তথ্য প্ৰযুক্তি (ইংৰাজী: Information Technology) হ'ল প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ (Technology) লগত জড়িত তথ্য (Information)। পৰিকলন (Computing) আৰু দুৰসংযোগৰ (Telecommunication) সংমিশ্ৰণত এটা সূক্ষ্মবৈদ্যুতিক (microelectronic) ব্যৱস্থাৰে কৰা উপলব্ধি, সঞ্চালন, সংগ্ৰহণ, আৰু শব্দ, ছবি, আখৰ, নম্বৰ আদি তথ্যৰ বহল বিস্তাৰ এইবিলাকেই ইয়াৰ মূল ক্ষেত্ৰ৷[1] ১৯৫৮ চনত হাৰ্ভাৰ্ড বিছনেছ ৰিৱিউত প্ৰকাশ পোৱা এটা প্ৰবন্ধত এই নামটোৰ অবতাৰণা কৰা হৈছিল য’ত লিখক লেভিত্ আৰু ৱুইছ্লাৰ এ লিখিছিল “নতুন প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ এতিয়ালৈকে একো পোছাকী নাম দিয়া হোৱা নাই। আমি ইয়াক তথ্য প্ৰযুক্তিবিদ্যা বুলি ক'ব পাৰোঁ।”[2] তথ্য প্ৰযুক্তিৰ কিছুমান আধুনিক আৰু নতুনকৈ আৱিষ্কৃত হৈ থকা ক্ষেত্ৰ হৈছে নতুন প্ৰজন্মৰ জাল প্ৰযুক্তিবিদ্যা (next generation web technologies), জৈৱপ্ৰযুক্তিবিদ্যা (bioinformatics), মেঘ পৰিকলন (cloud computing) ইত্যাদি।

তথ্য সম্পাদনা কৰক

 
The ASCII codes for the word "Wikipedia" represented in binary, the numeral system most commonly used for encoding computer information.

তথ্য বা ইনফৰমেশ্যন হৈছে বিশেষ সজ্জাত সজ্জিত চিহ্নৰ (ইংৰাজী: symbol) দ্বাৰা প্ৰকাশিত বাৰ্তা (ইংৰাজী: message)। বিভিন্ন চিহ্ন আৰু পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰি ইয়াক সংৰক্ষিত বা এঠাইৰ পৰা আনঠাইলৈ কোনো যোগাযোগ ব্যবস্থা ব্যৱহাৰ কৰি সৰবৰাহ কৰিব পৰা যায়। যিকোনো গতিশীল (ইংৰাজী: ডাইনামিক) নিকায়ত (ইংৰাজী: চিষ্টেম) সংঘটিত ঘটনাৰাজী (ইভেণ্ট) তথ্য বুলিব পৰা যায়।[3] ভিন ভিন প্ৰসংগত তথ্যক ভিন ভিন ৰূপত প্ৰকাশ আৰু ব্যৱহাৰ কৰা যায়। তদুপৰি ইনফৰ্মেশ্যন চিষ্টেমত "কনষ্ট্ৰেইণ্ট", শিক্ষাত "ইনষ্ট্ৰাকশ্যন", জ্ঞান (নলেজ), ভাষাতত্ত্বত "অৰ্থ", এণ্ট্ৰপী আদি বিভিন্ন ধাৰণাৰ লগতো তথ্যৰ ধাৰণা ওতঃপ্ৰোতভাৱে জড়িত।

প্ৰযুক্তিবিদ্যা সম্পাদনা কৰক

 
২০০৫ চনৰ তথ্য আৰু দুৰসংযোগ প্ৰযুক্তিৰ প্ৰসাৰ

তথ্য প্ৰযুক্তি মূলত প্ৰযুক্তিবিদ্যাৰ লগত জড়িত য’ত কিছুমান বিশেষ বিষয়ৰ ওপৰত আলোচনা হয় যেনে কম্পিউটাৰ চফটৱেৰ, ইনফ’ৰমেচন চিষ্টেম, কম্পিউটাৰ হাৰ্ডৱেৰ, প্ৰ’গ্ৰামিং লেংগুৱেজ আদি। মুঠতে মাল্টিমিডিয়া ডিষ্ট্ৰিবিউছন মেকানিজমৰ দ্বাৰা প্ৰস্তুত কৰা যিকোনো ভিজুৱেল ফৰ্মেটত উপলব্ধ তথ্যৰ সমাহাৰেই তথ্য প্ৰযুক্তি। ব্যৱসায়িক নীতিৰ সফল ৰূপায়নৰ বাবে তথ্য প্ৰযুক্তিয়ে চাৰিটা প্ৰধান সেৱা আগবঢ়ায় যেনে ব্যৱসায়িক প্ৰণালীৰ স্বচলন, তথ্য প্ৰদান, গ্ৰাহকৰ লগত সম্বন্ধ স্থাপন, আৰু ব্যৱহৃত সঁজুলি। তথ্য প্ৰযুক্তিৰ বৃত্তিধাৰীসকলে কম্পিউটাৰত এপ্লিকেচন ইনষ্টল কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি জটিল কম্পিউটাৰৰ নেটৱ’ৰ্ক গঠন কৰালৈকে বিভিন্ন কামসমূহ কৰে। তাৰ ভিতৰত কিছুমান হ’ল ডাটা সঞ্চালন, নেটৱ’ৰ্কিং, কম্পিউটাৰ হাৰ্ডৱেৰ নিৰ্মাণ, ডাটাবেছ আৰু চফটৱেৰ নিৰ্মাণ, ঠিক তেনেকৈ সমগ্ৰ প্ৰণালীটোৰ পৰিচালন আৰু সঞ্চালন। পৰম্পৰাগত ব্যক্তিগত কম্পিউটাৰ আৰু নেটৱ’ৰ্ক প্ৰযুক্তিতৰ বাহিৰেও আন বহুতো ক্ষেত্ৰত তথ্য প্ৰযুক্তিৰ বিস্তাৰ আৰম্ভ হৈছে তাৰ ভিতৰত কিছুমান হ’ল চেল ফ’ন, দূৰদৰ্শন, অ’টোম’বাইল আৰু বহুতো।

তথ্যসূত্ৰ সম্পাদনা কৰক

  1. Longley, Dennis; Shain, Michael (1985), Dictionary of Information Technology (2 সম্পাদনা), Macmillan Press, p. 164, ISBN 0-333-37260-3 
  2. Management in the 1980’s, Harold J. Leavitt and Thomas L. Whisler, Harvard Business Review, 1958-11.
  3. L. Floridi, Information - A Very Short Introduction (Oxford University Press) provides a short overview.