ৱিকিপিডিয়া

জল সংৰক্ষণ

পানী ব্যৱহাৰৰ বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে নীতি

জল সংৰক্ষণত প্ৰাকৃতিক সম্পদ নিৰ্মল পানীক বহনক্ষমভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা, জলমণ্ডলক সুৰক্ষিত কৰা আৰু বৰ্তমান আৰু ভৱিষ্যতৰ মানুহৰ চাহিদা পূৰণৰ বাবে (এইদৰে পানীৰ অভাৱ এৰাই চলিবলৈ) সকলো নীতি, কৌশল আৰু কাৰ্যকলাপ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে। কিমান পৰিমাণৰ পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয় তাৰ ওপৰত জনসংখ্যা, ঘৰৰ আকাৰ আৰু বৃদ্ধি আৰু ধন-সম্পত্তিৰ প্ৰভাৱ পৰে।

জল সংৰক্ষণৰ পৃষ্ঠপোষকতা কৰা আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ১৯৬০ চনৰ ডাক-টিকট

জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ দৰে কাৰকে বিশেষকৈ কাৰিকৰী উৎপাদন আৰু কৃষি জলসিঞ্চনে প্ৰাকৃতিক জলসম্পদৰ ওপৰত চাপ বৃদ্ধি কৰিছে।[1] ইতিমধ্যে বহু দেশে যথেষ্ট সফলতাৰে জল-সংৰক্ষণৰ লক্ষ্যৰে নীতি ৰূপায়ণ কৰিছে।[2] পানী সংৰক্ষণৰ মূল কাৰ্যকলাপসমূহ হ'ল: পানী নষ্ট, ব্যৱহাৰ আৰু সম্পদ অপচয়ৰ যিকোনো ব্যৱহাৰ হ্ৰাস,[3] পানীৰ গুণাগুণৰ ক্ষতি কৰা কোনো ধৰণৰ কাম এৰাই চলা; [3] আৰু জল ব্যৱস্থাপনা পদ্ধতিসমূহ উন্নত কৰা, যিয়ে পানীৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰে বা উপযুক্ত ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰে।[4][5]

ঘৰুৱা, বাণিজ্যিক আৰু কৃষি প্ৰয়োগ হ্ৰাস কৰিবলৈ প্ৰযুক্তিগত সমাধান আছে। সামাজিক সমাধানৰ সৈতে জড়িত জল-সংৰক্ষণ কাৰ্যসূচীসমূহ সাধাৰণতে স্থানীয় পৰ্যায়ত আৰম্ভ কৰা হয় পৌৰসভাৰ দ্বাৰা বা আঞ্চলিক চৰকাৰৰ দ্বাৰা।

লক্ষ্য

সম্পাদনা কৰক

জল সংৰক্ষণ প্ৰচেষ্টাৰ লক্ষ্যসমূহৰ ভিতৰত আছে:-

  • বিশ্বৰ ১%তকৈও কম পানী নিৰ্মল বা মিঠা পানী হোৱাৰ বাবে[6] এটা লক্ষ্য লোৱা হৈছে, ভৱিষ্যত প্ৰজন্মৰ বাবে পানীৰ উপলভ্যতা নিশ্চিত কৰা; য'ত পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ পৰা নিৰ্মল পানী উলিওৱাৰ ফলত ইয়াৰ প্ৰাকৃতিক প্ৰতিষ্ঠাপনৰ হাৰ অতিক্ৰম নহয়।
  • পানী পাম্পিং, ডেলিভাৰী, আৰু বৰ্জ্য পানী পৰিশোধনৰ সুবিধা হিচাপে শক্তি সংৰক্ষণে যথেষ্ট পৰিমাণৰ শক্তি খৰচ কৰে। বিশ্বৰ কিছুমান অঞ্চলত মুঠ বিদ্যুৎ ব্যৱহাৰৰ ১৫%তকৈ অধিক পানী ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে নিয়োজিত হয়।
  • বাসস্থান সংৰক্ষণ, য'ত মানুহৰ দ্বাৰা পানীৰ ব্যৱহাৰ কম কৰিলে স্থানীয় বন্যপ্ৰাণী আৰু প্ৰব্ৰজনকাৰী জলচৰ চৰাইৰ বাবে মিঠা পানীৰ প্ৰাপ্তিস্থান সংৰক্ষিত হোৱাত সহায়ক হয়, লগতে পানীৰ গুণাগুণো সংৰক্ষণ কৰাত সহায় কৰে।[7]

কৌশল

সম্পাদনা কৰক

পানী সংৰক্ষণৰ বাবে মূল কামসমূহ হ’ল:-

  • পানীৰ ক্ষতি, ব্যৱহাৰ আৰু সম্পদৰ অপচয়ৰ যিকোনো প্ৰয়োগ হ্ৰাস কৰা।[3]
  • পানীৰ গুণাগুণৰ কোনো ধৰণৰ ক্ষতিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ চেষ্টা কৰা।
  • পানী ব্যৱস্থাপনা পদ্ধতি উন্নত কৰা, যিয়ে পানীৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰে বা সংৰক্ষণসমৃদ্ধ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধি কৰে।[4][5]

পানী সংৰক্ষণৰ অন্যতম এক কৌশল হৈছে বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ কৰা।[8] পুখুৰী-খাল-হ্ৰদ আদি খন্দা, পানীৰ জলাশয় সম্প্ৰসাৰণ কৰা, ঘৰত বৰষুণৰ পানী ধৰা নলী আৰু পৰিশোধন ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা আদি বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহৰ বিভিন্ন পদ্ধতি। বহু দেশৰ বহুতে বৰষুণৰ পানী ৰাখিবলৈ পৰিষ্কাৰ পাত্ৰ ৰাখে, যাতে তেওঁলোকে ইয়াক উতলাই পান কৰিব পাৰে, যি ব্যৱস্থা আৰ্তজনক পানী যোগান ধৰিবলৈ উপযোগী।[8] সংগ্ৰহ কৰা আৰু ফিল্টাৰ কৰা বৰষুণৰ পানী শৌচাগাৰ, ঘৰুৱা বাগিচা, ফুলনি আৰু ক্ষুদ্ৰ কৃষিৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।[8]

জল সংৰক্ষণৰ আন এটা কৌশল হ’ল ভূগৰ্ভস্থ জলসম্পদৰ সুৰক্ষা। বৰষুণ হ'লে বৰষুণৰ কিছু পানী মাটিত প্ৰৱেশ কৰি মাটিৰ তললৈ যায়।[9] এই পৰিপূৰক অঞ্চলৰ পানীক ভূগৰ্ভস্থ পানী বোলা হয়।[9] ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ দূষণৰ ফলত ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ পৰা পোৱা সতেজ খোৱাপানীক সম্পদ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিব নোৱাৰি আৰু দূষিত ভূগৰ্ভস্থ পানীক প্ৰাকৃতিকভাৱে নিৰ্মল পানীলৈ পৰিৱৰ্তন হ’বলৈ কেইবাবছৰো লাগিব পাৰে।[10] ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ দূষণৰ সম্ভাৱ্য উৎসৰ কিছুমান উদাহৰণ হ'ল, সংৰক্ষণ টেংক, চেপ্টিক ব্যৱস্থা, অনিয়ন্ত্ৰিত বিপজ্জনক আৱৰ্জনা, মাটিৰ ওপৰত স্তৰীভূত আৱৰ্জনা, বায়ুমণ্ডলীয় দূষক পদাৰ্থ, ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু পথৰ লৱণ।[10] ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ দূষণে উপলব্ধ মিঠা পানীৰ পুনৰ ভৰ্তিকৰণ হ্ৰাস কৰে; গতিকে ভূগৰ্ভস্থ জল-সম্পদক দূষণৰ পৰা ৰক্ষা কৰি প্ৰতিৰোধমূলক ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰাটো পানী সংৰক্ষণৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ।[8]

