ৱিকিপিডিয়া

যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু

বৰ্ধিত যৌতুক দাবী কৰাৰ প্ৰচেষ্টাত হত্যা কৰা বা প্ৰৰোচিত আত্মহত্যাৰ ফলত যুৱতীৰ মৃত্যু

যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু (ইংৰাজী: Dowry death) হৈছে যৌতুক সম্পৰ্কে হোৱা বিবাদৰ বাবে স্বামী আৰু শহুৰৰ ঘৰৰ ব্যক্তিৰ দ্বাৰা নিৰন্তৰ নিৰ্যাতন আৰু অত্যাচাৰৰ দ্বাৰা বিবাহিত মহিলাৰ হত্যা কৰা বা আত্মহত্যাৰ বাবে প্ৰেৰিত কৰা। ইয়াৰ ফলত মহিলাৰ বাসস্থান বা ঘৰ তেওঁলোকৰ বাবে আটাইতকৈ বিপদজনক স্থান হৈ পৰে। যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু মুখ্যতঃ ভাৰত,[1] পাকিস্তান,[2] বাংলাদেশ[3] আৰু ইৰাণত বেছিকৈ প্ৰচলিত।[4][5]

ভাৰতত ২০১০ চনত এনে ধৰণৰ ৮,৩৯১টা মৃত্যুৰ সৈতে সৰ্বাধিক মুঠ যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু গোচৰ পঞ্জীয়ন কৰা হৈছিল। অৰ্থাৎ প্ৰতি ১,০০,০০০ গৰাকী মহিলাৰ ভিতৰত ১.৪ গৰাকীৰ মৃত্যু যৌতুকৰ বাবে সংঘটিত হৈছে। ভাৰতত বছৰি নথিভুক্ত কৰা সকলো মহিলা হত্যাৰ ৪০ৰ পৰা ৫০ শতাংশ মহিলা যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুমুখত পতিত হয়। এই পৰিসংখ্যা ১৯৯৯ চনৰ পৰা ২০১৬ চনলৈ এক স্থিৰ প্ৰৱণতাত প্ৰতিনিধিত্ব কৰি আহিছে।[6] জনসংখ্যাৰ বাবে সামঞ্জস্য কৰা পাকিস্তানত প্ৰতি বছৰে ২,০০০ এনে মৃত্যুৰ প্ৰতিবেদনৰ সৈতে যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুৰ হাৰ প্ৰতি ১,০০,০০০ গৰাকী মহিলাৰ ভিতৰত ২.৪৫ হাৰত সৰ্বাধিক।[7][8]

যৌতুকৰ বাবে হত্যা মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ বহুতো শ্ৰেণীৰ ভিতৰত যেনে: ধৰ্ষণ, কইনাৰ অগ্নি সংযোগ, মহিলাৰ হাৰাশাস্তি, মহিলাৰ যৌনাংগ বিকৃতকৰণ, আৰু এচিড নিক্ষেপ কৰা ইত্যাদিৰ অন্যতম বুলি বিবেচনা কৰা হয়।

ভাৰত

সম্পাদনা কৰক

যৌতুকৰ মৃত্যু কইনাৰ আত্মহত্যা বা বিবাহৰ পিছতে তেওঁৰ স্বামী আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালৰ দ্বাৰা কৰা হত্যাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত। এয়া সাধাৰণতে স্বামীৰ পৰিয়ালৰ দ্বাৰা পূৰ্বৰ ঘৰুৱা উৎপীড়নৰ এক শৃংখলাৰ পৰিসমাপ্তি।[9][10] যৌতুকৰ বেছিভাগ মৃত্যু তেতিয়া হয় যেতিয়া যুৱতীগৰাকীয়ে নিৰ্যাতন আৰু অত্যাচাৰ সহ্য কৰিব নোৱাৰি আত্মহত্যা কৰে। ইয়াৰে বেছিভাগ আত্মহত্যা ফাঁচী, বিষক্ৰিয়া বা অগ্নিৰ দ্বাৰা হয়। কেতিয়াবা মহিলাগৰাকীক তেওঁৰ স্বামী বা শহুৰেকৰ দ্বাৰা অগ্নি সংযোগ কৰাৰ ফলত হত্যা কৰা হয়; ইয়াক "কইনা জ্বলোৱা" বুলি কোৱা হয় আৰু কেতিয়াবা আত্মহত্যা বা দুৰ্ঘটনাৰ ছদ্মবেশ তৈয়াৰ কৰা হয়। ভাৰতীয় মহিলাক জ্বলাই মৃত্যুক যৌতুক বিচাৰি সংঘটিত সংঘৰ্ষৰ বাবে অধিক সঘনাই দায়ী কৰা হৈছে।[11] যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুত দৰাৰ পৰিয়াল হত্যা বা আত্মহত্যাৰ অপৰাধৰ অপৰাধী।[12]

ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ ৰেকৰ্ড ব্যুৰো অনুসৰি ভাৰতত এতিয়ালৈকে বিশ্বত সৰ্বাধিক সংখ্যক মহিলাৰ যৌতুক-সম্পৰ্কীয় মৃত্যু হৈছে। ২০১২ চনত সমগ্ৰ ভাৰতত ৮,২৩৩টা যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুৰ ঘটনা প্ৰতিবেদিত কৰা হৈছিল।[1] ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে প্ৰতি ৯০ মিনিটত এগৰাকী মহিলা যৌতুকৰ বাবে জ্বলাই দিয়া হয় বা যৌতুকৰ সমস্যাৰ ফলত ভাৰতত প্ৰতি ১,০০,০০০ মহিলাৰ ভিতৰত প্ৰতি বছৰে ১.৪ গৰাকীৰ মৃত্যু হয়।</ref>[13] [14]

ভাৰতীয় আৰক্ষীৰ ১৯৯৬ চনৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি প্ৰতি বছৰে ই কইনাক জ্বলাই হত্যা কৰা গোচৰ ২,৫০০০ৰো অধিক পঞ্জীভূক্ত কৰা হয়।[15] ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ ৰেকৰ্ড ব্যুৰো (এনচিআৰবি)ৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ২০১১ চনত ভাৰতত ৮,৩৩১টা যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুৰ গোচৰ ৰুজু হৈছিল। ২০০৮ চনত যৌতুকৰ মৃত্যুৰ ঘটনা (৮,১৭২) ১৯৯৮ চনৰ স্তৰৰ (৭,১৪৬), [১৭] তুলনাত ১৪.৪ শতাংশ বৃদ্ধি পাইছে, আনহাতে ভাৰতৰ জনসংখ্যা ১০ বছৰৰ সময়ছোৱাত ১৭.৬% হাৰত বৃদ্ধি পাইছে।[16] যৌতুকৰ মৃত্যুৰ বিষয়ে ধাৰাবাহিকভাৱে কম কৈ থকা বুলি বিশ্বাস কৰা সমালোচকসকলৰ পৰা এই পৰিসংখ্যাবোৰৰ শুদ্ধতাই যথেষ্ট গুৰুত্ব লাভ কৰিছে।[17][18]

ভাৰতত যৌতুকৰ মৃত্যু কোনো নিৰ্দিষ্ট ধৰ্মতে সীমাবদ্ধ নহয়।[19]

নিষিদ্ধকৰণ

সম্পাদনা কৰক

১৯৬১ চনৰ যৌতুক নিষিদ্ধকৰণ আইনে যৌতুকৰ অনুৰোধ, পৰিশোধ বা গ্ৰহণনিষিদ্ধ কৰে, "বিবাহৰ বাবে বিবেচনা হিচাপে", য'ত "যৌতুক"ক বিবাহৰ বাবে দাবী কৰা বা পূৰ্বচৰ্ত হিচাপে দিয়া উপহাৰ হিচাপে সংজ্ঞায়িত কৰা হয়। কোনো পূৰ্বচৰ্ত অবিহনে দিয়া উপহাৰবোৰ যৌতুক বুলি গণ্য কৰা নহয় আৰু সেয়া বেআইনী নহয়। যৌতুক বিচৰা বা দিয়াৰ বাবে ছয় মাহলৈকে কাৰাদণ্ড, বা ₹৫,০০০ লৈকে জৰিমনা বিহা হ'ব পাৰে। ই বিভিন্ন ভাৰতীয় ৰাজ্যৰ দ্বাৰা প্ৰণয়ন কৰা যৌতুক বিৰোধী আইনৰ কেইবাটাও অংশ সলনি কৰিছিল।[20] বাধ্যবাধকতাত হত্যা আৰু আত্মহত্যা ভাৰতৰ অপৰাধমূলক দণ্ডবিধিৰ বিধান অনুসৰি ৰূপায়ণ কৰা হয়।

ভাৰতীয় মহিলা অধিকাৰ কৰ্মীসকলে যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু নিয়ন্ত্ৰণ কৰাৰ বাবে আইনৰ বাবে ৪০ বছৰৰো অধিক সময় ধৰি প্ৰচাৰ চলাইছিল। এই আইনসমূহৰ ভিতৰত যৌতুক নিষিদ্ধকৰণ আইন, ১৯৬১ আৰু ভাৰতীয় দণ্ডবিধি আইনৰ ১৯৮৩ চনত প্ৰণয়ন কৰা অধিক কঠোৰ ধাৰা ৪৯৮এ উল্লেখযোগ্য। ঘৰুৱা হিংসাৰ পৰা মহিলাৰ সুৰক্ষা আইন, ২০০৫ৰ অধীনত এগৰাকী মহিলাই ঘৰুৱা হিংসা সুৰক্ষা বিষয়াৰ ওচৰলৈ গৈ যৌতুক নিৰ্যাতন বন্ধ কৰিব পাৰে। ক্ষেত্ৰ গৱেষণা কৰাৰ পিছত, শালু নিগমে এই আইনবোৰৰ কাৰ্যকৰীতা সম্পৰ্কে প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰি লিখিছিল, "আদালতে সঘনাই তেওঁলোকক বাধ্যতামূলক পৰামৰ্শ প্ৰদান কৰে, যাৰ বাবে অনাকাংক্ষিত ফলাফল আৰু সংকীৰ্ণ বিকল্প ৰখা হয়," আৰু উল্লেখ কৰে যে "আইনে ভুক্তভোগীসকলৰ তাৎক্ষণিক প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণ কৰিব নোৱাৰে বা চিকিৎসা সহায়, কম সময়ৰ বাবে ঘৰ, শিশুগৃহৰ সুবিধা, মানসিক সমৰ্থন, আশ্ৰয় গৃহ বা অৰ্থনৈতিক সহায়ৰ প্ৰয়োজনীয়তা সম্পৰ্কে ব্যৱহাৰিক প্ৰতিকাৰ আগবঢ়াব নোৱাৰে।" [21]

