খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদ
খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদ (ইংৰাজী: Indigenous feminism) হৈছে নাৰীবাদৰ এক আন্তঃবিভাজনমূলক তত্ত্ব আৰু অনুশীলন যিয়ে খিলঞ্জীয়া মহিলা আৰু তেওঁলোকৰ পৰিয়ালৰ বাবে বি-ঔপনিৱেশিকৰণ, খিলঞ্জীয়া সাৰ্বভৌমত্ব, আৰু মানৱ অধিকাৰৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদত মূলসুঁতিৰ, শ্বেতাংগ, পিতৃতান্ত্ৰিক মূল্যবোধ আৰু অগ্ৰাধিকাৰৰ পৰিৱৰ্তে থলুৱা সাংস্কৃতিক মূল্যবোধ আৰু অগ্ৰাধিকাৰৰ প্ৰেক্ষাপটত খিলঞ্জীয়া মহিলাসকলক শক্তিশালী কৰাত গুৰুত্ব দিয়া হয়।[1]এই সাংস্কৃতিক দৃষ্টিভংগীক আফ্ৰিকান-আমেৰিকান সম্প্ৰদায়ৰ নাৰীবাদৰ সৈতে তুলনা কৰিব পাৰি।
খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠীসমূহ বৈচিত্ৰ্যময়। কিছুমান মহিলাই নিজৰ জনজাতীয় জাতি আৰু পৰম্পৰাগত সমাজৰ ভিতৰত যথেষ্ট ক্ষমতা দখল কৰি থাকিলেও আন বহুতে নিজৰ সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত নেতৃত্বৰ ভূমিকা হেৰুৱাই পেলাইছে। আন কিছুমানে পৰম্পৰাগত সম্প্ৰদায়ৰ বাহিৰত সম্পূৰ্ণৰূপে থাকিব পাৰে। নিজৰ সম্প্ৰদায়ত বা সামগ্ৰিকভাৱে বিশ্বত ক্ষমতা দখল কৰা মহিলাসকলৰ লক্ষ্য মৌলিক মানৱ অধিকাৰৰ বাবে সংগ্ৰাম কৰি থকা মহিলাসকলৰ পৰা পৃথক হ’ব পাৰে।
আধুনিক খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদে খিলঞ্জীয়া মহিলাসকলে সন্মুখীন হোৱা সমস্যাসমূহক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া সাম্প্ৰদায়িক বিশ্বদৃষ্টিভংগী হিচাপে গঢ় লৈ উঠিছে। মূলসুঁতিৰ নাৰীবাদীসকলক প্ৰায়ে সেইবোৰ বিষয়ত অগ্ৰাধিকাৰ দিবলৈ অনিচ্ছুক যেন দেখা যায়, যিবোৰ খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ৰ বাবে জৰুৰী সংকট। উদাহৰণস্বৰূপে, নিৰুদ্দিষ্ট আৰু হত্যা কৰা খিলঞ্জীয়া মহিলা (MMIW) সংকট, খিলঞ্জীয়া মহিলাক বলপূৰ্বক বন্ধ্যাকৰণ, ভূমিৰ অধিকাৰৰ বাবে সংগ্ৰাম আৰু শ্বেতাংগ পুৰুষৰ দ্বাৰা আমেৰিকাৰ থলুৱা মহিলাক অসমতাপূৰ্ণ যৌন বলি।[2][3]
খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদ উত্তৰ-ঔপনিৱেশিক নাৰীবাদৰ সৈতে জড়িত কাৰণ ই খিলঞ্জীয়া জনগোষ্ঠী আৰু তেওঁলোকে বাস কৰা ভূমিৰ ওপৰত উপনিৱেশিকৰণৰ বিধ্বংসী পৰিণতিৰ লগতে উপনিৱেশিকৰণৰ লগে লগে প্ৰৱৰ্তিত হোৱা নিপীড়নমূলক ব্যৱস্থাসমূহ ভাঙি পেলোৱাত উপনিবেশমুক্তকৰণৰ গুৰুত্বকো স্বীকাৰ কৰে।[4]পূৰ্বপুৰুষৰ ভূমি ভিত্তিৰ কেন্দ্ৰীয় ভূমিকা, আৰু বৰ্তমানৰ ভূমিৰ অধিকাৰ আৰু পৰিৱেশ সংগ্ৰামই খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদক ইক’ফেমিনিজমৰ কিছুমান দিশৰ সৈতে সংযোগ কৰে। খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদক মূলসুঁতিৰ শ্বেত নাৰীবাদ আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত নাৰীবাদৰ ৰূপসমূহৰ পৰা পৃথক কৰাটো গুৰুত্বপূৰ্ণ (উদাৰ নাৰীবাদ আৰু প্ৰাচ্যবাদী নাৰীবাদকে ধৰি); কাৰণ "খিলঞ্জীয়া মহিলাসকলৰ বিভিন্ন সুনিৰ্দিষ্ট অভিজ্ঞতা থাকে যিয়ে অখিলঞ্জীয়া মহিলাসকলৰ তুলনাত মূল বিষয়বস্তুৰ সৈতে আমাৰ সম্পৰ্কক গঢ় দিয়ে।[5] [6]
খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদক ভৌগোলিকভাৱে কিছুমান নিৰ্দিষ্ট নামেৰেও জনা যায়। যেনে: আমেৰিকাত আমেৰিকাৰ স্থানীয় নাৰীবাদ, কানাডাৰ প্ৰথম জাতিৰ নাৰীবাদ, অষ্ট্ৰেলিয়াৰ আদিবাসী বা খিলঞ্জীয়া অষ্ট্ৰেলিয়ান নাৰীবাদ।[7] বিশ্বব্যাপী প্ৰযোজ্য "খিলঞ্জীয়া" শব্দটোৰ ব্যৱহাৰ সত্ত্বেও, "খিলঞ্জীয়া নাৰীবাদ"ক উল্লেখ কৰা গ্ৰন্থৰ অধিকাংশই উত্তৰ আমেৰিকাৰ খিলঞ্জীয়া জনসংখ্যাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰাৰ প্ৰৱণতা থাকে।
উপনিৱেশিকৰণৰ প্ৰভাৱ
সম্পাদনা কৰকবেছিভাগ খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়তে উপনিৱেশিকৰণ আৰু খ্ৰীষ্টান ধৰ্মই নাৰীৰ অৱস্থান আৰু ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত আটাইতকৈ গভীৰ আৰু ক্ষতিকাৰক পৰিৱৰ্তন আনিছে।[8]
খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত লিংগ সম্পৰ্ক
সম্পাদনা কৰকউপনিৱেশিকৰণৰ জৰিয়তে খিলঞ্জীয়াসকল বৰ্ণবাদী পিতৃতান্ত্ৰিক ব্যৱস্থাৰ অধীন হৈ পৰিছিল যিয়ে যোগাযোগৰ পূৰ্বৰ খিলঞ্জীয়া সমাজৰ সামাজিক, অৰ্থনৈতিক আৰু সাংস্কৃতিক পদ্ধতিসমূহক যথেষ্ট পৰিমাণে স্থানান্তৰিত কৰিছিল। খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ৰ মহিলাসকলক প্ৰদান কৰা অৰ্থনৈতিক, ৰাজনৈতিক আৰু আধ্যাত্মিক ক্ষমতাই আগন্তুক ইউৰোপীয়সকলৰ বাবে ভাবুকি কঢ়িয়াই আনিছিল যিসকলে "বিদেশী ঘৃণা আৰু থলুৱা আধ্যাত্মিক পদ্ধতিৰ প্ৰতি গভীৰ শংকা"ৰ ব্যৱহাৰ কৰি গণহত্যাক আধিপত্যৰ মাধ্যম হিচাপে ন্যায্যতা প্ৰদান কৰিছিল।[9]ইয়াৰ উপৰি, "খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ত মহিলাৰ পৰম্পৰাগত ভূমিকা বহু পৰিমাণে ভিন্ন হ'লেও উপনিবেশিকৰণে লিংগ সম্পৰ্কক অধীনস্থ মহিলাৰ সৈতে পুনৰ ক্ৰমবদ্ধ কৰিছে, লাগিলে তেওঁলোকৰ যোগাযোগৰ পূৰ্বৰ অৱস্থা যিয়েই নহওক কিয়।" [10]
খিলঞ্জীয়া মহিলাৰ ৰাজনৈতিক আৰু অৰ্থনৈতিক স্থিতি
সম্পাদনা কৰকআজি খিলঞ্জীয়াই সন্মুখীন হোৱা সংগ্ৰামৰ কাৰণ হৈছে উপনিৱেশিকৰণৰ জৰিয়তে আধিপত্য দখল কৰিবলৈ বসতিপ্ৰধান লোকসকলে গ্ৰহণ কৰা কাৰ্য। শ্বেতাংগ বসতিপ্ৰধান লোকসকলে তেওঁলোকৰ ইউৰোপীয় জাতিৰ পৰা প্ৰায়ে এক নতুন ধৰণৰ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থা আনিছিল য'ত ব্যক্তিগত সম্পত্তি, মালিকীস্বত্ব আৰু লিংগভিত্তিক শ্ৰমৰ ধাৰণা আছিল। ইয়াক খিলঞ্জীয়া সম্প্ৰদায়ৰ ওপৰত জোৰ-জুলুম কৰি প্ৰয়োগ কৰা হৈছিল।[11]এণ্ডাৰছনে A Recognition of Being: Reconstructing Native Womanhood ত লক্ষ্য কৰিছে যে "ৰাজহুৱা আৰু ব্যক্তিগত শ্ৰমিকৰ মাজৰ বিভাজন আৰু পুঁজিবাদী অৰ্থনীতিৰ প্ৰৱৰ্তনে থলুৱা মহিলাৰ পৰম্পৰাগত অৰ্থনৈতিক কৰ্তৃপক্ষক বিঘ্নিত কৰিছিল।" [12]
খিলঞ্জীয়া মহিলা আৰু চিকিৎসা উদ্যোগিক জটিলতা
সম্পাদনা কৰকউপনিৱেশিকসকলে যিকোনো উলংঘাকাৰীক, যেনে: মহিলাক, “বৰ্ণ আৰু সামাজিক নীতি-নিয়ম ভংগ”ৰ বাবে “অপৰাধমূলকভাৱে উন্মাদ” বুলি চিহ্নিত কৰি শ্বেতাংগ বসতিপ্ৰধান আদৰ্শৰ অধীনত খাপ খুৱাবলৈ খিলঞ্জীয়া সামাজিক ব্যৱস্থাসমূহক পুনৰ্গঠন কৰাৰ দৰে পদক্ষেপ লৈছিল। মানসিক চিকিৎসালয় আৰু দণ্ড ব্যৱস্থাত খিলঞ্জীয়া মহিলাসকলক প্ৰতিষ্ঠানিকৰণৰ জৰিয়তে উপনিৱেশিকসকলে খিলঞ্জীয়া মহিলাসকলৰ প্ৰজনন চোৱাচিতা আৰু নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।[13]চুন আৰু মেনজিছে (১৯৯৮) অনুসন্ধানৰ জৰিয়তে লাভ কৰিছে যে; অপৰাধমূলকভাৱে উন্মাদ আৰু কাৰাগাৰত বন্দী হোৱা মহিলাসকলৰ অসমতাপূৰ্ণ সংখ্যকেই জনগোষ্ঠী আৰু বৰ্ণ সংখ্যালঘু গোটৰ। উল্লেখযোগ্য যে অপৰাধমূলক উন্মাদনাৰ কাৰণে কাৰাগাৰত বন্দী হোৱা ৩৮ গৰাকী মহিলাৰ ভিতৰত সাতগৰাকী আছিল প্ৰথম জাতিৰ মহিলা।[14]