জল-সংৰক্ষণৰ বাবে এটা অতিৰিক্ত কৌশল হ’ল, ভূগৰ্ভস্থ জল সম্পদ ব্যৱহাৰৰ বহনক্ষম পদ্ধতিৰ অভ্যাস কৰা।[8] ভূগৰ্ভস্থ পানী মাধ্যাকৰ্ষণৰ বাবে বৈ যায় আৰু শেষত ধাৰাত নিৰ্গত হয়।[9] ভূগৰ্ভস্থ পানী অতিমাত্ৰা উলিওৱাৰ ফলত ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ স্তৰ হ্ৰাস পায় আৰু ই যদি চলি থাকে, তেন্তে ইয়ে সম্পদবিধ শেষ কৰি দিব পাৰে।[8] ভূ-গৰ্ভস্থ আৰু ভূ-পৃষ্ঠীয় পানী সংযুক্ত হৈ থাকে আৰু ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ অতিমাত্ৰা ব্যৱহাৰে হ্ৰদ, নদী আৰু নৈৰ আদিৰ পানীৰ যোগান হ্ৰাস কৰিব পাৰে আৰু ই দ্ৰুত হাৰত হ্ৰাস কৰিব পাৰে।[10] উপকূলীয় অঞ্চলত ভূগৰ্ভস্থ পানী অতিমাত্ৰা নিষ্কাশনৰ ফলত নিমখীয়া পানীৰ অনুপ্ৰৱেশ বৃদ্ধি পাব পাৰে, যাৰ ফলত ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ যোগান দূষিত হয়।[10] জল সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত ভূগৰ্ভস্থ পানীৰ বহনক্ষম ব্যৱহাৰ অতি প্ৰয়োজনীয়।

জল-সংৰক্ষণ কৌশলৰ এটা মৌলিক উপাদান হ’ল বিভিন্ন জল কাৰ্যসূচীত যোগাযোগ আৰু শিক্ষাৰ প্ৰসাৰ।[11] যোগাযোগৰ বিকাশ সাধন কৰি ভূমি পৰিচালক, নীতি নিৰ্ধাৰক, কৃষক আৰু সাধাৰণ জনতাক বিজ্ঞানৰ জ্ঞান দিয়া পানী সংৰক্ষণত ব্যৱহৃত আন এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কৌশল।[11] বিজ্ঞানৰ যোগাযোগ জল-চক্ৰই কেনেকৈ কাম কৰে আৰু সেই ব্যৱস্থাটো সংৰক্ষণৰ বাবে পৰিচালনা পৰিকল্পনা তৈয়াৰ কৰা এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ দিশ আৰু ইয়াক প্ৰায়ে কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ সঠিক পৰিচালনা পৰিকল্পনা নিশ্চিত কৰাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[11]

বন্যপ্ৰাণীৰ জৈৱবৈচিত্ৰ্য সংৰক্ষণৰ বাবে জল-সংৰক্ষণ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ। নাতিশীতোষ্ণ অঞ্চলৰ বহুতো জীৱ পানীৰ নাটনিৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়।[12] ইয়াৰ উপৰিও বহুতো নিৰ্মল পানীত বাস কৰা জীৱই পানী প্ৰদূষণৰ ফলত পৰিৱেশ তন্ত্ৰ বিঘ্নিত হোৱাৰ ফলত প্ৰভাৱিত হৈছে।[12]

প্ৰতিবছৰে ২২ মাৰ্চত বিশ্ব জল দিৱস পালন কৰা হয়।[13]

সামজিক সমাধান

সম্পাদনা কৰক
 
নিউ মেক্সিকোত “ড্ৰিপ জলসিঞ্চন’’ ব্যৱস্থা

জল সংৰক্ষণ কাৰ্যসূচীসমূহৰ লগত জড়িত সামাজিক সমাধানসমূহ সাধাৰণতে স্থানীয় পৰ্যায়ত পৌৰসভাৰ জল ব্যৱস্থাপনা বা আঞ্চলিক চৰকাৰৰ দ্বাৰা আৰম্ভ কৰা হয়। সাধাৰণ কৌশলসমূহৰ ভিতৰত ৰাজহুৱা প্ৰচাৰ অভিযান,[14] স্তৰ অনুযায়ী পানীৰ হাৰ (পানীৰ ব্যৱহাৰ বৃদ্ধিৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে অধিক মূল্য লোৱা), বা ঘৰৰ বাহিৰৰ পানী ব্যৱহাৰৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা যেনে, বাগিছাত পানী দিয়া আৰু গাড়ী ধোৱা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।[15] শুকান জলবায়ুৰ চহৰসমূহে ঘৰৰ বাহিৰৰ পানীৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰিবলৈ নতুন ঘৰত জেৰিস্কেপিং বা প্ৰাকৃতিক লেণ্ডস্কেপিং স্থাপনৰ প্ৰয়োজন হয় বা এয়া কৰিবলৈ উৎসাহিত কৰে।[16] কেলিফৰ্ণিয়াৰ নগৰীয়া বাসিন্দাৰ ঘৰৰ বাহিৰৰ পানীৰ ব্যৱহাৰ বেছিভাগেই ঘৰুৱা পানী,[17] ইয়াৰ কাৰণ পৰিয়ালৰ লগতে ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহলৈ পানী যোগাযোগে ঢুকি নোপোৱা।

সংৰক্ষণৰ এটা মৌলিক লক্ষ্য হৈছে সৰ্বজনীন জল-নিয়ন্ত্ৰণ। আৱাসিক জল-নিয়ন্ত্ৰণৰ ব্যৱস্থাপনা বিশ্বজুৰি যথেষ্ট ভিন্ন। শেহতীয়া অধ্যয়নত অনুমান কৰা হৈছে যে, ব্ৰিটেইনৰ ৩০%তকৈও কম পৰিয়ালত পানী যোগান নিয়ন্ত্ৰণৰ মাধ্যমেৰে কৰা হয়।[18] যদিও ব্যক্তিগত কুঁৱা থকা ঘৰত বা বহুপৰিয়ালৰ অট্টালিকাত ব্যক্তিগত পানীৰ নিয়ন্ত্ৰণক প্ৰায়ে অবাস্তৱ বুলি গণ্য কৰা হৈছে, আমেৰিকাই “আমেৰিকাৰ পৰিৱেশ সুৰক্ষা সংস্থা’’ই অনুমান কৰিছে যে, কেৱল নিয়ন্ত্ৰণে পানীৰ ব্যৱহাৰ ২০ৰ পৰা ৪০ শতাংশহে হ্ৰাস কৰিব পাৰে।[19] উপভোক্তাক তেওঁলোকৰ পানী ব্যৱহাৰৰ বিষয়ে সজাগতা বৃদ্ধি কৰাৰ উপৰিও, জোখ-মাখ বা নিয়ন্ত্ৰণ পানীৰ অপচয় চিনাক্ত আৰু স্থানীয়কৰণৰ এটা গুৰুত্বপূৰ্ণ উপায়ো। পানী ব্যৱহাৰত অপচয়ৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ আৰ্থিক পুৰস্কাৰ প্ৰদান কৰিলে, পানী নিয়ন্ত্ৰণে সমাজক উপকৃত কৰিব পাৰে।[20]

কিছুমান গৱেষকে জল সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টা মূলতঃ কৃষকৰ ওপৰত নিৰ্দেশিত হ'ব লাগে বুলি মত প্ৰকাশ কৰিছে; এই কথাটোৰ পোহৰত যে শস্য জলসিঞ্চনতেই বিশ্বৰ ৭০% নিৰ্মল পানীৰ ব্যৱহাৰ হয়।[21] বেছিভাগ দেশৰ কৃষি খণ্ড অৰ্থনৈতিক আৰু ৰাজনৈতিক দুয়োটা দিশতে গুৰুত্বপূৰ্ণ আৰু পানীৰ ৰাজসাহায্য সাধাৰণ কথা। সংৰক্ষণৰ সমৰ্থকসকলে কৃষকসকলক অধিক পানী-খেতি কৰিবলৈ আৰু কম অপচয়কাৰী জলসিঞ্চন কৌশল গ্ৰহণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰিবলৈ সকলো ৰাজসাহায্য আঁতৰোৱাৰ আহ্বান জনাইছে।[22]

