ৱিকিপিডিয়া

ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ

ভাৰতৰ প্রধান ৰাজনৈতিক দল
এইটো এটা অনূদিত বা অনুবাদ চলি থকা প্ৰবন্ধ। ইয়াৰ তাৎপৰ্য্য কেইবাটাও হ'ব পাৰে।

ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ (ইংৰাজী: Indian National Congress চমুকৈ INC আৰু সাধাৰণভাৱে কেৱল Congress) হ'ল ভাৰতৰ এক অন্যতম ৰাজনৈতিক দল।

ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ
সভাপতি মল্লিকাৰ্জুন খড়গে
সংসদীয় সভাপতি ছোনিয়া গান্ধী
লোকসভাত নেতা অধীৰ ৰঞ্জন চৌধুৰী
ৰাজ্যসভাত নেতা মল্লিকাৰ্জুন খড়গে
প্ৰতিষ্ঠা ২৮ ডিচেম্বৰ, ১৮৮৫
মূখ্য কাৰ্যালয় দিল্লী, ভাৰত
ৰাজনৈতিক মতাদৰ্শ Populism
Indian Nationalism
Social liberalism
Anti-communism
Democratic socialism
Social democracy
Secularism
ৱেবছাইট Official Website



এইটো পৃথিৱীৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু আটাইতকৈ পুৰণি গণতান্ত্ৰিক ৰাজনৈতিক দলসমূহৰ এটা। দলটোৰ আধুনিক উদাৰ মঞ্চক ভাৰতীয় ৰাজনৈতিক ক্ষেত্ৰত মুখ্যতঃ কেন্দ্ৰ-বাওঁ বুলি গণ্য কৰা হয়। ১৮৮৫ চনত যাদুবিদ্যাী আন্দোলন থিওচফিকেল চছাইটিৰ সদস্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা- এলান অক্টাভিয়ান হিউম, দাদাভাই নৰোজী, দিনশ্ব ৱাচা, ৱমেশ চন্দ্ৰ বনাৰ্জী, সুৰেন্দ্ৰনাথ বেনাৰ্জী, মনোমোহন ঘোষ, মহাদেৱ গোবিন্দ ৰাণাদে আৰু উইলিয়াম ৱেডাৰবাৰ্ণ- ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ ভাৰতীয় স্বাধীনতা আন্দোলনৰ নেতা হৈছিল, ভাৰতত ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰুদ্ধে সংগ্ৰামত ১৫ নিযুতৰো অধিক সদস্য আৰু ৭০ নিযুতৰো অধিক অংশগ্ৰহণকাৰী আছিল। ১৯৪৭ চনত স্বাধীনতাৰ পিছত, ই দেশৰ প্ৰভাৱশালী ৰাজনৈতিক দল হৈ পৰে, যাৰ নেতৃত্ব বেছিভাগ সময় নেহৰু-গান্ধী পৰিয়ালৰ দ্বাৰা কৰা হয়; দলৰ নেতৃত্বৰ বাবে ডাঙৰ প্ৰত্যাহ্বান শেহতীয়াকৈ গঠন হৈছে।

ইতিহাস

সম্পাদনা কৰক

ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ ইতিহাস দুটা পৃথক যুগত পৰে:

  • স্বাধীনতাৰ পূৰ্বৰ যুগ, যেতিয়া দলটো স্বাধীনতাৰ সংগ্ৰামৰ শীৰ্ষত আছিল আৰু সমগ্ৰ ভাৰতত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছিল;
  • স্বাধীনতাৰ পিছৰ যুগত, যেতিয়া দলটোৱে ভাৰতীয় ৰাজনীতিত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান উপভোগ কৰিছে, ১৯৪৭ চনত স্বাধীনতাৰ পিছত ৬০ বছৰৰ ভিতৰত ৪৮ বছৰ দেশশাসন কৰিছিল।
  • [উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]স্বাধীনতাৰ পূৰ্বৰ যুগত, কংগ্ৰেছ দুটা গোটত বিভক্ত হৈছিল, মধ্যপন্থী আৰু কৰ্মী। মধ্যপন্থীসকল অধিক শিক্ষিত আছিল আৰু ৰক্তপাত অবিহনে ৰাষ্ট্ৰক স্বাধীনতালৈ লৈ যোৱাৰ বাবে মানুহৰ বিশ্বাস জিকিব বিচাৰিছিল; কৰ্মীসকলে অৱশ্যে এটা বিপ্লৱী পথ অনুসৰণ কৰিব বিচাৰিছিল আৰু ইয়াক এটা উগ্ৰপন্থী সংগঠন হিচাপে গঢ়ি তুলিব বিচাৰিছিল।

