আফ্ৰিকানা নাৰীবাদ
আফ্ৰিকানা নাৰীবাদ (ইংৰাজী: Africana womanism) হৈছে ১৯৮০ চনৰ শেষৰ ফালে ক্লেনোৰা হাডছন-উইমছে উদ্ভাৱন কৰা এটা শব্দ,[1] যিটো আফ্ৰিকান বংশৰ সকলো মহিলাৰ বাবে প্ৰযোজ্য মতাদৰ্শ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা হৈছিল। ই আফ্ৰিকান সংস্কৃতি আৰু আফ্ৰিকান কেন্দ্ৰিকতাবাদৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি গঢ় লৈ উঠিছে আৰু আফ্ৰিকান প্ৰব্ৰজনকাৰী আফ্ৰিকানা মহিলাসকলৰ অভিজ্ঞতা, সংগ্ৰাম, প্ৰয়োজনীয়তা আৰু ইচ্ছাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ই নাৰীবাদ বা এলিছ ৱাকাৰৰ নাৰীবাদৰ পৰা ভিন্ন। আফ্ৰিকানা নাৰীবাদে জাতি সম্পৰ্কে সমাজত হোৱা বাস্তৱতা আৰু অন্যায়ৰ প্ৰতি অধিক মনোযোগ দিয়ে আৰু মনোনিৱেশ কৰে।[2]
হাডছন-উইমছে আফ্ৰিকান মহিলা আৰু আফ্ৰিকান বংশৰ মহিলাসকলৰ বাবে নিৰ্দিষ্ট এক মতাদৰ্শ গঢ়ি তুলিবলৈ চেষ্টা কৰিছিল। হাডছন-উইমছৰ মতে মতাদৰ্শৰ সৃষ্টিয়ে আফ্ৰিকান মহিলাৰ সাফল্যক আফ্ৰিকান পুৰুষ পণ্ডিত, নাৰীবাদ আৰু কৃষ্ণাংগ নাৰীবাদৰ পৰা পৃথক কৰে।
আফ্ৰিকানা নাৰীবাদ সমাজে আফ্ৰিকানা নাৰীবাদীৰ ১৮টা বৈশিষ্ট্যৰ তালিকা প্ৰস্তুত কৰিছে-য'ত আত্মনামকৰণ কৰা, আত্মনিৰ্ধাৰিত, পৰিয়ালকেন্দ্ৰিক, নমনীয় আৰু ইতিবাচক পুৰুষৰ সংগীৰ আকাংক্ষা কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।[3][4]
নাৰীবাদৰ উদ্ভৱ
সম্পাদনা কৰক১৯৮৩ চনত এলিছ ৱাকাৰে নাৰীবাদ শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰিছিল।তেওঁ নাৰীবাদক আফ্ৰিকান আমেৰিকান মহিলাৰ প্ৰতি অধিক অন্তৰ্ভুক্ত হোৱাৰ লগতে নাৰীবাদী দৃষ্টিভংগীক সামৰি লোৱা বুলি সংজ্ঞায়িত কৰিছে। এলিছ ৱাকাৰৰ নাৰীবাদে শ্বেত নাৰীৰ বিশেষাধিকাৰৰ লগতে বৃদ্ধি পোৱা আফ্ৰিকান আমেৰিকান জনসাধাৰণৰ সন্ধানত পুৰুষ আৰু মহিলাৰ মাজৰ বিভাজনৰ সন্মুখীন হয়।[5] এলিছ ৱাকাৰৰ মতে দাসত্বৰ সময়ৰ পৰাই নাৰীবাদ চলি আহিছে। ৱাকাৰে দাবী কৰে যে, "অতি সহজভাৱেও ধৰি ৰখাৰ এই ক্ষমতা কৃষ্ণাংগ মহিলাসকলে অতি দীৰ্ঘদিন ধৰি কৰা কাম।"[6] ৱাকাৰে কৈছে যে বৰ্ণৰ মহিলাসকল নিজৰ শক্তিক ধৰি ৰখা আৰু তেওঁলোকৰ আগতে আনৰ অগ্ৰগতিৰ অনুমতি দিয়াৰ সংগ্ৰামবোৰৰ বিষয়ে অৱগত।
বিকাশ
সম্পাদনা কৰকমিছৌৰী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইংৰাজী বিভাগৰ অধ্যাপিকা ক্লেনোৰা হাডছন-উইমছে[1] ১৯৮০ চনৰ শেষৰ ফালে আফ্ৰিকানা নাৰীবাদৰ ধাৰণাটো উদ্ভাৱন কৰিছিল। আফ্ৰিকানা হৈছে লেটিন আফ্ৰিকানাছৰ নাৰীসুলভ ৰূপ, যাৰ অৰ্থ ‘আফ্ৰিকাৰ’ (of Africa) আৰু আফ্ৰিকানতকৈ আন্দোলনে ইয়াক অগ্ৰাধিকাৰ কৰা যেন লাগে। হাডছন-উইমছে যুক্তি আগবঢ়ায় যে "আফ্ৰিকানা নাৰীবাদ নাৰীবাদ, কৃষ্ণাংগ নাৰীবাদ, আফ্ৰিকান নাৰীবাদ বা এলিছ ৱাকাৰৰ নাৰীবাদৰ পৰিশিষ্ট নহয়"[4] নাৰীবাদ আৰু লিংগ বিষয়সমূহ হৈছে পৃথক সত্তা যিবোৰ ইটো সিটোৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল নহয়। গতিকে আফ্ৰিকানা মহিলাসকলে নাৰীবাদী কাৰ্যকলাপত অংশগ্ৰহণ নকৰাকৈয়ে লিংগ সমস্যাসমূহ সমাধান কৰিবলৈ সক্ষম।[7]