নতুন প্ৰযুক্তিয়ে গ্ৰাহকৰ বাবে কেইটামান নতুন বিকল্পৰ সৃষ্টি কৰিছে; শৌচাগাৰ ব্যৱহাৰ কৰাৰ সময়ত সম্পূৰ্ণ ফ্লাছ আৰু হাফ ফ্লাছৰ দৰে বৈশিষ্ট্যই পানীৰ ব্যৱহাৰ আৰু আৱৰ্জনাত পাৰ্থক্য আনিবলৈ চেষ্টা কৰিছে। ইয়াৰ উপৰিও পানীক পৰ্যায়ক্ৰমে ব্যৱহাৰ/"প্ৰদূষণ" কৰা সম্ভৱ (শেষৰ বাবে ফ্লাছ টয়লেটত ব্যৱহাৰ ৰখা), ইয়াৰ দ্বাৰা একেটা চক্ৰৰ ভিতৰত বিভিন্ন কামৰ বাবে পানীৰ অধিক ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা হয় (আকৌ বিশুদ্ধ কৰাৰ প্ৰয়োজন হোৱাৰ আগতে, যিটোও হ'ব পাৰে স্থানীয়ভাৱে কৰা হ’ব)। পৃথিৱীৰ জাহাজবোৰে প্ৰায়ে এনে এটা চেট-আপ ব্যৱহাৰ কৰে।

ইয়াৰ উপৰিও আধুনিক শ্বাৱাৰ হেড উপলব্ধ যিয়ে পানী অপচয় হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰে: পুৰণি শ্বাৱাৰ হেডত প্ৰতি মিনিটত ৫-১০ গেলন ব্যৱহাৰ কৰা বুলি কোৱা হয়, আনহাতে উপলব্ধ নতুন ফিক্সচাৰত প্ৰতি মিনিটত ২.৫ গেলন ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ই সমান পানী কভাৰেজ প্ৰদান কৰে।[23]আন এটা পদ্ধতি হ’ল শ্বাৱাৰৰ পানী পোনপটীয়াকৈ পুনঃব্যৱহাৰ কৰা, অৰ্ধ-বন্ধ ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা য’ত পাম্প আৰু ফিল্টাৰ থাকে। এনে এটা চেট-আপ (যাক "পানী পুনঃব্যৱহাৰৰ শ্বাৱাৰ" বুলি কোৱা হয়) VIRTUe LINQ ঘৰতো ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে। পানী পুনঃব্যৱহাৰ কৰাৰ উপৰিও ই পানীৰ তাপ (যি অন্যথা হেৰাই যাব) পুনৰ ব্যৱহাৰ কৰে।[24][25]

জনপ্ৰিয় মতামতৰ বিপৰীতে, পানী ৰাহি কৰাৰ আটাইতকৈ ফলপ্ৰসূ উপায় হ'ল পানী ব্যৱহাৰৰ অভ্যাস হ্ৰাস কৰা (যেনে, চমুকৈ গা ধোৱা); [26] বিশেষজ্ঞসকলে পৰামৰ্শ দিয়ে যে, পানী ৰাহি কৰাৰ আটাইতকৈ কাৰ্যক্ষম উপায়; আমেৰিকা আৰু কানাডাৰ দুটা ঘৰুৱা পানীৰ ব্যৱহাৰৰ অধ্যয়নৰ দ্বাৰা প্ৰমাণিত, শৌচাগাৰ সলনি কৰা আৰু ৱাশ্বাৰ পুনৰ সংযোগ কৰা[27][28]


ঘৰৰ কাৰণে পানী ৰাহি কৰা প্ৰযুক্তিসমূহৰ ভিতৰত আছে:-

  • কম প্ৰবাহৰ শ্বাৱাৰ হেড ব্যৱহাৰ কৰা, কাৰণ ইয়াত শক্তি কম ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
  • কম ফ্লাছযুক্ত শৌচাগাৰ, পচন সাৰ প্ৰস্তুত কৰিব পৰা শৌচাগাৰ আৰু মল দহন কৰা শৌচাগাৰ। উন্নত বিশ্বত পচন সাৰ প্ৰস্তুত কৰা শৌচাগাৰৰ নাটকীয় প্ৰভাৱ পৰে, কিয়নো গতানুগতিক পশ্চিমীয়া ফ্লাছ শৌচাগাৰত বৃহৎ পৰিমাণৰ পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
  • ডুৱেল ফ্লাছ টয়লেটত বিভিন্ন মাত্ৰাৰ পানী ফ্লাছ কৰিবলৈ দুটা বুটাম বা হেণ্ডেল থাকে।
  • ডুৱেল ফ্লাছ শৌচাগাৰত গতানুগতিক শৌচাগাৰতকৈ ৬৭% পৰ্যন্ত কম পানী ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
  • নলৰ এয়াৰেটৰ, যিয়ে পানীৰ প্ৰবাহক মিহি টোপাললৈ ভাঙি কম পানী ব্যৱহাৰ কৰাৰ সময়ত "ভিজা কৰাৰ ফলপ্ৰসূতা" বজাই ৰাখে। এটা অতিৰিক্ত সুবিধা হ’ল হাত আৰু বাচন ধোৱাৰ সময়ত ইহঁতে ছিটিকি পৰাটো কমায়।
  • য'ত শৌচাগাৰত সাগৰৰ পানী বা অবিশুদ্ধ পানী (অৰ্থাৎ ধূসৰ পানী) ব্যৱহাৰ কৰা হয় তাত প্ৰাকৃতিক পানী ফ্লাছ কৰা।
  • বৰ্জ্য পানীৰ পুনৰ ব্যৱহাৰ বা পুনঃব্যৱহাৰ ব্যৱস্থা:-
    • শৌচাগাৰ ফ্লাছ কৰিবলৈ বা বাগিচাত পানী দিবলৈ ধূসৰ পানীৰ পুনৰ ব্যৱহাৰ।
    • পানী পৰিশোধন প্লাণ্টত বিশুদ্ধকৰণৰ জৰিয়তে বৰ্জ্য পানীৰ পুনঃব্যৱহাৰ।
  • বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ।
  • উচ্চ কাৰ্যক্ষম কাপোৰ ধোৱা যন্ত্ৰ।
  • বতৰ ভিত্তিক জলসিঞ্চন নিয়ন্ত্ৰক।
  • বাগিচাৰ নলীৰ চাবি, যিয়ে পানী গৈ থকাৰ বিপৰীতে ব্যৱহাৰ নকৰাৰ সময়ত বন্ধ কৰি দিয়ে।
  • ৱাছ বেচিনত কম প্ৰবাহৰ টেপ।
  • চুইমিং পুলৰ কভাৰ, যিয়ে বাষ্পীভৱন হ্ৰাস কৰে আৰু পুলৰ পানী গৰম কৰি পানী, শক্তি আৰু ৰাসায়নিক খৰচ হ্ৰাস কৰিব পাৰে।
  • স্বয়ংক্ৰিয় কলৰ ব্যৱহাৰ, যিয়ে পানী সংৰক্ষণ কৰে আৰু কলেৰে হৈ থকা পানীৰ অপচয় নাইকিয়া কৰে। ই হাতৰ ব্যৱহাৰ নকৰাকৈয়ে নলৰ ব্যৱহাৰ স্বয়ংক্ৰিয় কৰি তোলে।

ঘৰুৱা পানীৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰাৰ বাবে স্মাৰ্ট পানী মিটাৰ এক আশাব্যঞ্জক প্ৰযুক্তি। স্পেইনৰ ভেলেন্সিয়াত কৰা এক অধ্যয়নত দেখা গৈছে যে, স্মাৰ্ট মিটাৰ ভিত্তিক পানী ব্যৱহাৰৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই ঘৰুৱা পানী সংৰক্ষণৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট সম্ভাৱনা আছে। এই তথ্যত দেখা গৈছে যে, যিবোৰ পৰিয়ালত স্মাৰ্ট পানী মিটাৰ লগোৱা হৈছিল, সেইবোৰে পানীৰ সঞ্চয় বৃদ্ধি কৰিছিল। এই প্ৰযুক্তিয়ে মানুহক দেখুৱাবলৈ কাম কৰে যে তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ ঘৰত কিমান পানী ব্যৱহাৰ কৰিছিল, তেওঁলোকে পানীৰ ব্যৱহাৰ হ্ৰাস কৰাৰ উপায়ৰ পৰামৰ্শ দিয়ে আৰু চাক্ষুস পুৰস্কাৰৰ দ্বাৰা পানী সঞ্চয়ক উৎসাহিত কৰে।[29]

