সিংহলী জনগোষ্ঠী বা সিংহলী (ইংৰাজী: Sinhalese people) হৈছে শ্ৰীলংকা দ্বীপৰ এক স্থানীয় জনগোষ্ঠী।ঐতিহাসিকভাৱে, তেওঁলোকক হেলাচ বা সিংহ লোক বুলিও জনা যায়। সিংহলীসকল শ্ৰীলংকাৰ সৰ্ববৃহৎ জনগোষ্ঠী, যি শ্ৰীলংকাৰ জনসংখ্যাৰ প্ৰায় ৭৫% আৰু তেওঁলোকৰ জনসংখ্যা ১৬.২ নিযুততকৈও অধিক।[1] [15]সিংহলী লোকসকলে সিংহল ভাষা কয়, যি হৈছে এক দ্বীপপুঞ্জীয় ইন্দো-আৰ্য ভাষা। সিংহলী লোকসকল প্ৰধানকৈ থেৰাভাদা বৌদ্ধ ধৰ্মাৱলম্বী,[16] যদিও সিংহলীসকলৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ সংখ্যালঘু লোক খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম আৰু অন্যান্য ধৰ্মৰ শাখাও অনুসৰণ কৰে। ১৮১৫ চনৰ পৰা সিংহলী লোকসকলক দুটা উপগোটত বিভক্ত কৰা হৈছিল: কেন্দ্ৰীয় পাহাৰীয়া অঞ্চলৰ উপ-দেশ সিংহলী, আৰু উপকূলীয় অঞ্চলৰ নিম্ন-দেশ সিংহলী। যদিও দুয়োটা গোটে একে ভাষা কয়, তেওঁলোকে বিভিন্ন সাংস্কৃতিক ৰীতি-নীতি পালন কৰাৰ বাবে তেওঁলোকক পৃথক কৰা হয়।[17][18]

সিংহলী জনগোষ্ঠী
মুঠ জনসংখ্যা
প্ৰায় ১৭ মিলিয়ন[1]
উল্লেখযোগ্য জন-অধ্যুষিত অঞ্চলসমূহ
 শ্ৰীলংকা ১৬.২ মিলিয়ন (৭৪.৯%) (2012) [2]
 ইটালী 108,069 (2022) [3]
 অষ্ট্ৰেলিয়া ৫৮১৬৬ (2021) [4]
 আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ ~৪১,০০০ (2016) [5]
 কানাডা ৩৩,০৫০ (2021) [6]
 ছিংগাপুৰ ~১৭,০০০ [7]
 যুক্তৰাজ্য ১৪,৭৩১ (2021) [8]
 নিউজিলেণ্ড ৯,১৭১ (2018) [9]
 ভাৰত ~৫,৩০০ [10]
 মালয়েছিয়া ~৪,৭০০ [11]
ভাষাসমূহ

সিংহল ভাষা

ধৰ্ম
অধিকাংশ:
থেৰাভাদা বৌদ্ধ ধৰ্ম (৯৩%)[12]
সংখ্যালঘু:
সংশ্লিষ্ট নৃতাত্ত্বিক গোষ্ঠী
  • শ্ৰীলংকাৰ তামিল
  • বুৰ্গাৰ মানুহ
  • বুৰ্গাৰচ
  • শ্ৰীলংকাৰ মূৰ
  • অন্যান্য ইন্ডʼ-আৰ্য লোক
  • ইন্ডʼ-আৰ্য [14]

২০২৩ চনৰ এক আনুবংশিক অধ্যয়নত দেখা গৈছিল যে উত্তৰ ভাৰতৰ তুলনাত দক্ষিণ ভাৰতৰ পৰা সিংহলীলৈ জিনৰ প্ৰবাহ অধিক। সিংহলীসকল আন যিকোনো ভাৰতীয় জনসংখ্যাতকৈ আনুবংশিকভাৱে তামিলসকলৰ লগত আটাইতকৈ বেছি মিল থকা দেখা গৈছে।[19]

