দ্য এছিয়াটিক ছ'ছাইটি

এচিয়াটিক চছাইটি হৈছে ভাৰতত কোম্পানীৰ শাসনকালত প্ৰতিষ্ঠা কৰা ভাৰত চৰকাৰৰ এক সংগঠন, যাৰ দ্বাৰা "প্ৰাচ্য গৱেষণা"ৰ কাৰণ বৃদ্ধি কৰা আৰু ভাৰত আৰু ইয়াৰ চাৰিওফালৰ অঞ্চলবোৰৰ ওপৰত গৱেষণা আগবঢ়োৱা। ১৭৮৪ চনৰ ১৫ জানুৱাৰীত ব্ৰিটিছ ৰাজৰ তদানীন্তন ৰাজধানী কলিকতাত ন্যায়াধীশ ৰবাৰ্ট চেম্বাৰ্ছৰ সভাপতিত্বত অনুষ্ঠিত এখন সভাত ভাষাতত্ত্ববিদ উইলিয়াম জনচে্‌ ইয়াক প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। ইয়াৰ প্ৰতিষ্ঠাৰ সময়ত (১৮২৫ চনত) এই সমাজ খনৰ নাম দিয়া হৈছিল "এছিয়াটিক চছাইটি"। ১৮৩২ চনত নামটো সলনি কৰি "এছিয়াটিক চছাইটি অফ বেংগল" কৰা হয় আৰু পুনৰ ১৯৩৬ চনত ইয়াক "ৰয়েল এছিয়াটিক চছাইটি অফ বেংগল" বুলি নামাকৰণ কৰা হয়। অৱশেষত, ১৯৫১ চনৰ ১ জুলাইত সমাজখনৰ নাম সলনি কৰি বৰ্তমানৰ নাম দিয়া হয়। চছাইটিটো কলকাতাৰ পাৰ্ক ষ্ট্ৰীটৰ অৱস্থিত ।১৮২৩ চনত কলিকতাৰ চিকিৎসা আৰু ভৌতিক সমাজ গঠন কৰা হয় আৰু এই সমাজৰ সকলো সভা এছিয়াটিক চছাইটিত অনুষ্ঠিত হয়।

এছিয়াটিক চছাইটি
এছিয়াটিক চছাইটি, কলকাতাৰ প্ৰতীক
প্ৰতিষ্ঠা	১৭৮৪ (1784)
অৱস্থিতি	১ পাৰ্ক ষ্ট্ৰীট কলকাতা – ৭০০০১৬ পশ্চিম বংগ, ভাৰত
প্ৰকাৰ	পুথিভঁৰাল
সভাপতি	স্বপ্ন কুমাৰ প্ৰমানিক
ৰাজহুৱা পৰিবহন	পাৰ্ক ষ্ট্ৰীট
ৱেবছাইট	asiaticsocietykolkata.org

ইতিহাস

এছিয়াটিক চছাইটিৰ পুৰণি ভৱনৰ লিথোগ্ৰাফ

১৭৮৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ছাৰ উইলিয়াম জোন্সে এছিয়াটিক অধ্যয়নৰ বাবে এখন সমাজ স্থাপনৰ লক্ষ্যৰে কলিকতাৰ নিৰ্বাচিত সংখ্যক ব্ৰিটিছ বাসিন্দালৈ এখন বৃত্তাকাৰ পত্ৰ প্ৰেৰণ কৰে। তেওঁৰ নিমন্ত্ৰণত, ত্ৰিশজন ব্ৰিটিছ আৱাসী উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ গ্ৰেণ্ড জুৰী কোঠাত (কলিকতাৰ ফৰ্ট উইলিয়ামত) ১৫ জানুৱাৰী ১৭৮৪ তাৰিখে মিলিত হৈছিল। সভাখনত ছাৰ ৰবাৰ্ট চেম্বাৰ্ছে সভাপতিত্ব কৰিছিল। এই সভাত, জোন্সে তেওঁ প্ৰতিষ্ঠা কৰিব লগা সমাজৰ লক্ষ্যবোৰ বৰ্ণনা কৰিছিল। জোন্সে প্ৰস্তুত কৰা এছিয়াটিক চছাইটিৰ অনুচ্ছেদৰ চুক্তিপত্ৰত এইদৰে কোৱা হৈছিল।

''The bounds of investigations will be the geographical limits of Asia, and within these limits its enquiries will be extended to whatever is performed by man or produced by nature.''