বাণিজ্যিক প্ৰয়োগ

সম্পাদনা কৰক

ঘৰত পানী ৰাহি কৰা বহুতো উপযোগী যন্ত্ৰ (যেনে কম ফ্লাছযুক্ত শৌচাগাৰ) ব্যৱসায়িক পানী সঞ্চয়ৰ বাবেও উপযোগী হ’ব পাৰে। ব্যৱসায়ৰ বাবে পানী ৰাহি কৰা অন্যান্য প্ৰযুক্তিসমূহৰ ভিতৰত আছে:-

  • পানীবিহীন প্ৰস্ৰাৱাগাৰ (বিদ্যালয়তো স্থাপন কৰিব পাৰি) নিৰ্মাণ।
  • পানীবিহীন গাড়ী ধোৱা।
  • ইনফ্ৰাৰেড বা ভৰিৰে চলা টেপ, যিয়ে পাকঘৰ বা বাথৰুমত ধুবলৈ সৰু সৰু পানীৰ ফোৱাৰা ব্যৱহাৰ কৰি পানী ৰাহি কৰিব পাৰে।
  • চাপযুক্ত পানীৰ ঝাড়ু, যিবোৰ নলীৰ সলনি ফুটপাথ পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি।
  • এক্স-ৰে ফিল্ম প্ৰচেছৰ পুনৰ পৰিবহণ ব্যৱস্থা।
  • কুলিং টাৱাৰৰ পৰিবাহীতা নিয়ন্ত্ৰক।
  • পানী ৰাহি কৰা ভাপ-বীজাণুমুক্তকৰণ, চিকিৎসালয় আৰু স্বাস্থ্যসেৱাৰ সুবিধাত ব্যৱহাৰৰ বাবে।
  • বৰষুণৰ পানী সংগ্ৰহ।
  • পানীৰ পৰা পানীলৈ তাপ বিনিময়কাৰী।

ঔদ্যোগিক আৰু বাণিজ্যিক প্ৰয়োগৰ ব্যৱহাৰত পানী সংৰক্ষণকাৰী পৰিৱৰ্তন কাৰ্যকৰী কৰাৰ কথা বিবেচনা কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ। দেখা গৈছে যে, উচ্চ আয়ৰ দেশসমূহে প্ৰায় ৫৯% পানী ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিপৰীতে কম আয়ৰ দেশসমূহে ৮% ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে।[30] ঔদ্যোগিক আৰু বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহে ৰূপায়ণ কৰিব পৰা এটা ডাঙৰ পৰিৱৰ্তন হ'ল, পানী ব্যৱস্থাপনাৰ মূল্যায়ন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণৰ উন্নতি।[31] পানীৰ দক্ষ প্ৰয়োগ কৰাটো সহজ যদিও ইয়াৰ সঠিক ৰক্ষণাবেক্ষণ আৰু পৰিদৰ্শনেই দীৰ্ঘম্যাদী পৰিৱৰ্তনৰ সূচনা কৰিব। কৰ্মচাৰী আৰু কোম্পানী উভয়ৰে বাবে বিভিন্ন লক্ষ্য আৰু মাপকাঠী যোগ কৰাকে ধৰি পানী সংৰক্ষণ পৰিকল্পনা তৈয়াৰ কৰিব পাৰি।[31] ঔদ্যোগিক আৰু বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহে কৰিব পৰা আন এটা পৰিৱৰ্তন হ'ল, পানী ব্যৱহাৰ কৰা ব্যৱস্থাসমূহত নিয়মীয়াকৈ কোনো ধৰণৰ লিক বা সমস্যাৰ পৰীক্ষা কৰা।[31] এনে কৰিলে পানী যাতে অপ্ৰয়োজনীয়ভাৱে নষ্ট হৈ নাযায় আৰু ইউটিলিটি বিলত অতিৰিক্ত ধন খৰচ নহয় সেইটো লক্ষ্য কৰা হয়। ঔদ্যোগিক আৰু বাণিজ্যিক কোম্পানীসমূহে ৰূপায়ণ কৰিব পৰা তৃতীয়টো পৰিৱৰ্তন হ’ল, বৰষুণৰ চেন্সৰ স্থাপন কৰা। এই চেন্সৰে বৰষুণ কেতিয়া হৈছে সেইটো ধৰা পেলাব পাৰিব লাগে আৰু সাধাৰণতে মাটিত জলসিঞ্চন কৰা কাৰ্যসূচী বন্ধ কৰিব পাৰিব লাগে। বৰষুণ শেষ হোৱাৰ পিছত চেন্সৰে প্ৰগ্ৰেমটো পুনৰ অন কৰিব লাগে আৰু ইয়াৰ স্বাভাৱিক পানী দিয়াৰ চক্ৰলৈ পুনৰ আৰম্ভ কৰিব লাগে।[32]

কৃষিক্ষেত্ৰীয় প্ৰয়োগ

সম্পাদনা কৰক

জলসিঞ্চনৰ বাবে এক অপৰিহাৰ্য অংগ। গছ-গছনিয়ে সদায় ভূগৰ্ভস্থ পানী বহুখিনি শুহি লয়; গতিকে ভূগৰ্ভস্থ পানী পুনৰ ভৰ্তি হ’ব লাগে। খেতিৰ জলসিঞ্চনৰ বাবে অনুকূল পানীৰ কাৰ্যক্ষমতাৰ অৰ্থ হ'ল বাষ্পীভৱন, বৈ যোৱা বা ভূগৰ্ভৰ তলৰ পানী নিষ্কাশনৰ ফলত হোৱা লোকচান কম কৰা আৰু উৎপাদন সৰ্বাধিক কৰা।[33] নিৰ্দিষ্ট শস্য সংশোধন কাৰকৰ সৈতে সংযুক্ত বাষ্পীভৱন কেৰাহী ব্যৱহাৰ কৰি উদ্ভিদৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিবলৈ কিমান পানীৰ প্ৰয়োজন সেইটো নিৰ্ণয় কৰিব পাৰি। বানপানীৰ দ্বাৰা কৰা জলসিঞ্চন, যিটো আটাইতকৈ পুৰণি আৰু সাধাৰণ ধৰণৰ; বিতৰণৰ ক্ষেত্ৰত প্ৰায়ে অতি অসমান হয়, কিয়নো পথাৰ এখনৰ কিছু অংশই আন অংশলৈ পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ পানী বোৱাই নিবলৈ সেই অংশই অতিৰিক্ত পানী লাভ কৰিব পাৰে। চেণ্টাৰ-পিভট বা পাৰ্শ্বীয়ভাৱে চলা স্প্ৰিংকলাৰ ব্যৱহাৰ কৰি ওপৰৰ জলসিঞ্চনে বহুত বেছি সমান আৰু নিয়ন্ত্ৰিত বিতৰণৰ ধৰণৰ সম্ভাৱনা থাকে। ড্ৰিপ জলসিঞ্চন আটাইতকৈ ব্যয়বহুল আৰু কম ব্যৱহৃত প্ৰকাৰ, কিন্তু ই ন্যূনতম লোকচানৰ সৈতে গছৰ শিপালৈ পানী প্ৰেৰণ কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদান কৰে। কিন্তু বিশেষকৈ ঘৰুৱা মালিকৰ বাবে আৰু পানীৰ হাৰ বৃদ্ধিৰ পোহৰত ড্ৰিপ জলসিঞ্চন ক্ৰমান্বয়ে সুলভ হৈ পৰিছে। ড্ৰিপ জলসিঞ্চন পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰিলে বছৰি ৩০,০০০ গেলন পানী ৰাহি কৰিব পাৰি যেতিয়া সকলো দিশতে স্প্ৰে কৰা জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা সলনি কৰিব পাৰি।[34] ড্ৰিপ জলসিঞ্চনৰ দৰে সহজলভ্য ফলপ্ৰসূ পদ্ধতিও আছে, যেনে পানী ভৰাই থোৱা নলী ব্যৱহাৰ কৰা, যিবোৰ আনকি পানী বঢ়াৰ সময়তো ভৰাই থ’ব পাৰি যাতে বাষ্পীভৱন নাইকিয়া হয়।

