ফুগ্‌ড়ি

ফুগ্ড়ি' হৈছে গোৱা আৰু [[মহাৰাষ্ট্ৰৰ] উপকূলীয় অঞ্চলৰ কংকান কিছুমান সম্প্ৰদায়ৰ কোংকনীৰ মহিলাসকলে পৰিবেশন কৰা লোকনৃত্য হিন্দু ধৰ্মীয় উৎসৱ যেনে গণেশ চতুৰ্থী আৰু ব্ৰত বা ধলোৰ দৰে অন্যান্য নৃত্যৰ শেষৰ ফালে কয়। কিছুমান ঐতিহাসিক তথ্য অনুসৰি এই নৃত্য শৈলী কম সংখ্যক প্ৰাচীন গোৱা পৰম্পৰাৰ পৰাই সৃষ্টি হোৱা বুলি কোৱা হয়। ইয়াৰ উপৰিও এই নৃত্য মূলতঃ হিন্দু মাহত ভদ্ৰপদ মাহত পৰিবেশন কৰা হয়, যেতিয়া মহিলাসকলে সাধাৰণতে নিজৰ দৈনন্দিন কাম-কাজৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা বিৰক্তিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ বিৰতি লয়। তদুপৰি ধৰ্মীয় আৰু সামাজিক অনুষ্ঠানৰ সময়তো ইয়াক পৰিবেশন কৰা হয়।

নৃত্যৰ ৰূপ হোৱাৰ উপৰিও ফুগ্ড়ি কেতিয়াবা প্ৰতিযোগিতামূলক অনুষ্ঠান হিচাপেও কৰা হয় (যেনে চত্তিছগড়িয়া অলিম্পিক), এনে ক্ষেত্ৰত ফুগডী নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰাৰ সময়ত যিজন অংশগ্ৰহণকাৰীয়ে আটাইতকৈ বেছি সময়লৈকে টিকি থাকিব পাৰে তেওঁয়েই জয়ী হয়।

দক্ষিণ গোৱাৰ পৰা ফুগ্ড়ি নৃত্যশিল্পী

পৰম্পৰাগত মূল

ফুগ্ড়ি হৈছে মহাৰাষ্ট্ৰ আৰু গোৱাৰ আদিম সাংস্কৃতিক পৰম্পৰাৰ পৰাই অনুসন্ধান কৰিব পৰা এক কলা। বিভিন্ন ধৰ্মীয় আৰু সামাজিক অনুষ্ঠানৰ সময়ত ইয়াক পৰিবেশন কৰা হয়। সাধাৰণতে ভাদ্ৰপদ মাহত ফুগ্ড়ি কৰা হয়, যিটো মহিলাসকলে নিজৰ স্বাভাৱিক, একঘেয়ামী সময়সূচীৰ পৰা সাময়িকভাৱে বিৰতি লোৱাৰ সুযোগ। ধনগাৰ মহিলাসকলৰ মাজত ফুগ্ড়ৰি এক সুকীয়া শৈলী পোৱা যায়। দেৱীক অৰ্পণ কৰা ব্ৰতৰ সময়ত দেৱী মহালক্ষক্ষ্মীৰ আগত কলশী ফুগ্ড়ি কৰা হয়।

কৌশল

মহিলাসকলে বিভিন্ন ধৰণৰ গঠন প্ৰণয়ন কৰি গান গায় আৰু নাচে - বৃত্ত বা শাৰী শাৰীকৈ। সাধাৰণতে গাঁৱৰ মহিলাসকলে বৃত্তাকাৰে ফুগডী নাচে আৰু বনাঞ্চলৰ মহিলাসকলে শাৰী প্ৰণয়ন কৰে। হিন্দু দেৱতাক আমন্ত্ৰণ কৰি এই নৃত্য আৰম্ভ হয়। আৰম্ভণিতে গতি লেহেমীয়া হয় যদিও অতি সোনকালেই দ্ৰুত গতি লাভ কৰে, ক্লাইমেক্সত উপনীত হয়। কোনো ধৰণৰ পাৰ্কাচন সমৰ্থন প্ৰদান কৰা হোৱা নাই। সৰ্বোচ্চ গতিৰে নৃত্যশিল্পীসকলে মুখৰ মাজেৰে "FOO" যেন লগা বতাহ উৰুৱাই ছন্দৰ মিল খায়। সেয়েহে ফুগদি বা ফুগদি নাম। কেইটামান নিৰ্দিষ্ট খোজ আৰু হাতৰ ইংগিত আৰু হাতৰ কোলা আদি প্ৰধান উপাদান। নৃত্যৰ লগত কোনো বাদ্যযন্ত্ৰ বা সংগীতৰ সংগীত পোৱা নাযায় যদিও বিশেষ ফুগ্ড়ি গীত অগণন।

