শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমান
শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমান (বঙালী: শেখ মুজিবুব় ব়হমান, ১৭ মাৰ্চ ১৯২০ – ১৫ আগষ্ট ১৯৭৫), জনপ্ৰিয়ভাবে শ্বেখ মুজিব বা বংগবন্ধু বাংলাদেশৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি আৰু দক্ষিণ এছিয়াৰ অন্যতম প্ৰভাৱশালী ৰাজনৈতিক ব্যক্তিত্ব। ভাৰত বিভাজন আন্দোলনত তেওঁ সক্ৰিয়ভাৱে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল আৰু পিছলৈ পূব পাকিস্তানক স্বাধীন দেশ হিচাপে প্ৰতিষ্ঠা কৰাৰ সংগ্ৰামত কেন্দ্ৰীয় নেতৃত্ব প্ৰদান কৰিছিল। প্ৰথম অৱস্থাত তেওঁ আৱামী লীগৰ সভাপতি তাৰপিছত বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু পিছলৈ বাংলাদেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।[5][6] ১৯৭১ চনত পূব পাকিস্তানৰ ৰাজনৈতিক স্বায়ত্তশাসনৰ অভিযান আৰু তাৰ পিছত বাংলাদেশৰ স্বাধীনতা আন্দোলন আৰু বাংলাদেশৰ মুক্তিযুদ্ধৰ আঁৰৰ কেন্দ্ৰীয় ব্যক্তি হিচাপে তেওঁৰ কৃতিত্বক স্বীকৃতি দি শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানক বাংলাদেশৰ "জাতিৰ জনক" বা "জাতিৰ পিতৃ" বুলি জনা যায়।[7] তেওঁক প্ৰাচীন বাংলা সভ্যতাৰ আধুনিক স্থপতি আৰু সৰ্বকালৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বঙালী বুলি গণ্য কৰা হয়। তেওঁক জনপ্ৰিয়ভাৱে "শ্বেখ মুজিব" বা "শ্বেখ চাহিব" আৰু "বংগবন্ধু" উপাধিৰে জনা যায়। তেওঁৰ কন্যা শ্বেখ হাছিনা বৰ্তমান বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী।
জাতিৰ পিতৃ বংগবন্ধু শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমান | |
|---|---|
 প্ৰতিকৃতি, প্ৰায় ১৯৫০ | |
| বাংলাদেশৰ ৰাষ্ট্ৰপতি | |
| কাৰ্যকাল ১৭ এপ্ৰিল ১৯৭১ – ১২ জানুৱাৰী ১৯৭২ | |
| প্ৰধানমন্ত্ৰী | তাজুদ্দিন আহমেদ |
| পূৰ্বসূৰী | পদ স্থাপন কৰা হৈছে |
| উত্তৰসূৰী | আবু ছাইদ চৌধুৰী |
| কাৰ্যকাল ২৫ জানুৱাৰী ১৯৭৫ – ১৫ আগষ্ট ১৯৭৫ | |
| প্ৰধানমন্ত্ৰী | মহম্মদ মনছুৰ আলী |
| পূৰ্বসূৰী | মহম্মদ মহম্মদুল্লাহ |
| উত্তৰসূৰী | খোন্দকাৰ মোস্তাক আহমদ (দখলকাৰী)[টোকা 1] |
| বাংলাদেশৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী | |
| কাৰ্যকাল ১২ জানুৱাৰী ১৯৭২ – ২৪ জানুৱাৰী ১৯৭৫ | |
| ৰাষ্ট্ৰপতি |
|
| পূৰ্বসূৰী | তাজুদ্দিন আহমদ |
| উত্তৰসূৰী | মহম্মদ মনছুৰ আলী |
| আৱামি লীগৰ সভাপতি | |
| কাৰ্যকাল ২৫ জানুৱাৰী ১৯৬৬ – ১৮ জানুৱাৰী ১৯৭৪ | |
| সাধাৰণ সম্পাদক |
|
| পূৰ্বসূৰী | আব্দুৰ ৰছিদ তৰ্কবাগীছ |
| উত্তৰসূৰী | আবুল হাছনত মহম্মদ কামৰুজ্জামান |