* প্ৰাক্-স্বাধীনতা যুগ

সম্পাদনা কৰক
 
ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ প্ৰথম অধিৱেশন, বোম্বাই, 28-31, ডিচেম্বৰ, 1885।
প্ৰধান প্ৰবন্ধ: Indian National Congress - Freedom Era

কংগ্ৰেছখন থিঅ'চফিকেল চছাইটি আন্দোলনৰ ভাৰতীয় আৰু ব্ৰিটিছ সদস্যসকলে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল, বিশেষকৈ এ.ও. হিউম। এইটো পৰামৰ্শ দিয়া হৈছে যে ১৮৮৪ চনৰ ডিচেম্বৰত মাদ্ৰাজত অনুষ্ঠিত থিঅ'চফিকেল সন্মিলনৰ পিছত সতেৰজন পুৰুষৰ ব্যক্তিগত সভাত এই ধাৰণাটো ধাৰণা কৰা হৈছিল। হিউমে এই পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে, আৰু ১৮৮৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত প্ৰথম জাননী জাৰি কৰা হয় য'ত পৰৱৰ্তী ডিচেম্বৰত পুনাত প্ৰথম ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সংঘৰ বৈঠক অনুষ্ঠিত কৰা হয়।

শিক্ষিত ভাৰতীয়সকলৰ বাবে চৰকাৰত অধিক অংশ লাভ কৰাৰ উদ্দেশ্যৰে 1885 চনত স্থাপিত, ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ প্ৰথমতে ব্ৰিটিছ শাসনৰ বিৰোধী নাছিল। ডিচেম্বৰৰ সময়ত কংগ্ৰেছবছৰত এবাৰ কৈ মিলিত হৈছিল। সঁচাকৈয়ে, এজন স্কটছমেন এলান অক্টাভিয়ান হিউম আছিল, যিয়ে তেতিয়াৰ ভাইচৰয় লৰ্ড ডাফৰিনৰ অনুমোদনত বোম্বাইত ইয়াৰ প্ৰথম সাক্ষাৎ কৰিছিল। ৱমেশ চন্দ্ৰ বনাৰ্জী আইএনচিৰ প্ৰথম সভাপতি আছিল। প্ৰথম বৈঠকখন পুনেত অনুষ্ঠিত হোৱাৰ কথা আছিল, কিন্তু তাত প্লেগৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱৰ বাবে, সভাখন পিছত বোম্বাইলৈ স্থানান্তৰিত কৰা হয়। আইএনচিৰ প্ৰথম অধিৱেশন 1885 চনৰ 28-31 ডিচেম্বৰৰ পৰা অনুষ্ঠিত হৈছিল, আৰু ইয়াত 72জন প্ৰতিনিধি উপস্থিত আছিল। কেইবছৰমানৰ ভিতৰতে, চৰকাৰৰ নিৰন্তৰ বিৰোধিতাৰ সন্মুখীন হৈ আইএনচিৰ দাবীবোৰ অধিক মৌলবাদী হৈ পৰে, আৰু দলটো স্বাধীনতা আন্দোলনত অতি সক্ৰিয় হৈ পৰে। ১৯০৭ চনলৈ দলটো দুটা ভাগত বিভক্ত হৈছিল - বাল গংগাধৰ তিলকৰ গৰম দল (আক্ষৰিক ভাৱে "গৰম গোট") বা উগ্ৰপন্থী, আৰু গোপাল কৃষ্ণ গোখলেৰ নৰাম দল (আক্ষৰিক ভাৱে "কোমল গোট") বা মডাৰেট- ব্ৰিটিছৰ প্ৰতি তেওঁলোকৰ মনোভাৱৰ দ্বাৰা পৃথক। তিলকৰ প্ৰভাৱত কংগ্ৰেছ দেশৰ প্ৰথম একত্ৰিত গণ সংগঠন হিচাপে পৰিগণিত হয়, যাৰ ফলত লাখ লাখ লোক ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে একত্ৰিত হয়। ভাৰতীয় সমাজৰ সকলো সম্প্ৰদায়ক সম্প্ৰীতি প্ৰদান কৰা ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ একমাত্ৰ ৰাজনৈতিক দল আছিল।[উদ্ধৃতিৰ প্ৰয়োজন]স্বাধীনতাৰ পূৰ্বৰ যুগত, আইএনচি-ত কেইবাজনো বিশিষ্ট ৰাজনৈতিক ব্যক্তি আছিল: ভগ্নী ইণ্ডিয়ান নেচনেল এছ'চিয়েচনৰ সদস্য দাদাভাই নৰোজী, 1886 চনত কংগ্ৰেছৰ সভাপতি নিৰ্বাচিত হৈছিল, আৰু 1892 আৰু 1895 চনৰ ভিতৰত ব্ৰিটিছ হাউচ অফ কমন্সত প্ৰথম ভাৰতীয় সংসদ সদস্য; বাল গংগাধৰ তিলক; বিপিন চন্দ্ৰ পাল; লালা লাজপত ৰায়; গোপাল কৃষ্ণ গোখলে; আৰু মহম্মদ আলী জিন্না, পিছলৈ মুছলিম লীগৰ নেতা আৰু পাকিস্তান সৃষ্টিত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ১৯০৫ চনত বংগ বিভাজন আৰু ইয়াৰ ফলস্বৰূপে স্বদেশী আন্দোলনৰ সময়ত সুৰেন্দ্ৰনাথ বানাৰজী আৰু ছাৰ হেনৰী কটনৰ দ্বাৰা কংগ্ৰেছ এক গণ আন্দোলনলৈ ৰূপান্তৰিত হৈছিল। মোহনদাস গান্ধী ১৯১৫ চনত দক্ষিণ আফ্ৰিকাৰ পৰা উভতি আহে আৰু ঘোখালেৰ নেতৃত্বত মধ্যপন্থী গোটৰ সহায়ত কংগ্ৰেছৰ সভাপতি হয় আৰু খিলাফত আন্দোলনৰ সৈতে মিত্ৰতা গঠন কৰে। ইয়াৰ প্ৰতিবাদত কেইবাজনো নেতা- চিত্তৰঞ্জন দাস, এনি বেচেণ্ট, মতিলাল নেহৰুৱে স্বৰাজ পাৰ্টি স্থাপনৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ পৰা পদত্যাগ কৰে। খিলাফত আন্দোলন ভেঙ্গে পৰিছিল আৰু কংগ্ৰেছ বিভক্ত হৈছিল।

