লোচাৰ
লোচাৰ (ইংৰাজী: Losar) তিব্বতীয় বৌদ্ধ ধৰ্মৰ এক উৎসৱ।[1] এই উৎসৱ তিব্বত, ভাৰত, ভূটান আৰু নেপালত পালন কৰা হয়।[2] অঞ্চলভেদে ইয়াক বিভিন্ন দিনত পালন কৰা হয়। লোচাৰ তিব্বতীয় বৌদ্ধ ধৰ্মাৱলম্বী সকলৰ বাবে নৱবৰ্ষৰ দিন।[3][4] তিব্বতীয় চন্দ্ৰসৌৰ দীনপঞ্জীৰ প্ৰথম দিনা এই উৎসৱ পালন কৰা হয়। সাধাৰণতে এই দিন ইংৰাজী দিনপঞ্জী অনুসৰি ফেব্ৰুৱাৰী বা মাৰ্চ মাহত পৰে আৰু ইয়াক ১৫ ধৰি উদযাপন কৰা হয়। নেপালত পালন কৰা লোচাৰ তিব্বতীয় লোচাৰতকৈ ৮ সপ্তাহ আগতীয়াকৈ পালন কৰা হয়।[5][6]
| লোচাৰ | |
|---|---|
 | |
| অন্য নাম | তিব্বতীয় নৱবৰ্ষ |
| পালন কৰে | তিব্বতীয়, ভূটানী, মনপা জনগোষ্ঠী |
| প্ৰকাৰ | তিব্বতীয় সংস্কৃতি, তিব্বতীয় বৌদ্ধ ধৰ্ম, নৱবৰ্ষ |
| অৱধি | ১৫ দিন |
| সংঘটন | বাৰ্ষিক |
লোচাৰ অৰুণাচলৰ মনপা, খামটি আদি বৌদ্ধধৰ্মীয় লোকসকলে পতা বসন্তকালীন উছৱ৷ অৰুণাচলৰ পশ্চিম দিশৰ মনপা, খামটি, ৱাঞ্চো আদি জনগোষ্ঠীৰ লোকসকল বৌদ্ধ ধৰ্মাৱলম্বী৷ তেওঁলোকে ব্ৰহ্মদেশত প্ৰচলিত মহাযানী বা ’থেৰবাদ’ মানি চলে৷[7] জনশ্ৰুতিমতে লো-চাৰ অনুষ্ঠিত কৰা সময়তে বুদ্ধদেৱে আসুৰিক শক্তি বিনাশ কৰি সমাজত শান্তি স্থাপন কৰিছিল৷ সেয়ে মনপা, খামটি আদি বৌদ্ধধৰ্মী লোকসকলে সকলে নতুন বছৰৰ আৰম্ভণিতে বছৰটোলৈ সুখ শান্তি কামনা কৰি লোচাৰ উছৱ পাতে৷
ইতিহাস
সম্পাদনা কৰক
লোচাৰে তিব্বতত বৌদ্ধ ধৰ্মৰ আগমনৰ বহু আগৰে পৰা উদযাপিত হৈছিল। বন ধৰ্মৰ শীতকালীন ধূপ-ধূনা জ্বলোৱা ৰীতি-নীতিৰ পৰা ইয়াৰ উৎপত্তি হৈছে বুলি গণ্য কৰা হয়। নৱম তিব্বতী ৰজা পুদে গুংগ্যল (৬১৭-৬৯৮) ৰাজত্বকালত এই ৰীতিক বাৰ্ষিক লোচাৰ উৎসৱ কৃষিভিত্তিক শস্য চপোৱাৰ উৎসৱৰ সৈতে একত্ৰিত হৈছিল।[1]
চতুৰ্দশ দালাই লামা (১৯৯৮: পৃষ্ঠা ২৩৩) লোচাৰৰ বাবে নেচুং অৰাকলৰ পৰামৰ্শ লোৱাৰ গুৰুত্ব নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল:
এতিয়া শ শ বছৰ ধৰি, নতুন বছৰৰ উৎসৱত নেচুংৰ পৰামৰ্শ লোৱাটো দালাই লামা আৰু চৰকাৰৰ বাবে পৰম্পৰাগত হৈ পৰিছে।[8]
লোকবিশ্বাস
