ৱিকিপিডিয়া

ভাৰতীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰ

ভাৰতৰ মহাকাশ কেন্দ্ৰ
এইটো এটা অনূদিত বা অনুবাদ চলি থকা প্ৰবন্ধ। ইয়াৰ তাৎপৰ্য্য কেইবাটাও হ'ব পাৰে।

ভাৰতীয় অৰ্বিটেল স্পেচ ষ্টেচন, যাক ভাৰতীয় অন্তৰীক্ষ ষ্টেচন বুলিও কোৱা হয়,[2] ভাৰতৰ দ্বাৰা নিৰ্মাণ হ’বলগীয়া আৰু ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা (ISRO)ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত পৰিকল্পিত মডিউলাৰ মহাকাশ কেন্দ্ৰ। মহাকাশ কেন্দ্ৰটোৰ ওজন ২০ টন হ’ব আৰু পৃথিৱীৰ পৰা প্ৰায় ৪০০ কিলোমিটাৰ উচ্চতাৰ কক্ষপথ বজাই ৰাখিব, য’ত মহাকাশচাৰীসকলে ১৫–২০ দিন থাকিব পাৰিব।[3] প্ৰথমে ২০৩০ চনৰ ভিতৰত সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা হৈছিল যদিও গগণযান ক্ৰুযুক্ত মহাকাশ বিমান অভিযানৰ সৈতে জড়িত কাৰিকৰী সমস্যা আৰু ভাৰতত ক’ভিড-১৯ মহামাৰীৰ বাবে পলম হোৱাৰ বাবে পিছলৈ ২০৩৫ চনলৈ পিছুৱাই দিয়া হয়।[4] ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহলৈকে প্ৰথমটো মডিউল ২০২৮ চনত এলভিএম৩ লঞ্চ বাহনত মুকলি কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে, বাকী মডিউলসমূহ ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত নেক্সট জেনেৰেচন লঞ্চ ভেহিকেলত মুকলি কৰা হ’ব।[1]

ভাৰতীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰ

ইছৰোৰ মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ ধাৰণাটোৰ আৰ্হি
মহাকাশ কেন্দ্ৰ পৰিসংখ্যা
COSPAR ID সাঁচ:COSPAR
দল ৩ (প্ৰস্তাৱিত)
উৎক্ষেপণ প্ৰথম মডিউল: ২০২৮ (পৰিকল্পিত)[1]
Completion: 2035 (planned)[2]
উৎক্ষেপক যান এনজিএলভি, এলভিএম৩
উৎক্ষেপণস্থলী সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰ (তৃতীয় বা দ্বিতীয় লঞ্চ পেড বুলি আশা কৰা হৈছে)
অভিযানৰ স্থিতি পৰিকল্পিত
ভৰ ২৫ টন (ভিত্তিৰেখাৰ ডিজাইন)

ইতিহাস সম্পাদনা কৰক

২০১৯ চনত ইছৰোৰ মুৰব্বী কে ছিভানে প্ৰথমবাৰৰ বাবে প্ৰস্তাৱিত মহাকাশ কেন্দ্ৰটোৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ উপস্থাপন কৰি কয় যে মহাকাশ কেন্দ্ৰটোৰ ওজন ২০ টন পৰ্যন্ত হ’ব পাৰে। তিনি বছৰৰ পাছত অধ্যক্ষ পদৰ পৰা অৱসৰ লোৱাৰ পূৰ্বে দিয়া নৱবৰ্ষৰ ভাষণত শিৱনে ভাৰতৰ প্ৰথমটো ক্ৰুযুক্ত মহাকাশ উৰণ প্ৰকল্প গগণিয়ানে ডিজাইন পৰ্যায় সম্পূৰ্ণ কৰি পৰীক্ষণ পৰ্যায়ত প্ৰৱেশ কৰা বুলি উল্লেখ কৰি মহাকাশ অভিযানৰ মাইলৰ খুঁটিত উপনীত হোৱাৰ ক্ষেত্ৰত সংস্থাটোৱে এক অগ্ৰগতি লাভ কৰাৰ ইংগিত দিয়ে।[3]