যদিও কেইবা দশক ধৰি যৌতুকৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতীয় আইন কাৰ্যকৰী হৈ আহিছে যদিও সেইবোৰৰ ৰূপায়ণ সঠিককৈ নোহোৱাৰ ফলত আৰু বহুতো ত্ৰুটি থকাৰ ফলত সততে সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈ আহিছে।[22] যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু আৰু হত্যাৰ প্ৰথা ভাৰতৰ বহু ঠাইত নিয়ন্ত্ৰণহীনভাৱে চলি আছে আৰু ই আইন প্ৰৱৰ্তনৰ উদ্বেগ আৰু বৃদ্ধি কৰিছে।[23]

পাকিস্তান

সম্পাদনা কৰক

পাকিস্তানত যৌতুক দিয়া আৰু যৌতুকৰ আশা কৰা (যাহেজ বুলি কোৱা হয়) সংস্কৃতিৰ অংশ। পাকিস্তানৰ প্ৰতিটো অঞ্চলত ৯৫% তকৈও অধিক বিবাহৰ সৈতে কইনাৰ পৰিয়ালৰ পৰা দৰাৰ পৰিয়াললৈ যৌতুক স্থানান্তৰ কৰা হয়।[24]

বহু দশক ধৰি পাকিস্তানত যৌতুকৰ মৃত্যু পৰিসংখ্যা বাঢ়ি আহিছে।[25][26][27] পাকিস্তান এখন স্বাধীন ৰাষ্ট্ৰ হোৱাৰ পিছৰে পৰা যৌতুক সম্পৰ্কীয় হিংসা আৰু মৃত্যু ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছে।[28][29][30] যৌতুক সম্পৰ্কীয় প্ৰতি বছৰে ২,০০০ ৰো অধিক যৌতুক-সম্পৰ্কীয় মৃত্যু আৰু যৌতুক সম্পৰ্কীয় হিংসাৰ ফলত প্ৰতি ১,০০,০০০ গৰাকী মহিলাৰ বাৰ্ষিক ২.৪৫ মৃত্যুৰ হাৰ অতিক্ৰম কৰাৰ ক্ষেত্ৰত পাকিস্তানত যৌতুকৰ মৃত্যুৰ হাৰ সমগ্ৰ বিশ্বৰ ভিতৰতে সৰ্বাধিক।[31][32]

পাকিস্তানত যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুৰ হাৰক লৈ কিছু বিতৰ্ক আছে। কিছুমান প্ৰকাশনৰ মতে পাকিস্তানৰ বিষয়াসকলে যৌতুকৰ বাবে হোৱা মৃত্যুক নথিভুক্ত নকৰে আৰু মৃত্যুৰ হাৰ সাংস্কৃতিকভাৱে কম প্ৰতিবেদিত হয়। সেয়ে বাস্তৱ পৰিসংখ্যা ইয়াতকৈ যথেষ্ট বেছি হ'ব পাৰে। উদাহৰণ স্বৰূপে, নছৰুল্লাহই পাকিস্তানত প্ৰতি ১,০০,০০০ মহিলাৰ বাবে মুঠ গড় বাৰ্ষিক ষ্টোভৰে জ্বলাৰ হাৰ ৩৩ বুলি জনায়। ইয়াৰে ভিতৰত ৪৯% ইচ্ছাকৃত আছিল বা প্ৰতি ১,০০,০০০ মহিলাৰ ভিতৰত গড় বাৰ্ষিক হাৰ প্ৰায় ১৬%।[33][34][35]