ব্যুৎপত্তি

সম্পাদনা কৰক

সিংহল শব্দৰ দুটামান ব্যাখ্যা আছে। সিংহল ভাষাক সিংহ , আক্ষৰিক অৰ্থত "সিংহ", আৰু লা "হত্যাকাৰী" বা "গ্ৰহণকাৰী"ৰ সংমিশ্ৰণ বুলি ধৰিব পাৰি, সেয়েহে সিংহলাৰ অৰ্থ হ'ব পাৰে "সিংহ-বলি" বা "সিংহ-হত্যাকাৰী"। সিংহলৰ উদ্ভৱৰ কাহিনী মহাভামচাত (বা মহাবংশ, পালিত লিখা এক মহাকাব্য) চিত্ৰিত কৰা হৈছে। এইটো বিশ্বাস কৰা হয় যে এই দ্বীপটো সিনহাবাহুৰ এজন বংশধৰে জয় কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ দেউতাকক হত্যা কৰিছিল, আৰু সেই দেউতাক এক সিংহ আছিল।[20] শ্ৰীলংকাৰ প্ৰথম ৰজা বিজয়া আছিল সিনহাপুৰাৰ শাসক সিনহাবাহুৰ পুত্ৰ। কিছুমান সংস্কৰণত কোৱা হৈছে যে বিজয় সিনহাবাহুৰ নাতি আছিল। [21][22] মহাবংশ আৰু অন্যান্য ঐতিহাসিক সূত্ৰৰ মতে ৰজা বিজয়া তাম্বাপান্নি (শ্ৰীলংকা) দ্বীপত উপস্থিত হৈ সিংহলী জনগোষ্ঠী জন্ম দিয়ে। শ্ৰীলংকাত ৰাজকুমাৰ বিজয়াৰ আগমন আৰু সিংহলী লোকসকলৰ উৎপত্তিৰ কাহিনীও অজন্তা গুহাসমূহত, ১৭ নম্বৰৰ গুহাৰ এটা ম্যুৰালত দেখা পোৱা যায়। সিংহলাৰ উৎপত্তিসম্পৰ্কে আন এটা সুত্ৰত প্ৰস্তাৱ দিয়া হৈছে যে সিনহাবাহুৰ বংশধৰসকলক "সিনহা" বা সিংহ বুলি কোৱা হ'ব পাৰে। হয় তেওঁলোক সিংহৰ পৰা অহা বাবে, বা তেওঁলোক সিংহৰ দৰে সাহসী হোৱাৰ বাবে,সিংহলা বোলা হয়। একেদৰে, বিজয়ী ভূমিবোৰক 'সিনহালায়া' বা 'সিংহলে', বা 'সিংহল ডিভিপা' আৰু তেওঁলোকৰ ভাষা 'সিংহল' বা সিংহল-ভাষা' বুলি কোৱা হ'ব পাৰে।[20]

1 ১৭ নং গুহাৰ অজন্তা গুহাত থকা মিউৰেলৰ এটা অংশত, ‘সিংহলৰ আগমন’ৰ চিত্ৰ অংকন কৰা হৈছে। ৰাজকুমাৰ (ৰাজকুমাৰ বিজয়া) হাতী আৰু অশ্বাৰোহীৰ দুয়োটা দলতে দেখা যায়।
2 ১৭ নং গুহাৰ অজন্তা গুহাত থকা মিউৰেলৰ এটা অংশত, ‘সিংহলৰ আগমন’ৰ চিত্ৰ অংকন কৰা হৈছে। ৰাজকুমাৰ (ৰাজকুমাৰ বিজয়া) হাতী আৰু অশ্বাৰোহীৰ দুয়োটা দলতে দেখা যায়। সিংহল ৰজা (ৰাজকুমাৰ বিজয়া)ৰ অভিষেক (বিস্তাৰিত তথ্য ১৭ নং গুহাৰ অজন্তা গুহা মিউৰেলৰ পৰা লোৱা হৈছিল)।.

সিংহলীসকলৰ প্ৰাৰম্ভিক লিপিবদ্ধ ইতিহাস দুটা নথিত লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাৰ আশে-পাশে পালি ভাষাত সংকলিত মহাভামচা (মহাবংশ) আৰু পিছৰ কুলাভামচা (কুলবংশ)(প্ৰথম খণ্ডটো সম্ভৱতঃ খ্ৰীষ্টীয় ত্ৰয়োদশ শতিকাত বৌদ্ধ সন্ন্যাসী ধম্মাক্টিয়ে সংকলিত কৰিছিল)।এই প্ৰাচীন উৎসসমূহে ১৫০০ বছৰ ধৰি চলি থকা শক্তিশালী প্ৰাচীন সিংহলী ৰাজ্য অনুৰাধাপুৰা আৰু পোলোন্নৰুৱাৰ ইতিহাস সামৰি লৈছে। মহাবংশত ধানৰ পথাৰ আৰু জলাশয়ৰ অস্তিত্বৰ বৰ্ণনা কৰা হৈছে, যিয়ে সুবিকশিত কৃষি সমাজৰ ইংগিত দিয়ে।

