চাকমা লিপি
চাকমা লিপি ব্ৰাহ্মী লিপিৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা লিপি, এই লিপি চাকমা ভাষা লিখিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয় ৷ ইয়াক চাকমা ভাষাত ‘আঝাপাত’ বুলি কোৱা হয়। তঞ্চঙ্গ্যা ভাষা লিখাৰ ক্ষেত্ৰতো এই লিপি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এই লিপি বাৰ্মিজ ভাষাৰ লিপিৰ সৈতে মিল থকা লিপি।
| Chakma Changmha Ajhapat 𑄌𑄋𑄴𑄟𑄳𑄦 𑄃𑄧𑄏𑄛𑄖𑄴 | |
|---|---|
 The word 'Changmha Ajhapat' in Chakma script | |
| প্ৰকাৰ | Abugida |
| ভাষা | চাকমা ভাষা, পালি ভাষা[1] |
| মাতৃ লিপি | |
| ISO 15924 | Cakm, 349 |
| দিশ | বাওঁৰ পৰা সোঁ |
| ইউনিক'ড নাম | Chakma |
| ইউনিক'ড ৰে'ঞ্জ | U+11100–U+1114F[6] |
| টোকা: এই পৃষ্ঠাত IPA চিহ্ন থাকিব পাৰে। | |
বৰ্তমান সময়ত ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কিছু কমি অহাত বহুতে বাংলা-অসমীয়া লিপিত চকমা লিখিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৷ দেৱনাগৰীৰ দৰেই চাকমা লিপিও ব্ৰাহ্মী লিপিৰ বংশধৰ ৷ উত্তৰ থাইলেণ্ডত ব্যৱহৃত টাই থাম লিপি আৰু চীন, লাওছ, বাৰ্মা আৰু থাইলেণ্ডত ব্যৱহৃত টাই লুই লিপি চাকমা লিপিৰ সৈতে জড়িত। [7]
চাকমা বৰ্ণ
সম্পাদনা কৰকব্যঞ্জনবৰ্ণ
সম্পাদনা কৰক| 𑄇 | 𑄈 | 𑄉 | 𑄊 | 𑄋 | 𑄌 | 𑄍 | 𑄎 | 𑄏 | 𑄐 | 𑄑 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ক | খ | গ | ঘ | ঙ | চ | ছ | জ | ঝ | ঞ | ট |
| 𑄒 | 𑄓 | 𑄔 | 𑄕 | 𑄖 | 𑄗 | 𑄘 | 𑄙 | 𑄚 | 𑄛 | 𑄜 |
| ঠ | ড | ঢ | ণ | ত | থ | দ | ধ | ন | প | ফ |
| 𑄝 | 𑄞 | 𑄟 | 𑄠 | 𑄡 | 𑄢 | 𑄥 | 𑄤 | 𑄥 | θ | |
| ব | ভ | ম | য় | য | ৰ | ল | ৱ | স | হ |
স্বৰচিহ্ন
সম্পাদনা কৰকদেৱনাগৰী ৰ দৰেই ব্যঞ্জনবৰ্ণৰ বাবে প্ৰতিটো বৰ্ণত স্বৰধ্বনি (অ) সংযুক্ত হৈ থাকে ৷ স্বৰবৰ্ণবিহীন ব্যঞ্জনবৰ্ণক সূচাবলৈ এটা বিশেষ ইউনিক'ড (হলন্ত) যোগ কৰা হয়, যাৰ ৰূপ - 𑄳 ।
- 𑄇 (ক) ৰ সৈতে মাত্ৰাৰ ব্যৱহাৰ
| 𑄇 | 𑄇𑄧 | C𑄨 | C𑄩 | C𑄪 | C𑄫 | C𑄬 | C𑄮 | 𑄇𑄭 | C𑄯 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ক | কা | কি | কী | কু | কূ | কে | কো | কৈ | কৌ |
- স্বৰবৰ্ণ
| C | 𑄄 | 𑄅 | 𑄆 |
|---|---|---|---|
| অ | ই | উ | এ |
সংখ্যা
সম্পাদনা কৰক| 𑄶 | 𑄷 | 𑄸 | 𑄹 | 𑄺 | 𑄻 | 𑄼 | 𑄽 | 𑄾 | 𑄿 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ০ | ১ | ২ | ৩ | ৪ | ৫ | ৬ | ৭ | ৮ | ৯ |
ইউনিক'ড
সম্পাদনা কৰক২০১২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত ইউনিক’ড সংস্কৰণ ৬.১ত চাকমা বৰ্ণমালা অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছিল। ইয়াক নিযুক্ত কৰা ইউনিক'ড ক'ডসমূহ হ'ল U+11100 ৰ পৰা U+1114Fলৈ।
তথ্যসূত্ৰ
সম্পাদনা কৰক- ↑ Scheuren, Zachary (2019-04-22). "Proposal to encode CHAKMA LETTER VAA for Pali". The Unicode Consortium. https://www.unicode.org/L2/L2019/19143-chakma-letter-vaa.pdf.
- ↑ Handbook of Literacy in Akshara Orthography. Literacy Studies. 17. 2019. পৃষ্ঠা. 28. doi:10.1007/978-3-030-05977-4. ISBN 978-3-030-05976-7.
- ↑ Talukdar, S. P. (2010). Genesis of Indigenous Chakma Buddhists and Their Pulverization Worldwide. Gyan Publishing House. ISBN 9788178357584. https://books.google.com/books?id=RGHfVGV5A5wC&q=chakma+script+burmese%2Cp214&pg=PA214.
- ↑ Brauns, Claus-Dieter; Löffler, Lorenz G. (11 November 2013). Mru: Hill People on the Border of Bangladesh. Birkhäuser. ISBN 9783034856942. https://books.google.com/books?id=jWP0BwAAQBAJ&q=chakma+script+burmese&pg=PA28.
- ↑ Everson, Michael; Hosken, Martin (2009-07-28). "Proposal for encoding the Chakma script in the UCS". http://unicode.org/L2/L2009/09187r-n3645r-chakma.pdf.
- ↑ "Chakma". The Unicode Standard, Version 15.1. The Unicode Consortium. https://www.unicode.org/charts/PDF/U11100.pdf.
- ↑ Everson, Michael; Hosken, Martin (August 13, 2009). "Proposal for encoding the Chakma script in the UCS" (PDF). The Unicode Consortium.