পাকিস্তানৰ যৌতুক আৰু বিবাহ উপহাৰ (সীমাবদ্ধতা) বিধেয়ক, ২০০৮ আইনে যৌতুকক ৩০,০০০ পাকিস্তানী টকাত সীমিত কৰে আনহাতে দাম্পত্য উপহাৰৰ মুঠ মূল্য ৫০,০০০ পাকিস্তানী টকাত সীমিত কৰে।[36] এই আইনে দৰাৰ পৰিয়ালৰ দ্বাৰা যৌতুকৰ দাবী অবৈধ কৰাৰ লগতে বিয়াৰ আগতে বা সময়ত যৌতুক ৰাজহুৱাভাৱে প্ৰদৰ্শন কৰাকো অবৈধ ঘোষণা কৰিছিল। অৱশ্যে ১৯৬৭, ১৯৭৬ আৰু ১৯৯৮ চনৰ এই আৰু একে ধৰণৰ যৌতুক বিৰোধী আইনৰ লগতে ১৯৬৪ চনৰ পাৰিবাৰিক আদালত আইন বলবৎ কৰিব নোৱাৰা বুলি প্ৰমাণিত হৈছে। পাকিস্তানৰ 'সচেত'ৰ দৰে কৰ্মীসকলে দাবী কৰে যে আৰক্ষীয়ে যৌতুক সম্পৰ্কীয় ঘৰুৱা হিংসা আৰু মাৰাত্মক আঘাতৰ অভিযোগ পঞ্জীয়ন আৰু গোচৰ চলাবলৈ সাধাৰণতে অস্বীকাৰ কৰে।[37]

পাকিস্তানৰ বিভিন্ন সামৰিক আৰু গণতান্ত্ৰিকভাৱে নিৰ্বাচিত অসামৰিক চৰকাৰে যৌতুক আৰু ব্যয়বহুল উপহাৰৰ পৰম্পৰাগত প্ৰদৰ্শন (ৱালিমা) অবৈধ কৰাৰ চেষ্টা চলাই আহিছে। তেনে প্ৰয়াস হিচাপে ১৯৯৭ চনৰ আইন, ১৯৯৮ চনৰ অধ্যাদেশ (ষোড়শ) আৰু ১৯৯৯ চনৰ অধ্যাদেশ (তৃতীয়) উল্লেখযোগ্য। এইবোৰক পাকিস্তানৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ত প্ৰত্যাহ্বান জনোৱা হৈছিল। আবেদনকাৰীয়ে ধৰ্মীয় শ্বৰিয়া আইনৰ অধীনত কেইবাটাও হাদিছৰ উদ্ধৃতি দি যুক্তি দিছিল যে ইছলামে ৱালিমা আৰু সম্পৰ্কিত পৰম্পৰাগত প্ৰথাক উৎসাহিত কৰে। আবেদনকাৰীয়ে দাবী কৰিছিল যে পাকিস্তান চৰকাৰৰ এই আইনসমূহ প্ৰণয়ন কৰাৰ প্ৰচেষ্টা ইছলামৰ আদেশৰ বিৰুদ্ধে। অৱশেষত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এই আইন আৰু অধ্যাদেশসমূহক অসাংবিধানিক বুলি ৰায় দিছিল।[37]

বাংলাদেশ

সম্পাদনা কৰক

বাংলাদেশত যৌতুক মহিলাৰ মৃত্যুৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ কাৰণ। শেহতীয়া বছৰবোৰত যৌতুক সম্পৰ্কীয় হিংসাৰ ফলত প্ৰতি ১,০০,০০০ মহিলাত প্ৰতি বছৰে ০.৬ ৰ পৰা ২.৮ গৰাকী কইনাৰ মৃত্যু প্ৰতিবেদিত কৰা হৈছে।[38][39] ইয়াৰ আনুষংগিক মৃত্যুৰ কাৰণবোৰৰ ভিতৰত আত্মহত্যা, অগ্নি সংযোগ আৰু অন্যান্য ধৰণৰ ঘৰুৱা হিংসা উল্লেখযোগ্য। ২০১৩ চনত বাংলাদেশে প্ৰতিবেদনত জনাইছিল যে ১০ মাহৰ ভিতৰত ৪,৪৭০ গৰাকী মহিলা যৌতুক সম্পৰ্কীয় হিংসাৰ বলি হৈছিল বা বাংলাদেশত প্ৰতি ১,০০,০০০ মহিলাত প্ৰতি বছৰে প্ৰায় ৭.২ কইনা যৌতুকৰ বাবে হিংসাৰ বলি হৈছিল।[3]

ইৰাণ

সম্পাদনা কৰক

যৌতুক হৈছে পাৰস্যৰ এক প্ৰাচীন ৰীতি আৰু স্থানীয়ভাৱে ইয়াক যাহাজ বুলি কোৱা হয় (কেতিয়াবা বানান কৰা জাহিজিয়েহ)।[40][41] ইৰাণত যৌতুক সম্পৰ্কীয় হিংসা আৰু মৃত্যুৰ খবৰ ইৰাণৰ স্থানীয় বাতৰি কাকতত আৰু কিছুমান ইংৰাজী মাধ্যমত প্ৰকাশ পাইছে। [42] কিয়ানি এট আলৰ ২০১৪ চনৰ এক অধ্যয়নত ইৰাণত যৌতুকৰ মৃত্যুৰ প্ৰতিবেদিত কৰিছিল। ইৰানী পৰিচালক মাৰিয়াম জাহিৰিমেহৰৰ ২০১৮ চনৰ ছবি "এণ্ডলেছ?" ইৰাণত যৌতুকৰ মৃত্যু সম্পৰ্কীয় ট্ৰমাক সম্বোধন কৰে।[43]