২০২৩ চনত মুখ্য এছ সোমনাথে কয় যে, "আমাৰ গগনিয়ান কাৰ্যসূচী মহাকাশলৈ মানৱ মহাকাশ উৰণ ক্ষমতাৰ দিশত আৰু সেয়া হ'লে আমি পৰৱৰ্তী মডিউলসমূহত মহাকাশ কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণৰ দিশটো চাব পাৰিম। এই মহাকাশ কেন্দ্ৰ প্ৰকল্পৰ সময়ৰেখাই মহাকাশলৈ বিস্তৃত ২০ ৰ পৰা ২৫ বছৰলৈ আমি নিশ্চিতভাৱে মানৱীয় অন্বেষণ, দীৰ্ঘ সময়ৰ বাবে মানৱ মহাকাশ উৰণ, মহাকাশ অনুশীলন আমাৰ এজেণ্ডাত চাম"।[5] গগনিয়ান প্ৰকল্পৰ পিছত ২০৪০ চনৰ ভিতৰত ষ্টেচনটো সম্পূৰ্ণ কৰা আৰু ক্ৰুযুক্ত চন্দ্ৰত অৱতৰণ চলোৱাটো আগন্তুক দশকৰ বাবে ইছৰোৰ লক্ষ্য হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হৈছে, অভিযানৰ সমৰ্থনত নতুন প্ৰকল্প আৰু উদ্যোগৰ গোটেই গোটটো আহিব।[6]

২০২৩ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ভাৰত ভ্ৰমণৰ সময়ত নাছাৰ প্ৰশাসক বিল নেলচনে ভাৰতে এনে সহযোগিতা বিচাৰিলে ২০৪০ চনৰ ভিতৰত বাণিজ্যিক মহাকাশ কেন্দ্ৰ নিৰ্মাণৰ ভাৰতৰ লক্ষ্যক সমৰ্থন কৰিবলৈ নাছাৰ প্ৰস্তুতি প্ৰকাশ কৰে। এই সম্ভাৱ্য অংশীদাৰিত্বই দুয়োখন দেশৰ বিশেষজ্ঞতা আৰু অভিজ্ঞতাৰ লাভ উঠাব পাৰে, উদ্ভাৱনক লাভান্বিত কৰিব পাৰে আৰু দুয়োখন আৰ্টেমিছ চুক্তি স্বাক্ষৰকাৰী দেশৰ মাজত মহাকাশত মানৱ উপস্থিতি আগুৱাই নিব পাৰে।[7][8][9] ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত সোমনাথে উল্লেখ কৰিছিল যে ইছৰ’ৰ ২০৪৭ চনলৈকে ২৫ বছৰীয়া ৰোডমেপ আছে। ইয়াৰ ভিতৰত ২০২৮ চনত প্ৰথম মহাকাশ কেন্দ্ৰ মডিউল মুকলি কৰাৰ পৰিকল্পনা আৰু ২০৩৫ চনৰ ভিতৰত ষ্টেচনটো সম্পূৰ্ণ কৰাৰ পৰিকল্পনাও আছিল।[1][10]

বিক্ৰম সাৰাভাই মহাকাশ কেন্দ্ৰ (ভিএছএছচি)ৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত পলিমাৰ ইলেক্ট্ৰলাইট মেমব্ৰেন ফিউৱেল চেল পাৱাৰ চিষ্টেম (এফচিপিএছ) ইছৰোৱে ২০২৪ চনৰ ১ জানুৱাৰীত, পিএছএলভি-চি৫৮ অভিযানৰ অংশ হিচাপে সফলতাৰে উৎক্ষেপণ কৰে। ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে ভৱিষ্যতৰ ভাৰতীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ বাবে সম্ভাৱ্য শক্তি যোগানৰ মূল্যায়ন কৰা। প্ৰযুক্তিগত বৈধতাৰ বাবে পিএছএলভি অৰ্বিটেল এক্সপেৰিমেণ্ট মডিউল বা পিঅ’ইএম-৩ ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব। ইয়াৰ উপৰিও নতুন চিলিকন ভিত্তিক উচ্চ শক্তি কোষ ভিএছএছচিৰ দ্বাৰা পৰীক্ষা কৰা হ’ব।[11][12]

