গোদাৱৰী দত্ত

ভাৰতীয় চিত্ৰশিল্পী

গোদাৱৰী দত্ত (ইংৰাজী: Godawari Dutta) এগৰাকী ভাৰতীয় চিত্ৰশিল্পী। তেওঁ বিহাৰৰ মিথিলা অঞ্চলত প্ৰচলিত লোক চিত্ৰকলা মধুবানী চিত্ৰশিল্পৰ লগত জড়িত। এই চিত্ৰকলা হাতৰ আঙুলি, কাঠি, ব্ৰাচ, নিব-কলম, জুইশলা কাঠি আদি ব্যৱহাৰ কৰি তৈয়াৰ কৰা হয়। প্ৰাকৃতিক ভাবে তৈয়াৰী ৰং আৰু ৰঞ্জক এই ছবিসমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। দৃষ্টিনন্দন জ্যামিতিক শৈলীয়েই হৈছে ছবিসমূহৰ মূল বৈশিষ্ট্য। বৰ্তমান ইয়াক হস্তনিৰ্মিত কাগজ আৰু কেনভাচলৈ স্থানান্তৰ কৰা হৈছে।[1] তদুপৰি তেওঁ মিথিলা অঞ্চলৰ লোককলা বিকাশৰ বাবে 'মিথিলা কলা বিকাশ সমিতি' গঠন কৰিছিল। মধুবানী চিত্ৰশিল্পলৈ তেওঁ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক ২০১৯ চনত দেশৰ চতুৰ্থ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান পদ্মশ্ৰী প্ৰদান কৰে।[2]

গোদাৱৰী দত্ত
জন্ম বাহাদুৰপুৰ গাওঁ, দাৰভংগা জিলা, বিহাৰ
শৈলী মিথিলা বা মধুবানী চিত্ৰশিল্প
বঁটা, সন্মান, পুৰস্কাৰ আদি পদ্মশ্ৰী, ২০১৯
শিল্প গুৰু, ২০০৬
ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ, ১৯৮০

প্ৰাৰম্ভিক জীৱন

সম্পাদনা কৰক

গোদাৱৰী প্ৰাচীন মিথিলা অঞ্চল অৰ্থাৎ বৰ্তমান বিহাৰ ৰাজ্যৰ দাৰভংগা জিলাৰ বাহাদুৰপুৰত জন্ম গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁ কোনো আনুষ্ঠানিক শিক্ষা লাভ কৰাৰ সুযোগ পোৱা নাছিল। তেওঁৰ গাঁৱৰ প্ৰতিগৰাকী ছোৱালীয়ে মধুবানী চিত্ৰ শিকাটো বাধ্যতামূলক আছিল। গোদাৱৰীৰ মাতৃ সুভদ্ৰা দেৱী এগৰাকী প্ৰসিদ্ধ মধুবানী শিল্পী আছিল আৰু প্ৰায়ে তেওঁক ৰামায়ণ আৰু মহাভাৰতৰ কাহিনীৰ চিত্ৰ, ফুল বা ভাটৌৰ দৰে প্ৰেমৰ চিহ্ন অংকন কৰিবলৈ আমন্ত্ৰণ জনোৱা হৈছিল। তেওঁ মাকৰ পৰায়ে এই কলা শিকিছিল।[3] তেওঁ ১০ বছৰ বয়সত তেওঁৰ দেউতাকক হেৰুৱাইছিল। ১৯৪৭ চনত গোদাৱৰীৰ কম বয়সতে বিয়া হৈছিল আৰু তেওঁলোকৰ এজন পুত্ৰ সন্তান আছিল। তেওঁৰ স্বামী কামৰ সন্ধানত নেপাললৈ গৈছিল আৰু কেতিয়াও উভতি অহা নাছিল।[4] যৌৱন কালত গোদাৱৰীৰ মুখৰ ছাল বগা পৰা ৰোগত আক্ৰান্ত হৈছিল আৰু সময়ৰ সৈতে ই সমগ্ৰ শৰীৰত বিয়পি পৰিছিল।[5]

কৰ্মজীৱন

সম্পাদনা কৰক

গোদাৱৰী দত্তয়ে ছয় বছৰ বয়সত বেৰত ছবি আঁকি মধুবনী চিত্ৰৰ অনুশীলন আৰম্ভ কৰিছিল আৰু ১৯৭১ চনতহে কাগজ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। তেওঁ মিথিলা চিত্ৰৰ কায়স্থ শৈলীত বিশেষ ভাবে পাৰদৰ্শিতা অৰ্জন কৰিছে। এই শৈলীত ক'লা আৰু বগা বৈসাদৃশ্যৰ অনুসৰণ কৰা হয়।[6] আন শিল্পীসকলৰ বিপৰীতে তেওঁ ৰং কৰিবলৈ বাঁহৰ কাঠি ব্যৱহাৰ কৰে। তেওঁৰ কলাৰ মুখ্য বিষয় সমূহ হৈছে ৰামায়ণ আৰু মহাভাৰতৰ কাহিনী লগতে বিবাহ বা নৃত্যৰ দৰে দৈনন্দিন জীৱনৰ ঘটনা।

গোদাৱৰী দত্তয়ে শিক্ষক আৰু শিক্ষাৰ্থীসকলক চৰকাৰী আঁচনি "সাংস্কৃতিক সম্পদ আৰু প্ৰশিক্ষণকেন্দ্ৰ"ৰ অধীনত প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰিছে।