নিৰ্মূলৰ বাবে আন্তৰ্জাতিক প্ৰচেষ্টা

সম্পাদনা কৰক

বৰ্তমান যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুৰ ঘটনাৰ প্ৰতিবেদনে জনসাধাৰণৰ আগ্ৰহ আকৰ্ষণ কৰিছে আৰু প্ৰথাটো সমাপ্ত কৰিবলৈ বিচৰা এক বিশ্বব্যাপী কৰ্মী আন্দোলনৰ সৃষ্টি কৰিছে। ইয়াৰে ভিতৰত ৰাষ্ট্ৰসংঘয়ে যৌতুকৰ মৃত্যুকে ধৰি মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ বিৰুদ্ধে যুঁজ দিয়াত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে।

ৰাষ্ট্ৰসংঘ

সম্পাদনা কৰক

১৯৪৫ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘ স্থাপন হোৱাৰ পৰাই ইয়াৰ চাৰ্টাৰৰ প্ৰস্তাৱনাত স্পষ্টভাৱে উল্লেখ কৰি মহিলাৰ অধিকাৰৰ অধিবক্তা হৈ আহিছে।[44] ৰাষ্ট্ৰসংঘত ১৯৪৮ চনত গৃহীত মানৱ অধিকাৰৰ সৰ্বজনীন ঘোষণা,[45] ১৯৬৬ চনত গৃহীত নাগৰিক আৰু ৰাজনৈতিক অধিকাৰৰ ওপৰত আন্তৰ্জাতিক চুক্তি[46] আৰু একেবছৰে গৃহীত অৰ্থনৈতিক আন্তৰ্জাতিক চুক্তি, সামাজিক আৰু সাংস্কৃতিক অধিকাৰ[47] মহিলাৰ অধিকাৰৰ বিষয়ে বিশেষভাৱে উল্লেখযোগ্য। এই তিনিখন নথিক সামূহিকভাৱে আন্তৰ্জাতিক অধিকাৰ বিধেয়ক বোলা হয়। তদুপৰি ২০১২ চনত ৰাষ্ট্ৰসংঘয়ে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে সকলো ধৰণৰ বৈষম্য দূৰীকৰণ সন্মিলন (চিইডিএডব্লিউ)[48] অনুষ্ঠিত কৰিছিল।[49]

ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ শিশু পুঁজিয়ে (ইউনিচেফ) যদিও বিশ্বব্যাপী শিশুসকলৰ বাবে উপলব্ধ শিক্ষাৰ মানদণ্ড উন্নত কৰাৰ ওপৰত প্ৰাধান্য দিয়াৰ লগতে যৌতুকৰ মৃত্যুৰ বিৰুদ্ধে এক সক্ৰিয় স্থিতি গ্ৰহণ কৰিছে। ২০০৯ চনৰ আন্তৰ্জাতিক মহিলা দিৱসত ৱাশ্বিংটন ডি.চি.ত এক সংবাদমেলত ইউনিচেফৰ কাৰ্যবাহী সঞ্চালক এন এম ভেনেমানে যৌতুকৰ মৃত্যু আৰু অপৰাধীসকলক শাস্তিৰ বিধান নথকা আইনী প্ৰণালীক ৰাজহুৱাভাৱে গৰিহণা দিয়ে।[50] ২০০৯ চনত ইউনিচেফে লিংগ সমতাৰ বাবে ইয়াৰ প্ৰথম কৌশলগত অগ্ৰাধিকাৰ কাৰ্য পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰে। ইয়াৰ পিছত ২০১০ চনত দ্বিতীয় কাৰ্য পৰিকল্পনা আৰম্ভ কৰা হয়। এই পৰিকল্পনাবোৰৰ উদ্দেশ্য হৈছে সকলো আন্তৰ্জাতিক ইউনিচেফ কাৰ্যসূচী আৰু কাৰ্যকলাপৰ ভিতৰত লিংগ সমতাক উচ্চ অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া।[51]

ব্যক্তিগত সংগঠন

সম্পাদনা কৰক

এমনেষ্টি ইণ্টাৰনেচনেলে জনসাধাৰণক শিক্ষিত কৰাৰ প্ৰচেষ্টাত যৌতুকৰ বাবে হোৱা মৃত্যুক মহিলাৰ বিৰুদ্ধে বিশ্বব্যাপী হিংসাত এক মুখ্য অৱদানকাৰী বুলি উল্লেখ কৰিছে।[52] লগতে, তেওঁলোকৰ বাৰ্ষিক মানৱ অধিকাৰ মূল্যায়নত এমনেষ্টি ইণ্টাৰনেচনেলে যৌতুকৰ মৃত্যুৰ ঘটনাৰ লগতে ইয়াৰ অপৰাধীসকলক প্ৰদান কৰা দায়মুক্তিৰ বাবে ভাৰতক সমালোচনা কৰিছিল।[53]

