শ্বহীদ আব্দুল লতিফ মণ্ডল (বঙালী: আবদুল লতিফ মণ্ডল; জন্ম: ১৯৪৭ - মৃত্যু: ৬ নৱেম্বৰ ১৯৭১) বাংলাদেশৰ স্বাধীনতা যুদ্ধৰ এজন সাহসী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী। স্বাধীনতা যুদ্ধত তেওঁৰ সাহসিকতাৰ বাবে বাংলাদেশ চৰকাৰে তেওঁক বীৰ উত্তম উপাধি প্ৰদান কৰিছিল।[1][2] মুক্তিযুদ্ধত তেওঁলোকৰ বীৰত্বপূৰ্ণ অৱদানৰ স্বীকৃতিস্বৰূপে প্ৰদান কৰা এইটো দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ উপাধি।[3] তেওঁৰ গেজেট নম্বৰ ৪৫।[4] যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ আগতে তেওঁ পাকিস্তানী সেনাত আৰু যুদ্ধ আৰম্ভ হোৱাৰ পৰা বাংলাদেশ সেনাত লেন্স কৰ্পোৰেল হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[5]

আব্দুল লতিফ মণ্ডল
জন্ম ১৯৪৭
গাইবান্ধা জিলা
মৃত্যু ৬ নভেম্বৰ, ১৯৭১
ছিলেট জিলা
ৰাষ্ট্ৰীয়তা বাংলাদেশী
বংশদ্ভূত বঙালি
নাগৰিকত্ব  পাকিস্তান (১৯৭১ চনৰ আগতে)
 বাংলাদেশ
জনা যায় বীৰ উত্তম
ধৰ্ম মুছলমান

জন্ম আৰু শিক্ষা সম্পাদনা কৰক

শ্বহীদ আব্দুল লতিফৰ পৈতৃক ঘৰ গাইবান্ধা জিলাৰ পলাশবাৰী উপজিলাৰ পবনাপুৰ ইউনিয়নৰ চৰেৰহাট গাঁৱত অৱস্থিত। তেওঁ অবিবাহিত আছিল। তেওঁৰ দেউতাকৰ নাম তোৰাফ আলী আৰু তেওঁৰ মাতৃৰ নাম বালি বেগম।

কেৰিয়াৰ সম্পাদনা কৰক

আব্দুল লতিফে পাকিস্তানী সেনাৰ তৃতীয় ইষ্ট বেংগল ৰেজিমেণ্টত সেৱা আগবঢ়াইছিল। ই চয়দপুৰত অৱস্থিত আছিল। যেতিয়া মুক্তি যুদ্ধ আৰম্ভ হৈছিল, তেওঁ যুদ্ধত জঁপিয়াই পৰিছিল। ঘৰুৱা মাটিত প্ৰাৰম্ভিক প্ৰতিৰোধ যুদ্ধৰ পিছত তেওঁ ভাৰতলৈ গৈছিল। পিছত জেড ফোৰ্সৰ অধীনত বাহাদুৰাবাদ ঘাট, ৰাধানগৰ আৰু ছোটা খেলৰ সৈতে আন কেইবাটাও ঠাইত সাহসেৰে যুঁজ দিয়া হয়।[6]

মুক্তিযুদ্ধত ভূমিকা সম্পাদনা কৰক

১৯৭১ চনৰ ৩ নৱেম্বৰৰ নিশা আব্দুল লতিফ আৰু অন্যান্য মুক্তি যোদ্ধাসকলে ছিলেট জিলাৰ গোৱাইন ঘাটত অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ কঢ়িয়াই লৈ যায়। তেওঁলোকক কেইটামান গোট (কোম্পানী) আৰু উপগোটত (প্লাটুন) বিভক্ত কৰা হৈছিল। তেওঁলোকে নিঃশব্দে পাকিস্তানী সেনাৰ স্থিতিৰ পৰা অলপ দূৰত একত্ৰিত হৈছিল। পাকিস্তানী ঘাটিৰ তিনিওফালে নদী আছিল। সেইকাৰণে আব্দুল লতিফৰ দলটো আৰামদায়ক স্থিতিত আছিল। মূল আক্ৰমণকাৰী দলটোৰ মুক্তি যোদ্ধাসকলে এটা সময়ত নদী পাৰ হ'ব লগা হৈছিল। আব্দুল লতিফ মূল আক্ৰমণত আছিল। তেওঁলোকে দ্ৰুততাৰে আনটো দলৰ ফায়াৰিং কভাৰৰ মাজেৰে নাওখনত নদী পাৰ হৈছিল। নদীৰ পাৰত পাকিস্তানীসকলৰ কেইটামান বাংকাৰ আছিল। আব্দুল লতিফৰ দলে নদী পাৰ হোৱাৰ পিছত বাংকাৰবোৰত অসংখ্য গ্ৰেনেড নিক্ষেপ কৰিছিল।