সংস্কৃতি

সম্পাদনা কৰক
 
শ্ৰীলংকাত শাৰী পিন্ধা সিংহলী ছোৱালী, ওচাৰিয়া
 
পৰম্পৰাগত কান্দিয়ান নৃত্যৰ পোছাকত সিংহলী ছোৱালী

সিংহলী সংস্কৃতি ২৬০০ বছৰ আগৰ এক অনন্য সংস্কৃতি আৰু থেৰাভাদা বৌদ্ধ ধৰ্মৰ দ্বাৰা পুষ্টিপ্ৰাপ্ত। ইয়াৰ মুখ্য ক্ষেত্ৰসমূহ হৈছে ভাস্কৰ্য, সূক্ষ্ম কলা, সাহিত্য, নৃত্য, কবিতা আৰু পৰম্পৰাগতভাৱে বিভিন্ন ধৰণৰ লোক বিশ্বাস আৰু ৰীতি-নীতি। প্ৰাচীন সিংহলা শিলৰ ভাস্কৰ্য আৰু শিলালিপি বিশ্বজুৰি জনা জাত আৰু আধুনিক পৰ্যটনৰ এক মুখ্য বিদেশী আকৰ্ষণ। কৰ্মৰত অৱস্থাত শ্ৰমিকসকলে লোক কবিতা গাইছিল আৰু তেওঁলোকৰ জীৱনৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰিছিল। প্ৰাচীন সিংহল শিলৰ ভাস্কৰ্য্য আৰু শিলালিপিসমূহ বিশ্বজুৰি পৰিচিত আৰু আধুনিক পৰ্যটনৰ মূল বিদেশী আকৰ্ষণ। কৰ্মৰত অৱস্থাত শ্ৰমিকসকলে লোককবিতা গায় আৰু তেওঁলোকৰ জীৱনৰ কাহিনী বৰ্ণনা কৰে। আদৰ্শগতভাৱে এই কবিতাবোৰ চাৰিটা শাৰীৰে গঠিত আছিল। এই কবিতাবোৰৰ ৰচনাত ছন্দবোৰৰ প্ৰতি বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।পৰম্পৰাগতভাৱে সিংহলী বাদ্যযন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰি বৌদ্ধ উৎসৱবোৰত অনন্য সংগীত পৰিবেশন কৰা হয়।টভিল (চয়তান ভূত-প্ৰেত নিৰ্বাসন)ৰ দৰে অধিক প্ৰাচীন অনুষ্ঠানে আজিও দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰি আহিছে আৰু প্ৰায়ে বুদ্ধ আৰু দেৱতাসকলৰ সৎ শক্তিৰ প্ৰশংসা আৰু আমন্ত্ৰণ আদি অনুশীলনবোৰ দেখা যায়।

