পাটলিপুত্ৰ

পাটলিপুত্ৰ আছিল প্ৰাচীন ভাৰতৰ এখন চহৰ। এয়া বৰ্তমান ভাৰতৰ বিহাৰ ৰাজ্যৰ ৰাজধানী পাটনা চহৰৰ ওচৰত অৱস্থিত আছিল ৷ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৪৯০ চনত মগধৰ ৰজা অজাতশত্ৰুৱে গংগা নদীৰ পাৰত এটা সৰু দুৰ্গ আকৃতিত পতলিগ্ৰাম বা পাটলিপুত্ৰ চহৰখন স্থাপন কৰিছিল।

আধুনিক পাটনা চহৰৰ আশে-পাশে ব্যাপকভাৱে প্ৰত্নতাত্ত্বিক খননকাৰ্য কৰা হৈছে। ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে কৰা খনন কাৰ্য্যৰ পৰা জনা গৈছে যে ইয়াত এটা বৃহৎ আকাৰৰ দুৰ্গ অৱস্থিত আছিল। তাৰোপৰি জনা গৈছে যে দুৰ্গোটো মজবুত কৰিবলৈ কাঠৰ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।