সম্পাদনা কৰকলো-চাৰ উছৱৰ লগত জড়িত এক লোকবিশ্বাস আছে৷ সেইটো হ’ল, ’থুপকা গুটুক’এৰে ভাগ্য নিৰ্ণয় কৰা৷ ’থুপকা গুটুক’ হ’ল, কয়লা, নিমখ, ঘেঁহু, চুৰপি, মণি, চিল, সৰিয়হ, জলকীয়া আৰু ধূনা - এই ন বিধ বস্তুৰ পৃথক পৃথক টোপোলা৷ এই সকলোবোৰ টোপোলাকে একেলগে ’থুপকা গুটুক’ বোলে৷ পৰিয়ালৰ সদস্যসকলে লো-চাৰ উছৱৰ সময়ত নিজৰ মাজতে লটাৰী খেলে আৰু কাৰ ভাগ্যত কোন কোন টোপোলা পৰে তাকে চাই নিৰ্ণয় কৰে৷ কয়লা আৰু চুৰপিৰ টোপোলা যাৰ হাতত পৰে বছৰটোলৈ তাৰ ভাগ্য বেয়া বুলি গণ্য কৰা হয়৷ আনহাতে নিমখ ঘেঁহু মনি চিল ধূনা আদি যাৰ ভাগ্যত পৰে তাৰ বছৰটো শুভফলদায়ক হয়৷
উদযাপন
সম্পাদনা কৰকপ্ৰথম তিনি দিনত মুখ্য উদযাপনৰ সৈতে লোচাৰ ১৫ দিনৰ বাবে উদযাপন কৰা হয়। লোচাৰৰ প্ৰথম দিনা, চাংকল নামৰ এক পানীয় চাঙৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। লোচাৰৰ দ্বিতীয় দিনটোক ৰজাৰ লোচাৰ (গ্যলপো লোচাৰ) বুলি কোৱা হয়। লোচাৰৰ পূৰ্বে বজ্ৰকীলয়াৰ পাঁচ দিনীয়া প্ৰথা পালন কৰা হয়। উইগুৰসকলে চীনা কেলেণ্ডাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু মংগোল আৰু তিব্বতীসকলে উইগুৰ কেলেণ্ডাৰ গ্ৰহণ কৰিছিল।[9] লোচাৰ চীনা নৱবৰ্ষ আৰু মংগোলীয়ান নৱবৰ্ষৰ দৰে একে দিনত উদযাপন কৰা হয়। কিন্তু লোচাৰৰ পৰম্পৰা তিব্বতৰ বাবে অতুলনীয় আৰু ইয়াত ভাৰতীয় আৰু চীনা দুয়োটাৰে প্ৰভাৱ পৰিলক্ষিত হয়।
নেপালৰ চেৰপাসকল লোচাৰৰ সৈতে জড়িত আৰু তেওঁলোকে হিমালয়ৰ উচ্চ উচ্চতাত লোচাৰ উপভোগ কৰে। ১৯৫০ চনত তিব্বতত চীনা আগ্ৰাসনৰ আগতে ধৰ্মপাল (ধৰ্ম-ৰক্ষক) পালডেন লামাক সন্মান জনাবলৈ দালাই লামা আৰু অন্যান্য উচ্চ স্থানৰ লামাৰ নেতৃত্বত নামগ্যল মঠত ৰাতিপুৱাৰ ৰীতি অনুষ্ঠানৰ সৈতে লোচাৰ আৰম্ভ হৈছিল।[10] দালাই লামাক নিৰ্বাসিত কৰাৰ পিছত বহুতো বৌদ্ধ মঠ ধ্বংস কৰা হৈছিল আৰু সন্ন্যাসীসকলক বন্দী কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ পৰা তিব্বতত তিব্বতীয় বৌদ্ধ ধৰ্মৰ অনুশীলন ৰাজহুৱাভাৱে পালন কৰা কঠিন হৈ পৰিছে।
তিব্বতত, বিভিন্ন ৰীতি-নীতিৰে এই উৎসৱ পালন কৰা হয়: তেওঁলোকে ঘৰ বোৰ পৰিষ্কাৰ কৰি কিছু দিন আগতে লোচাৰৰ বাবে প্ৰস্তুতি আৰম্ভ কৰে; সূৰ্য, চন্দ্ৰ বা বিপৰীত স্বস্তিকৰ দৰে ময়দাৰে ৰং কৰা শুভ চিহ্নেৰে সুগন্ধি ফুলৰে তেওঁলোকৰ ঘৰৰ বেৰ সজ্জিত কৰা হয়; আৰু ধূপ হিচাপে জ্বলাবলৈ চিদাৰ, ৰড'ডেনড্ৰন আৰু জুনিপাৰ শাখা প্ৰস্তুত কৰে। ঋণ নিষ্পত্তি কৰা হয়, বিবাদ সমাধান কৰা হয়, নতুন কাপোৰ পৰিধান কৰা হয়, আৰু বিশেষ খাদ্য