বৃহৎ মৰমন (ইংৰাজী: Great Mormon, বৈজ্ঞানিক নাম-Papilio memnon) এটা ডাঙৰ আকাৰৰ চাতকনেজীয়া পখিলা (Swallowtail butterfly)ৰ প্ৰজাতি৷ এই পখিলাবিধ ঘাইকৈ দক্ষিণ এছিয়াত দেখিবলৈ পোৱা যায়৷ ই এবিধ বহুলভাৱে বিস্তৃত হৈ থকা পখিলাৰ প্ৰজাতি আৰু ইয়াৰ প্ৰায় তেৰবিধ উপ-প্ৰজাতি দেখিবলৈ পোৱা যায়৷

বৃহৎ মৰমন (Great Mormon)
জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন
ৰাজ্য: Animalia
পৰ্ব: Arthropoda
শ্ৰেণী: Insecta
বৰ্গ: Lepidoptera
পৰিয়াল: Papilionidae
গণ: Papilio
প্ৰজাতি: P. memnon
বৈজ্ঞানিক নাম
Papilio memnon
Linnaeus, 1758
Subspecies
  • P. m. memnon
  • P. m. agenor Linnaeus, 1768
  • P. m. anceus Cramer, [1779]
  • P. m. thunbergi Siebold, 1824
  • P. m. lowii Druce, 1873
  • P. m. oceani Doherty, 1891
  • P. m. merapu Doherty, 1891
  • P. m. pryeri Rothschild, 1895
  • P. m. clathratus Rothschild
  • P. m. subclathratus Fruhstorfer
  • P. m. coeruleus van Eecke
  • P. m. perlucidus Fruhstorfer
  • P. m. heronus Fruhstorfer, 1902
  • P. m. tanahsahi Eliot, 1982
সমাৰ্থক

Princeps memnon

Underside

বৃহৎ মৰমন পখিলাৰ পাখিৰ দৈৰ্ঘ্য প্ৰায় ১২০-১৫০ মিমি পৰ্যন্ত হয়৷ ইয়াৰ চাৰিপ্ৰকাৰৰ (form) মতা পখিলা আৰু বহুতো ধৰণৰ মাইকী পখিলা দেখা পোৱা যায়৷ মাইকী বৃহৎ মৰমনে অন্য অখাদ্য (unpalatable) পখিলাৰ অনুকৰণধৰ্মিতা দেখুৱাব পাৰে৷[1][2][3]

বিস্তৃতি

সম্পাদনা কৰক

বৃহৎ মৰমন পখিলা উত্তৰ-পূব ভাৰতৰ ছিক্কিম, অসম আৰু নাগালেণ্ড, নেপাল, বাংলাদেশ, ভূটান, ম্যানমাৰ, আন্দামান আৰু নিকোবাৰ দ্বীপপূঞ্জ, চীন, টাইৱান, জাপান, থাইলেণ্ড, লাওছ, ভিয়েটনাম,, মালয়েছিয়া আৰু ইন্দোনেছিয়া আদি দেশত দেখিবলৈ পোৱা যায়৷

বাসস্থান

সম্পাদনা কৰক

বৃহৎ মৰমন পখিলাই হিমালয়ৰ ২১০০ মিটাৰ পৰ্যন্ত বাস কৰিব পাৰে , কিন্তু ইয়াক সাধাৰণতে সাগৰ পৃষ্ঠৰ পৰা কম উচ্চতাতে দেখিবলৈ পোৱা যায়৷

বৃহৎ মৰমন পখিলাই নতুনকৈ মুকলি কৰা বনাঞ্চলত চৰিবলৈ পছন্দ কৰে৷ ইয়াক মানু্হৰ বসতি থকা অঞ্চলতো সতকাই দেখা পোৱা যায়৷ ই সাধাৰণতে Poinsettia, Jasminum, Lantana, Canna, আৰু Salvia উদ্ভিদৰ ফুলৰ মৌ খাই জীয়াই থাকে৷ ই মাটিৰ পৰা ২-৪ মিটাৰ উচ্চতাত উৰি ফুৰে৷ এই পখিলাই বোকাতো খাদ্যৰ সন্ধান কৰে (mud-puddle) বুলি জনা যায়৷

জীৱন-চক্ৰ

সম্পাদনা কৰক

বৃহৎ মৰমন পখিলাৰ পলু দেখাত সাধাৰণ মৰমনৰ দৰে প্ৰায় একেই৷ ইয়াৰো দেহত সেউজীয়া আৰু বগা দাগ কিছূমান থাকে৷

  • নেমুজাতীয়া উদ্ভিদ (Citrus) spp.
  • Fortunella spp.
  • Paramignya scandens

বৰ্তমানলৈ বৃহৎ মৰমন পখিলা বিপদমুক্ত হৈ আছে আৰু প্ৰায়বোৰ অঞ্চলতে ইয়াক সতকাই দেখা পোৱা যায়৷

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. C. A. Clarke, P. M. Sheppard & I. W. B. Thornton (1968). "The genetics of the mimetic butterfly Papilio memnon L.". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences খণ্ড 254 (791): 37–89. doi:10.1098/rstb.1968.0013. 
  2. C. A. Clarke & P. M. Sheppard (1971). "Further studies on the genetics of the mimetic butterfly Papilio memnon L.". Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences খণ্ড 263 (847): 35–70. doi:10.1098/rstb.1971.0109. 
  3. C. A. Clarke & P. M. Sheppard (1973). "The genetics of four new forms of the mimetic butterfly Papilio memnon L.". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences খণ্ড 184 (1074): 1–14. doi:10.1098/rspb.1973.0027. 
  • Collins, N. M. & Morris, M. G. (1985) Threatened Swallowtail Butterflies of the World. IUCN. ISBN 2-88032-603-6
  • Evans, W. H. (1932) The Identification of Indian Butterflies. (2nd ed), Bombay Natural History Society, Mumbai, India
  • Haribal, Meena (1994) Butterflies of Sikkim Himalaya and their Natural History.
  • Wynter-Blyth, M. A. (1957) Butterflies of the Indian Region, Bombay Natural History Society, Mumbai, India.