আৰ্টোৰ শ্ব'পেনহাৱাৰ ((/ˈʃpənhaʊər/ shoh-pən-how-ər,[1] জাৰ্মান: [ˈaɐtʊɐ ˈʃoːpm̩haʊɐ] ( শুনক)) ঊনবিংশ শতিকাৰ এগৰাকী জাৰ্মান দাৰ্শনিক। তেওঁৰ আতাইতকৈ ইখ্যাত কৰ্ম হ'ল ১৮১৮ চনত প্ৰকাশিত আৰু ১৮৪৪ চনত বিস্তাৰিত দ্য ৱৰ্লড এজ ৱিল এণ্ড ৰিপ্ৰেজেণ্টেশ্যন। এই কৰ্মত তেওঁ দৃশ্য জগতক এক অন্ধ তাত্ত্বিক ইচ্ছাৰ ফল বুলি যুক্তি দাঙি ধৰিছে।[2][3] ইমানুৱেল কান্টৰ (১৭২৪–১৮০৪) অতিক্ৰমণীয় আদৰ্শবাদৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰি শ্বোপেন-হোৱাৰে জাৰ্মান আদৰ্শবাদৰ সমসাময়িক ধাৰণাক নাকচ কৰা নাস্তিক আধ্যাত্মিক আৰু নৈতিক ব্যৱস্থা গঢ়ি তুলিছিল।[4]

শ্বেপেন হোৱাৰ
আৰ্থাৰ শ্বোপেন হোৱাৰ
জন্ম ২২ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৭৮৮গ্ডানস্ক (ডানজিগ), পোলেণ্ড ৰাজ্যৰ মুকুট, পোলেণ্ড–লিথুৱেনিয়া কমনৱেলথ
মৃত্যু ২১ চেপ্তেম্বৰ, ১৮৬০ (বয়স ৭২) ফ্ৰেংকফৰ্ট, জাৰ্মান কনফেডাৰেচন
শিক্ষা * বিখ্যাত জিমনেছিয়াম * গটিংগেন বিশ্ববিদ্যালয় জেনা বিশ্ববিদ্যালয় (পি এইচ ডি, ১৮১৩)
কাল ১৯শ শতিকাৰ দৰ্শন
পৰিসৰ পাশ্চ্যাত্য দৰ্শন
স্বাক্ষৰ

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

সম্পাদনা কৰক

১৭৮৮ চনৰ ২২ ফেব্ৰুৱাৰীত গ্ডানস্কত (তেতিয়াৰ পোলেণ্ড–লিথুৱেনিয়ান কমনৱেলথৰ অংশ; পিছলৈ প্ৰুছিয়া ডানজিগ ৰাজ্যত) হাইনৰিখ ফ্লৰিছ শ্বোপেনহাউৰৰ ঘৰত জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল । তেওঁলোক এক ধনী জাৰ্মান পেট্ৰিচিয়ান পৰিয়ালৰ বংশধৰ।[5]

ইমানুৱেল কাণ্টঅতীন্দ্ৰিয় আদৰ্শবাদৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি শ্ব'পেনহাৱাৰে এক নাস্তিক অধিবিদ্যা আৰু নৈতিক ব্যৱস্থাৰ সৃষ্টি কৰিছিল যি সমকালীন জাৰ্মান আদৰ্শবাদৰ বিপৰীত আছিল।[6][7] তেওঁ এনে প্ৰথম পাশ্চাত্য দাৰ্শনিকৰ অন্যতম যিয়ে ভাৰতীয় দৰ্শন আৰু বৈৰাগ্য, আত্মনৰ অস্তিত্বহীনতা আৰু জগত-যে-মায়া সেই ধাৰণাক সঁহাৰি জনাইছিল।[8][9] তেওঁৰ কৰ্মক দাৰ্শনিক নিৰাশাবাদৰ উদাহৰণ বুলি কোৱা হয়।[10][11][12]

শ্বোপেন-হোৱাৰ আছিল পশ্চিমীয়া দৰ্শনৰ প্ৰথম চিন্তাবিদসকলৰ ভিতৰত এজন যিয়ে ভাৰতীয় দৰ্শনৰ উল্লেখযোগ্য নীতিসমূহ যেনে তপস্যা, আত্মাক অস্বীকাৰ আৰু পৃথিৱী-আভাস হিচাপে ধাৰণা আদিৰ অংশীদাৰ আৰু দৃঢ়তা প্ৰদান কৰিছিল।[13] তেওঁৰ এই কামক দাৰ্শনিক নিৰাশাবাদৰ আদৰ্শ প্ৰকাশ হিচাপে বৰ্ণনা কৰা হৈছে।[14] যদিও তেওঁৰ কামে জীৱনকালত যথেষ্ট মনোযোগ আকৰ্ষণ কৰিব নোৱাৰিলে, তথাপিও দৰ্শন, সাহিত্য, বিজ্ঞানকে ধৰি বিভিন্ন শাখাত তেওঁৰ মৰণোত্তৰ প্ৰভাৱ পৰিছিল। নান্দনিকতা, নৈতিকতা, মনোবিজ্ঞানৰ ওপৰত তেওঁৰ লেখাই বহু চিন্তাবিদ আৰু শিল্পীক প্ৰভাৱিত কৰিছে।