যেনে কাপচে প্ৰস্তুত কৰা হয়। এই উৎসৱৰ সময়ত প্ৰিয় পানীয় বাৰ্লিৰে প্ৰস্তুত কৰা চাঙক গৰমে গৰমে পৰিৱেশন কৰা হয়। "ভেড়াৰ মুৰ" আৰু "বছৰৰ আৰম্ভণি" দুয়ো শব্দ তিব্বতী ভাষাত একে ধৰণে উচ্চাৰিত হোৱাৰ বাবে ৰঙীন মাখনৰ পৰা ভেড়াৰ মুৰ সজাৰ প্ৰথা আছে। ভাল শস্যৰ প্ৰতীক আন এটা পৰম্পৰাগত সজ্জা হৈছে ফাইমাৰ ("পাঁচ-শস্যৰ বাল্টি") কাঠৰ বোৰ্ডৰ সৈতে এটা বাল্টিৰ ভিতৰত দুটা উলম্ব অংশ সৃষ্টি কৰে। এই বাল্টিটো জানবা (ইয়াক টাম্বা, ভজা কিংকে বাৰ্লি ময়দা বুলিও কোৱা হয়) আৰু বাৰ্লি বীজেৰে ভৰ্তি কৰা হয় তাৰ পিছত বাৰ্লি কাণ আৰু ৰঙীন মাখনেৰে সজোৱা হয়।[1]
ভূটানৰ লোচাৰ ৰীতি-নীতি চুবুৰীয়া তিব্বতৰ ৰীতি-নীতিৰ পৰা একে যদিও বৈশিষ্ট্যযুক্ত। [11] ১৬৩৭ চনত ভূটানত ইয়াক আধুনিকভাবে উদযাপন আৰম্ভ হৈছিল। শব্দৰুং নগাৱাং নামগিয়ালে পুনাখা জং সম্পূৰ্ণ কৰাৰ এক উদ্বোধনী অনুষ্ঠানৰ সৈতে স্মৰণ কৰি এই উৎসৱ পালন কৰা হৈছিল। ভূটানৰ লোকসকল তেওঁলোকৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ পৰা উৎপাদনৰ নৈবেদ্য আনিবলৈ গোটেই দেশৰ পৰা আহি এই উদযাপনত অংশগ্ৰহণ কৰিছিল। এই পৰম্পৰা এতিয়াও লোচাৰ আহাৰৰ সময়ত খোৱা বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ খাদ্যত প্ৰতিফলিত হয়।[11] এই উপলক্ষে গ্ৰহণ কৰা পৰম্পৰাগত খাদ্যৰ ভিতৰত আছে কুঁহিয়াৰ আৰু সেউজীয়া কল। এই দুয়োকে শুভ বুলি গণ্য কৰা হয়।[11] ভূটানত লোচাৰ উপলক্ষে পিকনিকিং, নৃত্য, গান, পাৰম্পৰিক খেল ডাৰ্ট-প্লেয়িং আৰু নৈবেদ্য প্ৰদান কৰা পৰম্পৰা আছে।উদ্ধৃতি ত্ৰুটি: অবৈধ <ref> টেগ;
অবৈধ নাম, যেনে- বহুসংখ্যক
তাৰিখ
সম্পাদনা কৰকতিব্বতীয় কেলেণ্ডাৰ চন্দ্ৰসৌৰ দিনপঞ্জী মানি চলে। প্ৰথম চন্দ্ৰ মাহৰ তৃতীয় দিনৰ মাজেৰে লোচাৰ উদযাপন কৰা হয় আৰু ১৫ ধৰি ইয়াক পালন কৰা হয়। ই সাধাৰণতে ইংৰাজী ফেব্ৰুৱাৰী বা মাৰ্চ মাহত অনুষ্ঠিত হয়।
তথ্য উৎস
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.0 1.1 1.2 William D. Crump, "Losar" in Encyclopedia of New Year's Holidays Worldwide (McFarland & Co.: 2008), pp. 237-38.
- ↑ "Buddhism: Losar". BBC. September 8, 2004. http://www.bbc.co.uk/religion/religions/buddhism/holydays/losar.shtml.
