ৰক্তেশ্বৰী[1][2] এগৰাকী হিন্দু দেৱী। তেওঁক আদি পৰাশক্তিৰ এটা দিশ হিচাপে চিনাক্ত কৰা হয়, যাক দুৰ্গা পৰমেশ্বৰী বুলিও কোৱা হয়। মূলতঃ পৰশুৰাম ক্ষেত্ৰত পূজা কৰা হিন্দু দেৱীৰ এটা প্ৰধান আৰু জনপ্ৰিয় ৰূপ।[3][4][5] ৰক্তেশ্বৰী হৈছে তুলুনাডুৰ ইস্ত-দেৱতা (তত্ত্বাৱধায়ক দেৱতা)।[6][7][8]

পূজা আৰু উৎসৱ

সম্পাদনা কৰক

ৰক্তেশ্বৰী হৈছে দুৰ্গা পৰমেশ্বৰী,[9] বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ঐশ্বৰিক মাতৃ,[10][1] ভাৰতৰ হিন্দু মন্দিৰত শাক্ত হিন্দুসকলে তেওঁক পূজা কৰে। তেওঁৰ পূজা আৰু উৎসৱসমূহ ভাৰতীয় উপমহাদেশত প্ৰতি মাহৰ সংক্ৰান্তিৰ দিন বা সূৰ্য্য পৰিবহণৰ দিনত পালন কৰা হয়। নাৰিকলৰফুল, সেন্দূৰ আৰু গোটা নাৰিকল দেৱীৰ পূজাৰ বাবে ব্যৱহৃত প্ৰসাদ।

ৰক্তেশ্বৰীৰ বীজ-মন্ত্ৰ ওম ক্লিম ৰাম ৰক্তেশ্বৰ্যই নমঃ যিকোনো দক্ষ গুৰুৰ নিৰ্দেশনাত পাঠ কৰা হয় (শাক্ত উপনিষদ)।

দেৱতা ৰক্তেশ্বৰীক প্ৰায়ে আত্মা/দানৱ বুলি ভুল ধাৰণা এটা কৰা হয়। দক্ষিণাচৰ পন্থাই ৰক্তেশ্বৰীক ৰক্তবলি দাবী কৰা দেৱী বুলি উলাই কৰে। দক্ষিণাচৰত কুমকুম বা সেন্দূৰ(Vermilion) আৰু গোটা নাৰিকল বলি (প্ৰসাদ) হিচাপে শান্ত ভংগিমাত পূজা কৰা তেওঁ এগৰাকী উগ্ৰ দেৱী।

মংগল গ্ৰহৰ সৈতে সম্পৰ্ক

সম্পাদনা কৰক

পৰম্পৰাগত হিন্দু জ্যোতিষত চন্দ্ৰ, মংগল গ্ৰহ হৈছে মানুহৰ শৰীৰত তেজৰ প্ৰধান অৰ্থ। যেতিয়া মংগল গ্ৰহ যিকোনো ৰাশিফলত আক্ৰান্ত হয় আৰু ই এটা সম ৰাশি দখল কৰে, তেতিয়া ৰক্তেশ্বৰী দেৱীক তেজৰ লগত জড়িত যিকোনো বিকাৰৰ পৰা মুক্তি পাবলৈ পূজা কৰিবলগীয়া হয়।[11] কিছুমান স্থানীয় বিশ্বাস অনুসৰি সৰু আই আৰু ঋতুস্ৰাৱৰ ৰক্তক্ষৰণৰ বিকাৰৰ দৰে ৰোগ (মংগল গ্ৰহে শৰীৰৰ ব্যক্তিগত অংশকো প্ৰতিনিধিত্ব কৰে) ৰক্তেশ্বৰী পূজা কৰিলে আৰোগ্য হয়।[12]

ৰক্তেশ্বৰীৰ বামমাৰ্গ পূজা লোককথাৰ ধাৰাত নুই কৰা হোৱা নাই।[13] দ্ৰাবিড় তুলু মৌখিক লোক সাহিত্যত উল্লেখ কৰা অনুসৰি লোক পৰিবেশনত সংগীত, লোকনৃত্য, আবৃত্তি আৰু অন্যান্য বিশৃংখল সাজ-পোছাকক ব্যৱহাৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়, [14] গো ঘিঁউৰ চাকি আৰু সেন্দূৰ ৰক্তেশ্বৰীক আন যিকোনো পূজাৰ দৰেই সাধাৰণ ঘৰুৱা পূজাত সন্তুষ্ট কৰিবলৈ আগবঢ়োৱা হয়।

শ্ৰী মেৰু(শ্ৰীচক্ৰৰ ৩ মাত্ৰিক ৰূপ) পৰশুৰাম ক্ষেত্ৰ বুলি গণ্য কৰা কংকন, উপকূলীয় কৰ্ণাটক আৰু কেৰালাৰ অঞ্চলত ৰক্তেশ্বৰীক উৎসৰ্গিত অসংখ্য মন্দিৰ[4][8][15] আছে। ব্ৰাহ্মণ[16][17] আৰু অন্যান্য হিন্দুৰ দ্বাৰা ৰক্তেশ্বৰীক মূলস্থানত[16] কৰা পূজা দক্ষিণ কেনাৰাত বিখ্যাত।