উল্লেখযোগ্য প্ৰাৰম্ভিক সদস্য আছিল চাৰ্লছ ৱিলকিন্স আৰু আলেকজেণ্ডাৰ হেমিল্টন। আৰম্ভণিতে, উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ গ্ৰেণ্ড জুৰী কোঠাটো সদস্যসকলৰ সভাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল, যিসকলে দুটা মহুৰৰ তিনিমহীয়া মাচুল পৰিশোধ কৰিব লগা হৈছিল। সদস্যসকলক ভোটদানৰ জৰিয়তে নিৰ্বাচিত কৰা হৈছিল। ১৭৯৬ চনৰ ২৯ ছেপ্টেম্বৰত সমাজে নিজৰ ভৱন ৰখাৰ সিদ্ধান্ত লয়। জে.এইচ. হেৰিংটন, তেতিয়াৰ উপ-ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে চ'চাইটিৰ ঘৰৰ বাবে পাৰ্ক ষ্ট্ৰীট আৰু চৌৰিঙ্গী ৰোডৰ (বৰ্তমানৰ অৱস্থান) কোণটো বাছনি কৰিছিল। ১৮০৫ চনৰ ১৫ মে'ত এই স্থানটো সমাজক প্ৰদান কৰা হৈছিল। নতুন ভৱনটোৰ মূল পৰিকল্পনাটো কেপ্টেইন থমাছ প্ৰেষ্টনৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল। ফৰাচী স্থপতিবিদ জিন-জাক পিচৌ ইয়াত কিছুমান পৰিৱৰ্তন কৰিছিল আৰু সেই স্থানত এটা দুমহলীয়া অট্টালিকা নিৰ্মাণ কৰিছিল। ১৮০৮ চনৰ ৩ ফেব্ৰুৱাৰীত চছাইটিৰ প্ৰথম ত্ৰৈমাসিক বৈঠক ইয়াৰ নতুন ভৱনত অনুষ্ঠিত হৈছিল।

১৭৮৪ চনৰ পৰা ১৮২৮ চনলৈ কেৱল ইউৰোপীয়সকলহে সমাজৰ সদস্য হিচাপে নিৰ্বাচিত হৈছিল। ১৮২৯ চনত, এইচ.এইচ. উইলছনৰ উদ্যোগত, কেইবাজনো ভাৰতীয় সদস্য নিৰ্বাচিত হয়, যাৰ ভিতৰত আছে দ্বাৰকানাথ ঠাকুৰ, শিৱ্‌চন্দ্ৰ দাস, মহাৰাজা বৈদ্যনাথ ৰয়, মহাৰাজা বুনৱাৰী গোবিন্দ ৰয়, ৰাজা কালিকৃষ্ণ বাহাদুৰ, ৰাজচন্দৰ দাস, ৰাম কমুল সেন আৰু প্ৰসন্ন কুমাৰ টেগোৰ। ১৮৩২ চনৰ ১২ ডিচেম্বৰত ৰাম কমুল সেন 'স্থানীয় সচিব' হিচাপে নিৰ্বাচিত হয়। পিছত, ৰাজেন্দ্ৰলাল মিত্ৰ ১৮৮৫ চনত এছিয়াটিক চছাইটিৰ প্ৰথম ভাৰতীয় অধ্যক্ষ হয়। প্ৰাচ্যবিদ ব্ৰজেন্দ্ৰনাথ দে আৰু তেওঁৰ এজন নাতি বুৰঞ্জীবিদ বৰুণ দে দুয়ো এছিয়াটিক চছাইটিৰ কিছু সময়ৰ বাবে উপ-সভাপতি আছিল।