পেট্ৰিচিয়া হিল কলিন্সৰ মতে, "কিছুমান আফ্ৰিকানা মহিলা নাৰীবাদৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল যদিও সেই ধাৰণাবোৰকে সমৰ্থন কৰিব পাৰে৷ কিন্তু তেওঁলোকৰ বহুতেই 'নাৰীবাদ' শব্দটোক নাকচ কৰে কাৰণ তেওঁলোকে ইয়াক বগা মহিলাৰ কাৰ্যৰ সৈতে জড়িত বুলি অনুভৱ কৰে। তেওঁলোকে নাৰীবাদক কাৰ্যকৰী বুলি ভাবে।" কেৱল শ্বেত আৰু আমেৰিকান শব্দৰ ভিতৰত আৰু ইয়াৰ বিপৰীতক কৃষ্ণাংগ আৰু আমেৰিকান বুলি অনুভৱ কৰে।"[8]
তদুপৰি বহু আফ্ৰিকান পুৰুষ-মহিলাই নাৰীবাদৰ মতাদৰ্শক মানি লোৱা নাই। হাডছন-উইমছৰ মতে "আফ্ৰিকানা সম্প্ৰদায়ত নাৰীবাদী আন্দোলন (সামগ্ৰিকভাৱে) শ্বেত মহিলাৰ আন্দোলন বুলি সাধাৰণ একমত আছে। প্ৰথমতে, আফ্ৰিকানা মহিলাগৰাকীয়ে পুৰুষজনক নিজৰ প্ৰাথমিক শত্ৰু হিচাপে বিচাৰ কৰা নাই, যিদৰে শ্বেত নাৰীবাদীগৰাকীয়ে তেওঁক নিজৰ সম্পত্তি হিচাপে বশ কৰাৰ বাবে নিজৰ শ্বেত পুৰুষ সমকক্ষৰ সৈতে যুগ যুগ ধৰি যুদ্ধ চলাই আছে। শ্বেত পুৰুষে শ্বেত মহিলাক অত্যাচাৰ কৰিবলগীয়া হোৱাৰ দৰে আফ্ৰিকানা পুৰুষে এজনে আফ্ৰিকানা মহিলাক অত্যাচাৰ কৰাৰ প্ৰতিষ্ঠানিক ক্ষমতা কেতিয়াও পোৱা নাছিল৷"[4]
তথ্যসূত্ৰ
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.0 1.1 "'Africana Womanism': An authentic agenda for women of Africana descent". Tri-state Defender. 30 December 2010. Archived from the original on 2011-07-17. https://web.archive.org/web/20110717100448/http://tri-statedefenderonline.com/articlelive/articles/5584/1/Africana-Womanism-An-authentic-agenda-for-women-of-Africana-descent/Page1.html.
- ↑ Ntiri, Daphne W. (2001). "Reassessing Africana womanism: Continuity and change". Western Journal of Black Studies খণ্ড 25: 163–167.
- ↑ "About AWS". African Womanism Society. Archived from the original on 2011-08-11. https://web.archive.org/web/20110811054007/http://africanawomanismsociety.webs.com/aboutaws.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-03-24.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 Hudson-Weems, Clenora (1998). Africana Womanism: Reclaiming Ourselves. Bedford Publishing. পৃষ্ঠা. 24. ISBN 0-911557-14-8. https://archive.org/details/africanawomanism00huds/page/24.
- ↑ Walker, Alice (1983). In Search Of Our Mothers' Gardens. San Diego, New York, London: Harcourt Brace Jovanovich. pp. xi–xiii. আই.এচ.বি.এন. 9780151445257.
- ↑ Walker, Alice (1983). In Search Of Our Mothers' Gardens. প্ৰকাশক San Diego, New York, London: Harcourt Brace Jovanovich. পৃষ্ঠা. 242. ISBN 9780151445257.
- ↑ Waddell Gilliam, Doris (29 March 2013). "I Have to Know Who I Am: An Africana Womanist Analysis". Florida State University Libraries. https://diginole.lib.fsu.edu/islandora/object/fsu:183926/datastream/PDF/view। আহৰণ কৰা হৈছে: 12 October 2018.
- ↑ Collins, Patricia Hill (Winter–Summer 1996). "What's in a Name? Womanism, Black Feminism, and Beyond". The Black Scholar খণ্ড 26 (1). doi:10.1080/00064246.1996.11430765. https://oldcapitolbooks.files.wordpress.com/2016/02/whats-in-a-name-womanism-black-feminism-and-beyond.pdf.