তথ্যসূত্ৰ

সম্পাদনা কৰক
  1. 1.0 1.1 "Sinhala". Ethnologue. https://www.ethnologue.com/language/sin. 
  2. "A2 : জিলাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি জনগোষ্ঠী অনুসৰি জনসংখ্যা ২০১২". Department of Census & Statistics, Sri Lanka. Archived from the original on 28 April 2017. https://web.archive.org/web/20170428063924/http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/index.php?fileName=pop42&gp=Activities&tpl=3। আহৰণ কৰা হৈছে: 23 October 2012. 
  3. "Cittadini Stranieri Cingalesi in Italia". Tuttitalia, 2022. 1 January 2022. https://www.tuttitalia.it/statistiche/cittadini-stranieri/sri-lanka/। আহৰণ কৰা হৈছে: 2 August 2023. 
  4. "Find Census Data - QuickStats - 2021 Census". Australian Bureau of Statistics. https://www.abs.gov.au/census/find-census-data/quickstats/2021/7107_AUS। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 August 2023. 
  5. "SPECIAL CONCERNS FOR SRI LANKAN AMERICAN VOTERS – FOREIGN POLICY AND TERRORISM". Sri Lankan American Action Coalition. Archived from the original on 2 September 2021. https://web.archive.org/web/20210902223229/https://srilankanamericans.com/index.php/2021/03/06/special-concerns-for-sri-lankan-american-voters-foreign-policy-and-terrorism-by-anjelika-silva/. 
  6. "Knowledge of languages by age and gender: Canada, provinces and territories, census divisions and census subdivisions". Statistics Canada Statistique CanadaCensus Profile, 2021 Census. 7 May 2021. https://www150.statcan.gc.ca/t1/tbl1/en/tv.action?pid=9810021601। আহৰণ কৰা হৈছে: 3 January 2023. 
  7. "Sinhalese in Singapore". https://joshuaproject.net/people_groups/14196/SN. 
  8. "Population of the UK by country of birth and nationality". Office for National Statistics. https://www.ons.gov.uk/visualisations/dvc2205/fig1/datadownload.xlsx। আহৰণ কৰা হৈছে: 22 August 2023. 
  9. "2018 Census ethnic group summaries | Stats NZ". Statistics New Zealandwww.stats.govt.nz. Sinhalese ethnic group. https://www.stats.govt.nz/tools/2018-census-ethnic-group-summaries/sinhalese। আহৰণ কৰা হৈছে: 2021-01-02. 
  10. "Sinhalese in India". https://joshuaproject.net/people_groups/14196/IN. 
  11. "Sinhalese in Malaysia". https://joshuaproject.net/people_groups/14196/MY. 
  12. "Sri Lanka - Ethnic Groups". https://countrystudies.us/sri-lanka/38.htm. 
  13. "Sri Lanka - Ethnic Groups". https://countrystudies.us/sri-lanka/38.htm. 
  14. Kirk, R. L. (July 1976). "The legend of Prince Vijaya — a study of Sinhalese origins". American Journal of Physical Anthropology খণ্ড 45 (1): 91–99. doi:10.1002/ajpa.1330450112. 
  15. https://web.archive.org/web/20170428063924/http://www.statistics.gov.lk/PopHouSat/CPH2011/index.php?fileName=pop42&gp=Activities&tpl=3 Archived from the original on 28 April 2017. Retrieved 23 October 2012.
  16. Lewis, M. Paul, ed (2009). Ethnologue: Languages of the World (16th সম্পাদনা). প্ৰকাশক Dallas, Texas: SIL International. http://www.ethnologue.com/. 
  17. William Howard Wriggins (8 December 2015). Ceylon: Dilemmas of a New Nation. Princeton University Press. পৃষ্ঠা. 22. ISBN 9781400876907. https://books.google.com/books?id=pCfWCgAAQBAJ&pg=PA22. 
  18. Jiggins, Janice (7 June 1979). Caste and Family Politics Sinhalese 1947-1976. Cambridge University Press. পৃষ্ঠা. 24. ISBN 9780521220699. https://books.google.com/books?id=Q8ip5NofD98C&pg=PA24. 
  19. Prajjval Pratap Singh, Sachin Kumar, Nagarjuna Pasupuleti, Niraj Rai, Gyaneshwer Chaubey, R. Ranasinghe, "Reconstructing the population history of Sinhalese, the major ethnic group in Śrī Laṅkā," iScience, August 31, 2023, DOI: https://doi.org/10.1016/j.isci.2023.107797.
  20. 20.0 20.1 Abraham Mendis Gunasekara (1999). A Comprehensive Grammar of the Sinhalese Language. Asian Educational Services. পৃষ্ঠা. 1–2. ISBN 9788120601062. https://books.google.com/books?id=9ZL0s4wE4ooC&pg=PA1. 
  21. Pattanaik, Devdutt (4 June 2020). "Lion King Of Sri Lanka". Star of Mysore. https://starofmysore.com/lion-king-of-sri-lanka/. 
  22. Sugunaseela Thero, Yakkaduwe; Dhammissara Thero, Niwandama (2015). The Ethical Value of Great Chronicle (Mahāvṃsa), the Prime, Heritable and Historical Record of Asians. Archived from the original on 12 September 2017. https://web.archive.org/web/20170912191725/http://repository.kln.ac.lk/handle/123456789/11590। আহৰণ কৰা হৈছে: 14 November 2023.