প্ৰাণী

প্ৰাণীবোৰ (Animals),জগৎ Animaliaৰ (মেটায'ৱা বুলিও কোৱা হয়) বহুকোষী, সংকোষকেন্দ্ৰীয় জীৱ। গৰিষ্টসংখ্যক প্ৰাণীয়েই স্বাধীনভাৱে চলা-ফুৰা কৰিব পাৰে।

প্ৰাণী

ব্যুৎপত্তি

এনিমেল (Animal) শব্দটো লেটিন এনিমেলিছ (animalis) শব্দৰ পৰা অনা হৈছে, অৰ্থ "having breath" (উশাহ লোৱা)। সাধাৰণতে, দৈনন্দিন ব্যৱহাৰত এই শব্দটোৱে (Animal = জন্তু) মানুহক বাদদি প্ৰাণীজগতৰ বাকী সদস্য সকলক বুজাই। কিন্তু জীৱবিজ্ঞানত এনিমেলে প্ৰাণীজগতৰ সকলো সদস্যকে বুজাই।

বৈশিষ্টসমূহ

কিছুমান সুনিৰ্দিষ্ট বৈশিষ্টই প্ৰাণী সমূহক অন্য জীৱৰ পৰা পৃথক কৰে। প্ৰাণীবোৰ সংকোষকেন্দ্ৰীয় আৰু বহুকোষী; যাৰ বাবে ইহঁত বেক্টেৰিয়া আৰু প্ৰটিষ্টাৰ পৰা পৃথক। ইহঁত পৰপোষী আৰু খাদ্য দেহৰ ভিতৰত থকা এক নিৰ্দিষ্ট কোঠালিত হজম কৰে; যিয়েই ইহঁতক উদ্ভিদ আৰু শেলাইৰ পৰা পৃথক কৰে। কোষবেৰ নাই বাবে ইহঁত উদ্ভিদ, ভেঁকুৰ আৰু শেলাইৰ পৰা পৃথক। সকলো প্ৰাণী চলনক্ষম, (কিছুমান জীৱনৰ নিৰ্দিষ্ট স্তৰত চলনক্ষম)। প্ৰাণী সমূহৰ এটা বিশেষ বৈশিষ্ট্য হ'ল, প্ৰায় ভাগ প্ৰাণীৰ ভ্ৰূণ ব্লাষ্টুলা স্তৰ পাৰ কৰি আহে।

