বৈকাল হ্ৰদ (ৰুছ: о́зеро Байка́л, tr. Ozero Baykal; IPA: [ˈozʲɪrə bɐjˈkɑl]; সাঁচ:Lang-bxr, মঙ্গোলিয়: Байгал нуур, Baygal nuur, meaning "nature lake";[3]) ৰাছিয়াৰ দক্ষিণ ছাইবেৰিয়াত অৱস্থিত এটা হ্ৰদ৷ ইয়াৰ উত্তৰ-পশ্চিমে Irkutsk Oblast আৰু পূব-দক্ষিণে বুৰিয়াট ৰিপাব্লিক (Buryat Republic) অৱস্থিত ৷

বৈকাল হ্ৰদ (Lake Baikal)
অৱস্থান Siberia, Russia
স্থানাংক 53°30′N 108°0′E / 53.5°N 108°E / 53.5; 108স্থানাংক: 53°30′N 108°0′E / 53.5°N 108°E / 53.5; 108
Primary inflows Selenge, Barguzin, Upper Angara
Primary outflows Angara
Catchment area 5,60,000 বৰ্গ কি.মি. (5.60000000×1011 বৰ্গ মিটাৰ)
Basin countries Russia and Mongolia
Max. length 636 km (395 মাইল)
Max. width 79 km (49 মাইল)
Surface area 31,722 বৰ্গ কি.মি. (3.1722×1010 বৰ্গ মিটাৰ)[1]
Average depth 744.4 মিটাৰ (2,442 ফুট)[1]
Max. depth 1,642 মিটাৰ (5,387 ফুট)[1]
Water volume সাঁচ:Convert/km3[1]
Residence time 330 years[2]
Shore length1 2,100 km (1,300 মাইল)
Surface elevation 455.5 মিটাৰ (1,494 ফুট)
Frozen January–May
Islands 27 (Olkhon)
Settlements Irkutsk
1 Shore length is not a well-defined measure.

বৈকাল হ্ৰদ সমগ্ৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে আয়তনৰ ফালৰ পৰা সৰ্ববৃহৎ নিৰ্মল পানীৰ হ্ৰদ (freshwater lake) ৷ এই হ্ৰদে বিশ্বৰ প্ৰায় ২০% নিৰ্মল আৰু গোট নমৰা পানী (unfrozen surface fresh water.) ধৰি ৰাখিছে ৷[4][5] এই হ্ৰদৰ গভীৰতা 1,642 মিটাৰ (5,387 ফুট)[1] যাৰ বাবে ই বিশ্বৰ আটাইতকৈ গভীৰ হ্ৰদ বুলিও স্বীকৃত ৷[6] তাৰোপৰি এই হ্ৰদক বিশ্বৰ আটাইতকৈ পৰিস্কাৰ বা নিৰ্মল[7] আৰু ২৫ মিলিয়ন বৰ্ষৰ পূৰ্বে সৃষ্টি হোৱাৰ বাবে আটাইতকৈ প্ৰাচীন[8][9] হ্ৰদ ৰূপে স্বীকৃতি দিয়া হয় ৷ কালি (surface area) ৰ দিশৰ পৰা ইয়াৰ স্থান বিশ্বৰ ভিতৰত সপ্তম ৷ সাঁচ:Convert/km3 পানীৰে[1] এই হ্ৰদে উত্তৰ আমেৰিকাৰ বৃহৎ হ্ৰদ (Great Lakes) সমূহতকৈও অধিক পানী ধৰি ৰাখিছে ৷[10]

টাংগান্যিকা হ্ৰদৰ দৰেই বৈকাল হ্ৰদৰো এক প্ৰাচীন প্ৰাচীৰ উপত্যকা (ancient rift valley) ৰূপে সৃষ্টি হৈছিল ৷ সেইসময়ত ইয়াৰ কালি আছিল 31,722 বৰ্গ কি.মি. (12,248 বৰ্গ মাইল) ৷

বৈকাল হ্ৰদ প্ৰায় ১,৭০০ বিভিন্ন উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰ গৃহভূমি ৷ ইয়াৰে দুই-তৃতীয়াংশ জীৱ পৃথিৱীৰ অন্য কোনো ঠাইতে পোৱা নাযায় ৷[11] ১৯৯৬ চনত এই হ্ৰদক ইউনেস্কই ৱৰ্ল্ড হেৰিটেজ ছাইট ৰূপে স্বীকৃতি দিয়ে ৷[12] এই হ্ৰদ বুৰিয়াট জনজাতি (Buryat tribes) ৰো গৃহভূমি৷[13][14] এই লোকসকলৰ প্ৰধান বৃত্তি পশুপালন৷ [14] এই অঞ্চলত সৰ্বনিম্ন তাপমাত্ৰা সাঁচ:Convert/−1 °C (−2 °F) আৰু সৰ্বোচ্চ তাপমাত্ৰা 14 °C (57 °F).[15]