তেওঁৰ জীৱিতাৱস্থাত তেওঁৰ চিন্তাই বিশেষ সঁহাৰি লাভ নকৰিলে। কিন্তু তেওঁৰ মৃত্যুৰ পাছত দৰ্শন, সাহিত্য আৰু বিজ্ঞানত ভালেমান প্ৰভাৱ দেখা গ'ল। বৈৰাগ্য, নৈতিকতা আৰু মনোবিজ্ঞানৰ ওপৰত তেওঁৰ লেখে অনেক চিন্তাবিদক প্ৰভাৱিত কৰিছে। এমিল কিয়'ৰিয়ান, ফ্ৰিড্ৰিখ নিৎজে,[15] লুডৱিগ ৱিৎজেনষ্টাইন[16] দৰে দাৰ্শনিক, আৰৱিন শ্ৰ'ডিঙাৰ, এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন[17] দৰে বিজ্ঞানী, কাৰ্ল য়ুং, চিগমাণ্ড ফ্ৰয়ড[18] দৰে মনোবিজ্ঞানী, লিয়' টলষ্টয়,[19] হাৰ্মান মেল্ভিল,[20] থমাচ মান, হাৰ্মান হেচে,[21] মাচাড' ডে আছিছ,[22] জৰ্জ লুই বৰ্জেছ, মাৰ্চেল প্ৰাউষ্ট,[23] চেমুৱেল বেকেট[24] দৰে লেখক আৰু ৰিচাৰ্ড ৱেগ্নাৰ,[25] য়হানেছ ব্ৰামছ,[26] আৰ্ণল্ড শ্বৱেনবাৰ্গ[27][28] আৰু গুষ্টাভ মাহ্লেৰ[29] দৰে সুৰকাৰক তেওঁ প্ৰভাৱিত কৰিছে।

আৰ্থাৰ শ্বোপেন-হোৱাৰৰ ৭২ বছৰ বয়সত ১৮৬০ চনৰ ২১ চেপ্তেম্বৰত জাৰ্মান কনফেডাৰেচনৰ ফ্ৰেংকফৰ্টত মৃত্যু হয়।