প্ৰাণীজগতৰ পৰ্বসমূহ

প্ৰাণীজগতক ৩৫টা পৰ্বত ভাগ কৰা হৈছে।

পৰ্ব	অৰ্থ	সাধাৰণ নাম	চাৰিত্ৰিক বৈশিষ্ট	প্ৰজাতিৰ বিৱৰণ
Acanthocephala	কাঁইটিয়া মূৰযুক্ত কৃমি	কাঁইটিয়া মূৰযুক্ত কৃমি	কেইবাশাৰীও হাকুটাযুক্ত কাঁইটেৰে প্ৰতিবৰ্তী শোষক (proboscis) থাকে	প্ৰায় ৭৫৬
Acoelomorpha	খাদ্যনলীবিহিন	Acoels	মুখ বা খাদ্যনলী নাথাকে	—
Annelida	সৰু আঙুঠি	বলয়ী প্ৰাণী	দেহটো বলয়েৰে গঠিত	১৭,০০০+ বিদ্যমান
Arthropoda	সন্ধিযুক্ত ভৰি	সন্ধিপদী প্ৰাণী	কাইটিনৰ (Chitin) বহিঃকংকালেৰে (exoskeleton) গঠিত দেহ আৰু ভৰিবোৰ সন্ধিযুক্ত	১১,৩৪,০০০+
Brachiopoda	Arm foot	খোলা ধাৰী	Lophophore and pedicle	৩০০-৫০০ বিদ্যমান
Bryozoa	মছ সদৃশ প্ৰাণী	মছ সদৃশ প্ৰাণী, সাগৰীয় দলিচা	Lophophore, no pedicle, ciliated tentacles, anus outside ring of cilia	৫,০০০ বিদ্যমান
Chaetognatha	দীঘল কেশৰৰ পাৰি (jaw)	শৰ কৃমি	মূৰ আৰু পশ্চাৎ অংশত কাইটিনেৰে গঠিত কাঁইট থাকে	প্ৰায় ১০০ বিদ্যমান
ক'ৰডাটা	মেৰুদণ্ডী	মেৰুদণ্ডী প্ৰাণী	ফোঁপোলা পৃষ্ঠীয় স্নায়ু ৰজ্জু, পৃষ্ঠৰজ্জু থাকে	প্ৰায় ১,০০,০০০+
Cnidaria	শুংযুক্ত গছ (nettle)	Coelenterates	শুংযুক্ত কোষ (stinging cells)	প্ৰায় ১১,০০০
Ctenophora	ফণিধাৰী	ফণি জেলী	সংযুক্ত চিলিয়াৰ ফণিৰ দাঁত-সদৃশ আঠটা শাৰী থাকে	প্ৰায় ১০০ বিদ্যমান
Cycliophora	Wheel carrying	Symbion	চিলিয়া (cilia) যুক্ত ঘূৰণীয়া মুখ, থলী-সদৃশ (sac-like) দেহ	৩+
Echinodermata	কাঁইটীয়া চাল	কণ্টকচৰ্মী	Fivefold radial symmetry in living forms, mesodermal calcified spines	প্ৰায় ৭,০০০ বিদ্যমান; প্ৰায় ১৩,০০০ বিলুপ্ত
Entoprocta	অন্তঃ পায়ুযুক্ত	পিয়লা সদৃশ প্ৰাণী	চিলিয়াৰ আঙুঠিৰ ভিতৰত পায়ু থাকে	প্ৰায় ১৫০
Gastrotricha	Hair stomach	Meiofauna	দুডাল সংযুক্ত প্ৰান্তিক নলী (terminal tube)	প্ৰায় ৬৯০
Gnathostomulida	হনুযুক্ত মুখ	Jaw worms	—	প্ৰায় ১০০
Hemichordata	অৰ্ধ ৰজ্জু	Acorn worms, pterobranchs	Stomochord in collar, pharyngeal slits	প্ৰায় ১০০ বিদ্যমান
Kinorhyncha	Motion snout	Mud dragons	পৃষ্ঠীয়চ্ছদা (dorsal plate)ৰ সৈতে এঘাৰটা খণ্ডত বিভক্ত	প্ৰায় ১৫০
Loricifera	কৱচ ধাৰী	Brush heads	দুই মূৰত ছাতি-সদৃশ (Umbrella-like) বাকলি থাকে	প্ৰায় ১২২
Micrognathozoa	সূক্ষ্ম হনুযুক্ত	—	এক্কৰডিয়নৰ (Accordion) দৰে প্ৰসাৰণশীল বক্ষ	১
Mollusca	কোমল	কোমলদেহী	পেশীযুক্ত ভৰি আৰু mantle ঘুৰনীযা কৱচ থাকে	১,১২,০০০
Nematoda	সূতাৰ দৰে	ঘুৰনীযা কৃমি	ঘূৰণীয়া প্ৰস্থচ্ছেদ, keratin cuticle	৮০,০০০–১০,০০,০০০
Nematomorpha	Thread form	Horsehair worms	—	প্ৰায় ৩০০
Nemertea	A sea nymph	ফিতা কৃমি	—	প্ৰায় ১,২০০
Onychophora	নখ ধাৰী	Velvet worms	ভৰিৰ শেষাংশত কাইটিনৰ নখ থাকে	প্ৰায় ২০০ বিদ্যমান
Orthonectida	পোনে পোনে সাতুৰা	—	প্ৰজনন কোষৰ (sex cell) চাৰিওকাষে এতৰপীয়া চিলিয়াযুক্ত কোষ (ciliated cell) থাকে	প্ৰায় ২০
Phoronida	যীয়ুছৰ (Zeus) পত্নী	Horseshoe worms	খাদ্যনলী ইউ-আকৃতিৰ (U-shaped)	১১
Placozoa	চেপেতা জন্তু	—	—	১
Platyhelminthes	চেপেটা কৃমি	চেপেটা কৃমি	—	প্ৰায় ২৫,০০০
Porifera*	ৰন্ধ্ৰী	Sponges	ছিদ্ৰ যুক্ত অভ্যন্তৰীণ বেৰ (interior wall) থাকে	৫,০০০+ বিদ্যমান
Priapulida	সৰু প্ৰায়াপাছ (Priapus)	—	—	১৬
Rhombozoa	Lozenge animal	—	Single anteroposterior axial cell surrounded by ciliated cells	৭৫
Rotifera	চক্ৰ ধাৰী	Rotifers	শৰীৰৰ অগ্ৰাংশত চিলিয়াৰ মুকুটৰ দৰে চক্ৰ থাকে	প্ৰায় ২,০০০
Sipuncula	সৰু নলী	Peanut worms	মুখখন ঘুৰাবপৰা টেণ্টাকুলে (tentacle) ঘেৰি থাকে	১৪৪–৩২০
Tardigrada	লেহেমীয়া খোজ	Water bears	দেহ আৰু মূৰ চাৰি ভাগত বিভক্ত	১,০০০+
Xenoturbellida	আচৰিত চেপেটা কৃমি	—	চিলিয়াযুক্ত deuterostome	২
মুঠ: ৩৫				২০,০০,০০০+

বহিঃসংযোগ

• Tree of Life Project
• Animal Diversity Web - University of Michigan's database of animals, showing taxonomic classification, images, and other information.
• ARKive Archived 2016-04-26 at Archive.today - multimedia database of worldwide endangered/protected species and common species of UK.
• Scientific American Magazine (December 2005 Issue) - Getting a Leg Up on Land About the evolution of four-limbed animals from fish.
• List of sites on animals. Archived 2017-06-27 at the Wayback Machine