 
মহাত্মা গান্ধী, ১৯২৪ চনত কংগ্ৰেছ দলৰ সভাপতি

মহাত্মা গান্ধীৰ জনপ্ৰিয়তা বৃদ্ধি আৰু তেওঁৰ বিপ্লৱৰ সত্যাগ্ৰহ কলাৰ উত্থানৰ লগে লগে চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল, পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰু (দেশৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী), ড° ৰাজেন্দ্ৰ প্ৰসাদ (দেশৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি), খান মহম্মদ আব্বাছ খান, খান আব্দুল গফৰ খান, চক্ৰৱৰ্তী ৰাজগোপালচাৰী, ড° অনুগ্ৰহ নাৰায়ণ নাৰায়ণ সিনহা, জয়প্ৰকাশ নাৰায়ণ আজাদন আৰু মৌলনাৰায়ণ জীৱন ীপল আজৱন আহিছিল। গান্ধীৰ জনপ্ৰিয়তাৰ সৈতে ইতিমধ্যে বিদ্যমান জাতীয়তাবাদী অনুভূতিৰ সৈতে কংগ্ৰেছ দেশৰ এক শক্তিশালী গণ সংগঠন হৈ পৰিছিল, বিশেষকৈ জাতিগত পাৰ্থক্য, অস্পৃশ্যতা, দৰিদ্ৰতা আৰু ধৰ্মীয় আৰু জাতিগত সীমাৰ বিৰুদ্ধে কাম কৰি লাখ লাখ লোকক একত্ৰিত কৰিছিল। যদিও মুখ্যতঃ হিন্দু, ইয়াত প্ৰায় প্ৰতিটো ধৰ্ম, জাতিগত গোট, অৰ্থনৈতিক শ্ৰেণী আৰু ভাষিক গোটৰ সদস্য আছিল। ১৯৩৯ চনত, ১৯৩৮ আৰু ১৯৩৯ দুয়োটা ক্ষেত্ৰতে নিৰ্বাচিত সভাপতি সুভাষ চন্দ্ৰ বসুক তেওঁৰ সমাজতান্ত্ৰিক দৃষ্টিভংগীৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰা হয় আৰু কংগ্ৰেছক বিৰলা আৰু বাজাজৰ ব্যৱসায়িক প্ৰতিষ্ঠানসমূহৰ দ্বাৰা বিত্তীয় ব্যৱসায়িক গোটলৈ হ্ৰাস কৰা হয়। ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ সময়ত, কংগ্ৰেছ নিঃসন্দেহে ভাৰতৰ আটাইতকৈ শক্তিশালী ৰাজনৈতিক আৰু বিপ্লৱী সংগঠন আছিল, কিন্তু কংগ্ৰেছে কেইদিনমানৰ ভিতৰতে ভাৰত ত্যাগ আন্দোলনৰ পৰা নিজকে বিচ্ছিন্ন কৰিছিল। ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছে ভাৰতীয় জনসাধাৰণৰ একমাত্ৰ প্ৰতিনিধি বুলি দাবী কৰিব নোৱাৰিলে কিয়নো তাত আন দলবোৰৰ লগতে হিন্দু মহাসভা, আজাদ হিন্দ সৰকাৰ আৰু ফৰৱাৰ্ড ব্লক আছিল।