- ↑ Peter Glen Harle, Thinking with Things: Objects and Identity among Tibetans in the Twin Cities (Ph.D dissertation: Indiana University, 2003), p. 132: "In Tibet, Nepal, Bhutan, India and other areas where Tibetan Buddhism is practiced, the dates for Losar are often calculated locally, and often vary from region.".
- ↑ William D. Crump, Encyclopedia of New Year's Holidays Worldwide (McFarland & Co.: 2008), pp. 237: ""Different traditions have observed Losar on different dates."
- ↑ "Losar 2020 - Google Search". www.google.com. https://www.google.com/search?ei=DNU_WvDeK4PGmQGEjqaIAw&q=Losar+2020&oq=Losar+2020&gs_l=psy-ab.3..0l3.10631.11240.0.11623.5.5.0.0.0.0.90.395.5.5.0....0...1c.1.64.psy-ab..0.5.392...0i67k1j0i22i30k1.0.Jttk7jiUiVg। আহৰণ কৰা হৈছে: Feb 25, 2020.
- ↑ Tibetan Borderlands: PIATS 2003: Proceedings of the International Association of Tibetan Studies, Oxford, 2003, p. 121: "Yet though their Lhochhar is observed about eight weeks earlier than the Tibetan Losar, the festival is clearly borrowed, and their practice of Buddhism comes increasingly in a Tibetan idiom."
- ↑ অসমৰ জনজাতি, সম্পা: প্ৰমোদ চন্দ্ৰ ভট্টাচাৰ্য
- ↑ Gyatso, Tenzin (1988). Freedom in Exile: the Autobiography of the Dalai Lama of Tibet (rev. ed.: Abacus Books, London. আই.এচ.বি.এন. 0-349-11111-1
- ↑ Ligeti, Louis (1984). Tibetan and Buddhist Studies: Commemorating the 200th Anniversary of the Birth of Alexander Csoma De Koros. 2. University of California Press. পৃষ্ঠা. 344. ISBN 9789630535731.
- ↑ J. Gordon Melton, "Losar" in Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations, Vol. 1 (ABC-CLIO), 2011), pp. 530-31.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 James Mayer, Losar: Community Building and the Bhutanese New Year Archived February 28, 2017, at the Wayback Machine, Smithsonian Folklife Festival, Smithsonian Institution (February 15, 2013).