হিউমেন ৰাইটচ ৱাচে ভাৰত চৰকাৰক যৌতুকৰ বাবে মৃত্যু দূৰ কৰাৰ দিশত কোনো অগ্ৰগতি কৰিবলৈ অক্ষম হোৱা আৰু ২০১১ চনত ইয়াৰ অপৰাধীসকলক ন্যায়ৰ সন্মুখীন কৰাৰ বাবে ইয়াৰ নিষ্প্ৰভ প্ৰদৰ্শনৰ বাবে সমালোচনা কৰিছে। [54] ২০০৪ চনত গ্লোবেল ফাণ্ড ফৰ ৱমেনে ইয়াৰ "নাও অৰ নেভাৰ" পুঁজি প্ৰকল্প আৰম্ভ কৰে। এই অভিযানে ঘৰুৱাভাৱে পুঁজি সংগ্ৰহ কৰিব আৰু ফলস্বৰূপে সমগ্ৰ বিশ্বৰ নাৰীবাদী সংগঠনসমূহৰ প্ৰচেষ্টাৰ বাবে বিত্তীয় যোগান ধৰিব বুলি আশা কৰা হৈছে। ভাৰতীয় মহিলা অধিকাৰ কৰ্মীসকলক এই পুঁজিৰ সহায়ত আৰ্থিক সাহায্য প্ৰদান কৰাৰ উদ্দেশ্যে জড়িত হৈ আছে। ২০০৭ চনলৈকে নাও অৰ নেভাৰ ফাণ্ডে প্ৰায় ৭ নিযুত আমেৰিকান ডলাৰ সংগ্ৰহ আৰু বিতৰণ কৰিছে।[55]

তুলনামূলকভাৱে ক্ষুদ্ৰ সংগঠন ভি-ডেয়ে মহিলাৰ বিৰুদ্ধে হোৱা হিংসাৰ সমাপ্তিৰ বাবে নিজকে সমৰ্পিত কৰিছে। সমগ্ৰ আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ সম্প্ৰদায় আৰু মহাবিদ্যালয় চৌহদত নাটক, কলা অনুষ্ঠান আৰু কৰ্মশালাৰ দৰে অনুষ্ঠানৰ আয়োজন কৰি ভি-ডেয়ে পুঁজি সংগ্ৰহ কৰে আৰু যৌতুকৰ বাবে মৃত্যুকে ধৰি লিংগ-আধাৰিত হিংসাৰ বিষয়বোৰৰ ওপৰত জনসাধাৰণক শিক্ষিত কৰে।[56] যৌতুকৰ মৃত্যুৰ ওপৰত সম্পূৰ্ণ দৈৰ্ঘ্যৰ নাটকৰ ভিতৰত 'দ্য ব্ৰাইড হু উড নট বাৰ্ণ' উল্লেখযোগ্য।[57]