তথ্যসূত্ৰ
সম্পাদনা কৰক- ↑ Liddle, Celeste (25 June 2014). "Intersectionality and Indigenous Feminism: An Aboriginal Woman's Perspective - The Postcolonialist". The Postcolonialist. http://postcolonialist.com/civil-discourse/intersectionality-indigenous-feminism-aboriginal-womans-perspective/.
- ↑ Smith, Andrea (2011). "Decolonizing Anti-Rape Law and Strategizing Accountability in Native American Communities". Social Justice খণ্ড 37 (4): 36–43.
- ↑ Green, Joyce (2007). Making Space For Indigenous Feminism. Hignell Book Printing, Canada. ISBN 978-1-842779-40-8.
- ↑ Smith, Andrea (2011). "Decolonizing Anti-Rape Law and Strategizing Accountability in Native American Communities". Social Justice খণ্ড 37 (4): 36–43.
- ↑ Moreton-Robinson, Aileen (2002). Talkin' Up To The White Woman: Indigenous Women and Feminism. প্ৰকাশক Brisbane, AU: University of Queensland Press. ISBN 978-0-7022-3134-6. https://books.google.com/books?id=6LlHEAAAQBAJ&q=Indigenous%20women%20will%20have%20different%20concrete%20experiences%20that%20shape%20our%20relation%20to%20core%20themes.
- ↑ Arvin, Maile; Tuck, Eve; Morrill, Angie (2013). "Decolonizing Feminism: Challenging Connections between Settler Colonialism and Heteropatriarchy". Feminist Formations খণ্ড 25 (1): 8–34. doi:10.1353/ff.2013.0006.
- ↑ Suzack, Cheryl (2 October 2015). "Indigenous Feminisms in Canada". NORA - Nordic Journal of Feminist and Gender Research খণ্ড 23 (4): 261–274. doi:10.1080/08038740.2015.1104595.
- ↑ Green, Joyce (2007). Making Space For Indigenous Feminism. Hignell Book Printing, Canada. ISBN 978-1-842779-40-8.
- ↑ LaDuke, Winona (2005). Recovering the Sacred: The Power of Naming and Claiming. South End Press. পৃষ্ঠা. 11. ISBN 978-0896087125. https://archive.org/details/recoveringsacred00ladu/page/11.
- ↑ Suzack, Cheryl; Huhndorf, Shari M.; Perreault, Jeanne; Barman, Jean (2010). Indigenous Women and Feminism: Politics, Activism, Culture. প্ৰকাশক Vancouver: UBC Press. ISBN 978-0-7748-1809-4.
- ↑ Hernández Castillo, R. Aída (2010). "The Emergence of Indigenous Feminism in Latin America". Signs খণ্ড 35 (3): 539–545. doi:10.1086/648538.
- ↑ Anderson, Kim (2001). A Recognition of Being: Reconstructing Native Womanhood. প্ৰকাশক Toronto: Sumach Press. পৃষ্ঠা. 58. ISBN 978-1-894549-12-7.
- ↑ Menzies, Robert; Palys, Ted (2006). Mental health and Canadian society. McGill-Queen's university press. পৃষ্ঠা. 149–175.
- ↑ Menzies, Robert (1998-11-01). "Out of mind, out of law: The regulation of 'criminally insane' women inside British Columbia's public mental health hospitals, 1888-1973". Canadian Journal of Women and the Law খণ্ড 10.