চতুৰ্থ মে' আন্দোলন আছিল চীনৰ সাংস্কৃতিক আৰু সাম্ৰাজ্যবাদ বিৰোধী ৰাজনৈতিক আন্দোলন যিটো ১৯১৯ চনৰ ৪ মে'ত বেইজিঙত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ প্ৰতিবাদৰ পৰাই গঢ় লৈ উঠিছিল। ১৯১৪ চনত চিংটাও ঘেৰাও কৰাৰ পিছত জাৰ্মান সাম্ৰাজ্যই আত্মসমৰ্পণ কৰা শ্বাণ্ডঙত জাপান সাম্ৰাজ্যই আত্মসমৰ্পণ কৰা ভূখণ্ডসমূহ ধৰি ৰাখিবলৈ অনুমতি দিয়া ভাৰ্চাইল সন্ধিৰ সিদ্ধান্তৰ প্ৰতি চীন চৰকাৰে দিয়া দুৰ্বল সঁহাৰিৰ প্ৰতিবাদত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে টিয়ানমেনৰ সন্মুখত সমবেত হয়।[1]

পৃষ্ঠভূমি

সম্পাদনা কৰক

অক্সফৰ্ড বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইতিহাসবিদ ৰানা মিটাৰে লক্ষ্য কৰিছিল যে "১৯১৯ চনৰ আশে-পাশে যি পৰিৱেশ আৰু ৰাজনৈতিক আৱেগ উদ্ভৱ হৈছিল, সেইটোৱেই চীনৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ বিংশ শতিকাটোক গঢ় দিছিল।" ১৯১১ চনত কিঙ বংশৰ বিভাজন ঘটিছিল আৰু হাজাৰ হাজাৰ বছৰৰ সাম্ৰাজ্যবাদী শাসনৰ অন্ত পৰিছিল। লগতে নতুন যুগৰ সূচনা কৰিছিল য'ত ৰাজনৈতিক ক্ষমতা নামমাত্ৰ জনসাধাৰণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল আছিল যদিও কনফুচিয়াছবাদৰ, সামাজিক আৰু ৰাজনৈতিক সম্পৰ্কত এতিয়াও গভীৰ প্ৰভাৱ আছে।[2]


May Fourth Movement
 
বেইজিঙৰ ১৩খন বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা প্ৰায় ৩ হাজাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে টিয়ানমেন চ’কত সমবেত হোৱাৰ এখন আলোকচিত্ৰ
তাৰিখ ৪ মে',১৯১৯
স্থান
ফলাফল * কিয়ান নেংছুনৰ চৰকাৰ দুৰ্বল হৈ পৰিল
  • জাপান সমৰ্থক বিষয়াক আঁতৰাই দিয়া হ’ল
  • ভাৰ্চাইল চুক্তি চীনৰ স্বাক্ষৰ নোহোৱাকৈয়ে থাকে
  • নতুন সংস্কৃতি আন্দোলনৰ বিভাজন
  • সাম্যবাদী চিন্তাৰ প্ৰসাৰ
জড়িত থকা গোটসমূহ
Protesters
চতুৰ্থ মে' আন্দোলন
পৰম্পৰাগত চীনা লিপি 五四運動
সৰলীকৃত চীনা লিপি 五四运动
আক্ষৰিক অৰ্থ 5-4 Movement

প্ৰতিবাদ

সম্পাদনা কৰক
 
জাপানী সামগ্ৰী জ্বলাই থকাৰ সময়ৰ চিংহুয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰসকল
 
চতুৰ্থ মে’ আন্দোলনৰ সময়ত চৰকাৰে আটক কৰি ৰখা পেকিং নৰ্মেল বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰসকল

১৯১৯ চনৰ ৪ মে’ৰ পুৱা বেইজিঙত তেৰখন ভিন্ন স্থানীয় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ছাত্ৰ প্ৰতিনিধিয়ে বৈঠকত মিলিত হয় আৰু পাঁচটা প্ৰস্তাৱৰ খচৰা প্ৰস্তুত কৰে:

*পূৰ্বৰ জাৰ্মান ৰেহাইৰ অধীনত জাপানীসকলক শ্বেণ্ডং প্ৰদানৰ বিৰোধিতা কৰা।

*চীনৰ অস্বস্তিকৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে চীনত জনসাধাৰণৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি কৰা।

*বেইজিঙত বৃহৎ পৰিসৰৰ সমাৱেশৰ পৰামৰ্শ প্ৰদান

*বেইজিং ছাত্ৰ সংগঠন গঠনৰ বাবে পৰামৰ্শ প্রদান।

*ভাৰ্চাইল সন্ধিৰ চৰ্তৰ প্ৰতিবাদত বিক্ষোভ প্ৰদৰ্শন কৰা

৪ মে’ৰ বিয়লি য়েনচিং বিশ্ববিদ্যালয়, পেকিং বিশ্ববিদ্যালয় আৰু অন্যান্য বিদ্যালয়ৰ ৪ হাজাৰৰো অধিক ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে বহু ঠাইৰ পৰা সমদল উলিয়াই টিয়ানমেনৰ সন্মুখত গোট খায়।  তেওঁলোকে "বাহ্যিকভাৱে সাৰ্বভৌমত্বৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰক, ঘৰত জাতীয় বিশ্বাসঘাতকসকলৰ পৰা মুক্তি দিয়ক", "কিংডাওক আমাক ঘূৰাই দিয়ক!","একবিংশ দাবী আঁতৰাই পেলাওক", আৰু ভাৰ্চাইল চুক্তিত স্বাক্ষৰ নকৰক" ইত্যাদি শ্লোগানেৰে আন্দোলন তীব্ৰতৰ কৰি তুলিছিল।[3]

মিত্ৰশক্তিয়ে চীনক কৰা বিশ্বাসঘাতকতাক লৈ প্ৰতিবাদকাৰীসকলে ক্ষোভ প্ৰকাশ কৰি চীনৰ স্বাৰ্থ ৰক্ষা কৰাত চৰকাৰৰ মেৰুদণ্ডহীন অক্ষমতাক ধিক্কাৰ দিয়ে আৰু জাপানী সামগ্ৰী বৰ্জনৰ আহ্বান জনায়। বিক্ষোভকাৰীসকলে জাপানীসকলৰ সহযোগী বুলি অভিযোগ কৰা তিনিজন চীনা বিষয়াৰ পদত্যাগৰ ওপৰত জোৰ দিছিল।এই বিষয়াসকলৰ বাসগৃহ জ্বলাই দিয়াৰ পিছত আৰু তেওঁলোকৰ কিছুমান ব্যক্তিগত সহায়কাৰীক প্ৰহাৰ কৰাৰ পিছত ছাত্ৰ প্ৰতিবাদকাৰীসকলক গ্ৰেপ্তাৰ কৰি কাৰাগাৰত ভৰোৱা হয় আৰু গুৰুতৰভাৱে প্ৰহাৰ কৰা হয়।[4]

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. Schwarcz (1986), পৃষ্ঠা. 9–11.
  2. Mitter (2004), পৃষ্ঠা. 12.
  3. "A brief history of the May Fourth Movement". Peking University. https://english.pku.edu.cn/news_events/news/focus/8388.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-05-29. 
  4. Wasserstrom (2005).