পে'মেণ্টছ বেংক

পেমেণ্ট বেংক হৈছে ২০১৫ চনত ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংকে প্ৰৱৰ্তন কৰা বেংকৰ এক নতুন শ্ৰেণী। এই বেংকসমূহে ভাৰতৰ গ্ৰাহকসকলক ৰেমিটেন্স, মোবাইল পেমেণ্ট, আৰু অন্যান্য বেংকিং সেৱাকে ধৰি বিভিন্ন ডিজিটেল বেংকিং সেৱা আগবঢ়াবলৈ অনুজ্ঞাপত্ৰ লাভ কৰিছে। পেমেণ্ট বেংকৰ উদ্দেশ্য হৈছে ভাৰতৰ অভাৱগ্ৰস্ত আৰু বেংকহীন জনসংখ্যা, যেনে প্ৰব্ৰজিত শ্ৰমিক, ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ী, আৰু কম আয়ৰ পৰিয়ালক বিত্তীয় সেৱা প্ৰদান কৰা।

সংক্ষিপ্তত

ভাৰতৰ পেমেণ্ট বেংকসমূহ ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক (আৰ বি আই)ৰ দ্বাৰা পেমেণ্টছ এণ্ড চেটলমেণ্টছ এক্ট, ২০০৭ৰ অধীনত অনুজ্ঞাপত্ৰ প্ৰদান কৰা হৈছে।পেমেণ্ট বেংকসমূহ পৰম্পৰাগত বেংকৰ পৰা পৃথক কাৰণ তেওঁলোকে ঋণ বা ক্ৰেডিট কাৰ্ড প্ৰদান কৰিব নোৱাৰে। কিন্তু তেওঁলোকে ৰেমিটেন্স, মোবাইল পেমেণ্ট, আৰু অন্যান্য বেংকিং সেৱাকে ধৰি বিভিন্ন ডিজিটেল বেংকিং সেৱা আগবঢ়াব পাৰে।

ভাৰতত পেমেণ্ট বেংকৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে দেশৰ অভাৱগ্ৰস্ত আৰু বেংকবিহীন জনসংখ্যা, বিশেষকৈ গ্ৰাম্য অঞ্চলৰ জনসাধাৰণক বেংকিং সেৱা প্ৰদান কৰা। পেমেণ্ট বেংকৰ লক্ষ্য হৈছে কম আয়ৰ পৰিয়াল, ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ী, আৰু প্ৰব্ৰজিত শ্ৰমিকৰ বাবে বেংকিং সেৱাসমূহ অধিক সুলভ আৰু সুলভ কৰি তোলা।

সেৱাসমূহ

ভাৰতৰ পেমেণ্ট বেংকসমূহে ডিজিটেল বেংকিং সেৱাৰ এক পৰিসৰ আগবঢ়ায়, য’ত আছে:

• ডিজিটেল চেভিংছ একাউণ্ট - গ্ৰাহকে আধাৰ আৰু পেন কাৰ্ড ব্যৱহাৰ কৰি ডিজিটেল চেভিংছ একাউণ্ট খুলিব পাৰিব।

• মোবাইল পেমেণ্ট - পেমেণ্ট বেংকে মোবাইল পেমেণ্ট সেৱা আগবঢ়ায় যিয়ে গ্ৰাহকক তেওঁলোকৰ মোবাইল ফোন ব্যৱহাৰ কৰি পেমেণ্ট আৰু ধন স্থানান্তৰ কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।

• ৰেমিটেন্স - পেমেণ্ট বেংকে ৰেমিটেন্স সেৱা প্ৰদান কৰে যিয়ে গ্ৰাহকক সমগ্ৰ ভাৰততে ধন প্ৰেৰণ আৰু গ্ৰহণ কৰিবলৈ সক্ষম কৰে।