তথ্য উৎস

সম্পাদনা কৰক
  1. ↑ 1.0 1.1 "National Crime Statistics (page 196)". National Crime Records Bureau, India. 2013-01-16. http://ncrb.nic.in/CD-CII2012/Statistics2012.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2015-01-02. 
  2. ↑ PAKISTAN: The social injustice behind the practice of dowry-when greed dictates society Asian Human Rights Commission (2014)
  3. ↑ 3.0 3.1 UN Women, Bangladesh Report 2014 - Annexes[সংযোগবিহীন উৎস] United Nations (May 2014), Table 6 page xiii
  4. ↑ . Around 87,000 women were killed around the world last year and some 50,000 - or 58 per cent - were killed at the hands of intimate partners or family members. This amounts to some six women being killed every hour by people they know, according to new research published by the United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC). Isfahan man kills daughter over inability to pay dowry Public Broadcasting Service, Washington DC (August 16, 2010)
  5. ↑ Kiani et al. (2014), A Survey on Spousal Abuse of 500 Victims in Iran, American Journal of Forensic Medicine and Pathology, 35(1):50-54, March 2014
  6. ↑ "Dowry Deaths Make Significant Share Of Female Killings In India: Report". NDTV. https://www.ndtv.com/india-news/dowry-deaths-make-significant-share-of-female-killings-in-india-report-1954056। আহৰণ কৰা হৈছে: 8 March 2019. 
  7. ↑ Subhani, D., Imtiaz, M., & Afza, S. (2009), To estimate an equation explaining the determinants of Dowry, MePRC Journal, University of Munich, Germany
  8. ↑ Anderson, Siwan (2000), "The economics of dowry payments in Pakistan", Mimeo, Tilburg University Press, Center for Economic Research
  9. ↑ Jane Rudd, "Dowry-murder: An example of violence against women." Women's studies international forum 24#5 (2001).
  10. ↑ Meghana Shah, "Rights under fire: The inadequacy of international human rights instruments in combating dowry murder in India." Connecticut Journal of International Law 19 (2003): 209+.
  11. ↑ Kumar, Virendra (Feb 2003). "Burnt wives". Burns খণ্ড 29 (1): 31–36. doi:10.1016/s0305-4179(02)00235-8. PMID 12543042. 
  12. ↑ Oldenburg, V. T. (2002). Dowry murder: The imperial origins of a cultural crime. Oxford University Press.
  13. ↑ Crime statistics in India Archived January 29, 2013, at the Wayback Machine, Government of India (2011)
  14. ↑ http://ncrb.nic.in/CD-CII2011/Statistics2011.pdf Crime statistics in India Archived January 29, 2013, at the Wayback Machine, Government of India (2011)
  15. ↑ Bride-burning claims hundreds in India: Practice sometimes disguised as suicide or accident CNN, August 18, 1996.
  16. ↑ Point No.17, Dowry Deaths Archived 2011-06-28 at the Wayback Machine
  17. ↑ Decadal Growth Rates in India Archived 2013-10-05 at the Wayback Machine Census of India, Government of India, New Delhi (2012)
  18. ↑ Caleekal, Anuppa. "Dowry Death". http://digitalism.org/artdoc/ddeath.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-01-05. 
  19. ↑ June 30, David Devadas; June 30, 1988 ISSUE DATE; November 28, 1988UPDATED; Ist, 2013 13:45. "Dowry-related deaths break religious, caste and geographical barriers" (en ভাষাত). India Today. https://www.indiatoday.in/magazine/special-report/story/19880630-dowry-related-deaths-break-religious-caste-geographical-barriers-797424-1988-06-30। আহৰণ কৰা হৈছে: 2019-02-12. 
  20. ↑ "Section 1-4, Dowry Act". indiacode.nic.in. http://indiacode.nic.in/rsPaging.asp?tfnm=196128&Page=1। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 April 2018. 
  21. ↑ Nigam, Shalu (2020). Women and Domestic Violence Law in India: A Quest for Justice. প্ৰকাশক London: Routledge. পৃষ্ঠা. 1-2. ISBN 978-1-138-36614-5. https://www.academia.edu/49357692/Women_and_Domestic_Violence_Law_in_India_A_Quest_for_Justice। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 July 2021. 
  22. ↑ Manchandia, Purna (2005). "Practical Steps towards Eliminating Dowry and Bride-Burning in India". Tul. J. Int'l & Comp. L. খণ্ড 13: 305–319. 
  23. ↑ Spatz, Melissa (1991). "A "Lesser" Crime: A Comparative Study of Legal Defenses for Men Who Kill Their Wives". Colum. J. L. & Soc. Probs. খণ্ড 24: 597, 612. 
  24. ↑ Zeba Sathar, Cynthia Lloyd, et al. (2001–2002) "Adolescents and Youth in Pakistan" Archived 2014-03-12 at the Wayback Machine pp.92-116, Population Council (with support from UNICEF)
  25. ↑ Yasmeen, S. (1999) "Islamisation and democratisation in Pakistan: Implications for women and religious minorities", South Asia Journal of South Asian Studies 22(s1), pages 183-195 doi:10.1080/00856408708723381
  26. ↑ Ibraz, T. S., Fatima, A., & Aziz, N. (1993) "Uneducated and Unhealthy: The Plight of Women in Pakistan" Archived 2014-11-07 at the Wayback Machine [with Comments], The Pakistan Development Review Vol.32 No.4 pp.905-915
  27. ↑ Niaz, U (2004). "Women's mental health in Pakistan". World Psychiatry খণ্ড 3 (1): 60–2. PMID 16633458. 
  28. ↑ Hussain, R. (1999) "Community perceptions of reasons for preference for consanguineous marriages in Pakistan", Journal of Biosocial Science Vol.31 No.4 pp.449-461
  29. ↑ Shah, K. (1960). "Attitudes of Pakistani students toward family life", Marriage and Family Living Vol.22 No.2 pp. 156-161
  30. ↑ Korson, J. H., & Sabzwari, M. A. (1984). "Age and Social State at Marriage, Karachi, Pakistan 1961-64 and 1980: A Comparative Study", Journal of Comparative Family Studies 15(2), pp. 257-279.