২০২৪ চনৰ ২ জানুৱাৰীত ইছৰোৱে ২০২৪ চনৰ ২ জানুৱাৰীত পি অ’ ই এম-৩ত থকা ১০০ ৱাটৰ পেলোড এফ চি পি এছৰ সফল পৰীক্ষাৰ ৰিপ’ৰ্ট দিছিল। উচ্চ চাপত অক্সিজেন আৰু হাইড্ৰজেন ব্যৱহাৰ কৰি ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়াৰ সূচনা কৰা হৈছিল, যেতিয়া ইয়াক ইন্ধন কোষৰ সমাবেশৰ মাজেৰে লৈ যোৱা হৈছিল। ই ১৮০ ৱাটৰ বিদ্যুৎ আৰু উপজাত হিচাপে বিশুদ্ধ খোৱাপানী উৎপাদনত সহায় কৰিছিল। সম্পূৰ্ণ ব্যৱস্থাটোৱে বিকিৰণেৰে ভৰা, চৰম উষ্ণতা আৰু ওজনহীন পৰিৱেশত পৰিকল্পনা অনুসৰি কাম কৰিছিল।

১০০ কিলোৱাটৰ ব্যৱস্থা নিৰ্মাণ কৰা হ’ব। ইতিমধ্যে ইছৰ’ই NumFuel cell নিৰ্মাণ কৰি আন সংস্থাক পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰদান কৰিছে। ইতিমধ্যে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰই এই প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি আছে যদিও ইছৰোৱে ইয়াৰ প্ৰয়োগ বহল কৰাৰ বাবে কাম কৰি আছে। POEM-3 ত চিলিকন–গ্ৰেফাইট এনোডৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ১০ এম্পিয়াৰ ঘণ্টাৰ উচ্চ শক্তিৰ কোষো পৰীক্ষা কৰা হৈছিল। এই লিথিয়াম-আয়ন বেটাৰীবোৰ লঘু, কমপেক্ট ডিজাইনৰ, আৰু ছিলিকন-গ্ৰেফাইটৰ পৰিমাণৰ বাবে শক্তিৰ ঘনত্ব উন্নত।[13][14] শক্তি কোষসমূহত ক্ৰিম্প কৰা ছিলিং ভিত্তিক ডিজাইন আছে যিয়ে হাৰ্ডৱেৰ আৰু নিৰ্মাণৰ খৰচ হ্ৰাস কৰে। ইয়াৰ দ্বাৰা ভৱিষ্যতে মহাকাশ অভিযানত ৩৫-৪০% বেটাৰীৰ ভৰ ৰাহি হ’ব বুলি আশা কৰা হৈছে।[15]

ইছৰোৰ অধ্যক্ষ এছ সোমনাথে প্ৰকাশ কৰে যে ভাৰত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিজ্ঞান মহোৎসৱ ২০২৪ৰ সময়ত সংবাদ মাধ্যমৰ সৈতে কথা পাতি তেওঁ ভাৰতীয় মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ ডিজাইন পৰ্যালোচনা কৰি আছিল। ২০২৫ চনৰ পৰা মহাকাশ কেন্দ্ৰটোৰ উন্নয়নমূলক পৰীক্ষা আৰম্ভ হ’ব পাৰে। ইছৰোৱে ২০৩৫ চনত বৃহৎ, চূড়ান্ত সংস্কৰণ নিৰ্মাণ কৰাৰ পূৰ্বে ২০২৮ চনত মহাকাশ কেন্দ্ৰটোৰ এটা মৌলিক, প্ৰাৰম্ভিক আৰ্হি স্থাপন কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰিছে। মহাকাশ সংস্থাটোৱে ২০২৮ চনৰ ভিতৰত প্ৰথমটো মডিউল প্ৰস্তুত, মূল্যায়ন আৰু প্ৰৱৰ্তনৰ বাবে উদ্যোগৰ সৈতে আলোচনাত মিলিত হৈছে।[16][17]

