ফ'বছ (উপগ্ৰহ)
ফ'বছ (ইংৰাজী: Phobos) মঙ্গল গ্ৰহৰ দুয়োটা প্ৰাকৃতিক উপগ্ৰহৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু আটাইতকৈ ভিতৰৰ উপগ্ৰহ।[4] মঙ্গলৰ আনটো উপগ্ৰহৰ নাম ডিমছ। ১১ কিলোমিটাৰ (৭ মিটাৰ) গড় ব্যাসাৰ্ধৰ এই উপগ্ৰহটোৱে মঙ্গলৰ চাৰিওফালে এপাক ঘূৰিবলৈ ৭ ঘণ্টা ৩৯.২ মিনিট সময় লয়।[1] ফ’বছ মঙ্গলৰ পৰা ৬,০০০ কিলোমিটাৰ (৩,৭০০ মিটাৰ) দূৰত্বত অৱস্থিত। গ্ৰীক দেৱতা ফ'বছৰ নামেৰে ইয়াৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। গ্ৰীক উপাখ্যানৰ মতে ফ’বছ ডিমছৰ যমজ ভাতৃ আৰু ইয়াৰ অৰ্থ ‘ভয়’।[5]
 ফ'বছৰ ৰঙীণ চিত্ৰ (MRO) | |
| আৱিষ্কাৰ | |
|---|---|
| আৱিষ্কাৰক | এছাফ হল |
| আৱিষ্কাৰৰ তাৰিখ | ১৮ আগষ্ট, ১৮৭৭ |
| বিৱৰণ | |
| বিকল্প নামসমূহ | মঙ্গল ১ |
| বিশেষণ | ফ'বিয়ান, ফ'বছিয়ান |
| কক্ষপথৰ বৈশিষ্ট্য | |
| যুগ J2000 | |
| অনুapsis | 9234.42 km[1] |
| অপapsis | 9517.58 km[1] |
| অৰ্ধ-মুখ্য অক্ষ | 9376 km[1] (২.৭৬ মঙ্গল ব্যাসাৰ্ধ) |
| উৎকেন্দ্ৰতা | 0.0151[1] |
| কক্ষীয় পৰ্যায়কাল | 0.31891023 d (৭ ঘণ্টা ৩৯.২ মিনিট) |
| গড় কক্ষীয় দ্ৰুতি | ২.১৩৮ কিলোমিটাৰ প্ৰতি ছেকেণ্ড[1] |
| নতি | ১.০৯৩° (মঙ্গলৰ বিষুৱ ৰেখালৈ) ০.০৪৬° (স্থানীয় লাপ্লাচ সমতললৈ) 26.04° (ecliptic লৈ) |
| যাৰ উপগ্ৰহ | মঙ্গল গ্ৰহ |
| ভৌতিক বৈশিষ্ট্যসমূহ | |
| মাত্ৰাসমূহ | ২৭ × ২২ × ১৮ কিলোমিটাৰ[1] |
| গড় ব্যাসাৰ্ধ | 11.2667 km (১.৭৬৯৪১ mEarths) |
| পৃষ্ঠৰ ক্ষেত্ৰফল | 1548.3 km2[1] (৩.০৩৫৪৫ μEarths) |
| আয়তন | 5783.61 km3 (৫.৩৩৯৩৩ nEarths) |
| ভৰ | 1.0659×1016 kg[1] (১.৭৮৪৭৭ nEarths) |
| গড় ঘনত্ব | Lua error in Module:Convert at line 657: attempt to index field 'currency' (a nil value).[1] |
| বিষুৱীয় পৃষ্ঠৰ অভিকৰ্ষ | 0.0057 m/s2[1] (৫৮১.৪ µ g) |
| পলায়ন বেগ | ১১.৩৯ মিটাৰ প্ৰতি ছেকেণ্ড (৪১ কিলোমিটাৰ প্ৰতি ছেকেণ্ড)[1] |
| ঘূৰ্ণনকাল | সকালীকৃত |
| বিষুৱীয় অঞ্চলত ঘূৰ্ণন বেগ | 11.0 km/h (6.8 mph) (আটাইতকৈ দীঘল অক্ষত) |
| অক্ষীয় ঢাল | ০° |
| প্ৰতিফলন অনুপাত | ০.০৭১±০.০১২[2] |
| তাপমাত্ৰা | ≈ ২৩৩ K |
| আপাত মান | ১১.৮[3] |
.svg){kind=small}
আৱিষ্কাৰ
সম্পাদনা কৰক১৮৭৭ চনৰ ১৮ আগষ্ট তাৰিখে প্ৰায় ০৯:১৪ (জি.এম.টি.) বজাত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৱাশ্বিংটনত অৱস্থিত আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ নৌসেনা মানমন্দিৰত আমেৰিকান জ্যোতিৰ্বিজ্ঞানী এছাফ হলে ফ'বছ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল। উল্লেখযোগ্য যে ফ’বছ আৱিষ্কাৰ কৰাৰ কিছুদিন আগতেই অৰ্থাৎ ১২ আগষ্ট তাৰিখে প্ৰায় ০৭:৪৮ (ইউ.টি.চি.) বজাত হলে মঙ্গলৰ আনটো উপগ্ৰহ ডিমছ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল।[6][7][8][9]
তথ্য সংগ্ৰহ
সম্পাদনা কৰক- ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 "Mars: Moons: Phobos". NASA Solar System Exploration. 30 September 2003. Archived from the original on 19 October 2013. https://web.archive.org/web/20131019162634/http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Mar_Phobos&Display=Facts। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 December 2013.
- ↑ "Planetary Satellite Physical Parameters". JPL (Solar System Dynamics). 13 July 2006. http://ssd.jpl.nasa.gov/?sat_phys_par। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 January 2008.
- ↑ "Mars' Moons". http://jtg.sjrdesign.net/advanced/mars_moons.html.
- ↑ "Mar's moon Phobos". NASANASA. http://mars.nasa.gov/allaboutmars/extreme/moons/phobos/। আহৰণ কৰা হৈছে: 16 July 2016.
- ↑ Blunck, Jürgen (2009). "The Satellites of Mars; Discovering and Naming the Satellites". Solar System Moons: Discovery and Mythology. Springer. পৃষ্ঠা. 5. ISBN 978-3-540-68852-5.
- ↑ Hall, A.; Observations of the Satellites of Mars, Astronomische Nachrichten, Vol. 91, No. 2161 (17 October 1877, signed 21 September 1877) pp. 11/12–13/14
- ↑ Morley, T. A.; A Catalogue of Ground-Based Astrometric Observations of the Martian Satellites, 1877–1982, Astronomy and Astrophysics Supplement Series, Vol. 77, No. 2 (February 1989), pp. 209–226 (Table II, p. 220: first observation of Deimos on 1877-08-12.32526)
- ↑ Notes: The Satellites of Mars, The Observatory, Vol. 1, No. 6 (20 September 1877), pp. 181–185
- ↑ The Discovery of the Satellites of Mars, Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, Vol. 38, No. 4, (8 February 1878), pp. 205–209