কাজলীচকী
কাজলীচকী(আহোম: 𑜀𑜠𑜊𑜡𑜎𑜣,ইংৰাজী: Kajali fort) আহোম ৰাজ্য (মু'ঙ দুন চুন খাম,𑜉𑜢𑜤𑜂𑜫 𑜓𑜤𑜃𑜫 𑜏𑜤𑜃𑜫 𑜁𑜪)ৰ সুৰক্ষাৰ বাবে স্থাপন কৰা আহোম সেনাছাউনী আছিল যি বৰ্তমান প্ৰত্নতত্ব বিভাগৰ দ্বাৰা এখন সংৰক্ষিত প্ৰত্নতাত্ত্বিক ক্ষেত্ৰ।[2] এই সেনা চাউনী কলং নৈৰ পশ্চিম মুখত স্থাপন কৰা হৈছিল।[3][4] কাজলীচকী কাজলিমুখীয়া গোহাঞি আৰু কাজলি ৰজাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হৈছিল, তেওঁ কাজলমুখত বসবাস কৰি তাত থকা সেনাবাহিনীৰ কোঠ আৰু ১০০০ জন সৈন্য পৰিচালনা কৰিছিল।[5] শৰাইঘাটৰ ৰণত এই সেনাৰ চকীৰ যথেষ্ঠ প্ৰাধান্য আছিল।
| কাজলীচকী | |
|---|---|
| কাজলিচকী 𑜀𑜠𑜊𑜡𑜎𑜣 | |
| ধৰণ | সেনা চাউনী |
| অৱস্থান | কামৰূপ মহানগৰ জিলা, অসম |
| নিৰ্মাণৰ কাৰণ | আহোম ৰাজ্য মুং দুন চুন খামৰ সুৰক্ষাৰ বাবে |
| মৌলিক ব্যৱহাৰ | শৰাইঘাটৰ ৰণত |
| সাম্প্ৰতিক ব্যৱহাৰ | সংৰক্ষিত প্ৰত্নতাত্ত্বিক ক্ষেত্ৰ |
| পৰিচালক বৰ্গ | পূৰাতাত্ত্বিক সঞ্চালকালয়, অসম চৰকাৰ[1] |
| গৰাকী | কাজলিমুখীয়া গোহাঞি |
ৰণত ব্যৱহাৰ
সম্পাদনা কৰকবান-তি কোঠৰ উদ্ধাৰ
সম্পাদনা কৰককাজলীচকীতে চাওঁফা চ্যু-চেং-ফাৰ দিনত কাজলি ৰজা নামৰ এজন ৰজা দায়িত্বত ৰখা হৈছিল।[6] লাকনি কাট-ৰাও বৰ্ষ (১৬৩৭ চনত) চাওফা চ্যু-চেং-ফাই নেওগ ফুকনৰ পুতেক এজনক কাজলিত কাজলি ৰজাৰ লগতে আহোম ৰাজ্যৰ কেইবাজনো ৰজাক আৰু ডাঙৰীয়াক গোট খুৱাই উপহাৰ দিয়াৰ লগতে মোগলৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ আদেশ দিছিল।[6] মোগলৰ সৈতে হোৱা ৰণত বান-তি নামৰ কোঠটো মোগলে লৈছিল।[6] আহোম সেনাই নিশা হাবানখান নামৰ মোগল বিষয়া আৰু বহু মুছলমানক হত্যা কৰি বহু বন্দুক, তৰোৱাল আৰু দহটা ঘোঁৰা লৈছিল।[6] বান-তিৰ উদ্ধাৰত কাজালীচকী ব্যৱহাৰ হৈছিল।
কাজলীৰ ৰণ (১৬৪০)
সম্পাদনা কৰকচাওফা চ্যু-ছেং-ফাৰ শাসন কালত লাক-নি ৰাও-চেও বৰ্ষ (ইংৰাজী ১৬৪০ চনত) মুছলমান সেনাই আগীয়াথুঠি গড় দখল কৰি কাজলীলৈকে আগুৱাই আহি কাজলী দখল কৰিছিল।[7] চাওফা চ্যু-ছেং-ফাই বৰগোহাঞি (থাও লুং), বুঢ়াগোহাঞি (ফ্ৰুং মুঙ) আৰু বৰপাত্ৰ গোহাঞিক (ছেং লুং) কাজলিত দখল কৰি থকা মুছলমান সৈন্যক খেদিবলৈ আদেশ দিছিল।[7] কিন্তু এই খবৰ পোৱাৰ আগেয়ে হৰি ডেকা আৰু মৰোৱা কোঁৱৰ নামৰ বিষয়া দুজনে আক্ৰমন কৰি কাজলি পুনৰ উদ্ধাৰ কৰি শত্ৰু পক্ষক খেদি পঠাই।[7] চ্যু-ছেং-ফাই বৰবৰুৱাক (ফু-কে-লুং) কাজলিত ৰখি থকাৰ আদেশ দিয়ে।[7] মুছলমান সৈন্য আকৌ ঘূৰি আহি কাজলিত আক্ৰমণ কৰে আৰু দুয়ো পক্ষৰ বহুতো লোক মৰে। মুছলমান সৈন্য যুঁজিব নোৱাৰি পিছুৱাই যায়।[7] ডাঙৰীয়া সকলে চাওফাৰ আদেশলৈ অপেক্ষা নকৰি শত্ৰু পক্ষক বালিৰ চৰত বৃহৎ অস্ত্ৰ আৰু নাও লৈ খেদি যায়। মোগল সৈন্যই ডাঙৰ জাহাজ লৈ আগবাঢ়ি আহে।[7] বিহুৱা আৰু লাই হাজৰিকা নামৰ দুজন বিষয়া যুদ্ধ এৰি পলাই যোৱাত চ্যু-চেং-ফাই মৃত্যু দণ্ড দিয়ে। আহোম সৈন্য পিছুৱাই কলিয়াবৰৰ গড়ত ছাউনী পাতে।[7]
বৰ্তমানৰ কাজলীচকী
সম্পাদনা কৰকবৰ্তমান কাজলিচকি এক পৰ্যটনৰ কেন্দ্ৰৰ লগতে প্ৰত্নতাত্ত্বিক স্থান। কাজলি চকীৰ পিন নং হৈছে ৭৮১১৫০।[8]
লগতে চাওক
সম্পাদনা কৰকতথ্য সংগ্ৰহ
সম্পাদনা কৰক- ↑ Protected Archaeological Sites and Monuments
- ↑ Protected Archaeological Sites and Monuments
- ↑ (Gait 1906:65)
- ↑ (Allen 1905:32)
- ↑ (Gait 1906:234)
- ↑ 6.0 6.1 6.2 6.3 (Baruah 1930:113)
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 7.6 (Baruah 1930:124)
- ↑ Kajali chowki postal code - pincode area
উৎস প্ৰসংগ
সম্পাদনা কৰক- Baruah, GC (1930), Ahom-Buranji, https://books.google.co.in/books/about/Ahom_Buranji.html?id=LKScnQEACAAJ&redir_esc=y
- Gait, Edward A (1906), A History of Assam, প্ৰকাশক Calcutta, http://books.google.com/?id=w-6kr1IyHJkC
- Allen, Basil Copleston (1905), Assam District Gazetteers: Nowgong, https://www.google.co.in/books/edition/Assam_District_Gazetteers_Nowgong/lXAoAAAAYAAJ?hl=en