বৈশিষ্ট্য

ফুগ্ড়ি

• গোৱাত এইটোৱেই একমাত্ৰ পৰম্পৰাগত নৃত্য যিটো নৃত্য পৰিবেশন কৰিবলৈ কোনো ধৰণৰ বাদ্যযন্ত্ৰৰ সংগীতৰ প্ৰয়োজন নহয়।
• এই নৃত্যৰ ৰূপত গোহালিৰ ৰখীয়া সমাজৰ মহিলাসকলে তেওঁলোকৰ অভিনয়ৰ আৰম্ভণিতে হিন্দু দেৱতাক ধন্যবাদ জনায় আৰু তাৰ পিছত জোৰেৰে গান গাই লাহে লাহে নৃত্য কৰে, নৃত্যৰ ছন্দ চেকেণ্ডৰ পিছত চেকেণ্ড বৃদ্ধি পায়।
• নৃত্যৰ ক্লাইমেক্স আৰু হাত-ভৰিৰ গতিৰ গতিৰ বাবে মহিলাসকলে ‘ফু’ ধ্বনিৰে জোৰেৰে উশাহ এৰি দিয়ে, এইদৰেই এই পৰম্পৰাক ফুগডি বা ফুগদি নাম দিয়া হ’ল।
• মহিলাসকলে নানা ধৰণৰ আৰ্হিত, যেনে বৃত্ত বা শাৰীকৈ গান গায় আৰু নাচে। গাঁৱৰ মহিলাসকলে সাধাৰণতে বৃত্তৰ দৰে ফুগডী নাচে, আনহাতে বনাঞ্চলৰ মহিলাসকলে শাৰী পাতি গঠন কৰে।
• নৃত্যৰ আৰম্ভণি হয় হিন্দু ঈশ্বৰৰ প্ৰাৰ্থনাৰে। গতি প্ৰথমতে লেহেমীয়া, কিন্তু সোনকালে উঠি যায় আৰু ক্লাইমেক্সত উপনীত হয়। পাৰ্কাচনৰ সংগীতৰ কোনো ব্যৱস্থা নাই।
• নৃত্যটো সম্পন্ন কৰিবলৈ পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত কেইটামান গতি, হাতৰ ইংগিত, হাতৰ কোলা আদি ব্যৱহাৰ কৰা হয়।
• জনপ্ৰিয় উপ-ৰূপসমূহৰ ভিতৰত গিৰ্কি, ৰাহাট, জিম্মা, কাৰৱাৰ, বাছ ফুগদি, কম্বডা, ঘুমা, আৰু পাখোৱা আদি উল্লেখযোগ্য।
• বিপুল দূৰত্বত পানী সংগ্ৰহৰ একাগ্ৰতা ভাঙি পেলোৱাৰ উপায় হিচাপে কালাছি ফুগডিয়ে আৰম্ভ কৰিছিল।
• পানীৰ গাঁতবোৰলৈ নাচি ওলাই যোৱাৰ পথত মহিলাসকলে খালী কলহবোৰত উৰুৱাই নিছিল।
• আন এটা বিখ্যাত ৰূপ হ’ল কাট্টি ফুগডি, যিটো হাতত তামোলৰ খোলা লৈ কৰা হয়।

উপ-ৰূপসমূহ

গিৰকি, চাইকেল, ৰাহাট, জিম্মা, কাৰ্ভাৰ, বাছ ফুগদি, কম্বদা, ঘুমা, আৰু পাখোৱা আদি জনপ্ৰিয় উপ-ৰূপৰ ভিতৰত অন্যতম। দীৰ্ঘ দূৰত্বৰ পৰা পানী অনাৰ ৰুটিনৰ একাগ্ৰতা ভংগ কৰাৰ উপায় হিচাপে কালাছি ফুগদি আৰম্ভ হৈছিল। খালী কলহবোৰত উৰুৱাই থাকোঁতে মহিলাসকলে পানীৰ গাঁতবোৰলৈ ওলাই নাচি নাচিছিল। কাট্টি ফুগডি আন এক জনপ্ৰিয় ৰূপ, হাতত তামোলৰ খোলা লৈ পৰিবেশন কৰা হয়।

জিম্মা

ধনগৰ মহিলাসকলে জিম্মা নামৰ সাধাৰণ নৃত্য পৰিবেশন কৰিছিল। জিম্মা হৈছে ফুগডিৰ ধৰণ ৷এইটো সজীৱ নৃত্য এই নৃত্যটো মহিলা আৰু অংশগ্ৰহণকাৰীৰ এটা দলে পৰিবেশন কৰে কিন্তু কঠোৰভাৱে ছন্দৰ নীতিৰ ভিত্তিত পৰিবেশন কৰা হয়।

সাজ-পোছাক

হিন্দু সমকক্ষসকলে ৰঙীন শাৰী ব্যৱহাৰ কৰাৰ বিপৰীতে খ্ৰীষ্টানসকলে সোঁ কান্ধত গাঁঠি বান্ধি লাইন থকা ৰঙা শাৰী ব্যৱহাৰ কৰে। কঁকালত বগা দুপাট্টা বান্ধি লয়। যিহেতু তেওঁলোকে দৈনন্দিন কাম-কাজৰ অংশ হিচাপে ফুগডি পৰিবেশন কৰিছিল, সেয়েহে এই কাপোৰবোৰ কেৱল কামৰ বাবেই নহয়, নৃত্যৰ বাবেও ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।

ইয়াও চাওক

• ডেকনি
• শ্বিগমো
• মাণ্ডো
• ডালপড