টাই-লু জনগোষ্ঠী (টাই-লু: ᦺᦑᦟᦹᧉ, চীনা: 傣仂, Dǎi lè) হৈছে এটা টাই গোট যি চীন, লাওচ, থাইলেণ্ড, ম্যানমাৰ আৰু ভিয়েটনামত বাস কৰে। তেওঁলোকে এক প্ৰকাৰৰ দক্ষিণ পশ্চিম টাই ভাষা কয়।

টাই-লু
মুঠ জনসংখ্যা
৫৫৬,০০০+
উল্লেখযোগ্য জন-অধ্যুষিত অঞ্চলসমূহ
চীন (চিচুৱাংবান্না দাই স্বায়ত্ব প্ৰান্ত), (ম্যানমাৰ), লাওচ, থাইলেণ্ড (উত্তৰ থাইলেণ্ড) আৰু ভিয়েটনাম (Lai Châu Province)
 চীন ২৮০,০০০ (২০০০) দাই হিচাপে স্বীকৃত
 লাউচ ১২৬,২২৯ (২০১৫) লু হিচাপে স্বীকৃত[1]
 থাইলেণ্ড ১০,০০,০০০ (২০০১) থাই লু হিচাপে স্বীকৃত
 ম্যানমাৰ ৬০,০০০ (২০১৩) ছান হিচাপে স্বীকৃত
 ভিয়েটনাম ৬,৭৫৭ (২০১৯) লু হিচাপে স্বীকৃত[2]
 আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ ৪,০০০ (১৯৯৮)[3]
ভাষাসমূহ

টাই-লুচীনামানলাওটিয়ানথাইউত্তৰ থাইভিয়েটনামী

ধৰ্ম

তাই লোক ধৰ্ম[4]বৌদ্ধ ধৰ্ম

সংশ্লিষ্ট নৃতাত্ত্বিক গোষ্ঠী

টাই জাতি টাই-য়াই জনগোষ্ঠী টাই নুয়া

ব্যুৎপত্তি

সম্পাদনা কৰক

লু (ລື້) শব্দটো লাও জনগোষ্ঠীৰ সৈতে টাই লু ভাষাত মিল আছে। টাই লুক টাই লু, দাই লে আৰু দাই লু হিচাপে লিখিব পৰা যায়। তেওঁলোকক চিচুৱাংবান্না দাই, চিপচংপান্না টাই লুৰিয়ান আৰু টাই চিপচংপান্না বুলিও জনা যায়। টাই ভাষাসমূহলু (เหนือ,টাই লু: ᦟᦹᧉ) শব্দটোৱে উত্তৰ বুজায়, সেয়েহে তেওঁলোকৰ জাতিসত্তাৰ নামৰ অৰ্থ হৈছে উত্তৰ টাই, যাৰ অৰ্থ তেওঁলোকে টাই নুৱা জনগোষ্ঠীৰ সৈতে মিলে।

ভিয়েটনামত, অধিকাংশ লু জনগোষ্ঠীয়ে লাই চৌ প্ৰদেশত বাস কৰে আৰু ২০০৯ চনত মুঠ জনসংখ্যা ৫,৬০১ আছিল। চীনত তেওঁলোকক আনুষ্ঠানিকভাৱে দাই জনগোষ্ঠীৰ এটা অংশ হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হৈছে। ২০০০ চনৰ লোকপিয়লৰ মতে প্ৰায় ২,৮০,০০০ দাই জনগোষ্ঠীয়ে লু ভাষা কয়। থাইলেণ্ডত তেওঁলোকক থাই লু (ไทลื้อ) বুলি কোৱা হয় আৰু ২০০১ চনত মুঠ জনসংখ্যা প্ৰায় ৮৩,০০০ আছিল বুলি অনুমান কৰা হয়।[5] অধিকাংশ থাই লু জনগোষ্ঠীয়ে থাইলেণ্ডৰ নান প্ৰদেশ, চিয়াং ৰাই প্ৰদেশ, ফায়াও প্ৰদেশ আৰু চিয়াং মাই প্ৰদেশত বাস কৰে। তেওঁলোকে খাপ লু (ไทลื้อขับ, th) আৰু পি মাই (ปี่แม่) - ফ্ৰী ৰিড নামৰ বাঁহৰ বাদ্য বজায়।

ভিয়েটনামত, লু জনগোষ্ঠী মুঙ থেং ("টাই জনগোষ্ঠীৰ দেৱতাৰ ভূমি", টাই লু: মুঙ থেং)ত বাস কৰে। তেওঁলোকে মুঙ থেংত তাম ভান প্ৰাচীৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। বৰ্তমান সময়ত প্ৰায় সকলো ভিয়েটনামী লু লাই চৌ প্ৰদেশত বাস কৰে। লু জনগোষ্ঠীয়ে পিতৃৰ উপাধি গ্ৰহণ কৰে আৰু পুৰুষৰ মাজত মধ্য নাম হিচাপে বạ আৰু মহিলাৰ মাজত থাকে।

  1. "Results of Population and Housing Census 2015". Lao Statistics Bureau. https://lao.unfpa.org/sites/default/files/pub-pdf/PHC-ENG-FNAL-WEB_0.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: ১ মে ২০২০. 
  2. "Report on Results of the 2019 Census". General Statistics Office of Vietnam. https://drive.google.com/file/d/1YK6iY-j0AfZTuip28Py2Gmz5P8zw04Rn/view?usp=sharing। আহৰণ কৰা হৈছে: ১ মে ২০২০. 
  3. Tai Lue, Infomekong.com
  4. Placzek, Kanittanan, James, Wilaiwan (1986). "Historical and contemporary meaning of Thai khwan: The use of lexical meaning change as an indicator of cultural change" (en ভাষাত). Religion, Values, and Development in Southeast Asia. Institute of Southeast Asian Studies. পৃষ্ঠা. 146–166. ISBN 978-9971-988-20-3. https://books.google.com/books?id=Xat2NiVRZYAC. 
  5. Johnstone and Mandryk 2001; cited in "Ethnologue: Languages of the World, Online version". SIL International. http://www.ethnologue.com/language/khb.