| অন্যান্য দায়িত্ব | |
| বংগ প্ৰাদেশিক মুছলিম লীগৰ কাউন্সিলাৰ | |
| কাৰ্যকাল ১৯৪৬–১৯৪৮ | |
| আৱামি লীগৰ সাধাৰণ সম্পাদক | |
| কাৰ্যকাল ১৯৫৩–১৯৬৬ | |
| পূব বংগৰ কৃষি মন্ত্ৰী | |
| কাৰ্যকাল ১৯৫৪ | |
| পূব পাকিস্তান বিধানসভাৰ সদস্য | |
| কাৰ্যকাল ১৯৫৪–১৯৫৮ | |
| পাকিস্তানৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বিধানসভাৰ সদস্য | |
| কাৰ্যকাল ১৯৫৫–১৯৫৮ | |
| পূব পাকিস্তানৰ উদ্যোগ মন্ত্ৰী | |
| কাৰ্যকাল ১৯৫৬–১৯৫৭ | |
| ব্যক্তিগত তথ্য | |
| জন্ম | ১৭ মাৰ্চ, ১৯২০ টুংগীপাৰা, বেংগল প্ৰেচিডেঞ্চি, ব্ৰিটিছ ইণ্ডিয়া |
| মৃত্যু | ১৫ আগষ্ট, ১৯৭৫ (৫৫ বছৰ) ঢাকা, বাংলাদেশ |
| মৃত্যুৰ কাৰণ | হত্যা |
| সমাধিস্থল | শ্বেখ মুজিবুৰ ৰহমানৰ সমাধিস্থল |
| ৰাষ্ট্ৰীয়তা |
|
| ৰাজনৈতিক দল | বাংলাদেশ কৃষক শ্ৰমিক আৱামি লীগ (১৯৭৫) |
| আন ৰাজনৈতিক সম্পৰ্ক |
|
| দাম্পত্যসঙ্গী | বেগম ফাজিলাটুন্নেছা |
| সন্তান | |
| মাতৃ | শ্বেখ ছায়েৰা খাতুন |
| পিতৃ | শ্বেখ লুতফৰ ৰহমান |
| সম্বন্ধীয় | টুংগীপাৰাৰ শ্বেখ পৰিয়াল |
| বাসস্থান | ধনমণ্ডী, ঢাকা |
| শিক্ষানুষ্ঠান | |
| পেচা |
|
| পুৰস্কাৰ | জোলিয়ট-কিউৰি শান্তিৰ পদক.svg){kind=small} স্বাধীনতা বঁটা গান্ধী শান্তি বঁটা সাৰ্ক সাহিত্য বঁটা |
| স্বাক্ষৰ |  |
| আন নাম | খোকা |
তথ্য উৎস
সম্পাদনা কৰকটীকাকৰণ
সম্পাদনা কৰক- ↑ বাংলাদেশ ইটালিয়ান মাৰ্বল ৱৰ্কছ লিমিটেড বনাম বাংলাদেশ চৰকাৰ গোচৰত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৰায় দিছিল যে মোস্তাকৰ ৰাষ্ট্ৰপতি পদত যোগদান কৰাটো অবৈধ কাৰণ ই ৰেখা উলংঘা কৰিছিল উত্তৰাধিকাৰী সূত্ৰে আৰু সামৰিক অভ্যুত্থানৰ পিছত সংঘটিত হৈছিল। সেয়েহে ঘোষণা কৰা হ’ল যে মোস্তাক এজন দখলদাৰী আৰু তেওঁ সামৰিক আইন অনুসৰি প্ৰদান কৰা সকলো অধ্যাদেশ কোনো আইনী প্ৰভাৱৰ পৰা বাতিল।[1][2][3]
- ↑ ১৯৪৯ চনত আইন অধ্যয়নৰ দ্বিতীয় বৰ্ষৰ ছাত্ৰ হৈ থকাৰ সময়তে বংগবন্ধুক বিশ্ববিদ্যালয়ৰ কৰ্মচাৰীসকলৰ মাজত উন্নত দৰমহা আৰু ভাট্টা লাভৰ বাবে আন্দোলন "উদ্দীপিত" কৰাৰ দোহাই দি কাৰ্যবাহী পৰিষদে ঢাকা বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰা বহিষ্কাৰ কৰে। ইয়াৰ ৬১ বছৰৰ পাছত ২০১০ চনত কাৰ্যবাহী পৰিষদে প্ৰতীকীভাৱে এই বহিষ্কাৰ বাতিল কৰে।[4]
উদ্ধৃতি
সম্পাদনা কৰক- ↑ Hasan Pias, Mehedi (16 August 2020). "Inside the Indemnity Ordinance that protected the killers of Bangabandhu". Bdnews24.com. https://bdnews24.com/bangladesh/2020/08/16/inside-the-indemnity-ordinance-that-protected-the-killers-of-bangabandhu.