ডিজাইন সম্পাদনা কৰক

বৰ্তমান BAS কনচেপচুৱেলাইজেচন পৰ্যায়ত আছে। ইছৰ'ই সামগ্ৰিক স্থাপত্যৰ বিষয়ে নিখুঁতভাৱে অধ্যয়ন কৰি আছে, য'ত সংখ্যা আৰু প্ৰকাৰসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে কাৰণ ই অভিলাষী প্ৰকল্পটোৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় মডিউল আৰু ডকিং প'ৰ্টসমূহ।[18][19][20]

ভাৰতীয় অন্তৰীক্ষ ষ্টেচনত ক্ৰু কমাণ্ড মডিউল, হেবিটেট মডিউল, প্ৰপালচন মডিউল আৰু ডকিং পৰ্টকে ধৰি মৌলিক ডিজাইন থাকিব। সমগ্ৰ কেপচুলটোৰ ভৰ প্ৰায় ২৫ টন হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে, যিটো ষ্টেচনৰ সম্প্ৰসাৰণৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰি ভৱিষ্যতে বৃদ্ধি কৰা হ’ব।[16][17] ভাৰতীয় অন্তৰীক্ষ ষ্টেচন স্থাপনে মহাকাশ গৱেষণা আৰু অন্বেষণত ভাৰতৰ উপস্থিতি যথেষ্ট বৃদ্ধি কৰিবলৈ সাজু হৈছে কাৰণ ই মাইক্ৰ’গ্ৰেভিটিৰ বৈজ্ঞানিক পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা চলোৱাৰ বাবে এক অনন্য মঞ্চ প্ৰদান কৰিব আৰু মহাকাশ প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ পোষকতা কৰিব, যাৰ ফলত সম্ভাৱনাময়ভাৱে চন্দ্ৰ সম্পদ ২০৪৭ৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপৰ সূচনা হ’ব।