পুথিভঁৰাল

এছিয়াটিক চছাইটি ভৱন, পাৰ্ক ষ্ট্ৰীট, কলকাতা, এপ্ৰিল 2013।

এছিয়াটিক চছাইটিৰ এটা মুখ্য কাৰ্যকলাপ আছিল ভাৰতৰ পুৰণি পাণ্ডুলিপিসংগ্ৰহ কৰা। চছাইটিৰ লগত সংস্কৃত পাণ্ডুলিপিৰ এক বিশাল সংগ্ৰহ আছিল। বৰ্তমান এছিয়াটিক চছাইটিৰ পুথিভঁৰালত প্ৰায় ১,১৭,০০০কিতাপ আৰু ৭৯,০০০ আলোচনী ৰ সংগ্ৰহ আছে যিবোৰ পৃথিৱীৰ প্ৰায় সকলো মুখ্য ভাষাত মুদ্ৰণ কৰা হৈছে। ইয়াত ২৯৩ খন মানচিত্ৰ, ৪৮,০০০ টা কামৰ মাইক্ৰ'ফিচে, ৩৮৭,০০৩ পৃষ্ঠাৰ মাইক্ৰ'ফিল্ম, ১৮২ খন চিত্ৰ, ২৫০০ পত্ৰিকা আৰু ২১৫০ খন আলোকচিত্ৰৰ সংগ্ৰহ আছে। এই পুথিভঁৰালত সংৰক্ষিত আটাইতকৈ পুৰণি মুদ্ৰিত কিতাপখন হৈছে ১৪৯৯ চনত প্ৰকাশিত জুলি ফিৰ্মিচিৰ Astronomicorum Libri ইয়াৰ ওপৰিও ১৮ শতিকাৰ শেষৰ ফালে আৰু ঊনবিংশ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে ভাৰতত মুদ্ৰিত বহুসংখ্যক কিতাপ ইয়াত আছে। পুথিভঁৰালটোত বহুতো বিৰল আৰু খুব কম উপলব্ধ কিতাপ আছে। পুথিভঁৰালটোত ২৬ খন লিপিত প্ৰায় ৪৭,০০০ পাণ্ডুলিপিৰ সমৃদ্ধ সংগ্ৰহ আছে। তেওঁলোকৰ ভিতৰত আটাইতকৈ উল্লেখযোগ্য হৈছে কোৰআন ৰ এখন চিত্ৰিত পাণ্ডুলিপি, গুলিস্তান পাঠৰ পাণ্ডুলিপি, আৰু সম্ৰাট শ্বাহজাহানৰ স্বাক্ষৰ থকা পদশ্বাহ নামা নামৰ এখন পাণ্ডুলিপি। পুথিভঁৰালটোৰ দখলত থকা আলোচনীসমূহৰ সংখ্যা বৰ্তমান প্ৰায় ৮০,০০০। এই পুথিভঁৰালৰ প্ৰাৰম্ভিক সংগ্ৰহ ইয়াৰ সদস্যসকলৰ পৰা লাভ কৰা অৱদানৰ দ্বাৰা সমৃদ্ধ হৈছিল। ১৭৮৪ চনৰ ২৫ মাৰ্চত পুথিভঁৰালটোৱে হেনৰি ৰিচাৰ্ডছনৰ পৰা সাতখন পাৰ্চী পাণ্ডুলিপি লাভ কৰে। পৰৱৰ্তী অৱদান উইলিয়াম মাৰ্চডেনৰ পৰা আহিছিল, যিয়ে ১৭৮৪ চনৰ ১০ নৱেম্বৰত তেওঁৰ দ্য হিষ্ট্ৰী অৱ সুমাত্ৰা (১৭৮৩) নামৰ কিতাপখন দান কৰিছিল। প্ৰথম লাইব্ৰেৰী-ইন-চাৰ্জ (১৮০৪) ৰবাৰ্ট হোমে তেওঁৰ মূল্যৱান শিল্পকৰ্মৰ সংগ্ৰহ দান কৰিছিল। ১৮৪৯ চনৰ পৰা, চছাইটিয়ে Bibliotheca Indica মুদ্ৰণ কৰিছে, যি হৈছে প্ৰাচ্য সাহিত্যৰ সৈতে জড়িত আৰু অপ্ৰকাশিত কামৰ এক সংগ্ৰহ আৰু মূল পাঠ-সংস্কৰণৰ লগতে ইংৰাজীলৈ অনুবাদ, আৰু লগতে ব্যাকৰণ, অভিধান, গ্ৰন্থাৱলী আৰু অধ্যয়ন।

সংগ্ৰহালয়

সম্ৰাট অশোকৰ শিলালিপি (প্ৰায় 250 খ্ৰীষ্টপূৰ্ব) এছিয়াটিক চছাইটিত দৃশ্যমান।

চছাইটিৰ সংগ্ৰহালয়টো ১৮১৪ চনত নাথানিয়েল ৱালিচৰ অধীনত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। ইয়াৰ সংগ্ৰহৰ দ্ৰুত বিকাশ ইয়াৰ প্ৰথম তালিকাৰ পৰা স্পষ্ট হয়, যি ১৮৪৯ চনত প্ৰকাশিত হৈছিল। ১৮৪৯ চনলৈ সমাজৰ নিজা সংগ্ৰহালয় আছিল য'ত শিল আৰু ধাতু, প্ৰতিমা, পুৰণি মুদ্ৰা আৰু সংস্কৃত পাণ্ডুলিপি আদিৰ শিলালিপি আছিল। যেতিয়া ১৮১৪ চনত কলিকতাৰ ভাৰতীয় সংগ্ৰহালয় স্থাপন কৰা হৈছিল, সমাজে ইয়াৰ বেছিভাগ মূল্যৱান সংগ্ৰহ ইয়াক হস্তান্তৰ কৰিছিল। অৱশ্যে সমাজৰ এতিয়াও নিজা এটা সংগ্ৰহালয় আছে য'ত সম্ৰাট অশোকৰ ( খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৫০) এটা শিল আৰু তামৰ শিলালিপি, মুদ্ৰা, ভাস্কৰ্য, পাণ্ডুলিপি আৰু আৰ্কাইভেল ৰেকৰ্ডৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সংগ্ৰহ আছে।

 

বাহ্যিক সংযোগসমূহ

• ৱিকিমিডিয়া কমন্সত দ্য এছিয়াটিক ছ'ছাইটি সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল।
• আধিকাৰিক ৱেবছাইট
• "Asiatic Society", Banglapedia. On Line.
• "Asiatic Society of Bengal", Scholarly Societies Project.
• Scanned volumes of the Journal of the Asiatic Society