তথ্য সংগ্ৰহ

সম্পাদনা কৰক
  1. Wells, John C. (2008), Longman Pronunciation Dictionary (3rd সম্পাদনা), Longman, ISBN 9781405881180 
  2. Arthur Schopenhauer (2004). Essays and Aphorisms. Penguin Classics. পৃষ্ঠা. 23. ISBN 978-0-14-044227-4. https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/23. 
  3. The Oxford Encyclopedic English Dictionary. 'Schopenhauer': Oxford University Press. 1991. p. 1298. আই.এচ.বি.এন. 978-0-19-861248-3.
  4. Dale Jacquette, ed. (2007). Schopenhauer, Philosophy and the Arts. Cambridge University Press. p. 162. ISBN 978-0-521-04406-6. For Kant, the mathematical sublime, as seen for example in the starry heavens, suggests to imagination the infinite, which in turn leads by subtle turns of contemplation to the concept of God. Schopenhauer's atheism will have none of this, and he rightly observes that despite adopting Kant's distinction between the dynamical and mathematical sublime, his theory of the sublime, making reference to the struggles and sufferings of struggles and sufferings of Will, is unlike Kant's.
  5. Cartwright, David E. (2010). Schopenhauer: A Biography. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-82598-6.
  6. The World as Will and Representation, vol. 3, Ch. 50.
  7. Dale Jacquette, ed (2007). Schopenhauer, Philosophy and the Arts. Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 162. ISBN 978-0-521-04406-6. "For Kant, the mathematical sublime, as seen for example in the starry heavens, suggests to imagination the infinite, which in turn leads by subtle turns of contemplation to the concept of God. Schopenhauer's atheism will have none of this, and he rightly observes that despite adopting Kant's distinction between the dynamical and mathematical sublime, his theory of the sublime, making reference to the struggles and sufferings of struggles and sufferings of Will, is unlike Kant's." 
  8. See the book-length study about oriental influences on the genesis of Schopenhauer's philosophy by Urs App: Schopenhauer's Compass. An Introduction to Schopenhauer's Philosophy and its Origins. Wil: UniversityMedia, 2014 (আই.এচ.বি.এন. 978-3-906000-03-9)
  9. Hergenhahn, B. R. (2009). An Introduction to the History of Psychology (6th সম্পাদনা). Cengage Learning. পৃষ্ঠা. 216. ISBN 978-0-495-50621-8. "Although Schopenhauer was an atheist, he realized that his philosophy of denial had been part of several great religions; for example, Christianity, Hinduism, and Buddhism." 
  10. Arthur Schopenhauer (2004). Essays and Aphorisms. Penguin Classics. পৃষ্ঠা. 22–36. ISBN 978-0-14-044227-4. https://archive.org/details/essaysaphorisms00scho/page/22. "…but there has been none who tried with so great a show of learning to demonstrate that the pessimistic outlook is justified, that life itself is really bad. It is to this end that Schopenhauer's metaphysic of will and idea exists." 
  11. Studies in Pessimism – audiobook from LibriVox.
  12. Studies in Pessimism – audiobook from LibriVox.
  13. See the book-length study about oriental influences on the genesis of Schopenhauer's philosophy by Urs App: Schopenhauer's Compass. An Introduction to Schopenhauer's Philosophy and its Origins. Wil: UniversityMedia, 2014 (ISBN 978-3-906000-03-9)
  14. Arthur Schopenhauer (2004). Essays and Aphorisms. Penguin Classics. pp. 22–36. ISBN 978-0-14-044227-4. ...but there has been none who tried with so great a show of learning to demonstrate that the pessimistic outlook is justified, that life itself is really bad. It is to this end that Schopenhauer's metaphysic of will and idea exists. Studies in Pessimism – audiobook from LibriVox.
  15. Addressed in: Cate, Curtis. Friedrich Nietzsche. Chapter 7.
  16. Culture & Value, p. 24, 1933–34
  17. Albert Einstein in Mein Glaubensbekenntnis Archived 2022-03-11 at the Wayback Machine (August 1932): "I do not believe in free will. Schopenhauer's words: 'Man can do what he wants, but he cannot will what he wants,[Der Mensch kann wohl tun, was er will, aber er kann nicht wollen, was er will]' accompany me in all situations throughout my life and reconcile me with the actions of others, even if they are rather painful to me. This awareness of the lack of free will keeps me from taking myself and my fellow men too seriously as acting and deciding individuals, and from losing my temper." Schopenhauer's clearer, actual words were: "You can do what you will, but in any given moment of your life you can will only one definite thing and absolutely nothing other than that one thing." [Du kannst tun was du willst: aber du kannst in jedem gegebenen Augenblick deines Lebens nur ein Bestimmtes wollen und schlechterdings nichts anderes als dieses eine.] On the Freedom of the Will, Ch. II.
  18. Magee, Bryan. The Philosophy of Schopenhauer. ISBN 9780198237228. 
  19. Maertz, Gregory (1994). "Elective Affinities: Tolstoy and Schopenhauer". Wiener Slavistisches Jahrbuch (Harrassowitz Verlag) খণ্ড 40: 53–62. ISSN 0084-0041. http://www.jstor.org/stable/24748326. 
  20. Melville, Herman. "Melville's Marginalia". Melville's Marginalia Online. http://melvillesmarginalia.org/Note.aspx?id=102। আহৰণ কৰা হৈছে: 1 September 2020. 
  21. Punsly, Kathryn (2012). The Influence of Nietzsche and Schopenhauer on Hermann Hesse. CMC Senior Theses. Paper 347. https://scholarship.claremont.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1353&context=cmc_theses Retrieved on 19 March 2021.
  22. Wicks, Robert (2011). Schopenhauer's The world as will and representation : a reader's guide. প্ৰকাশক London: Continuum. ISBN 978-0-8264-3181-3. OCLC 721337622. 
  23. Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.
  24. Wicks, Robert (2018). Zalta, Edward N.. ed. The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. https://plato.stanford.edu/archives/sum2017/entries/schopenhauer/. 
  25. Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.
  26. Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.
  27. Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.
  28. "Schönberg's Library – Alphabetical List". www.schoenberg.at. https://www.schoenberg.at/index.php/en/101-standard-english/1265-schoenbergs-bibliothek-a-sp-574647075। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-03-19. 
  29. Shapshay, Sandra, "Schopenhauer's Aesthetics", The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2018 Edition), Edward N. Zalta (ed.),https://plato.stanford.edu/archives/sum2018/entries/schopenhauer-aesthetics Retrieved on 19 March 2021.