লগতে চাওক সম্পাদনা কৰক

তথ্য সম্পাদনা কৰক

  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 "First module of Indian space station to launch by 2028: ISRO chief". The Indian Express. 23 December 2023. https://indianexpress.com/article/cities/ahmedabad/isro-space-station-first-module-launch-s-somanath-lvm-9079597/। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 December 2023. 
  2. ↑ 2.0 2.1 Prime Minister reviews readiness of Gaganyaan Mission. . Press Information Bureau. 17 October 2023. https://pib.gov.in/PressReleseDetail.aspx?PRID=1968368। আহৰণ কৰা হৈছে: 27 December 2023. 
  3. ↑ 3.0 3.1 Tiwari, Sakshi (17 January 2022). "India's Space Station: As China Set To Become The Only Country With A Space Station, Will ISRO Hit Its 2030 Deadline?". Eurasian Times. https://eurasiantimes.com/china-exclusive-space-station-will-indian-isro-meet-its-2030-deadline/. 
  4. ↑ Sunilkumar, Singh Rahul (30 October 2022). "ISRO to develop reusable rockets, aims to set up space station by 2035: Report". Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/science/isro-to-develop-reusable-rockets-aims-to-set-up-space-station-by-2035-report-101667130787541.html. 
  5. ↑ Anand, Nisha (October 8, 2023). "When will India build own space station? ISRO chief S Somanath responds". In Dhar, Aniruddha Dhar. Hindustan Times. https://www.hindustantimes.com/india-news/when-will-india-build-own-space-station-isro-chief-s-somanath-responds-101696639839155-amp.html। আহৰণ কৰা হৈছে: October 8, 2023. 
  6. ↑ Saxena, Ragini (2023-10-17). "India Plans to Launch Its First Crewed Moon Mission by 2040" (en ভাষাত). Bloomberg News. https://www.bloomberg.com/news/articles/2023-10-17/india-plans-to-launch-its-first-crewed-moon-mission-by-2040. 
  7. ↑ "Nasa working to send Indian astronaut selected by Isro to Space Station" (en ভাষাত). India Today. https://www.indiatoday.in/science/story/working-on-sending-indian-astronaut-selected-by-isro-to-space-station-nasa-chief-2468677-2023-11-28। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-11-28. 
  8. ↑ "NASA to collaborate with ISRO on space station development, says Bill Nelson" (en ভাষাত). HT Tech. 2023-11-28. https://tech.hindustantimes.com/tech/news/nasa-to-collaborate-with-isro-on-space-station-development-says-bill-nelson-71701187497330.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-11-28. 
  9. ↑ Ray, Kalyan (28 November 2023). "NASA open to working with ISRO to help India build space station" (en ভাষাত). Deccan Herald. https://www.deccanherald.com/science/space/nasa-open-to-working-with-isro-to-help-india-build-space-station-2788016। আহৰণ কৰা হৈছে: 28 November 2023. 
  10. ↑ "'We can build space station, send humans to Moon': Somanath shares ISRO's plans till 2047". Business Today. 2023-12-28. https://www.businesstoday.in/latest/story/we-can-build-space-station-send-humans-to-moon-somanath-shares-isros-plans-till-2047-411215-2023-12-28। আহৰণ কৰা হৈছে: 2023-12-29. 
  11. ↑ "Isro launches fuel cell to test power source for future Bhartiya Space Station" (en ভাষাত). India Today. https://www.indiatoday.in/science/story/isro-launches-fuel-cell-to-test-power-source-for-future-india-space-station-2482710-2024-01-01। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-01. 
  12. ↑ "Isro to begin New Year with XPoSat launch; 10 other payloads to go on POEM". The Times of India. 2023-12-29. ISSN 0971-8257. https://timesofindia.indiatimes.com/home/science/isro-to-begin-new-year-with-xposat-launch-10-other-payloads-to-go-on-poem/articleshow/106376598.cms. 
  13. ↑ Chaitanya, SV Krishna (2 January 2023). "ISRO successfully tests fuel cell technology". The New Indian Express. https://www.newindianexpress.com/states/andhra-pradesh/2024/jan/02/isro-successfully-tests-fuel-cell-technology-2647044.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-03. 
  14. ↑ "ISRO successfully tests Polymer Electrolyte Membrane Fuel Cell on PSLV-C58’s orbital platform POEM3" (en-IN ভাষাত). The Hindu. 2024-01-05. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/sci-tech/science/isro-successfully-tests-polymer-electrolyte-membrane-fuel-cell-on-pslv-c58s-orbital-platform-poem3/article67708743.ece. 
  15. ↑ Dutt, Anonna (2024-01-06). "ISRO tests fuel cell to potentially power space missions" (en ভাষাত). The Indian Express. https://indianexpress.com/article/india/isro-tests-fuel-cell-to-potentially-power-space-missions-9097336/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-06. 
  16. ↑ 16.0 16.1 "First tests for Indian Space Station expected next year: ISRO chief" (en ভাষাত). Hindustan Times. 2024-01-18. https://www.hindustantimes.com/india-news/first-tests-for-indian-space-station-expected-next-year-isro-chief-101705576078634.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-18. 
  17. ↑ 17.0 17.1 "India Working Towards Building Own Space Station, Tests Next Year, Says ISRO Chief". NDTV.com. https://www.ndtv.com/india-news/india-working-towards-building-own-space-station-tests-next-year-says-isro-chief-4886905। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-01-18. 
  18. ↑ "India's future moon exploration mission and Bharatiya Antariksh Station under consideration: Jitendra Singh" (en ভাষাত). India Today NE. 2024-02-07. https://www.indiatodayne.in/national/story/indias-future-moon-exploration-mission-and-bharatiya-antariksh-station-under-consideration-jitendra-singh-866494-2024-02-07। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-02-07. 
  19. ↑ Livemint (2024-02-07). "What is Bharatiya Antariksh Station, India's 1st space station to ready by 2035?" (en ভাষাত). https://www.livemint.com. https://www.livemint.com/science/news/what-is-bharatiya-antariksh-station-indias-first-space-station-to-be-set-up-by-2035-isro-jitendra-singh-11707310171094.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-02-07. 
  20. ↑ "Bharatiya Antariksh Station to be assembled in multiple phases by Isro" (en ভাষাত). India Today. https://www.indiatoday.in/science/story/bharatiya-antariksh-station-to-be-assembled-in-multiple-phases-by-isro-2498873-2024-02-07। আহৰণ কৰা হৈছে: 2024-02-07. 
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=ভাৰতীয়_মহাকাশ_কেন্দ্ৰ&oldid=405259"ৰ পৰা অনা হৈছে