যিহেতু জলসিঞ্চন ব্যৱস্থা সলনি কৰাটো এটা ব্যয়বহুল কাম হ’ব পাৰে, সেয়েহে সংৰক্ষণৰ প্ৰচেষ্টাসমূহে প্ৰায়ে বৰ্তমানৰ ব্যৱস্থাটোৰ কাৰ্যক্ষমতা সৰ্বাধিক কৰাত মনোনিৱেশ কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত সংকুচিত মাটি খনন কৰা, পানীৰ সোঁত ৰোধ কৰিবলৈ খাল বা বান্ধ সৃষ্টি কৰা আৰু জলসিঞ্চনৰ সময়সূচী অনুকূল কৰিবলৈ মাটিৰ আৰ্দ্ৰতা আৰু বৰষুণৰ চেন্সৰ ব্যৱহাৰ কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত হ'ব পাৰে।[19] সাধাৰণতে বৰ্তমানৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থাৰ জোখ-মাখ আৰু অধিক ফলপ্ৰসূ ব্যৱস্থাপনাৰ জৰিয়তে দক্ষতাৰ বৃহৎ লাভ সম্ভৱপৰ। ২০১১ চনৰ ইউএনইপিৰ সেউজ অৰ্থনীতিৰ প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা হৈছে যে "সেউজীয়া গোবৰ ব্যৱহাৰ, মালচিং(mulching), আৰু শস্যৰ অৱশিষ্ট আৰু পশুৰ গোবৰ পুনঃব্যৱহাৰৰ পৰা মাটিৰ জৈৱিক উৰ্বৰতাৰ উন্নতিয়ে মাটিৰ পানী ধৰি ৰখা ক্ষমতা আৰু প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ সময়ত পানী শোষণ কৰাৰ ক্ষমতা বৃদ্ধি কৰে"; [35] যিটো হৈছে খৰালি কালত বৰষুণ আৰু জলসিঞ্চনৰ ব্যৱহাৰ অনুকূল কৰি তোলাৰ এক উপায়।

চীনত দেখাৰ দৰে প্লাষ্টিকৰ মাল্চ(mulch)ৰ ব্যৱহৃত কৃষি পদ্ধতিতো পানী সংৰক্ষণ কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। "মালচ" সঁচাকৈয়ে মাটিৰ ওপৰত ৰখা প্লাষ্টিকৰ পাতল চাদৰ। প্লাষ্টিকত ফুটা থাকে যাতে গছবোৰ গজিব পাৰে। কিছুমান অধ্যয়নে দেখুৱাইছে যে প্লাষ্টিকৰ মাল্চে মাটিৰ আৰ্দ্ৰতাৰ বাষ্পীভৱন হ্ৰাস কৰি পানী সংৰক্ষণ কৰে, অৱশ্যে এই প্ৰথাই আনিব পৰা মুঠ পানীৰ সঞ্চয় নিৰ্ণয় কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত প্ৰয়োগমূলক অধ্যয়ন কৰা হোৱা নাই।[36]

পানীৰ পুনৰ্ব্যৱহাৰ

সম্পাদনা কৰক

পানীৰ নাটনিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰাটো ক্ৰমান্বয়ে এক কঠিন সমস্যা হৈ পৰিছে। বিশ্বৰ ৪০%তকৈ অধিক জনসংখ্যা এনে অঞ্চলত বাস কৰে য’ত পানীৰ চাহিদা ইয়াৰ যোগানতকৈ বেছি। যোগান আৰু চাহিদাৰ মাজৰ ভাৰসাম্যহীনতাৰ লগতে জলবায়ু পৰিৱৰ্তন আৰু জনসংখ্যা বৃদ্ধিৰ দৰে স্থায়ী সমস্যাই পানী সংৰক্ষণৰ বাবে পানীৰ পুনৰ্ব্যৱহাৰক এক প্ৰয়োজনীয় পদ্ধতি কৰি তুলিছে।[37] খাদ্য শস্য আৰু/বা খোৱাপানীৰ জলসিঞ্চনৰ বাবে বৰ্জ্য পানী পৰিশোধন কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।

নিৰ্মল পানীৰ পৰিশোধনতকৈ সাগৰৰ পানীৰ পৰিশোধনত অধিক শক্তিৰ প্ৰয়োজন হয়। ইয়াৰ পিছতো সমগ্ৰ বিশ্বতে পানীৰ নাটনিৰ প্ৰতি সঁহাৰি জনাই বহুতো সাগৰীয় পানী পৰিশোধন প্লাণ্ট নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত সাগৰৰ পানী পৰিশোধনৰ প্ৰভাৱৰ মূল্যায়ন কৰা আৰু পৰিশোধন প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ উপায় বিচাৰি উলিওৱাটো প্ৰয়োজনীয় হৈ পৰিছে। বৰ্তমানৰ গৱেষণাত পৰিশোধনৰ আটাইতকৈ ফলপ্ৰসূ আৰু কম শক্তি নিবিড় পদ্ধতি নিৰ্ণয় কৰিবলৈ পৰীক্ষাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।[38][39][40]

পানী পৰিশোধন কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা আন এক পদ্ধতি বালি পৰিশোধন। শেহতীয়া অধ্যয়নসমূহে দেখুৱাইছে যে, বালি পৰিশোধনৰ ক্ষেত্ৰত অধিক উন্নতিৰ প্ৰয়োজন, কিন্তু ই পানীৰ পৰা ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণু আঁতৰোৱাৰ ফলপ্ৰসূ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে।[41][42] বালি পৰিশোধনে প্ৰ'ট'জোৱা আৰু বেক্টেৰিয়া আঁতৰোৱাত অতি ফলপ্ৰসূ, কিন্তু ভাইৰাছ আঁতৰোৱাটো বৰ সহজ হৈ উঠা নাই।[43] বৃহৎ পৰিসৰৰ বালি পৰিশোধনৰ সুবিধাসমূহতো ইয়াক ৰখাৰ বাবে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ প্ৰয়োজন হয়।

পুনঃব্যৱহৃত পানীৰ পৰা ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণু আঁতৰোৱাটো অতি অগ্ৰাধিকাৰৰ বিষয়, কাৰণ বৰ্জ্য পানীত সদায় মানুহক সংক্ৰমিত কৰিব পৰা ৰোগ সৃষ্টিকাৰী জীৱাণু থাকে। পুনঃব্যৱহৃত পানীয়ে মানুহৰ জনসংখ্যাৰ বাবে ভাবুকিৰ সৃষ্টি নকৰিবলৈ ৰোগ সৃষ্টিকাৰী ভাইৰাছৰ মাত্ৰা এটা নিৰ্দিষ্ট মাত্ৰালৈ হ্ৰাস কৰিব লাগিব। পৰিশোধিত বৰ্জ্য পানীত ৰোগ সৃষ্টিকাৰী ভাইৰাছৰ মাত্ৰা মূল্যায়নৰ অধিক সঠিক পদ্ধতি নিৰ্ণয় কৰিবলৈ অধিক গৱেষণাৰ প্ৰয়োজন।[44]

পানীৰ অপচয়

সম্পাদনা কৰক

নলীৰ ছিদ্ৰ

সম্পাদনা কৰক
 
বাগিছাৰ পানী দিয়া নলীৰ ছিদ্ৰ

পানীৰ অপচয় হৈছে পানী সংৰক্ষণৰ বিপৰীত দিশ আৰু সাধাৰণ অৰ্থত ই হ’ল কোনো ব্যৱহাৰিক উদ্দেশ্য নোহোৱাকৈ পানী নিৰ্গত কৰা বা বৈ যাবলৈ দিয়া। অসচেতনভাৱে কৰা পানী ব্যৱহাৰকো অপচয় বুলি গণ্য কৰা হয়। ইপিএৰ অনুমান অনুসৰি আমেৰিকাত ঘৰুৱা পানীৰ নলৰ ছিদ্ৰই দেশজুৰি বছৰি প্ৰায় ৯০০ বিলিয়ন গেলন (৩.৪ বিলিয়ন ঘনমিটাৰ) পানী অপচয় কৰিব পাৰে।[45] সাধাৰণতে পানী ব্যৱস্থাপনা সংস্থাসমূহে পানীৰ অপচয়ৰ তুলনামূলকভাৱে অস্পষ্ট ধাৰণা এটাৰ সুনিৰ্দিষ্ট সংজ্ঞা দিবলৈ অনিচ্ছুক বা অনিচ্ছুক।[46]


