মাঝী ভাষা

মাঝী এটি পূৰ্বী ভাৰতীয়-আৰ্য ভাষা যি নেপালৰ কোনো কোনো অংশত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আগতে চুবুৰীয়া ভাৰততো এই ভাষা কোনো কোনো অঞ্চলত ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই ভাষা মুখ্যতঃ মাঝী লোকে ব্যৱহাৰ কৰে, যি ঐতিহাসিকভাৱে সপ্তকোশী নদী আৰু এই নদীৰ উপনদীসমূহৰ পাৰত বাস কৰিছিল। তদুপৰি নেপালৰ কেন্দ্ৰীয় আৰু পূৰ্বী ভাগতো এই গোষ্ঠীৰ বসতি আছিল। মাঝী লোকে মুখ্যতঃ নদীৰ সৈতে সম্বন্ধীয় কাম কাজেই পৰম্পৰাগতভাৱে কৰিছিল, যেনে মাছ মৰা আৰু নাও চলোৱা।^:2 মাঝী ভাষা দেৱনাগৰী লিপিত লিখা হয়।

Majhi
The word "Majhi" written in Devanagari script
অঞ্চল	Nepal
জাতীয়তা	Majhi people
স্থানীয় ভাষিক	L1 সাঁচ:Sigfig (2011)e25
ভাষা পৰিয়াল	Indo-European Indo-Iranian Indo-Aryan Eastern Bihari Tharu Majhi
লিখন প্ৰণালী	Devanagari
ভাষা সংকেত
ISO 639-3	mjz
গ্লোটোলগ	majh1253

স্থিতি

এথনলগৰ মতে মাঝী এটি 6b বিপদাপন্ন ভাষা। নেপালত মাঝী ভাষাৰ প্ৰায় ২৪৪০০ L1 কথোঁতা আছে। বিশ্বত এই ভাষাৰ প্ৰায় ৪৬১২০ L1 আৰু L2 কথোঁতা আছে। নেপালত বাস কৰা গড়িষ্ঠসংখ্যক মাঝী ভাষী লোকেই দ্বিভাষিক: তেওঁলোকে প্ৰায় মাঝীৰ উপৰিও অধিক প্ৰভাৱশালী নেপালী ভাষা জানে।^:2 নেপালী ভাষায় লাহে লাহে মাঝী ভাষাক গ্ৰাস কৰি আহিছে ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত। মাঝী ভাষাৰ কোনো আনুষ্ঠানিক মৰ্যদা নাই। তদুপৰি ই শিক্ষা, সংবাদ মাধ্যম, ছপা মাধ্যম আদিতো বিশেষভাৱে উপস্থিত নহয়। সেয়ে এই ভাষাৰ অস্তিত্বৰ প্ৰতি ভাবুকি আহি পৰিছে।^:2

ভাৰতত মাঝী ভাষাৰ অন্তিম কথোঁতা, ছিক্কিম ৰাজ্যৰ জৰেথাঙৰ থক বাহাদুৰ মাঝীৰ ২০১৬ চনত মৃত্যু হোৱাত ভাৰতত এই ভাষা বিলুপ্ত হৈ পৰিল।

ধ্বনি তত্ত্ব

স্বৰধ্বনি

মাঝী ভাষাত ১৩টা স্বৰধ্বনি আছে।.^{:6, 8}

	Front	Central	Back
High	i		u
High-mid	e		o
Low-mid		ə əː
Low		a aː

টোকা: মাঝী ভাষাত যুক্তস্বৰ eu, əu, au, əi আৰু oi।^:8 স্বৰধ্বনি /ɜː, a_cː/ কেৱল শব্দৰ শেষ অংশতহে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আন সকলো স্বৰধ্বনি য'তে ত'তে ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা যায়।^:7

ব্যঞ্জনধ্বনি

মাঝী ভাষাত ২৮টা ব্যঞ্জনধ্বনি আছে।^:9

		Bilabial	Dental	Alveolar	Retroflex	Palatal	Velar	Glottal
Nasal		m		n			ŋ
Plosive/ Affricate	voiceless	p	t	ts	ʈ		k
	aspirated	pʰ	tʰ	tsʰ	ʈʰ		kʰ
	voiced	b	d	dz	ɖ		g
	breathy	bʱ	dʱ	dzʱ	ɖʱ		gʱ
Fricative				s				h
Liquid	lateral			l
	rhotic			r
Glide		w				j