ফলস্বৰূপে, পাকিস্তানী সৈন্যসকল হতবাক হৈ পৰিছিল। কাৰণ পশ্চিমৰ পৰা এই আক্ৰমণ তেওঁলোকৰ বাবে অকল্পনীয় আছিল। তেওঁলোক ইয়াৰ বাবে একেবাৰে সাজু নাছিল। তীব্ৰ আক্ৰমণৰ ফলত শংকিত হৈ পাকিস্তানী সৈন্যসকলে নদীৰ পাৰৰ অৱস্থান এৰি লগে লগে একত্ৰিত হয়। এটা পকী গুদাম আছিল। তেওঁলোকে ৱেৰহাউচৰ চালত উঠি দ্ৰুততাৰে মেচিনগান আৰু এলএমজি স্থাপন কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁলোকে প্ৰচণ্ড গুলীবৰ্ষণ আৰম্ভ কৰিছিল। ৰাতিপুৱা প্ৰায় পাঁচটা আছিল। পাকিস্তানীসকলৰ প্ৰচণ্ড গুলীচালনাক উপেক্ষা কৰি আব্দুল লতিফ আৰু তেওঁৰ সহকৰ্মীসকলে নদীৰ পাৰত উঠিছিল। তেওঁলোকে সাহসেৰে পাকিস্তানীসকলৰ বিৰুদ্ধে প্ৰতিশোধ লৈছিল। এটা সময়ত, দুঃসাহসী আব্দুল লতিফ ৱেৰহাউচৰ কাষ চাপিছিল। তেওঁ ছাদত কেইটামান গ্ৰেনেড দলিয়াইছিল। ফলস্বৰূপে, কিছুমান পাকিস্তানী সৈন্য নিহত হয়। তেতিয়াই তেওঁ পাকিস্তানী সেনাৰ দ্বাৰা শ্বহীদ হৈছিল।[7]

বঁটা আৰু সন্মান সম্পাদনা কৰক

তথ্য সংগ্ৰহ সম্পাদনা কৰক

  

  1. Bangladesh Government Gazettes. প্ৰকাশক Dhaka: Ministry of Defense, Government of Bangladesh. 15 December 1973. পৃষ্ঠা. Gazettes No-8/25/D-1/72-1378. 
  2. "বীৰ উত্তম উপাধি প্ৰাপ্তদেৰ তালিকাঃ মুক্তিযুদ্ধ". Exciting Modern Military Technology News | SamorikBisoy. http://samorikbisoy.blogspot.com/2020/08/Bir-Uttom-Rank-Bangladesh-Freedom-Fighter.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-11-22. 
  3. Report, Star Online (2015-04-30). "Miscreants damage Zia’s grave decor" (en ভাষাত). The Daily Star. https://www.thedailystar.net/politics/miscreants-damage-zia%E2%80%99s-grave-decor-79917। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-11-22. 
  4. "দৈনিক প্ৰথম আলো, "তোমাদেৰ এ ঋণ শোধ হবে না" | তাৰিখ: ১৬-০৯-২০১২". Archived from the original on ২০১৭-০৮-১৮. https://web.archive.org/web/20170818035624/http://archive.prothom-alo.com/detail/date/2012-09-16/news/289870। আহৰণ কৰা হৈছে: ২০১৮-১১-০৬. 
  5. "Bir Uttom - Bangladesh Army". www.army.mil.bd. https://www.army.mil.bd/Bir-Uttom। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-11-22. 
  6. একাত্তৰেৰ বীৰযোদ্ধাদেৰ অবিস্মৰণীয় জীবনগাঁথা, খেতাবপ্ৰাপ্ত মুক্তিযোদ্ধা সম্মাননা স্মাৰকগ্ৰহণ্থ. প্ৰকাশক ঢাকা: জনতা বেংক লিমিটেড. জুন ২০১২. পৃষ্ঠা. ৭৭. ISBN 9789843351449. 
  7. একাত্তৰেৰ বীৰযোদ্ধা, খেতাব পাওয়া মুক্তিযোদ্ধাদেৰ বীৰত্বগাথা (দ্বিতীয় খণ্ড). প্ৰথমা প্ৰকাশন. মাৰ্চ ২০১৩. পৃষ্ঠা. ৩৫. ISBN 9789849025375.