কিন্তু পানীৰ অপচয়ৰ সংজ্ঞা প্ৰায়ে স্থানীয় খৰাং জৰুৰীকালীন অধ্যাদেশত দিয়া হয়। এটা উদাহৰণে ইচ্ছাকৃত বা অনিচ্ছাকৃত যিকোনো কাৰ্যৰ কথা বুজায়, যিয়ে "যিকোনো নলা, অনাময় নলা, জলধাৰা বা ৰাজহুৱা বা ব্যক্তিগত নলা বা কাষৰ যিকোনো নলালৈ টেপ, নলী, নল, পাইপ, স্প্ৰিংকলাৰ, পুখুৰী, পুল, জলপথ, ফোয়াৰা বা নজেলৰ পৰা পানী লিক হোৱা বা নিষ্কাশিত হৈ বৈ যোৱা বা আৱৰ্জনালৈ যোৱা বা যাবলৈ দিয়া।" [47] এই উদাহৰণত নগৰ সংহিতাই এইটোও স্পষ্ট কৰি দিছে যে, "ধোৱাৰ ক্ষেত্ৰত "নিঃসৰণ", "প্ৰবাহ" বা "আৱৰ্জনালৈ যোৱা"ৰ অৰ্থ হ'ল লেতেৰা বা ধূলিময় বস্তুটো ধুবলৈ, তিয়াই বা পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় পানীতকৈ অধিক পানী, যেনে অটোম'বাইল, ফুটপাথ বা পাৰ্কিং এৰিয়া আদিৰ পৰা আৱৰ্জনালৈ বৈ যায়।

পানীৰ উপযোগিতাসমূহে (আৰু অন্যান্য সংবাদ মাধ্যমৰ উৎসসমূহে) প্ৰায়ে অপচয়কাৰী পানী ব্যৱহাৰৰ পদ্ধতি আৰু অপচয়কাৰী ব্যৱহাৰৰ নিষেধাজ্ঞাৰ তালিকা প্ৰদান কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে টেক্সাছৰ ছান এণ্টনিঅ'ৰ ইউটিলিটিসমূহ।[48] লাছ ভেগাছ, নেভাদা,[49] কেলিফৰ্ণিয়াত কেলিফৰ্ণিয়া ৱাটাৰ চাৰ্ভিচ কোম্পানী,[50] আৰু চিটি অৱ চান ডিয়েগো, কেলিফৰ্ণিয়া আদি।[51] কেলিফৰ্ণিয়াৰ পালো আলটো চহৰে অপচয়কাৰী পদ্ধতি যেনে লিক, পানীৰ বৈ যোৱা পানী, বৰষুণৰ সময়ত আৰু তাৰ লগে লগে জলসিঞ্চন কৰা আৰু খোৱাৰ অযোগ্য পানী উপলব্ধ হ'লে খোৱাপানীৰ ব্যৱহাৰৰ ওপৰত স্থায়ী পানী ব্যৱহাৰৰ নিষেধাজ্ঞা বলবৎ কৰে।[52] অষ্ট্ৰেলিয়াৰ ভিক্টোৰিয়া ৰাজ্যতো একেধৰণৰ নিষেধাজ্ঞা প্ৰযোজ্য।[53] ইংলেণ্ড, স্কটলেণ্ড, ৱেলছ আৰু উত্তৰ আয়াৰলেণ্ডত অস্থায়ী পানী ব্যৱহাৰ নিষেধাজ্ঞা (যাক "হ'চপাইপ নিষেধাজ্ঞা" বুলিও কোৱা হয়) ব্যৱহাৰ কৰা হয়।[54]

কঠোৰভাৱে ক’বলৈ গ’লে নলাত, বা পোনপটীয়াকৈ পৰিৱেশলৈ নিৰ্গত হোৱা পানী অপচয় বা লুপ্ত হৈ যোৱা নহয়। ই জলচক্ৰৰ ভিতৰতে থাকে আৰু বৰষুণ হিচাপে ভূমিপৃষ্ঠ আৰু পৃষ্ঠৰ জলভাগলৈ ঘূৰি আহে। কিন্তু বহু ক্ষেত্ৰত পানীৰ উৎস ঘূৰি অহা বিন্দুৰ পৰা যথেষ্ট দূৰত্বত থাকে আৰু ই বেলেগ জলাশয়ত থাকিব পাৰে। নিষ্কাশন বিন্দু আৰু উভতি অহা বিন্দুৰ মাজৰ পৃথকতাই জলধাৰা আৰু নদীৰ পাৰৰ ষ্ট্ৰিপত পৰিৱেশৰ উল্লেখযোগ্য অৱক্ষয়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিব পাৰে। যিটো "অপচয়" হয় সেয়া হ'ল সম্প্ৰদায়টোৱে পানীৰ যোগান যিটো ধৰি ৰখা, সংৰক্ষণ কৰা, পৰিবহণ কৰা আৰু খোৱা গুণগত মান অনুসৰি পৰিশোধন কৰা হয়। পানীৰ কাৰ্যক্ষম ব্যৱহাৰে পানী যোগানৰ খৰচ ৰাহি কৰে আৰু অন্য ব্যৱহাৰকাৰীৰ বাবে আৰু পৰিৱেশ তন্ত্ৰৰ সমৰ্থনৰ বাবেও হ্ৰদ, নদী আৰু জলধাৰাত অধিক মিঠা পানী এৰি দিয়ে। উদাহৰণস্বৰূপে আমি শৌচাগাৰক আৱৰ্জনাক পেলনীয়া টেমা হিচাপে গণ্য কৰা উচিত নহয়। যদি আমি ইয়াত চিগাৰেটৰ টুকুৰা বা টিছুবোৰ ফ্লাছ কৰো তেন্তে আমি গেলন পানী অপচয় কৰি আছোঁ। কাৰণ পানী পুনঃব্যৱহাৰৰ প্ৰক্ৰিয়াটো সম্পূৰ্ণ কৰিব নোৱাৰি।[55]

পানীৰ অপচয়ৰ সৈতে ওতপ্ৰোতভাৱে জড়িত এটা ধাৰণা হ'ল "পানী ব্যৱহাৰৰ দক্ষতা।" পানীৰ ব্যৱহাৰক অদক্ষ বুলি গণ্য কৰা হয়, যদিহে ইয়াৰ ব্যৱহাৰৰ একে উদ্দেশ্যত কম পানীৰে সাধন কৰিব পৰা নাযায়। কাৰিকৰী দক্ষতা অভিযান্ত্ৰিক অনুশীলনৰ পৰা উদ্ভৱ হয় য'ত ইয়াক সাধাৰণতে উৎপাদন আৰু ইনপুটৰ অনুপাত বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় আৰু ই বিভিন্ন সামগ্ৰী আৰু প্ৰক্ৰিয়াৰ তুলনাত উপযোগী।[56] উদাহৰণস্বৰূপে, এটা শ্বাৱাৰহেডক আন এটাতকৈ অধিক কাৰ্যক্ষম বুলি গণ্য কৰা হ’ব যদিহে ই কম পানী বা অন্যান্য ইনপুট (যেনে, পানীৰ কম চাপ) ব্যৱহাৰ কৰি একে উদ্দেশ্য (অৰ্থাৎ শ্বাৱাৰ) সম্পন্ন কৰিব পাৰে। পানী সংৰক্ষণৰ ব্যৱস্থাত ধন (বা সম্পদ) বিনিয়োগৰ সিদ্ধান্ত লোৱাত কাৰিকৰী দক্ষতা ধাৰণাটো উপযোগী নহয় যদিহে ইনপুট আৰু আউটপুটসমূহ মূল্যৰ হিচাপত জুখিব নোৱাৰে। দক্ষতাৰ এই প্ৰকাশক অৰ্থনৈতিক দক্ষতা বুলি কোৱা হয় আৰু ইয়াক পানী সংৰক্ষণৰ ধাৰণাত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়।

