নাৰীবাদ, উত্তৰগাঁথনিবাদ, মনোবিশ্লেষণ, সমালোচনাত্মক জাতি তত্ত্ব আৰু কুইয়াৰ তত্ত্ব। ৰচনা অধ্যয়নত নাৰীবাদী তত্ত্বই পৰম্পৰাগত অলংকাৰিক ধাৰণাসমূহৰ পুনৰীক্ষণ, বিভিন্ন কণ্ঠ আৰু ধাৰাসমূহৰ স্বীকৃতি, সহযোগিতামূলক আৰু নৈতিক যোগাযোগৰ প্ৰসাৰ, ব্যক্তিগত আৰু ৰাজনৈতিক বিষয়সমূহৰ লেখাত একত্ৰিত কৰাত অৰিহণা যোগাইছে।
শিক্ষাবিজ্ঞান
সম্পাদনা কৰকৰচনা আৰু শিক্ষাবিজ্ঞানৰ ওপৰত প্ৰাৰম্ভিক নাৰীবাদী তত্ত্বৰ বিভক্তিসমূহৰ লক্ষ্য আছিল নাৰীসুলভ লিংগ ভূমিকাৰ সাংস্কৃতিক নীতি-নিয়ম আৰু আশাক প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা। বাহ্যিক বৈধতাৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ নকৰাকৈ মহিলাসকলক স্বতন্ত্ৰভাৱে লিখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হৈছিল। সেই সময়ত এই প্ৰক্ৰিয়াই ৰচনাৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰকাশভংগীবাদী-প্ৰক্ৰিয়া আন্দোলনৰ সৈতে কথা-বতৰাত কাম কৰিছিল, যিয়ে আত্মপ্ৰকাশক মূল্য দিছিল, যাতে মহিলাসকল নিজৰ প্ৰতি সচেতন হ'ব পাৰে।[1]
এলিজাবেথ ফ্লিনৰ "কম্পোজিং এজ এ উইমেন" প্ৰবন্ধটোৱেই হৈছে ৰচনা অধ্যয়ন আৰু নাৰীবাদৰ মাজৰ সম্পৰ্কৰ আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য উদাহৰণ।[1] তেওঁ লিখিছে যে- নাৰীবাদী তত্ত্বই "পুৰুষ আৰু মহিলাৰ বিকাশ প্ৰক্ৰিয়া আৰু আনৰ সৈতে হোৱা পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ ক্ষেত্ৰত পাৰ্থক্য থকা বুলি গুৰুত্ব দিয়ে"।[2]এইদৰে এগৰাকী নাৰীবাদী প্ৰশিক্ষকে পুৰুষ আৰু মহিলা লেখকৰ মাজৰ অন্তৰ্নিহিত পাৰ্থক্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখিব আৰু এণ্ড্ৰ’চেণ্ট্ৰিক বা গাইন’চেণ্ট্ৰিক অধ্যয়নৰ অনুকূল বা মনোনিৱেশ নকৰাকৈয়ে উপযুক্তভাৱে শিক্ষাদান কৰিব। [2]
গৱেষণা
সম্পাদনা কৰকফ্লিনে তেওঁৰ প্ৰথম বৰ্ষৰ ৰচনাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ আখ্যানসমূহৰ বৈষম্যৰ বাবে গৱেষণা কৰিছিল। তেওঁ কয়, "মহিলা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ আখ্যান হৈছে পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ কাহিনী, সংযোগৰ কাহিনী বা হতাশ হোৱা সংযোগৰ কাহিনী। আনহাতে, "পুৰুষ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ আখ্যান হৈছে কৃতিত্বৰ কাহিনী, বিচ্ছেদৰ কাহিনী বা হতাশ হোৱা কৃতিত্বৰ কাহিনী"।[2] নাৰীবাদী গৱেষণাই "লিংগ আনুগত্যৰ পৰা মুক্ত অনুমানত উপনীত হ'বলৈ চেষ্টা কৰে" বুলি পেট্ৰিচিয়া এ চুলিভানে কয়।[3]
চেণ্ড্ৰা হাৰ্ডিঙে তেওঁৰ নাৰীবাদ আৰু পদ্ধতিবিজ্ঞান গ্ৰন্থখনত নাৰীবাদী গৱেষণাৰ তিনিটা বৈশিষ্ট্যৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছে যিবোৰ চুলিভানে ৰচনাৰ নাৰীবাদী অধ্যয়নত বিবেচনাৰ বাবে উপযুক্ত বুলি বিবেচনা কৰিছে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহ হ'ল-(১) মহিলাৰ অভিজ্ঞতাক "বাস্তৱবাদীৰ সূচক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা, যাৰ বিৰুদ্ধে অনুমানসমূহ পৰীক্ষা কৰা হয়।" (২) গৱেষণাটো "মহিলাৰ বাবে তৈয়াৰ কৰা হৈছে" আৰু ইয়াত "[মহিলাসকলে] বিচৰা বা প্ৰয়োজন হোৱা সামাজিক পৰিঘটনা" প্ৰদান কৰে। আৰু (৩) ইয়াত জোৰ দিয়া হৈছে যে অনুসন্ধানকাৰীক নিজকে প্ৰকাশ্য বিষয়বস্তুৰ সৈতে একেটা জটিল সমতলত ৰখা হ'ব" [3]
চুলিভানে বিশ্বাস কৰে যে এই তিনিটা বৈশিষ্ট্য ৰচনা অধ্যয়নৰ বাবে প্ৰাসংগিক কাৰণ লিংগ নিৰপেক্ষ (মহিলাৰ ওপৰত পুৰুষ নহয়, বা বিপৰীতভাৱেও নহয়), লিংগ অন্তৰ্ভুক্ত (পুৰুষ আৰু মহিলা উভয়ৰে দৃষ্টিভংগী, প্ৰক্ৰিয়া, আৰু শৈলী কেৱল মহিলাৰ নহয়), আৰু গৱেষকৰ অনাগ্ৰহতা (নিৰপেক্ষ বিশ্লেষণৰ অনুমতি দিবলৈ নিজকে গৱেষণা প্ৰক্ৰিয়াৰ পৰা আঁতৰাই ৰখাৰ সাধাৰণ অভ্যাস)।
তথ্যসূত্ৰ
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.0 1.1 Stenberg, Shari J (2013). Composition Studies Through a Feminist Lens. প্ৰকাশক Anderson, South Carolina: Parlor Press.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Flynn, Elizabeth. "Composing as a Woman." Feminism and Composition: A Critical Sourcebook. Kirsch, Gail E., ed. Boston: Bedford/St. Martin’s, 2003. 243–55.
- ↑ 3.0 3.1 Sullivan, Patricia A. "Feminism and Methodology in Composition Studies." Feminism and Composition: A Critical Sourcebook. Kirsch, Gail E., ed. Boston: Bedford/St. Martin’s, 2003. 124–39.