ৰাক্তেশ্বৰীক দক্ষিণাচাৰ পৰম্পৰাত শ্ৰীচক্ৰবাশিনী হিচাপে চিত্ৰিত কৰা হৈছে আৰু দুৰ্গা সূক্ত আৰু শ্ৰী সূক্তৰ দ্বাৰা দুৰ্গা পৰমেশ্বৰী হিচাপে পূজা কৰা হৈছে।[9][18]

স্বৰূপ বৰ্ণন

সম্পাদনা কৰক

দেৱী মহাত্যামৰ মতে বৈষম্য দূৰীকৰণক প্ৰতিনিধিত্ব কৰা আদি পৰশক্তিৰ অন্যতম ঐশ্বৰিক অস্ত্ৰ তৰোৱাল দেৱী ৰক্তেশ্বৰীৰ প্ৰতীকী ৰূপ। শ্ৰীচক্ৰৰ চোকা অংশ পৰম দেৱী দুৰ্গা পৰমেশ্বৰীৰ এক চিনাকি ৰূপ।

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. 1.0 1.1 Caldwell, Sarah (1999). Oh Terrifying Mother: Sexuality, Violence, and Worship of the Goddess Kā̄ḷi. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-565796-8. https://books.google.com/books?id=aIrZAAAAMAAJ. 
  2. Raman, Bangalore Venkat (September 1999). Prasna Marga. Motilal Banarsidass. ISBN 978-81-208-0918-5. https://books.google.com/books?id=eUonmc-NPXgC. 
  3. Shah, Umakant Premanand (1995). Studies in Jaina Art and Iconography and Allied Subjects in Honour of Dr. U.P. Shah. ISBN 978-81-7017-316-8. https://books.google.com/books?id=fETebHcHKogC. 
  4. 4.0 4.1 Jayashanker, S. (2011) (en ভাষাত). Temples of Erṇākuḷam District. Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. https://books.google.com/books?id=ayM24bAVqxsC. 
  5. Ayyar, K. V. Krishna (1938). The Zamorins of Calicut: From the Earliest Times Down to A.D. 1806. Publication Division, University of Calicut. ISBN 978-81-7748-000-9. https://books.google.com/books?id=oUtuAAAAMAAJ. 
  6. (en ভাষাত) JIF, Journal of Indian Folkloristics. Folklore Fellows of India. 1978. https://books.google.com/books?id=YwSBAAAAMAAJ. 
  7. Siraj, S. Anees (2012) (en ভাষাত). Karnataka State: Udupi District. Government of Karnataka, Karnataka Gazetteer Department. https://books.google.com/books?id=LGiex76a5-kC. 
  8. 8.0 8.1 "Filled with lore" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 2008-06-09. ISSN 0971-751X. http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-metroplus/Filled-with-lore/article15382734.ece. 
  9. 9.0 9.1 Das, Potluru Krishna (1989) (en ভাষাত). The Secrets of Vastu. Udayalakshmi Publications. https://books.google.com/books?id=dPwbAAAAIAAJ. 
  10. Johnsen, Linda (2002). The Living Goddess: Reclaiming the Tradition of the Mother of the Universe. Yes International Publishers. পৃষ্ঠা. 89–90. ISBN 978-0-936663-28-9. 
  11. Raman, Bangalore Venkat (September 1999). Prasna Marga by BV Raman. ISBN 9788120809185. https://books.google.com/books?id=eUonmc-NPXgC. 
  12. Ltd, Infokerala Communications Pvt (2017-09-01). Pilgrimage to Temple Heritage 2017. Info Kerala Communications Pvt Ltd. ISBN 978-81-208-0918-5. https://books.google.com/books?id=_II5DwAAQBAJ&q=small+ppox+rakteswari&pg=PA154. 
  13. Claus, Peter J. (1978). "Oral Traditions, Royal Cults and Material for the Reconsideration of the Caste System in South India"". Journal of Indian Folkloristics খণ্ড 1 (1): 1–39. 
  14. Claus, Peter J) (1978). "Heroes and Heroines in the Conceptual Framework of Tulu Culture". Journal of Indian Folkloristics খণ্ড 1 (2): 28–42. 
  15. Ltd, Infokerala Communications Pvt (2017-09-01). Pilgrimage to Temple Heritage 2017. Info Kerala Communications Pvt Ltd. ISBN 978-81-934567-0-5. https://books.google.com/books?id=_II5DwAAQBAJ. 
  16. 16.0 16.1 (en ভাষাত) JIF, Journal of Indian Folkloristics. Folklore Fellows of India. 1978. https://books.google.com/books?id=YwSBAAAAMAAJ. 
  17. (en ভাষাত) JIF, Journal of Indian Folkloristics. Folklore Fellows of India. 1978. https://books.google.com/books?id=YwSBAAAAMAAJ. 
  18. Sankaranarayanan, S. (2001). Glory of the Divine Mother (Devī Māhātmyam). প্ৰকাশক India: Nesma Books. ISBN 978-81-87936-00-8.