তেওঁ জাৰ্মানী আৰু জাপানলৈ ভ্ৰমণ কৰিছে। মুঠতে তেওঁ সাতবাৰ জাপান ভ্ৰমণ কৰিছে। তেওঁ এবাৰ জাপানত ছয় মাহ ধৰি আছিল।[7] সেই সময়ত তেওঁ সৃষ্টি কৰা শিল্পৰ এটা ছেট এতিয়া জাপানৰ টাকোমাচীৰ মিথিলা সংগ্ৰহালয়[8] আৰু জাপানৰ ফুকুওকা এছিয়ান কলা সংগ্ৰহালয়ত আছে।[9]

সমাজ সেৱা

সম্পাদনা কৰক

গোদাৱাৰী দত্তই ১৯৮৩ চনৰ ২১ ডিচেম্বৰ তাৰিখে মিথিলা কলা বিকাশ সমিতি প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। ই এক বেচৰকাৰী সংস্থা। ইয়াৰ লক্ষ্য দৰিদ্ৰতাৰ সৈতে যুঁজ কৰা আৰু মধুবানী চিত্ৰশিল্পৰ প্ৰচাৰ কৰা আৰু মহিলাসকলক কলা বিষয়ত প্ৰশিক্ষণ প্ৰদান কৰি এক সাধাৰণ শিক্ষা প্ৰদান কৰা। সংগঠনটোৱে পিছপৰা সম্প্ৰদায়ৰ বাবে কাৰ্যসূচী প্ৰস্তুত আৰু ৰূপায়ণত ব্যস্ত হৈ আছে।[10]

তেওঁ মিথিলা চিত্ৰকলাত গাঁৱৰ মহিলাসকলক অন্তৰ্ভুক্ত কৰিছে আৰু তেওঁলোকক আৰ্থিকভাৱে স্বতন্ত্ৰ হোৱাত সহায় কৰিছে। ছোৱালীৰ শিক্ষাৰ প্ৰচাৰৰ বাবে তেওঁ এখন গাঁও সমিতিও গঠন কৰিছিল।[11]

বঁটা আৰু সন্মান

সম্পাদনা কৰক
 
গোদাৱাৰী দত্তক শিল্প গুৰু বঁটা-২০০৬ প্ৰদান কৰি থকা অৱস্থাত ৰাষ্ট্ৰপতি প্ৰতিভা পাটিল
  • ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ, ১৯৮০
  • শিল্প গুৰু, ২০০৬
  • পদ্মশ্ৰী, ২০১৯
  1. Madhubani Painting. Abhinav Publications. 30 September 2017. ISBN 9788170171560. Archived from the original on 21 February 2017. https://web.archive.org/web/20170221110108/https://books.google.co.uk/books?id=UvuJyvtsCjwC&pg=PA96&dq=madhubani+art+madhubani+district&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj8kJ761p_SAhUrIsAKHb2ZDfYQ6AEIIzAC#v=onepage&q=madhubani+art+madhubani+district&f=false. 
  2. "Padma Awards". Padma Awards, Government of India. https://padmaawards.gov.in/PDFS/2019AwardeesList.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 January 2019. 
  3. https://www.thebetterindia.com/211990/bihar-padmashri-godawari-dutta-madhubani-painting-women-empowerment-inspiring-india-gop94/
  4. "আৰ্কাইভ কপি". Archived from the original on 2021-01-17. https://web.archive.org/web/20210117034710/https://www.shethepeople.tv/art-culture/godawari-dutta-mithila-artist-bihar/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-02-20. 
  5. https://uniteforvitiligo.com/news/godavari-dutta-conferred-padma-shri/
  6. "Les peintures de style Mithila du Bihar (Inde du Nord)". https://www.rougecoromandel.ch/fr/ROUGE-COROMANDEL/ROUGE--LA-LETTRE/ROUGE---LES-ARTICLES/AUTOMNE-2011/Les-Peintures-de-Style-Mithila-du-Bihar-Inde-du-Nord। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 July 2020. [সংযোগবিহীন উৎস]
  7. "Artist to chart new waters, in book - Octogenarian comes a long way from scared girl to face of Mithila art". Telegraph India. https://www.telegraphindia.com/bihar/artist-to-chart-new-waters-in-book-octogenarian-comes-a-long-way-from-scared-girl-to-face-of-mithila-art/cid/199673। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 January 2019. 
  8. "Mithila Museum Catalogue". Mithila Museum, Ooike, Tokamachi-shi, Niigata Pref. 948, Japan. https://my.ebook5.net/u/f2COxB/। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 July 2020. [সংযোগবিহীন উৎস]
  9. "いわき市立美術館年報 平 成 23 年 度, p. 14". Archived from the original on 11 July 2021. https://web.archive.org/web/20210711125151/http://www.city.iwaki.fukushima.jp/www/contents/1001000005280/files/23_nenpou_icam.pdf। আহৰণ কৰা হৈছে: 29 July 2020. 
  10. "About us". Mithila Kala Vikas Samiti. http://www.mithilaindia.in/About.php। আহৰণ কৰা হৈছে: 30 July 2020. 
  11. "80 Years long journey of Godavari Dutta behind Padma Shri". Patna Beats. Archived from the original on 23 April 2019. https://web.archive.org/web/20190423142919/https://www.patnabeats.com/journey-godavari-dutta-behind-padma-shri/। আহৰণ কৰা হৈছে: 25 January 2019.