আলোকচিত্ৰৰ ভঁৰাল

সম্পাদনা কৰক

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 "A new bathymetric map of Lake Baikal. MORPHOMETRIC DATA. INTAS Project 99-1669.Ghent University, Ghent, Belgium; Consolidated Research Group on Marine Geosciences (CRG-MG), University of Barcelona, Spain; Limnological Institute of the Siberian Division of the Russian Academy of Sciences, Irkutsk, Russian Federation; State Science Research Navigation-Hydrographic Institute of the Ministry of Defense, St.Petersburg, Russian Federation". Ghent University, Ghent, Belgium. Archived from the original on 25 December 2018. https://web.archive.org/web/20181225085935/http://users.ugent.be/~mdbatist/intas/morphometry.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 July 2009. 
  2. M.A. Grachev. "On the present state of the ecological system of lake Baikal". Lymnological Institute, Siberian Division of the Russian Academy of Sciences. Archived from the original on 25 December 2018. https://web.archive.org/web/20181225085939/http://lin.irk.ru/en/ecological-system/introduction। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 July 2009. 
  3. Altangerel Damdinsuren, English to Mongolian Dictionary (1998) Silverland: A Winter Journey Beyond the Urals, London, John Murray, page 173
  4. "Lake Baikal: the great blue eye of Siberia". CNN. Archived from the original on 11 October 2006. http://www.cnn.com/SPECIALS/2000/russia/story/train/lake.baikal/। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 October 2006. 
  5. উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ; oddities নামৰ refৰ বাবে কোনো পাঠ্য প্ৰদান কৰা হোৱা নাই
  6. "Deepest Lake in the World". geology.com. http://geology.com/records/deepest-lake.shtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 18 August 2007. 
  7. Jung, J.; Hojnowski, C., Jenkins, H., Ortiz, A., Brinkley, C., Cadish, L., Evans, A., Kissinger, P., Ordal, L., Osipova, S., Smith, A., Vredeveld, B., Hodge, T., Kohler, S., Rodenhouse, N. and Moore, M. (2004). "Diel vertical migration of zooplankton in Lake Baikal and its relationship to body size". In Smirnov, A.I.; Izmest'eva, L.R.. Ecosystems and Natural Resources of Mountain Regions. Proceedings of the first international symposium on Lake Baikal: The current state of the surface and underground hydrosphere in mountainous areas. "Nauka", Novosibirsk, Russia. পৃষ্ঠা. 131–140. Archived from the original on 15 June 2011. http://www.wellesley.edu/Biology/Faculty/Mmoore/Content/JUNG_et_al_2004.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  8. Fact Sheet: Lake Baikal — A Touchstone for Global Change and Rift Studies, July 1993 (accessed 4 December 2007)
  9. "Lake Baikal – UNESCO World Heritage Centre". http://whc.unesco.org/en/list/754। আহৰণ কৰা হৈছে: 5 October 2012. 
  10. 1001 natural wonders : you must see before you die. preface by Koichiro Mastsuura (2009 সম্পাদনা). প্ৰকাশক London: Cassell Illustrated. 2010. পৃষ্ঠা. 620. ISBN 9781844036745. 
  11. "Russia". Britannica Student Encyclopedia. Encyclopædia Britannica Online. 2007. Retrieved 3 July 2007. 
  12. "Lake Baikal — World Heritage Site". World Heritage. http://whc.unesco.org/en/list/754। আহৰণ কৰা হৈছে: 13 January 2007. 
  13. M. Hammer and T. Karafet (1995). "DNA & the peopling of Siberia". Smithsonian Institution. http://www.mnh.si.edu/arctic/html/peopling_siberia.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  14. 14.0 14.1 S. Hudgins (2003) (PDF). The Other Side of Russia: A Slice of Life in Siberia and the Russian Far East. Texas A&M University Press. http://www.tamupress.com/product/Other-Side-of-Russia,4080.aspx। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 
  15. Fefelov, I.; Tupitsyn, I. (August 2004). "Waders of the Selenga delta, Lake Baikal, eastern Siberia" (PDF). Wader Study Group Bulletin খণ্ড 104: 66–78. http://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/iwsgb/v104/p00066-p00078.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 9 August 2009. 

বাহ্যিক সংযোগ

সম্পাদনা কৰক