- ↑ "Civil Petition for Leave to Appeal Nos. 1044 & 1045 OF 2009". The Daily Star. 2 February 2010. https://archive.thedailystar.net/images/5thammendment.pdf.
- ↑ Ali Manik, Julfikar (25 August 2010). "5th amendment verdict paves way for justice". The Daily Star. https://www.thedailystar.net/news-detail-152188.
- ↑ Asif Shawon, Ali (14 August 2021). "Bangabandhu's grand return to DU was ruined by assassination". Dhaka Tribune. https://archive.dhakatribune.com/bangladesh/2021/08/13/bangabandhu-s-grand-return-to-du-was-ruined-by-assassination.
- ↑ "Mujibur Rahman". Britannica. 11 August 2023.
- ↑ "Who is Sheikh Mujibur Rahman, whose birth centenary Bangladesh is observing today" (en ভাষাত). The Indian Express. 17 March 2020. https://indianexpress.com/article/explained/explained-who-is-sheikh-mujibur-rahman-whose-birth-centenary-bangladesh-is-observing-6317512/.
- ↑ "First Schedule". Laws of Bangladesh. http://bdlaws.minlaw.gov.bd/upload/act/2022-04-18-13-27-54-Scheudle__367.pdf.
গ্ৰন্থতালিকা
সম্পাদনা কৰক- Mujibur Rahman, Sheikh (2012). The Unfinished Memoirs. প্ৰকাশক Dhaka: The University Press Limited. ISBN 9789845061100.
- Kādira, Muhāmmada Nūrula (2004). Independence of Bangladesh in 266 days: history and documentary evidence. প্ৰকাশক Dhaka: Mukto Publishers. ISBN 978-984-32-0858-3.
- Karim, S. A. (2005). Sheikh Mujib: Triumph and Tragedy. The University Press Limited. ISBN 9789840517374.
- Milam, William B. (2009). Pakistan and Bangladesh: Flirting with Failure. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-70066-5.
- Kaushik, S. L.; Patnayak, Rama (1995). Modern Governments and Political Systems: governments and politics in South Asia.
- Frank, Katherine (2001). Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi. HarperCollins. ISBN 978-0-395-73097-3. https://archive.org/details/indiralifeofindi00fran.
- Ahmed, Moudud (1983). Bangladesh: Era of Sheikh Mujibur Rahman. The University Press Limited. ISBN 978-984-506-226-8.
- Ahmed, Salahuddin (2003). Bangladesh: Past and Present. প্ৰকাশক New Delhi: A.P.H. Publishing Corporation. ISBN 9788176484695.
- Enayetur Rahim and Joyce L. Rahim, ed (2013). Bangabandhu Sheikh Mujibur Rahman and Struggle for Independence: UK Foreign and Commonwealth Office, De-classified Documents, 1962–1971. Hakkani Publishers. ISBN 978-7-02-140067-5.
- Meghna Guhathakurta and Willem van Schendel (2013). The Bangladesh Reader: History, Culture, Politics. Duke University Press. ISBN 9780822353188.
- Maidul Islam (2015). Limits of Islamism. Cambridge University Press. ISBN 9781107080263.
- Jahan, Rounaq (2000). Bangladesh: promise and performance. Zed Books. ISBN 9781856498258.
- Gupta, Jyoti Sen (1981). Bangladesh, in Blood and Tears. Naya Prokash.
- Heitzman, James; Library of Congress, Federal Research Division; Nyrop, Richard F.; Worden, Robert L. (1989). Bangladesh : a country study. প্ৰকাশক Washington, D.C: Library of Congress. https://www.loc.gov/item/89600298/.