তথ্য সূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. ↑ "Measures to reduce personal water use - Defra - Citizen Space". consult.defra.gov.uk. https://consult.defra.gov.uk/water/measures-to-reduce-personal-water-use/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-13. 
  2. ↑ "Cases in Water Conservation: How Efficiency Programs Help Water Utilities Save Water and Avoid Costs". US Environmental Protection AgencyEPA.gov. https://nepis.epa.gov/Exe/ZyNET.exe/200041CI.TXT?ZyActionD=ZyDocument&Client=EPA&Index=2000+Thru+2005&Docs=&Query=&Time=&EndTime=&SearchMethod=1&TocRestrict=n&Toc=&TocEntry=&QField=&QFieldYear=&QFieldMonth=&QFieldDay=&IntQFieldOp=0&ExtQFieldOp=0&XmlQuery=&File=D%3A%5Czyfiles%5CIndex%20Data%5C00thru05%5CTxt%5C00000005%5C200041CI.txt&User=ANONYMOUS&Password=anonymous&SortMethod=h%7C-&MaximumDocuments=1&FuzzyDegree=0&ImageQuality=r75g8/r75g8/x150y150g16/i425&Display=hpfr&DefSeekPage=x&SearchBack=ZyActionL&Back=ZyActionS&BackDesc=Results%20page&MaximumPages=1&ZyEntry=1&SeekPage=x&ZyPURL#. 
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 Duane D. Baumann; John J. Boland; John H. Sims (April 1984). "Water Conservation: The Struggle over Definition". Water Resources Research খণ্ড 20 (4): 428–434. doi:10.1029/WR020i004p00428. 
  4. ↑ 4.0 4.1 Vickers, Amy (2002). Water Use and Conservation. প্ৰকাশক Amherst, MA: water plow Press. পৃষ্ঠা. 434. ISBN 978-1-931579-07-0. 
  5. ↑ 5.0 5.1 Geerts, S.; Raes, D. (2009). "Deficit irrigation as an on-farm strategy to maximize crop water productivity in dry areas". Agric. Water Manage খণ্ড 96 (9): 1275–1284. doi:10.1016/j.agwat.2009.04.009. https://lirias.kuleuven.be/handle/123456789/234625. 
  6. ↑ "Sustainable Construction of Water Structures", Sustainable Water Engineering (Chichester, UK: John Wiley & Sons, Ltd): pp. 331–351, 2014-06-03, doi:10.1002/9781118541036.ch7, ISBN 978-1-118-54103-6, http://dx.doi.org/10.1002/9781118541036.ch7, আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-02-19 
  7. ↑ Hermoso, Virgilio; Abell, Robin; Linke, Simon; Boon, Philip (June 2016). "The role of protected areas for freshwater biodiversity conservation: challenges and opportunities in a rapidly changing world: Freshwater protected areas". Aquatic Conservation খণ্ড 26: 3–11. doi:10.1002/aqc.2681. 
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 Kumar Kurunthachalam, Senthil (2014). "Water Conservation and Sustainability: An Utmost Importance.". Hydrol Current Res. 
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 "Description of the Hydrologic Cycle". NOAA River Forecast Centernwrfc.noaa.gov/rfc/. Archived from the original on 2006-04-27. https://web.archive.org/web/20060427170539/http://www.nwrfc.noaa.gov/info/water_cycle/hydrology.cgi। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-04-13. 
  10. ↑ 10.0 10.1 10.2 10.3 "Potential threats to Groundwater". The Groundwater Foundationgroundwater.org/. http://www.groundwater.org/get-informed/groundwater/contamination.html. 
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 Delgado, J. A.; Groffman, P. M.; Nearing, M. A.; Goddard, T.; Reicosky, D.; Lal, R.; Kitchen, N. R.; Rice, C. W. et al. (1 July 2011). "Conservation practices to mitigate and adapt to climate change". Journal of Soil and Water Conservation খণ্ড 66 (4): 118A–129A. doi:10.2489/jswc.66.4.118A. 
  12. ↑ 12.0 12.1 "Water Conservation Is an Essential Part of Wildlife Conservation" (en-US ভাষাত). Green Clean Guide. 2020-06-27. https://greencleanguide.com/water-conservation-is-an-essential-part-of-wildlife-conservation/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-30. 
  13. ↑ Nations, United. "World Water Day" (en ভাষাত). United Nations. https://www.un.org/en/observances/water-day। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-30. 
  14. ↑ "Water - Use It Wisely." Archived 2021-07-19 at the Wayback Machine U.S. multi-city public outreach program. Park & Co., Phoenix, AZ. Accessed 2010-02-02.
  15. ↑ U.S. Environmental Protection Agency (EPA) (2002). Cases in Water Conservation |Document No. EPA-832-B-02-003. (Report). http://www.epa.gov/watersense/docs/utilityconservation_508.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-02-02. 
  16. ↑ Albuquerque Bernalillo County Water Utility Authority (2009-02-06). "Xeriscape Rebates". প্ৰকাশক Albuquerque, NM. http://www.abcwua.org/content/view/132/222/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-02-02. 
  17. ↑ Heberger, Matthew (2014). "Issue Brief". Urban Water Conservation and Efficiency Potential in California: 12. http://pacinst.org/app/uploads/2014/06/ca-water-urban.pdf. 
  18. ↑ "Time for universal water metering?" Innovations Report. May 2006.
  19. ↑ 19.0 19.1 EPA (2010-01-13). "How to Conserve Water and Use It Effectively". প্ৰকাশক Washington, DC. http://www.epa.gov/owow/nps/nps-conserve.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2010-02-03. 
  20. ↑ David Rudlin; Nicholas Falk (2010). Sustainable Urban Neighbourhood. Routledge. পৃষ্ঠা. 93. ISBN 978-1-136-43490-7. https://books.google.com/books?id=wswsBgAAQBAJ. "The first steps have included the introduction of water metering to give users a financial incentive to save water." 
  21. ↑ Pimentel, Berger (October 2004). "Water resources: agricultural and environmental issues". BioScience খণ্ড 54 (10): 909. doi:10.1641/0006-3568(2004)054[0909:WRAAEI]2.0.CO; 2. 
  22. ↑ Craig A. Hart (24 July 2013). Climate Change and the Private Sector: Scaling Up Private Sector Response to Climate Change. Routledge. পৃষ্ঠা. 28. ISBN 978-1-135-01165-9. https://books.google.com/books?id=9ZUqAAAAQBAJ. 
  23. ↑ "Reduce Hot Water Use for Energy Savings" (en ভাষাত). Energy.gov. https://www.energy.gov/energysaver/water-heating/reduce-hot-water-use-energy-savings। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-03-20. 
  24. ↑ "Team VIRTUe bouwt slim en duurzaam huis dat mens en technologie verbindt". Archived from the original on 2020-08-08. https://web.archive.org/web/20200808183531/https://www.tue.nl/nieuws/nieuwsoverzicht/team-virtue-bouwt-slim-en-duurzaam-huis-dat-mens-en-technologie-verbindt/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-04-14. 
  25. ↑ "Team VIRTUe presenting LINQ". Archived from the original on 2021-01-12. https://web.archive.org/web/20210112022846/https://teamvirtue.nl/linq/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-04-14. 
  26. ↑ Attari, S. Z. (8 April 2014). "Perceptions of water use". Proceedings of the National Academy of Sciences খণ্ড 111 (14): 5129–5134. doi:10.1073/pnas.1316402111. PMID 24591608. 
  27. ↑ Mayer, Peter W.; DeOreo, William B. (1999). Residential End Uses of Water. AWWA Research Foundation and American Water Works Association. ISBN 978-1-58321-016-1. Archived from the original on 2022-03-24. https://web.archive.org/web/20220324062349/https://www.waterdm.com/sites/default/files/WRF%20%281999%29%20Residential%20End%20Uses%20of%20Water.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-04-15. [পৃষ্ঠা নং প্ৰয়োজন]
  28. ↑ DeOreo, William B. (2016). Residential End Uses of Water, Version 2. Water Research Foundation. ISBN 978-1-60573-235-0. [পৃষ্ঠা নং প্ৰয়োজন]