জৱাহৰলাল নেহৰুৰ সভাপতিত্বত ১৯২৯ চনৰ লাহোৰ অধিৱেশনৰ বিশেষ গুৰুত্ব আছে কিয়নো এই অধিৱেশনত "পূৰ্ণ স্বৰাজ" (সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতা) আইএনচিৰ লক্ষ্য হিচাপে ঘোষণা কৰা হৈছিল। ১৯৩০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীক "পূৰ্ণ স্বৰাজ দিৱস", স্বাধীনতা দিৱস হিচাপে ঘোষণা কৰা হৈছিল, যদিও ব্ৰিটিছসকল আৰু সতেৰ বছৰ ভাৰতত আছিল। (এই তাৰিখটো স্মৰণ কৰিবলৈ ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ভাৰতৰ সংবিধান আনুষ্ঠানিকভাৱে গৃহীত হৈছিল, যদিও ইয়াক ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰত গৃহীত কৰা হৈছিল। ) অৱশ্যে ১৯২৯ চনত গান্ধীয়ে দাবী কৰা অনুসৰি কেৱল ঘৰুৱা শাসনৰ দাবীত শ্ৰীনিবাস আয়েঞ্জাৰক সম্পূৰ্ণ স্বাধীনতাদাবী কৰাৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰা হৈছিল।


প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত দলটো মোহনদাস কে গান্ধীৰ সৈতে সম্পৰ্কিত হৈ পৰে, যি ইয়াৰ অনানুষ্ঠানিক, আধ্যাত্মিক নেতা আৰু গণ আইকন হৈ আছিল আনকি কম বয়সীয়া পুৰুষ আৰু মহিলা দলৰ সভাপতি হৈছিল। দলটো বহুক্ষেত্ৰত এটা ছাতা সংগঠন আছিল, যি নিজৰ ভিতৰতে উগ্ৰ সমাজবাদী, পৰম্পৰাবাদী আৰু আনকি হিন্দু আৰু মুছলমান ৰক্ষণশীলসকলক আশ্ৰয় দিছিল, কিন্তু সকলো সমাজতান্ত্ৰিক গোটক (কংগ্ৰেছ সমাজতান্ত্ৰিক দল, কৃষ্ণ প্ৰজা পাৰ্টি আৰু স্বৰাজ্য পাৰ্টিৰ সদস্যসহ) ১৯৩৯ চনত সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৰ সৈতে গান্ধীয়ে বহিষ্কাৰ কৰিছিল।

কংগ্ৰেছৰ সদস্যসকলে প্ৰথমতে ৰয়েল ইণ্ডিয়ান নেভি বিদ্ৰোহৰ নেতৃত্ব দিয়া নাবিকসকলক সমৰ্থন কৰিছিল। অৱশ্যে তেওঁলোকে সংকটজনক সময়ত সমৰ্থন প্ৰত্যাহাৰ কৰে, যেতিয়া বিদ্ৰোহ বিফল হয়।

