কুণ্ডল শ্বাহী ভাষা
কুণ্ডল শ্বাহী (کنڈل شاہی, Kunḍal Šāhī) এটি দাৰ্দিক ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা যি পাকিস্তান অধীকৃত কাশ্মীৰৰ নীলম উপত্যকাৰ কুণ্ডল শ্বাহী গাঁৱৰ প্ৰায় ৭০০ লোকে ব্যৱহাৰ কৰে।[2] ই এটি বিপদাপন্ন ভাষা যাৰ থলুৱা ভাষী লোকে হিন্দকো ভাষা আকোৱালি ল'ব ধৰিছে।[3]
| Kundal Shahi | |
|---|---|
| کنڈل شاہی Kunḍal Šāhī | |
 | |
| থলুৱা অঞ্চল | Pakistan |
| অঞ্চল | Neelam Valley |
| স্থানাঙ্ক | 34°33′17″N 73°50′38″E / 34.5548°N 73.8439°E |
স্থানীয় ভাষিক |
700 (2005)e18 |
ভাষা পৰিয়াল |
|
| ভাষা সংকেত | |
| ISO 639-3 | shd |
| গ্লোটোলগ | kund1257[1] |
ধ্বনিতত্ত্ব
সম্পাদনা কৰকতলত কুণ্ডল শ্বাহী ভাষাৰ ধ্বনিসমূহৰ সবিশেষ প্ৰদান কৰা হৈছে।[4]
স্বৰধ্বনি
সম্পাদনা কৰকদাৰ্দিক ভাষাসমূহৰ মাজত কুণ্ডল শ্বাহী ভাষাৰ এক স্বকীয় বৈশিষ্ট্য হ'ল যে এই ভাষাত ফ্ৰণ্ট ৰাউণ্ডেড স্বৰধ্বনি শুনা যায়।[5]
| Front | Central | Back | ||
|---|---|---|---|---|
| unrounded | rounded | unrounded | rounded | |
| Close | i iː | y yː | u uː | |
| Close-Mid | e eː | øː | ə | o oː |
| Open-Mid | ɛ ɛː | ʌ | ɔ ɔː | |
| Open | a aː | |||
ব্যঞ্জনধ্বনি
সম্পাদনা কৰককাশ্মিৰী ভাষাৰ দৰেই কুণ্ডল শ্বাহীও আন দাৰ্দিক ভাষাসমূহৰ মাজত আচহুৱা কাৰণ এই ভাষাত কোনো মূৰ্ধন্য ফ্ৰিকেটিভ আৰু এফ্ৰিকেট নাই।[5]
| Labial | Alveolar | Retroflex | Palatal | Velar | Glottal | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Nasal | m | n | ɳ | (ŋ) | |||
| Plosive/ | voiceless | p | t | ʈ | tʃ | k | |
| aspirated | pʰ | tʰ | ʈʰ | tʃʰ | kʰ | ||
| voiced | b | d | ɖ | dʒ | ɡ | ||
| Fricative | voiceless | f | s | ʃ | x | h | |
| voiced | z | ||||||
| Lateral | l | ||||||
| Flap | ɾ | ɽ | |||||
| Approximant | j | w | |||||
সুৰ
সম্পাদনা কৰকআন কেইবাটাও দাৰ্দিক ভাষাৰ দৰেই কুণ্ডল শ্বাহী ভাষাৰো নাইবা এটি ফোনেমিক সুৰ আছে নহ'লে এটি ধ্বনি নিক্ষেপণ (pitch) স্বৰভংগি আছে।[6] শব্দসমূহৰ কেৱল এটাহে স্বৰভংগিসম্বন্ধীয় "ম'ৰা" (mora) থাকিব পাৰে, যি উচ্চ স্বৰ সূচায়; আন ম'ৰাৰ নিম্ন বা সাধাৰণ স্বৰ থাকে।[5]
বিপদাপন্ন
সম্পাদনা কৰককুণ্ডল শ্বাহী ভাষাৰ থলুৱা ভাষীৰ সংখ্যা ৫০০তকৈও কম, যাৰ গড়িষ্ঠসংখ্যকেই বয়সত ৪০ৰ ঊৰ্ধৰ। সেয়ে ই এক অতিকৈ লুপ্তপ্ৰায় ভাষা।[7]
তথ্য সংগ্ৰহ
সম্পাদনা কৰক- ↑ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds (2017). "Kundal Shahi". Glottolog 3.0. প্ৰকাশক Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. http://glottolog.org/resource/languoid/id/kund1257.
- ↑ "Kundal Shahi" (en ভাষাত). Ethnologue. https://www.ethnologue.com/language/shd.
- ↑ A. Rehman, Khawaja; L. G. Baart, Joan (2005). "A First Look at the Language of Kundal Shahi in Azad Kashmir". SIL International. https://www.sil.org/system/files/reapdata/10/55/83/10558360034839761273787716304857102032/silewp2005_008.pdf.
- ↑ Baart & Rehman 2005, পৃষ্ঠা. 10–13.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 Baart & Rehman 2005.
- ↑ Baart 2003, পৃষ্ঠা. 3, 6.
- ↑ "A first look at the language of Kundal Shahi in Azad Kashmir". 28 January 2013. https://www.sil.org/resources/archives/7866.
গ্ৰন্থ তালিকা
সম্পাদনা কৰক- Baart, Joan L. G. (2003), Tonal features in languages of northern Pakistan, National Institute of Pakistan Studies, Quaid-i-Azam University and Summer Institute of Linguistics, pp. 3, 6, archived from the original on 2023-11-09, https://web.archive.org/web/20231109204206/http://www.fli-online.org/documents/linguistics/tone_in_np.pdf, আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-07-19
- Baart, Joan L. G.; Rehman, Khawaja A. (2005). "A first look at the language of Kundal Shahi in Azad Kashmir". SIL Electronic Working Papers. https://www.sil.org/resources/archives/7866.
আৰু পঢ়ক
সম্পাদনা কৰক- Rehman, Khawaja A. (2011). "Ergativity In Kundal Shahi, Kashmiri And Hindko". In Mark Turin. Himalayan languages and linguistics: studies in phonology, semantics, morphology and syntax. Brill's Tibetan studies library, Languages of the greater Himalayan region. প্ৰকাশক Leiden: Brill. পৃষ্ঠা. 219–234. ISBN 978-90-04-19448-9.
- Rehman, Khawaja A. (2011). Language Shift In the Neelam Valley: A Case Study of the Kundal Shahi Language (PhD).