চিত্ৰা দত্ত

ভাৰতীয় পদাৰ্থবিজ্ঞানী

চিত্ৰা দত্ত এগৰাকী প্ৰাক্তন মুখ্য বিজ্ঞানী আৰু ভাৰতৰ কলকাতাস্থিত চি এছ আই আৰ-ৰসায়ন জীৱবিজ্ঞানৰ ভাৰতীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ গঠনমূলক জীৱবিজ্ঞান আৰু জৈৱ তথ্যবিজ্ঞান বিভাগৰ মুৰব্বী।[1] তেওঁ জৈৱ তথ্যবিজ্ঞান আৰু কম্পিউটেচনেল জীৱবিজ্ঞানৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰা এগৰাকী পদাৰ্থবিজ্ঞানী। তেওঁ নতুন হস্তক্ষেপ ৰণনীতিৰ সন্ধানত হষ্ট/ভেক্টৰ/পেথোজেন প্ৰণালীৰ জিনোম/প্ৰটিঅ'ম স্থাপত্যৰ 'ইন-চিলিকো' বিশ্লেষণত নিয়োজিত হৈ আছে। তেখেতৰ গোটটোৱে বিভিন্ন বেক্টেৰিয়া, ভাইৰাছ আৰু পৰজীৱী ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণুৰ তুলনামূলক জিনম বিশ্লেষণ কৰিছে যিবোৰে কেৱল অণুজীৱ জগতখনৰ আণৱিক বিৱৰ্তনক পৰিচালিত কৰা প্ৰাকৃতিক শক্তিৰ বিষয়ে এক অন্তৰ্দৃষ্টি প্ৰদান কৰাই নহয়, ৰোগকাৰক–গৃহস্থৰ পাৰস্পৰিক ক্ৰিয়াৰ জটিলতা আৰু সহযোগিতাৰ বিষয়েও ভালদৰে বুজিবলৈ সক্ষম হৈছে। তেওঁ প্ৰদৰ্শন কৰিছে যে বিভিন্ন নিৰ্বাচন চাপৰ আপেক্ষিক শক্তি জীৱৰ ভিতৰত আৰু জীৱৰ মাজত G+C-সামগ্ৰী, জীৱন-শৈলী আৰু শ্ৰেণীবিভাজনৰ বিতৰণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি কেনেকৈ ভিন্ন হয়। তেওঁৰ দলটোৱে মাইক্ৰ'বিয়েল প্ৰ'টিনৰ স্থাপত্যৰচনাত পৰিৱৰ্তনশীল ভাৰসাম্যহীনতা, হাইড্ৰ'ফোবিচিটি, জিন এক্সপ্ৰেচিভিটি আৰু সুগন্ধৰ দ্বাৰা পালন কৰা ভূমিকাও নিৰ্ধাৰণ কৰিছে।[2] ‘কেঅ’ছ গেম ৰিপ্ৰেজেণ্টেশ্যন’ৰ বিষয়ত কৰা অধ্যয়নৰ বাবেও তেওঁ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত প্ৰশংসা লাভ কৰিছে।[3] চিত্ৰা দত্তই জিনমৰ পৰিসাংখ্যিক বিশ্লেষণ আৰু বিভিন্ন থাৰ্মোফিলিক, সহজীৱী/পৰজীৱী জীৱৰ প্ৰটিঅ'ম গঠনৰ জৰিয়তে নিউক্লিওটাইড আৰু এমিনো এচিড ক্ৰমত ফ্ৰেক্টেল প্ৰকাৰ চিনাক্তকৰণৰ বাবে নতুন এলগৰিথম বিকশিত কৰিছে। তেওঁ গৱেষণাই প্ৰকাশ কৰিছে যে তাপীয় অভিযোজনত এমআৰএনএত প্ৰুৰিন আধাৰৰ অতিৰিক্ত প্ৰতিনিধিত্ব, গাঁথনিগত আৰএনএৰ উচ্চ জিচি-সমল আৰু মেৰু নিৰপেক্ষ ৰসৰ সুগন্ধি অৱশিষ্টাংশত ধনাত্মক আধানযুক্ত অৱশিষ্ট আৰু সুগন্ধি অৱশিষ্টাংশৰ বৰ্ধিত ব্যৱহাৰ অন্তৰ্ভুক্ত থাকে। পৰজীৱী অভিযোজন অত্যধিক জিনম হ্ৰাস, দুৰ্বল অনুবাদমূলক বাছনিৰ উপস্থিতি আৰু আৱৰণ সম্পৰ্কিত প্ৰ'টিনত ডাঙৰ বৈষম্যত প্ৰতিফলিত হয়। তেওঁৰ দলৰ শেহতীয়া 'স্বাস্থ্য আৰু ৰোগত মানৱ মাইক্ৰ'বায়'মৰ পেন-জিন'মিক বিশ্লেষণ'ৰ কামেও বৈজ্ঞানিক সাহিত্যত স্বীকৃতি লাভ কৰিছে।[4]