  29. ↑ Cominola, Andrea; Giuliani, Matteo; Castelletti, Andrea; Fraternali, Piero; Gonzalez, Sergio Luis Herrera; Herrero, Joan Carles Guardiola; Novak, Jasminko; Rizzoli, Andrea Emilio (2021-05-07). "Long-term water conservation is fostered by smart meter-based feedback and digital user engagement" (en ভাষাত). npj Clean Water খণ্ড 4 (1): 29. doi:10.1038/s41545-021-00119-0. ISSN 2059-7037. 
  30. ↑ "Industrial Water | Other Uses of Water | Healthy Water | CDC" (en-us ভাষাত). www.cdc.gov. 2018-10-26. https://www.cdc.gov/healthywater/other/industrial/index.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-30. 
  31. ↑ 31.0 31.1 31.2 "6 Steps to More Effective Water Conservation for Businesses | PG&E". www.pge.com. https://www.pge.com/en/mybusiness/save/smbblog/article/6-steps-to-more-effective-water-conservation-for-businesses.page?redirect=yes। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-30. 
  32. ↑ "Consulting - Specifying Engineer | 10 ways to save water in commercial buildings" (en-US ভাষাত). Consulting - Specifying Engineer. 2012-03-16. https://www.csemag.com/articles/10-ways-to-save-water-in-commercial-buildings/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-05-30. 
  33. ↑ Weerasooriya, R. R.; Liyanage, L. P. K.; Rathnappriya, R. H. K.; Bandara, W. B. M. A. C.; Perera, T. A. N. T.; Gunarathna, M. H. J. P.; Jayasinghe, G. Y. (2021-01-09). "Industrial water conservation by water footprint and sustainable development goals: a review". Environment, Development and Sustainability খণ্ড 23 (9): 12661–12709. doi:10.1007/s10668-020-01184-0. ISSN 1387-585X. http://dx.doi.org/10.1007/s10668-020-01184-0. 
  34. ↑ "Water-Saving Technologies". US Environmental Protection AgencyWaterSense: An EPA Partnership Program. Archived from the original on 2017-02-14. https://web.archive.org/web/20170214185923/https://www3.epa.gov/watersense/outdoor/tech.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-04-16. 
  35. ↑ UNEP, 2011, Towards a Green Economy: Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication, www.unep.org/greeneconomy
  36. ↑ Ingman, Mark; Santelmann, Mary V.; Tilt, Bryan (2015-06-01). "Agricultural water conservation in china: plastic mulch and traditional irrigation". Ecosystem Health and Sustainability খণ্ড 1 (4): 1–11. doi:10.1890/EHS14-0018.1. ISSN 2096-4129. 
  37. ↑ Fatta-Kassinos, Despo; Dionysiou, Dionysios D.; Kümmerer, Klaus (2016). Wastewater Reuse and Current Challenges - Springer. The Handbook of Environmental Chemistry. 44. doi:10.1007/978-3-319-23892-0. ISBN 978-3-319-23891-3. 
  38. ↑ Ibrahim, Yazan; Arafat, Hassan A.; Mezher, Toufic; AlMarzooqi, Faisal (1 December 2018). "An integrated framework for sustainability assessment of seawater desalination". Desalination খণ্ড 447: 1–17. doi:10.1016/j.desal.2018.08.019. 
  39. ↑ Elimelech, M.; Phillip, W. A. (5 August 2011). "The Future of Seawater Desalination: Energy, Technology, and the Environment". Science খণ্ড 333 (6043): 712–717. doi:10.1126/science.1200488. PMID 21817042. 
  40. ↑ Han, Songlee; Rhee, Young-Woo; Kang, Seong-Pil (February 2017). "Investigation of salt removal using cyclopentane hydrate formation and washing treatment for seawater desalination". Desalination খণ্ড 404: 132–137. doi:10.1016/j.desal.2016.11.016. 
  41. ↑ Seeger, Eva M.; Braeckevelt, Mareike; Reiche, Nils; Müller, Jochen A.; Kästner, Matthias (October 2016). "Removal of pathogen indicators from secondary effluent using slow sand filtration: Optimization approaches". Ecological Engineering খণ্ড 95: 635–644. doi:10.1016/j.ecoleng.2016.06.068. 
  42. ↑ Vries, D.; Bertelkamp, C.; Schoonenberg Kegel, F.; Hofs, B.; Dusseldorp, J.; Bruins, J.H.; de Vet, W.; van den Akker, B. (February 2017). "Iron and manganese removal: Recent advances in modelling treatment efficiency by rapid sand filtration". Water Research খণ্ড 109: 35–45. doi:10.1016/j.watres.2016.11.032. PMID 27865171. 
  43. ↑ "Slow Sand Filtration". CDC.gov. May 2, 2014. https://www.cdc.gov/safewater/sand-filtration.html. 
  44. ↑ Gerba, Charles P.; Betancourt, Walter Q.; Kitajima, Masaaki (January 2017). "How much reduction of virus is needed for recycled water: A continuous changing need for assessment?". Water Research খণ্ড 108: 25–31. doi:10.1016/j.watres.2016.11.020. PMID 27838026. 
  45. ↑ "Statistics and Facts | WaterSense | US EPA". Epa.gov. 2017-01-23. https://www.epa.gov/watersense/statistics-and-facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-07-11. 
  46. ↑ Neuman, Janet C. (1998). "Beneficial Use, Waste, and Forfeiture: the Inefficient Search for Efficiency in Western Water Use". Environmental Law খণ্ড 28 (4): 919–996. http://www.nationalaglawcenter.org/wp-content/uploads/assets/bibarticles/neuman_forfeiture.pdf. 
  47. ↑ "14.09.030 Definition of water waste". Qcode.us. http://qcode.us/codes/roseville/view.php?topic=14-14_09-14_09_030&frames=off। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-07-11. 
  48. ↑ "SAWS Report Water Waste - What is Water Waste?". Saws.org. Archived from the original on 2019-07-15. https://web.archive.org/web/20190715133742/http://www.saws.org/Conservation/WaterWaste/whatiswaste.cfm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-07-11. 
  49. ↑ "Water Waste". Las Vegas Valley Water District. https://www.lvvwd.com/conservation/water-waste/index.html. 
  50. ↑ "Report Water Waste". Cal Water. 2015-12-03. https://www.calwater.com/conservation/water-waste-report/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-07-11. 
  51. ↑ "Water Saving Tips | City of San Diego Official Website". Sandiego.gov. https://www.sandiego.gov/water/conservation/kids/tips। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-07-11. 
  52. ↑ "Water & Drought Update - Palo Alto Water Use Guidelines". http://www.cityofpaloalto.org/news/displaynews.asp?NewsID=2336&TargetID=235,310। আহৰণ কৰা হৈছে: 2017-08-06. 
  53. ↑ "Permanent water saving rules". Victoria State Government. 17 February 2019. Archived from the original on 14 March 2018. https://web.archive.org/web/20180314202819/https://www.water.vic.gov.au/liveable-cities-and-towns/permanent-water-saving-rules। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 April 2024. 
  54. ↑ Water UK http://www.water.org.uk/consumers/tubs Archived 2018-07-30 at the Wayback Machine
  55. ↑ "45+ Ways to Conserve Water in the Home and Yard" (en-CA ভাষাত). Eartheasy Guides & Articles. https://learn.eartheasy.com/guides/45-ways-to-conserve-water-in-the-home-and-yard/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2022-08-05. 
  56. ↑ Dziegielewski, B. J.; Kiefer, C. (January 22, 2010). "Water Conservation Measurement Metrics: Guidance Report". American Water Works Association. Archived from the original on July 23, 2018. https://web.archive.org/web/20180723182149/https://www.awwa.org/Portals/0/files/resources/resource%20dev%20groups/tech%20and%20educ%20program/documents/WaterConservationMeasurementMetricsGuidanceReport.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: April 16, 2024. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=জল_সংৰক্ষণ&oldid=421706"ৰ পৰা অনা হৈছে