1946 চনৰ আইএনএ পৰীক্ষণৰ সময়ত, কংগ্ৰেছে আইএনএ প্ৰতিৰক্ষা সমিতি গঠন কৰাত সহায় কৰিছিল, যিয়ে আজাদ হিন্দ চৰকাৰৰ সৈনিকসকলৰ গোচৰটো বলপূৰ্বকভাৱে ৰক্ষা কৰিছিল। সমিতিখনে আইএনএৰ বাবে কংগ্ৰেছৰ প্ৰতিৰক্ষা দল গঠনৰ কথা ঘোষণা কৰে আৰু সেই সময়ৰ বিখ্যাত অধিবক্তাসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰে, যাৰ ভিতৰত আছে ভুলাভাই দেশাই, আছফ আলী আৰু জৱাহৰলাল নেহৰু।

তথ্য উৎস

সম্পাদনা কৰক

Bibliography

সম্পাদনা কৰক
  • Bipan Chandra, Amales Tripathi, Barun De. Freedom Struggle. India: National Book Struggle. ISBN 81-237-0249-X.

অতিৰিক্ত পঠন

সম্পাদনা কৰক
  • The Indian National Congress: An Historical Sketch, by Frederick Marion De Mello. Published by H. Milford, Oxford university press, 1934.
  • The Indian National Congress, by Hemendra Nath Das Gupta. Published by J. K. Das Gupta, 1946.
  • Indian National Congress: A Descriptive Bibliography of India's Struggle for Freedom, by Jagdish Saran Sharma. Published by S. Chand, 1959.
  • Social Factors in the Birth and Growth of the Indian National Congress Movement, by Ramparkash Dua. Published by S. Chand, 1967.
  • Split in a Predominant Party: The Indian National Congress in 1969, by Mahendra Prasad Singh. Abhinav Publications, 1981. ISBN 81-7017-140-7.
  • Concise History of the Indian National Congress, 1885–1947, by B. N. Pande, Nisith Ranjan Ray, Ravinder Kumar, Manmath Nath Das. Published by Vikas Pub. House, 1985. ISBN 0-7069-3020-7.
  • The Indian National Congress: An Analytical Biography, by Om P. Gautam. Published by B.R. Pub. Corp., 1985.
  • A Century of Indian National Congress, 1885–1985, by Pran Nath Chopra, Ram Gopal, Moti Lal Bhargava. Published by Agam Prakashan, 1986.
  • The Congress Ideology and Programme, 1920–1985, by Pitambar Datt Kaushik . Published by Gitanjali Pub. House, 1986. ISBN 81-85060-16-9.
  • Struggling and Ruling: The Indian National Congress, 1885–1985, by Jim Masselos. Published by Sterling Publishers, 1987.
  • The Encyclopedia of Indian National Congress, by A. Moin Zaidi, Shaheda Gufran Zaidi, Indian Institute of Applied Political Research. Published by S.Chand, 1987.
  • Indian National Congress: A Reconstruction, by Iqbal Singh, Nehru Memorial Museum and Library. Published by Riverdale Company, 1988. ISBN 0-913215-32-5.
  • INC, the Glorious Tradition, by A. Moin Zaidi, Indian National Congress. AICC. Published by Indian Institute of Applied Political Research, 1989.
  • Indian National Congress: A Select Bibliography, by Manikrao Hodlya Gavit, Attar Chand. Published by U.D.H. Pub. House, 1989. ISBN 81-85044-05-8.
  • The Story of Congress Pilgrimage: 1885–1985, by A. Moin Zaidi, Indian National Congress. Published by Indian Institute of Applied Political Research, 1990. ISBN 81-85355-46-0. (7 vols)
  • Indian National Congress in England, by Harish P. Kaushik. Published by Friends Publications, 1991.
  • Women in Indian National Congress, 1921–1931, by Rajan Mahan. Published by Rawat Publications, 1999.
  • History of Indian National Congress, 1885–2002, by Deep Chand Bandhu. Published by Kalpaz Publications, 2003. ISBN 81-7835-090-4.

বাহ্যিক সংযোগ

সম্পাদনা কৰক
ৱিকিমিডিয়া কমন্সত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ সম্পৰ্কীয় মিডিয়া ফাইল আছে।
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=ভাৰতীয়_জাতীয়_কংগ্ৰেছ&oldid=455784"ৰ পৰা অনা হৈছে