• বিল পেমেণ্ট - গ্ৰাহকে পেমেণ্ট বেংকৰ মোবাইল এপ্লিকেচন ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ইউটিলিটি বিল, মোবাইল ফোন বিল, আৰু অন্যান্য বিল পৰিশোধ কৰিব পাৰে।

• অন্যান্য সেৱাসমূহ - পেমেণ্ট বেংকসমূহে ডেবিট কাৰ্ড, নগদ ধন উলিওৱা, আৰু তেওঁলোকৰ বেংকিং পইণ্টৰ নেটৱৰ্কত জমা আদি সেৱাও আগবঢ়ায়।

ভাৰতৰ পেমেণ্ট বেংকৰ তালিকা

২০২৩ চনৰ মাৰ্চ মাহলৈকে ভাৰতত ছটা পেমেণ্ট বেংক আছে। এইবোৰ:

বেংকৰ নাম	স্থাপিত	মূখ্য কাৰ্যালয়	শাখাৰ সংখ্যা	ৰাজহ
এয়াৰটেল পেমেন্টছ বেংক	২০১৭	নতুন দিল্লী, দিল্লী		₹৬২৭ কোটি (৮৭.৯১ মিলিয়ন ডলাৰ)
ইণ্ডিয়া পোষ্ট পেমেন্টছ বেংক	২০১৮	নতুন দিল্লী, দিল্লী	৬৫০ টা	₹৫৫ কোটি (৭.৭১ মিলিয়ন ডলাৰ)
পেটিএম পেমেণ্টছ বেংক	২০১৭	নয়দা, উত্তৰ প্ৰদেশ		₹২,১০৯ কোটি (২৯৫.৬৮ মিলিয়ন ডলাৰ)
জিঅ' পেমেন্টছ বেংক	২০১৮	মুম্বাই, মহাৰাষ্ট্ৰ		₹১৩ কোটি (১.৮২ মিলিয়ন ডলাৰ)
ফিনো পেমেন্টছ বেংক	২০১৭	মুম্বাই, মহাৰাষ্ট্ৰ	৪১০ টা	₹৭৯১ কোটি (১১০.৯ মিলিয়ন ডলাৰ)
এনএছডিএল পেমেণ্টছ বেংক	২০১৮	মুম্বাই, মহাৰাষ্ট্ৰ		₹৬২ কোটি (৮.৬৯ মিলিয়ন ডলাৰ)

প্ৰত্যাহ্বান আৰু সুযোগ

ভাৰতৰ পেমেণ্ট বেংকসমূহে নিয়ন্ত্ৰণ অনুসৰণ, পৰম্পৰাগত বেংকৰ পৰা প্ৰতিযোগিতা, আৰু নিজৰ কাৰ্য্যকলাপ বৃদ্ধি কৰাৰ প্ৰয়োজনীয়তাকে ধৰি কেইবাটাও প্ৰত্যাহ্বানৰ সন্মুখীন হয়। কিন্তু পেমেণ্ট বেংকসমূহেও ভাৰতত বৃহৎ আৰু বৃদ্ধি পোৱা গ্ৰাহক ভিত্তিক সেৱা আগবঢ়োৱাৰ উল্লেখযোগ্য সুযোগ লাভ কৰে যিটো বৰ্তমান পৰম্পৰাগত বেংকসমূহে কম সেৱা আগবঢ়ায়।

ভাৰতত বিশেষকৈ পৰম্পৰাগত বেংকৰ প্ৰসাৰ সীমিত গ্ৰাম্য অঞ্চলত বেংকিং সেৱা প্ৰদানৰ ধৰণক পৰিৱৰ্তন কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে পেমেণ্ট বেংকৰ। পেমেণ্ট বেংকে অনগ্ৰসৰ আৰু বেংকবিহীন জনসংখ্যাক সুলভ আৰু সুলভ বেংকিং সেৱা প্ৰদান কৰি ভাৰতত বিত্তীয় অন্তৰ্ভুক্তি আৰু অৰ্থনৈতিক বৃদ্ধিত সহায় কৰিব পাৰে।