  31. ↑ Operational Note: Pakistan Archived 2013-09-25 at the Wayback Machine Refworld, A United Nations initiative (August 2011), see pages 16-21
  32. ↑ Imtiaz, Subhani, Muhammad; Sarwat, Afza (10 April 2018). "To estimate an equation explaining the determinants of Dowry". mpra.ub.uni-muenchen.de. http://mpra.ub.uni-muenchen.de/21365/। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 April 2018. 
  33. ↑ Nasrullah; Muazzam (2010). "Newspaper reports: a source of surveillance for burns among women in Pakistan". Journal of Public Health খণ্ড 32 (2): 245–249. doi:10.1093/pubmed/fdp102. PMID 19892782. 
  34. ↑ Juliette Terzieff (October 27, 2002) "Pakistan's Fiery Shame: Women Die in Stove Deaths" WeNews, New York
  35. ↑ Miller, B. D. (1984). "Daughter neglect, women's work, and marriage: Pakistan and Bangladesh compared"]". Medical Anthropology খণ্ড 8 (2): 109–126. doi:10.1080/01459740.1984.9965895. PMID 6536850. 
  36. ↑ Ashraf Javed (June 9, 2013) "Done to a daughter over dowry" Archived 2013-09-01 at the Wayback Machine, The Nation (Pakistan)
  37. ↑ 37.0 37.1 (2006) Fight Against Dowry Archived November 8, 2014, at the Wayback Machine, SACHET (Pakistan); also see Dr. A.Q. Khan's July 2003 foreword on widespread Dowry problems to the Prime Minister of Pakistan
  38. ↑ Shahnaz Huda (2006), Dowry in Bangladesh: Compromizing Women’s Rights, South Asia Research, November vol. 26 no. 3, pages 249-268
  39. ↑ Women’s Safety: Ghosts on the Prowl Archived November 9, 2014, at the Wayback Machine Mahfuzur Rahman, Dhaka Courier, January 26, 2012
  40. ↑ Steingass Persian-English Archived 2017-03-24 at the Wayback Machine, University of Chicago, See explanation for Jahiz
  41. ↑ Persian English Dictionary see Dowry
  42. ↑ Isfahan man kills daughter over inability to pay dowry Public Broadcasting Service, Washington DC (August 16, 2010)
  43. ↑ King, Loren (29 March 2018). "Boston Globe Summiting Provincetown to address sexual harassment, racism, and pay disparity in the entertainment industry". https://www.bostonglobe.com/arts/movies/2018/03/29/summiting-provincetown-address-sexual-harassment-racism-and-pay-disparity-entertainment-industry/PmMebW1XQFZKrsmrpifmsL/story.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 21 January 2019. 
  44. ↑ "Charter of the United Nations: Preamble". United Nations. https://www.un.org/en/documents/charter/preamble.shtml। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  45. ↑ "The Universal Declaration of Human Rights". United Nations. https://www.un.org/en/documents/udhr। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  46. ↑ "International Covenant on Civil and Political Rights". Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. http://www2.ohchr.org/english/law/ccpr.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. [সংযোগবিহীন উৎস]
  47. ↑ "International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights". Office of the United Nations High Commissioner on Human Rights. Archived from the original on 2012-03-03. https://web.archive.org/web/20120303114220/http://www2.ohchr.org/english/law/cescr.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  48. ↑ "International Law". Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. http://www2.ohchr.org/english/law। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  49. ↑ "Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women". United Nations. https://www.un.org/womenwatch/daw/cedaw/text/econvention.htm। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  50. ↑ "Statement of UNICEF Executive Director Ann M. Veneman on International Women's Day". UNICEF. Archived from the original on 2012-05-10. https://web.archive.org/web/20120510065353/http://www.unicef.org/media/media_35134.html। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  51. ↑ "UNICEF Strategic Priority Action Plan for Gender Equality: 2010-2012". UNICEF. Archived from the original on 2015-09-10. https://web.archive.org/web/20150910041659/http://www.unicef.org/gender/files/Strategic_Priority_Action_Plan_for_Gender_Equality_2010-2012.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-09-03. 
  52. ↑ "Violence Against Women Information". Amnesty International. http://www.amnestyusa.org/our-work/issues/women-s-rights/violence-against-women/violence-against-women-information। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  53. ↑ "India". Amnesty International. https://www.amnesty.org/en/region/india। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  54. ↑ "India: Disappointing Year for Human Rights". 2012-09-04. Human Rights Watch. https://www.hrw.org/news/2012/01/23/india-disappoint-year-human-rights. 
  55. ↑ "Her Majesty Queen Noor and Nancy Pelosi Join GFW to Announce Endowment for the World's Women". Global Fund For Women. Archived from the original on 2014-11-08. https://web.archive.org/web/20141108092436/http://www.globalfundforwomen.org/impact/media-center/news-releases/45/157। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  56. ↑ "Dowry Deaths & Bride Burning". V-Day. Archived from the original on 2013-06-03. https://web.archive.org/web/20130603074440/http://www.vday.org/bride+death। আহৰণ কৰা হৈছে: 2012-09-04. 
  57. ↑ "YouTube". www.youtube.com. https://www.youtube.com/watch?v=urRejbq8dbs। আহৰণ কৰা হৈছে: 10 April 2018. 

বাহ্যিক সংযোগ

সম্পাদনা কৰক
"https://as.wikipedia.org/w/index.php?title=যৌতুকৰ_বাবে_মৃত্যু&oldid=434613"ৰ পৰা অনা হৈছে