চিত্ৰা দত্ত
জাতীয়তা ভাৰতীয়
ক্ষেত্ৰ জৈৱ তথ্যবিজ্ঞান, গঠনমূলক জীৱবিজ্ঞান
কৰ্মস্থান ভাৰতীয় ৰাসায়নিক জীৱবিজ্ঞান প্ৰতিষ্ঠান
শিক্ষানুষ্ঠান ৰাজাবজাৰ বিজ্ঞান মহাবিদ্যালয়
বিশ্ব-ভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়
কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়

চিত্ৰা দত্তই ১৯৭৬ চনত বিশ্ব-ভাৰতী বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞান, ৰসায়ন বিজ্ঞান আৰু গণিতত স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। আৰু ১৯৭৭ চনত তেওঁ পদাৰ্থ বিজ্ঞানত স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰিছিল। তেওঁ ১৯৮৪ চনত কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা চি এছ আই আৰ-ৰসায়ন জীৱবিজ্ঞানৰ ভাৰতীয় প্ৰতিষ্ঠানৰ পৰা পদাৰ্থ বিজ্ঞানত পিএইচডি সম্পূৰ্ণ কৰিছিল।

বঁটা আৰু সন্মান

সম্পাদনা কৰক

চিত্ৰা দত্তক প্ৰদান কৰা বিভিন্ন সন্মান আৰু বঁটাবোৰৰ ভিতৰত আছে: ফেলোশ্বিপ অফ নেচনেল একাডেমী অফ চাইন্সেছ (১৯৯২), ডিবিটি অভাৰচিজ এছ'চিয়েটশ্বিপ (১৯৯৪), দ্য ইয়ং ফিজিষ্ট্ৰিক এৱাৰ্ড (১৯৮৫), একাডেমিক এচিভমেণ্টৰ বাবে বিশেষ পুৰস্কাৰ- জৱাহৰলাল নেহৰু মেম'ৰিয়েল ফাণ্ড (১৯৭৮), ভাৰত চৰকাৰে প্ৰদান কৰা নেচনেল মেৰিট স্ক'লাৰশ্বিপ(১৯৭৬) ইত্যাদি। তেওঁ ডব্লিউ বিৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ জৈৱ তথ্যবিজ্ঞানৰ পৰামৰ্শদাতা সমিতিৰ সদস্য। সুনামধন্য আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় আলোচনীসমূহৰ পাণ্ডুলিপি পৰ্যালোচনাৰ সৈতে তেওঁ নিয়মিতভাৱে জড়িত হৈ আহিছে। তেওঁ ডব্লিউ.বি.-ৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ জৈৱ-তথ্য বিজ্ঞানৰ পৰামৰ্শদাতা সমিতিৰ সদস্য। নিয়মিতভাৱে তেওঁ প্ৰতিষ্ঠিত আন্তৰ্জাতিক আলোচনীসমূহৰ পাণ্ডুলিপি পৰ্যালোচনাৰ সৈতেও জড়িত হৈ আহিছে। তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়, বিশ্ব-ভাৰতী আৰু পশ্চিম বংগ প্ৰযুক্তিবিদ্যা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ স্নাতকোত্তৰ পৰ্যায়ত অধ্যাপনাত জড়িত।[5]

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. "CSIR-IICB". www.iicb.res.in. https://www.iicb.res.in/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-07-25. 
  2. "Scholar_profile". www.scholar.google.com. https://scholar.google.com/citations?hl=en&user=ZxuLvZkAAAAJ&view_op=list_works&sortby=pubdate। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-07-25. 
  3. "Publication". www.sciencedirect.com. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/002228369290857G। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-07-25. 
  4. "Researchgate_profile". www.researchgate.net. https://www.researchgate.net/profile/Chitra_Dutta/publications। আহৰণ কৰা হৈছে: 2020-07-25. 
  5. "StreeShakti - The Parallel Force". www.streeshakti.com. Archived from the original on 2018-01-21. https://web.archive.org/web/20180121071303/http://www.streeshakti.com/Chitra-Dutta.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 2018-01-20.